|
2007
|
|
|
90 Euskara Elkarte federatu, 300 langiletik gora, 10.000 bazkide baino gehiago, 50 tokiko hedabide, 40 mintzapraktika programa, ehunka kultur ikuskizun, tailer, lehiaketa, bertso eskola eta jaialdi herriz herri, elkarteak, saltokiak eta ostalaritza euskalduntzeko hamaika programa… horiek denak euskararen erabilera areagotzeko helburuaz antolatuak.
|
Euskara
Elkarteen mugimenduaren gaztaroan egin dira horiek guztiak, baina 25 urterekin motxilan gaztaroa atzean utzi eta garai berriei heldutasunez heltzeko momentua izan daitekeelakoan nago. Heldutasunez lan egiteak eskarmentuak emandako ezagutzaz lan egitea esan nahi du eta baita egin denaren jabe izanik egin nahi denaren kontzientzia garbia izatea ere.
|
|
2008
|
|
|
Horretarako duela 11 urte Topagunea sortzeko jarri ziren oinarri filosofikoei errepasoa egin, egungo errealitatera egokitu, eta belaunaldi berriek euren burua maila teorikoan jantzi dituzte euskaraz bizitzen jarraitu eta proiektu berriak abiatu ahal izateko.
|
Euskara
elkarteen mugimendua sortu zutenen antzera, sortzaile izan dute, guneak, uneak, produktuak, ikuspegi propioa eta ilusioa sortzen asmatu dugu.
|
|
2009
|
|
|
Euskara elkarteen helburu nagusia erabileran eragitea da gaur. Orain dela 25 urte horretan jarri zuen ardatza
|
euskara
elkarteen mugimenduak AEDren eskutik: erabilera sustatzea eremu hurbilenetan.
|
|
|
Hizkuntz komunitate autozentratua izatearen garrantzia nabarmendu zuen Arrutik, autozentratze hori hizkuntz normalizazioaren adierazle hartuz. Hizkuntzak komunitatearen zentralitatea hartzearen erakusle dira ikastolen sorrera edo
|
euskara
elkarteen mugimenduak, Arrutik adierazi zuenez. Hizkuntzaren egoeraz eta garrantziaz kontzientzia hartu eta erabileran nola transmisioan dela ikastolaren bidez, dela euskara elkarteen bidez aktiboki parte hartzea erabakitzen du hizkuntz komunitate autozentratu batek.
|
|
2010
|
|
|
Urte asko dira euskararen aldeko lanean.
|
Euskara
elkarteen mugimendua martxan jartzea, eta hainbeste urte bizirik mantentzea, lorpen handia dela uste dut, nabarmendu du Larrañagak. Gizartea mugiaraztea izan da ekarpen nagusia, Eñaut Muxika AEDko presidentearentzat.
|
|
|
Edo ez.
|
Euskara
elkarteen mugimendua anitza eta ugaria da, eta erantzun bat baino gehiago dituzte elkarteek. Gogoeta, izan ere, hasi besterik ez da egin.
|
|
|
Lehen saio horretatik informazio oso interesgarria jaso dugu, eta gogoeta gaiak bi planotan jorratzea erabaki da. Batetik,
|
Euskara
Elkarteen Mugimenduaren pentsamendua eta diskurtsoa garatzeko mahai bat eratzen ari gara. Bestetik, euskara elkarteekin hausnarketa prozesu bat egingo dugu, parte hartzearen bidez, eskualdeka.
|
|
|
zein antolakuntza eredu behar du Topaguneak, erabakitako helburuei erantzuteko?
|
Euskara
Elkarteen Mugimenduaren Kongresua deitu diogu prozesu horri. Ondoren, bazkide kanpaina bateratu bat egingo dugu.
|
|
|
Topaguneari eragingo dio, zalantzarik gabe. Bazkideek gero eta gehiago eskatzen diote
|
euskara
elkarteen mugimenduaren gidaritza lanean aritzeko: norabidean, diskurtsoan, estrategian...
|
|
2012
|
|
|
Helduen Euskalduntze Alfabetatzearen sektoreak ia 50 urte. Euskal Herrian Euskarazek 33 urte,
|
Euskara
Elkarteen Mugimenduak 29, Topaguneak eta Kontseiluak 15.
|
|
2013
|
|
|
Hernández, Mart� nez eta Berrio Otxoak aisialdi taldeak eta gaztelekuak bereizturik sailkatu bazituzten ere, guk multzo berean aztertu ditugu, Arrasaten
|
euskara
elkarteen mugimenduaren baitan baitaude kokaturik batzuk zein besteak. Izan ere, ikastetxeen ekimenetatik haratago eta euskalgintzaren esparrutik kanpora, Arrasaten ez dago urte osoan zehar gazteentzako berariaz antolatutako aisialdi jarduerarik, ez eta talderik ere.
|
|
|
TopaEguna ospatzeko Soraluze aukeratu izana ez da kasualitatea izan, Topaguneko zuzendari Jasone Mendizabalen hitzetan. Izan ere, Deba bailarako euskaltzaleak aitzindari izan dira beti
|
euskara
elkarteen mugimenduan eta, oraingoan ere, Deba ibaitik egin diote Euskal Herri osoari bertaratzeko gonbitea.
|
|
|
Aldarrikatu nahi dugu badela beste bide bat homogenizazioaren eta indibidualismoaren bidetik ezberdina dena; munduko hizkuntza aniztasuna zaintzearen aldekoa, auzolanean funtzionatzen duena... Horixe da
|
euskara
elkarteen mugimendutik beste gizarte mugimendu batzuekin batera egunero herriz herri jorratzen dugun bidea, euskaltzaletasunetik geure hizkuntza komunitatea herrikoa nahiz nazio mailakoa sendotzeko ahaleginean. Soraluzen antolatzeak badu azalpen berezirik. Deba bailarak (Debagoienak eta Debabarrenak) beti izan du garrantzia handia euskara elkarteen mugimenduan.
|
|
|
Horixe da euskara elkarteen mugimendutik beste gizarte mugimendu batzuekin batera egunero herriz herri jorratzen dugun bidea, euskaltzaletasunetik geure hizkuntza komunitatea herrikoa nahiz nazio mailakoa sendotzeko ahaleginean. Soraluzen antolatzeak badu azalpen berezirik. Deba bailarak (Debagoienak eta Debabarrenak) beti izan du garrantzia handia
|
euskara
elkarteen mugimenduan. Batetik, lehen elkarteak bailara honetan sortu zirelako, eta gerora ere erreferentzia izan direlako hainbat arloren garapenean; toki hedabideak, aisialdia... Herria baino gehiago bailara da aukeratu dena eta gurean egitea suertatu da.
|
|
|
Gainera, krisi garai honetan lanpostua lortzeko" aktibo oso garrantzitsua da euskara jakitea". Hala uste dute Pello Mariñelarenak (Nafarroako Ikastolen elkartea), Ana Flamarikek (Nafarroako euskara teknikarien lanbide elkartea), Iñaki Anduezak (Nafarroako Ikastetxeetako Zuzendaritzakideen Elkartea), Garikoitz Torregrosak (Sortzen Ikasbatuaz) eta Oskar Zapatak (Topagunea,
|
euskara
elkarteen mugimendua). Kalitatea, eraginkortasuna eta ekologiaEuskarazko hezkuntzak, ereduak, 30 urteko eskarmentuak" kalitatezko emaitzak" bermatzen dituela adierazi zuten agerraldi bateratuan.
|
|
|
Guztien artean leku berezia emango nioke tokian tokiko
|
euskara
elkarteen mugimenduari. Leku berezia, ez besteak baino garrantzizkoagoa delako, baizik eta hiztun komunitatearen etorkizunerako gako baten erdi erdian dagoelako, eta taxu desberdina duelako.
|
|
|
Inspiraziorik behar balitz, bada non ikasia ere.
|
Euskara
Elkarteen mugimenduak esperientzia dezentea pilatu du, eta ziklo berritua hasteko gorputzaldia nabari zaio beren federazioari. Hegoaldean berritu, iparraldean berri.
|
|
|
Hedabideak ere aipatu ditugu. Elkarte bat aipa dezakegu, euskararen hegemonia gune moduan, edo
|
Euskara
Elkarteen mugimenduak sortutako errealitate asko. Euskararen Gizarte Erakunde gehienek osatzen dituzte dentsitate guneak, nahiz eta horietako batzuek espaziorik apenas osatzen duten.
|
|
2016
|
|
|
Galiziara itzulita, han izan naizenetan,
|
euskara
elkarteen mugimenduak sortu du harridura gehien. Autoeratze prozesua izan delako, bai, baina, batez ere, elkarte horietako askok lortu duelako ezberdinen arteko lana egitea helburu komun baten alde.
|
|
|
Nago gurean (eta, agian, horregatik Galizia aldeko lagunen harridura, guztiz ezezaguna baitzaie) ez zaiola behar besteko merezimendua aitortu
|
euskara
elkarteen mugimenduari. Txepetx eta haren teoriak ezagutzen dituzte galiziarrek, baina haren eraginez (aldez edo moldez) sortutako aplikazio praktikoen inguruan ezer gutxi dakite.
|
|
2018
|
|
|
Txepetxen teoriak ezagunak dira hemendik kanpo (eta hemen ere). Baina hemendik kanpo teoria horietan oinarritutako (ondo ala ez, baina hori beste kontu bat)
|
euskara
elkarteen mugimendua zeharo ezezaguna da.
|
|
2019
|
|
|
Amaitzeko, Topagunea zoriontzen nuen,
|
Euskara
Elkarteen mugimendua abian jarri zuelako berriro, eta kemena eta ausardia erakutsi zituelako, bai bere burua modu kritikoan aztertzean bai planteamenduak egiterakoan, militante, euskaltzale eta profesionalen artean ilusioa (ber) piztuz.
|
|
|
|
Euskara
Elkarteen mugimenduaren hasieran buru belarri inplikatuta ibili banintzen ere, bolada luze batez mugimendutik urrunduta nenbilen, eta aukera ezin hobea iruditu zitzaidan Topagunearekiko kolaborazioa arraberritzeko eta, bide batez, barne krisi eta gatazka gogorrak bizi izan ondoren, berrindartu nahian zebilen Tolosako Galtzaundi Euskara Elkartearekiko harremana berreskuratzeko....
|
|
|
Eta amaitzeko, Topalabeko adiskideak aipatuko ditut. Jaso orduko onartu nuen
|
Euskara
Elkarteen mugimendua birsortu eta indartu nahi zuen talde honetan parte hartzeko gonbidapena, berehala ikusi bainuen kezka bertsuak partekatzen genituela. Urteak baitaramatzat eta baitaramatzagu euskararen aldeko politiketan eta euskalgintza bideratzeko moduetan sakoneko aldaketa eta jauzi kualitatiboak aldarrikatzen.
|
|
2021
|
|
|
Elizondon ospatutako Hegoaldeko lehen jokoen antolakuntzarako Asociación Eúskara de Navarra aukeratu zuen Abbadiek lankide gisa. Ez alferrik, Hegoaldean sortzen ari ziren
|
euskararen aldeko
elkarteen mugimenduan aitzindari eta erreferentzia nagusi izan baitzen hura (Intxausti, 2014a: 54).
|
|
|
K.E. ren egoitzan edo usurbilkultura.eus atarian.Azaroak 15, astelehena19: 00 Txerra Rodriguezen" 30 urte mihigintzan" hitzaldia Sutegin.Zehaztasunak: " Txerra Rodriguez (Derio, 1977) ez da hasiberria
|
euskara
elkarteen mugimenduan. Derioko Tximintx elkartearen sorrerarekin murgildu zen euskaltzaleen mugimenduan eta geroztik bide oparoa egin du euskalgintzan militante modura, profesionalki eta soziolinguistika arloko dibulgatzaile modura ere.
|
|
|
K.E. ren egoitzan edo usurbilkultura.eus atarian.Azaroak 15, astelehena19: 00 Txerra Rodriguezen" 30 urte mihigintzan" hitzaldia Sutegin.Zehaztasunak: " Txerra Rodriguez (Derio, 1977) ez da hasiberria
|
euskara
elkarteen mugimenduan. Derioko Tximintx elkartearen sorrerarekin murgildu zen euskaltzaleen mugimenduan eta geroztik bide oparoa egin du euskalgintzan militante modura, profesionalki eta soziolinguistika arloko dibulgatzaile modura ere.
|
|
2023
|
|
|
Egindakoaren aldarrikapenetik bezainbeste zuen pentsamenduaren ildoan sakontzeko helburutik. Gerora Topalabe taldea sortu da eta azken hamar urteetan ekarpen garrantzitsua egin dio talde honek bai
|
euskara
elkarteen mugimenduari eta baita euskalgintzari ere. Euskalgintzaren gaur egungo diskurtso eta estrategietan erraz aurkitu daitezke Topalabe taldetik sortutakoen oihartzunak.
|
|
|
Mugimenduaren egituratzea nabarmena izan da egitasmo eta dinamika ugari sortu eta tamaina garrantzitsua hartu dutelako. Asko idatzi da eta iritzi asko entzun da gizarte mugimenduen (eta tartean euskalgintzaren zein
|
euskara
elkarteen mugimenduaren) profesionalizazioari buruz. Baina herriz herri euskara elkarteen errealitatea ezagutzeko aukera izan dugunok badakigu beti egon dela (eta oraindik ere badagoela) boluntario eta militanteekin soilik funtzionatzen duen euskara elkarte kopuru handi bat.
|
|
|
Mugimenduaren hazkundea eta egitasmo batzuen bilakaeraren ondorioz kudeaketak pisu nabarmena hartu zuen milurteko berriaren hasieran
|
euskara
elkarteen mugimenduan. Kudeaketa tresna aurreratuak aplikatzen hasteko barne arrazoiak dira aipatutakoak, baina bestelako faktore batzuek ere eragin handia izan zuten.
|
|
|
Mugimenduaren hazkundea eta egitasmo batzuen bilakaeraren ondorioz kudeaketak pisu nabarmena hartu zuen milurteko berriaren hasieran
|
euskara
elkarteen mugimenduan. Egitasmo berriak finantzatzeko beharrak, gizartearen eskariak eta erakunde publikoekiko harremanak nolabaiteko teknifikazio eta burokratizazioa ekarri dute, baita gizarte mugimenduetara ere.
|
|
|
|
Euskara
elkarteen mugimenduan kudeaketak hartu zuen pisuaren erakusgarri dira Topaguneak 2001eko urtarrilean Gernikan egindako lehen jardunaldiak. " Euskara elkarteen kudeaketa" izenburua izan zuten jardunaldiek eta ohikoak ez ziren ahots eta proposamenek lekua izan zuten bertan (Euskaltzaleen Topagunea 2001).
|
|
|
Kudeaketa tresnak eguneroko jardueran barneratzeak aukera eman zion
|
euskara
elkarteen mugimenduari erakundetzeko (sendotzeko, proiektuak bideragarri egiteko eta profesionaltasunez lan egiteko). Egitura sendoak izateak, era berean, euskara elkarteen mugimenduari gerora egin diren hausnarketak eta martxan jarri diren dinamika berriak abiatu ahal izateko aukera eman dio.
|
|
|
Kudeaketa tresnak eguneroko jardueran barneratzeak aukera eman zion euskara elkarteen mugimenduari erakundetzeko (sendotzeko, proiektuak bideragarri egiteko eta profesionaltasunez lan egiteko). Egitura sendoak izateak, era berean,
|
euskara
elkarteen mugimenduari gerora egin diren hausnarketak eta martxan jarri diren dinamika berriak abiatu ahal izateko aukera eman dio. Aurretik euskara elkarte eta Euskaltzaleen Topagunea sendo eta egituraturik ez balego, ezin izango lirateke 2011ko Kongresuko gogoeta burutu eta ondoren martxan jarritako lan ildoak abiatu.
|
|
|
Topagunearen lehen Kongresuan egindako gogoeta" Egite eta eragitearen arteko oreka bilatuko dugu" esaldian laburtu zen hausnarketa (Euskaltzaleen Topagunea 2011), aurreko urteetako egituratzeak emandako oinarritik egin ahal izan zen.
|
Euskara
elkarteen mugimenduak lidergoa eskatu zuen, eta lidergoa lantzeko egitura sendoa behar beharrezkoa zen. Euskaltzaleen Topagune eta euskara elkarte sendoak izateak eman du aukera ahalduntzea, pentsamendua, euskalgintzan diskurtso berriak eta erreferentzialtasuna lantzeko.
|
|
|
Badakigu presio sozialik gabe ez dagoela gizarte eta botere guneen agendatan lekurik, gizarte mugimendu sendorik gabe ezin dela hizkuntzaren biziberritzean urrats esanguratsurik eman. Gizarte presioa antolatzeko modu ugari daude eta
|
euskara
elkarteen mugimenduak jakin izan du horiek behar bezala eta modu eraginkorrean erabiltzen. Eragite lanean jarraitu behar dugu, ezin baita guztia erakundeen esku utzi.
|
|
|
Horregatik behar ditu
|
euskara
elkarteen mugimenduak" zertarako euskara elkartea gaur?" eta" zertarako parte hartu euskara elkartean?" galderentzako erantzunak. Erantzun zaharrak (klasikoak, nahi bada) eta berriak behar dira.
|
|
|
Gerora" egin eta eragin" modura ere laburtu ditu
|
euskara
elkarteen mugimenduak funtzio hauek. Funtsean bi ekiteko modu horiek ditu euskalgintzak aurrerantzean ere.
|
|
|
Aniztasunaren zaintzak, baikortasun kritikoak, jarrera eraikitzaileak eta jarduera euskararen erabileraren sustapenean zentratzeak zenbaiten aldetik
|
euskara
elkarteen mugimendua mugimendu ez politiko modura definitzea ekarri du sarri. Definizio okerra da hau, politikaren ikuspegi oso partziala islatzen duena.
|
|
|
Euskaraz bizitzeko hautua beste mundu baten alde egitea da.
|
Euskara
elkarteen mugimenduan parte hartu dugun gehienok partekatutako ideia dela uste dut. Auzolana, komunitatea eta herrigintza bizitzeko modua eta beste kolektibo batzuekin harremanak izateko kultura partekatu izan dugu ia beti, nahiz eta" kolore ezberdinetako euskaldunok" batu, AEDren hasieratan azpimarratzen zen modura.
|
|
|
|
Euskara
elkarteen mugimenduan asko zaindu izan den gaia da komunitatearen aniztasunarena. Jarrera honek gaizki ulertzeak eta mesfidantzak ere sortu izan ditu beste eragile batzuen aldetik, baina mugimenduak argi izan du euskararen erabilera izan dela bere helburu nagusia eta helburu horretatik aldendu izan diren gaietan ez da barneratu izan.
|
|
|
Bestalde, euskararen erabilera sustatzeko filosofia eta estilo propioa ere izan ditu
|
euskara
elkarteen mugimenduak. Topagunearen lehen Kongresuan onartutako" oinarriparretan" eta baita AEDren sorrerako gogoetetan" baikortasun kritikoa" moduko esamoldeak erabili izan ziren mugimenduaren ekiteko modua definitzeko.
|
|
|
Aniztasunaren zaintzak, baikortasun kritikoak, jarrera eraikitzaileak eta jarduera euskararen erabileraren sustapenean zentratzeak zenbaiten aldetik
|
euskara
elkarteen mugimendua mugimendu ez politiko modura definitzea ekarri du sarri. Definizio okerra da hau, politikaren ikuspegi oso partziala islatzen duena.
|
|
|
|
Euskara
elkarteen mugimendua komunitate oso baten ahalduntzea bultzatzen duen mugimendua da. Bere ibilbidean gizartean dauden inertzia eta uste sendoetan arrakalak sortzea izan dute helburu euskara elkarteek.
|
|
|
Hurrengo urteetan apurka apurka joan dira udaletako eta bestelako erakundeetako euskara zerbitzuak sortzen eta administrazio publikoa hizkuntza normalizazioa bere eginkizunen artean barneratzen joan da Euskal Herriko hainbat eremutan (honetan ere alde nabarmena dago Euskal Herriko eremu administratibo ezberdinen artean). Gerora, herritik herrira errealitateak oso ezberdinak izan badira ere, elkarlanaren aldeko jarrera egon da
|
euskara
elkarteen mugimendutik.
|
|
|
Guzti horren aurrean, azken urteotan gobernantza eredu berriak sortzeko lan handia egin da
|
euskara
elkarteen mugimendutik eta zenbait erakundetako ordezkarien aldetik. Euskaraldian harreman molde berri bat gauzatu da erakunde eta gizarte eragileen artean, adibidez.
|
|
|
Azken urteotan gobernantza eredu berriak sortzeko lan handia egin da
|
euskara
elkarteen mugimendutik eta zenbait erakundetako ordezkarien aldetik. Euskaraldian harreman molde berri bat gauzatu da erakunde eta gizarte eragileen artean, adibidez.
|
|
|
Laburpena. Arrasate Euskaldun Dezagun elkartea sortu zela lau hamarkada bete dituen urtean egin du
|
euskara
elkarteen mugimenduak hirugarren Kongresua. Artikuluan mugimenduak urteotan guztiotan euskalgintzari eta euskararen biziberritze prozesuari egin dion ekarpena aztertu da, beti ere, autorearen bizipenetatik abiatuta.
|
|
|
Aurten bete dira, baita ere, euskara elkarteen elkargunea sortzeko beharra plazaratu zenetik hogeita hamar urte. Hiru urtetako aurrelanen ondoren, 1996aren hondarretan gorpuztu eta hurrengo urtearen hasieran legez eratutako federazioak, Euskaltzaleen Topaguneak, bere ibilbidean funtzio ezberdinak bete izan ditu
|
euskara
elkarteen mugimenduan. Bilgune honek eragin nabarmena izan du, era berean, euskara elkarteen bilakaeran.
|
|
|
Iturri ezberdinetatik ikasi, gure errealitatera moldatu, martxan jarri eta inguruko euskara elkarte eta bestelako eragileen esku uzteko jokabideak behin eta berriro errepikatu dira berrogei urtean zehar. Jokabide horiek eman diote
|
euskara
elkarteen mugimenduari hedatu eta zabaltzeko aukera.
|
|
|
Uste nuen (eta uste dut)
|
euskara
elkarteen mugimenduak baduela nahikoa heldutasun bere baitatik proposamen horietara (edo beste batzuetara) heltzeko. Hala ere, proposamen batzuk egin nituen, apal, euskara elkarteen jardunbidea eta egunerokoa hobetzeko asmoz.
|
|
|
Asociación Eúskara de Navarra aukeratu zuen Abadiak lankide gisa. Ez alferrik, Hegoaldean sortzen ari ziren
|
euskararen aldeko
elkarteen mugimenduan aitzindari eta erreferentzia nagusi baitzen hura.
|
|
|
Zer eztabaidatuko da
|
euskara
elkarteen mugimenduaren hirugarren kongresuan?
|