|
2000
|
|
|
Uharte Arakilen jaiotakoa, egun 87 urte ditu Inozenzio Aierbek eta Aralarko San Migelen bizi da.
|
Euskararen alde
burututako lanen artean: duela 35 bat urte idatzitako euskarazko artikuluak eta 80ko hamarkadaren erdialdean EITB Nafarroara irits zedin eginiko ahaleginak.
|
|
|
Gaur egun hauekkontraesan batean murgildurik daude: batetik ikasketa guztiak, edo ia guztiak,
|
euskaraz
burutzeko eskaintza dute, baina euskaraz idatzitako bibliografia osomurritza da. Honetan pentsatuta, psikoterapia arloaz eta bertan biltzen direnjarduera ezberdinei buruzko informazio sakon eta espezializatua eskaintzea izan dagure nahia.
|
|
2001
|
|
|
UEU ez da inoiz izan beste unibertsitateen «gabezien alternatiba», ez da hori inondik inora UEUren asmoa. UEUren eginkizunik behinena, hain zuzen ere, unibertsitate mailako jarduera oro, irakaskuntzakoak zein ikerkuntzakoak,
|
euskaraz
burutu daitezkeela erakustea da.
|
|
|
1. Azken urteotan, lehenbiziko aldiz Euskal Herriaren historia osoan, unibertsitatera heltzen ari den gazte belaunaldiak bere ikasketa guztiak —edo gehienak—
|
euskaraz
burutzeko aukera izan du. Horrek esan nahi du, oraintsu arte, euskararen errebindikazioa euskaldunok egiazki sentitzen genuen premia baino gehiago praktikan zerbait sinbolikoa bazen —ez dezagun ahantz, aurreko euskaldunen belaunaldiek, ikasketa guztiak erdaraz egitera beharturik, de facto erraztasun handiagoa izan dutela erdaraz ikasteko, eta eskatzen zuten euskal irakaskuntza eskaini balitzaie gorriak ikusiko zituzketela hura ulertzeko! —, orain, aldiz, euskararen eskaria zerbait normal, benetan sentitu eta egiazko premia objektiboetan oinarrituriko nahia dela, hots, ikasketa guztiak euskaraz egindako euskaldunak erraztasun handiagoa izaten duela euskaraz ikasten eta bizitzen segitzeko erdaraz baino, eta horrek zentzu eta indar logiko berria ematen diola irakaskuntza, administrazio eta bizitza publiko osoan elebitasuna eskatzeari, eta berori azken mailaraino eramateko erabakimenari ere bai.
|
|
2002
|
|
|
Beharbada. Izan ere, unibertsitateetan euskaraz aurkeztutako doktore tesiak ugarituz omen doaz, alabaina, zertarako balio digu, baldin eta, bidenabar, euskara orain arte nagusi izan den lurraldeetan euskaraz jardungo duen iturgin, hargin, tabernari, dendari, e.a., hots, orain arte
|
euskaraz
burutzen ziren jarduerak, erabilera eremuak, oharkabean etengabe galtzen baditugu, euskara nagusi izan den eta gainbeheran datozen garai bateko lanbide tradizionaletatik gaurkoetara igaro eta nonahi euskararen erabilera ahalbidetzeko lan poltsa berrietan tokia hartu eta indarberritu dadin egiatan ahalegintzen ez bagara?
|
|
|
, (1995): ?
|
Euskaraz
burutzen diren ikasketak Nafarroako Unibertsitatean?, in Eusko Ikaskuntza, XII Congreso de Estudios Vascos: EuskoIkaskuntzak Hezkuntza Sarean.
|
|
|
2 Irakaslego propioaren figura aztertzea. 3 Irakasle erdaldunen erreziklatzea eta euskaldunen prestaketa antolatzea, beren lana
|
euskaraz
burutzeko gai izan daitezen. 4 Irakasle euskaldun berriak sortzeko beka sistema eratzea.
|
|
|
Esatebaterako, ikertzaile onenak nazioarteko taldeetan aritzen dira lanean, eta ikasle edoikertzaile atzerritar ugari erakartzen dituzte beren laborategietara. Horrek, noski, zail egiten du talde horien ikerketa erabat
|
euskaraz
burutzea. Beraz, neurri bateanbederen, egoera horrek goi mailako ikerkuntza, nazioartekoa denez?
|
|
|
Alde handiz, Biologiandaude ikerketa talde gehienak, nahiz eta horietako asko oso txikiak izan. Geologian ez dago talde bakar bat ere ikerketa guztia
|
euskaraz
burutzen duenik, bainamaiz eratzen dira azpitalde euskaldunak, batez ere mendi edo landa lanetan. Matematikan talde euskaldun bakarra ezagutzen dugu, agian ikertzaile atzerritar ugarietortzen direlako bertan lan egitera.
|
|
|
Gainera, kontuan hartu behar da ezen Farmazia Fakultateak duen kokapen geografikoak kontra jokatzen duela, printzipioz. Hain zuzen, ikasturtea erreferentziatzat hartuta, Farmazia Fakultatean euskarazko matrikulazioaren portzentajea (%25, 3) urrun zegoen urte berean Unibertsitatean Sartzeko Hautaproba
|
euskaraz
burutu zutenen portzentajetik (%33). Horrek, esan nahiko luke, ikasle euskaldunen portzentaje garrantzitsuak gaztelaniazkoirakaskuntza aukeratzen duela Unibertsitatean.
|
|
|
8 Komunitate unibertsitarioko kide orok, dagozkion ekimen zientifiko, akademiko, kulturazko zein administrazio mailakoak
|
euskaraz
burutu ahalizateko, ezinbestekoak dituen bitarteko material zein gizatiarrakeskuratzeko eskubidea du.
|
|
|
Argi dagoenez, Santamariak aldarrikatutako bidehorretatik abiatu nahi dugu, are indar handiagoz, gainera, euskarak berak bideluzea egin baitu ordutik hona, praktikan eta benetan unibertsitate premietaraegokituz. Hortaz, gaur egun, euskararen gaitasunarena ez da zalantzan jartzen dengaia; eztabaidatzekotan, euskararen erabilera normala beste hizkuntzen erabilerarekin nola konbina daitekeen zehaztea da eztabaidagai, beti ere pentsatuz egunerokojardunean
|
euskaraz
buruturiko ekintzei beste hizkuntzen bidez kanporako proiekzioa nola eman diezaiekegun, edota inguruko unibertsitateetako irakasleekin etaikertzaileekin esperientziak nola truka ditzakegun eta zer nolako harremanak izanditzakegun.
|
|
|
Urteak igaro ondoren denok onartuko dugu gure umeek aukera osoak dituztela oinarrizko ikasketak
|
euskaraz
burutzeko, euskara institutuetan ere ikas daitekeela, eta unibertsitatean ere hainbeste arlotan, hori ez dizut esan beharrik zuri. Hori hala gertatu da hainbeste jenderen lanari esker, eta hainbeste lagun buru belarri sartu zirelako, bere sakeletan diruaren ordez ilusioa zutela, euskal hezkuntza sistema berriak sortzen, zegoen hezkuntza ofizialari ia ia baliabiderik gabe lehia egin nahian.
|
|
|
Bestelako iturburua Ikastolen Elkartea izan daiteke, hainbat urte dituen proiektu sendo hau hezkuntzaren maila gorenera aplikatuz. Azkenik, sasieuskal unibertsitatea dugun Mondragon Unibertsitatearenaukera Nafarroara eta Iparraldera zabalduko balitz,
|
euskaraz
burututako eredu" nazional" baten aurrean egongo ginateke. Aukera hau gauzatuko balitz, euskara hizkuntza nagusia izango litzateke, baina gaztelania frantsesa eta ingelesak ere bere garrantzia eduki lukete.
|
|
|
Hasierako urteetan ikasleak gutxi izaten ziren eta euskaraz eskolatubakoak, baina euskaldun gogotsuak, hori bai. Gaur egungo ikasle gehien gehienek
|
euskaraz
burutu dute ikasketa prozesu osoa, baina geletan eta karrajuetan erdaraz entzungo duzu parraparra. Izatez, erdararenerabilera asko nabarmendu da azken urteotan fakultateetan, eta fenomeno arraroa eta isilgordekakoa izaten zena guztiz natural bihurtu da, ia berezkoa talde batzuetan.
|
|
|
Hiruga rren zikloari dagokionez,
|
euskaraz
burutzeko, aldiz, ez dut uste oraindik orain arlo guztietan prestatu rikgaudenik. Euskaldunen kopuru kritikorik ez dugu lortu, hau da, ez dugu eskakizunik hiruga rren zikloan euskarazko eskaintza ohizkoa bihurtzeko.
|
|
|
Juridikoki posible da euskal unibertsitatea eta bideratzen ari gara EHUn behintzat. Etorkizunari begira, demografikoki ez daukat hain argi ikasleriarik ote dugun
|
euskaraz
burutzeko. Ezin ahaztu unibertsitatea hautazkoa dela.
|
|
|
Epe laburrera, adibidez, Euskal Herriko Unibertsitatean ikasle guztiak kreditu ren batzuk
|
euskaraz
burutu behar izatea aurrerapausorik nabarmenena litzateke euskal unibertsitaterantz, unibertsitate eleanitzaren baitan. Euskalgintzan, argi eta garbi, unibertsitate publikoa da erantzukizun nagusiena hartu duena, eta gaurko euskal hiztunen ko pu ruari begiratuz gero ez dago beste irtenbiderik.
|
|
|
alde batetik, ahalik eta ikaslerik gehien kredituren batzuk euskaraz lantzera bideratzea Unibertsitateko bere jardunean. Bestetik, ekimen kualitatiboan, lerroka, lehen ziklo bietan oinarrizkoak eta hautazkoak diren ikasgaiak
|
euskaraz
burutzeko aukera bermatzea. Hizkuntza gutxitua garenez, ez dugu zalantzarik izan behar etorkizunean ere geure ekimenez baino ez dugula euskal unibertsitatearen egitasmoa aurreratuko, eta une honetan isileko etenbako oihartzun handiko lana dugula premiazkoena.°
|
|
|
• Euskarak sekulako arazoak izan ditu eta izaten ari da. Gaur da eguna oraindik ikasle askok ezin dutela beraien ikasketak
|
euskaraz
burutu (ez naiz sartuko zergatietan baino hori errealitate bat da).
|
|
2003
|
|
|
Hirugarren belaunaldiko hainbat kidek UEUn aktibo segitzeaz gain, mende berriarekin laugarren belaunaldi batek, ikasketak
|
euskaraz
burutu dituenak, hartu du bere gain Historia Sailaren zuzendaritza. Irati Iciar lehenik() eta gaur egun Alvaro Aragón sailburu izateak agertzen duten bezala.
|
|
|
49 Sailaren asmoa urtekariari amaiera ematea eta Eusko Ikaskuntzaren Historia Sailak argitaratu behar zuen aldizkarian lanak euskaraz argitaratzea zen, urtean zehar ale bat behintzat
|
euskaraz
buruturiko ikerlanekin, baina ez zen horrelakorik gertatu. Ia hamar urte geroago Historia eta Gizarte Zientzien urtekariaren hirugarren alea kaleratu zen eta handik gutxira plazaratu zen Uztaro, UEUren Giza eta Gizarte Zientzien aldizkaria.
|
|
2004
|
|
|
–Halere, galdera bat ezin dugu geure ezpainetatik urrundu, dio Aierbek?: posible al da irakaskuntza
|
euskaraz
burutzea, ikasleak jatorriz erdaldunak direnean. Beste modu batera adierazita, eredua erdal giroan aurrera eraman al daiteke?
|
|
|
Baina nire ustez, data zehatza bezain garrantzitsua, adierazten den edukia azpimarratzea dut helburu: mezua,
|
euskaraz
burutua dago, herri mailako hizkeran idatziak dira, kosmogonia baten arketipo gisara pentsatuak. Eta pentsamolde horrek gaurregunerarte iraun du Euskal Herrian.
|
|
2006
|
|
|
Aurkeztutako 208 lanen artean “Komunikabideen berrikuntza” ataleko saria eskuratu zuen ttipi ttapak. Sari banaketan aipatutakoaren arabera, «hedabideetako lana
|
euskaraz
burutzeko berrikuntzarik handiena eta eraginkorrena egin duenari eman diote». Epaimahaiaren ustez, «euskal prentsa amaraun mundu berrian sartzeko bidea ireki du ttipi ttapak:
|
|
2007
|
|
|
Nahi nuke nire lana
|
euskaraz
burutu eskolan euskara ikasten duten nire haurrak lagundu nahi ditut euskara lehen hizkuntza bezala transmititu nahi diet nire haurrei esaldi sinple batzuk ulertu nahi ditut euskarari esker lan bat atzeman nahi dut
|
|
2008
|
|
|
Ikastetxeekin hitzarmenak berriak dira, aurten lehenengo aldiz sinatu dira ikastetxetako aldizkariak eta beste zenbait programa diruz laguntzeko. Ttakunek Udalaren laguntzaren truke batetik Aisialdia
|
euskaraz
burutzeko eskaintza, besteak beste, udako txokoak, kanpaldiak, Amaraun ludoteka eta kuadrillategi programa, bestetik Txintxarri aldizkaria eta azkenik solaskide solasbide programak kudeatuko ditu.
|
|
|
XIX. mendean zehar, Azkue bizitza publikoan agertu aurreko garaian, euskarazko kultura nagusiki herri mailan bizi zen. Baserritar, arrantzale eta eskulangile euskaldunek beren eguneroko jarduera gehienak
|
euskaraz
burutzen zituzten. Hizkuntzarekin batera herri kultura aski aberatsa ere bazuten, ahozko literatura, folklore eta bestelako agerpenekin.
|
|
2009
|
|
|
Bestalde, 2008ko abenduaren 11ean argitara emaniko Txostenean, Adituen Batzordeak zera eskatzen die espainiar agintariei, zehazki, Justizia Administrazioari buruzkoa den Kartako 9 art. Euskal Herrian ezartzeari dagokionez: " marko juridikoa aldatzea, argi gera dadin, arlo judizial penaleko, zibileko eta administratiboko Euskal Herriko agintariek, alderdi batek hala eskatuta, prozesu judizialak
|
euskaraz
burutuko dituztela; behar adina neurri hartzea, Kartako 9 art.dela eta, espainiar Gobernuak hartutako konpromisoekin bat, zera bermatzeko: hala dagokionean, prozesuetako alderdiei informatuko zaiela Euskal Herriko agintariek prozesuak euskaraz burutzeko daukaten betebeharrari buruz, alderdietako batek hala eskatuz gero; eta behar adina neurri hartzea, Euskal Herriko auzitegietan euskara lan hizkuntza bezala erabil dezaketen Justizia Administrazioko langile kopurua maila guztietan areagotzeko, eta bereziki, epaile nahiz fiskal kopurua handitzeko.
|
|
|
" marko juridikoa aldatzea, argi gera dadin, arlo judizial penaleko, zibileko eta administratiboko Euskal Herriko agintariek, alderdi batek hala eskatuta, prozesu judizialak euskaraz burutuko dituztela; behar adina neurri hartzea, Kartako 9 art.dela eta, espainiar Gobernuak hartutako konpromisoekin bat, zera bermatzeko: hala dagokionean, prozesuetako alderdiei informatuko zaiela Euskal Herriko agintariek prozesuak
|
euskaraz
burutzeko daukaten betebeharrari buruz, alderdietako batek hala eskatuz gero; eta behar adina neurri hartzea, Euskal Herriko auzitegietan euskara lan hizkuntza bezala erabil dezaketen Justizia Administrazioko langile kopurua maila guztietan areagotzeko, eta bereziki, epaile nahiz fiskal kopurua handitzeko. Ingeleseko bertsioak zera dio:
|
|
|
Halaber, Kartari buruzko Adituen Batzordearen Txostenak, 2008ko abenduaren 11ean argitara emanikoa, Nafarroan Karta aplikatzeari dagokionez zehazki, zera aholkatzen die espainiar agintariei: " marko juridikoa aldatzea, argi gera dadin, arlo judizial penaleko, zibileko eta administratiboko Nafarroako agintariek, alderdi batek hala eskatuta, prozesu judizialak
|
euskaraz
burutuko dituztela; akusatuari euskara erabiltzeko eskubidea formalki bermatzea, gaztelera menperatu arren; behar adina neurri hartzea, Kartako 9 art.dela eta, espainiar Gobernuak hartutako konpromisoekin bat, zera bermatzeko: hala dagokionean, prozesuetako alderdiei informatuko zaiela Nafarroako agintariek prozesuak euskaraz burutzeko daukaten betebeharrari buruz, alderdietako batek hala eskatuz gero; behar adina neurri hartzea, Nafarroako auzitegietan euskara lan hizkuntza bezala erabil dezaketen Justizia Administrazioko langile kopurua maila guztietan areagotzeko, eta bereziki, epaile nahiz fiskal kopurua handitzeko; Nafarroako Justizia Administrazioko langileei zein abokatuei zuzendutako heziketa programak ezartzea18.
|
|
|
" marko juridikoa aldatzea, argi gera dadin, arlo judizial penaleko, zibileko eta administratiboko Nafarroako agintariek, alderdi batek hala eskatuta, prozesu judizialak euskaraz burutuko dituztela; akusatuari euskara erabiltzeko eskubidea formalki bermatzea, gaztelera menperatu arren; behar adina neurri hartzea, Kartako 9 art.dela eta, espainiar Gobernuak hartutako konpromisoekin bat, zera bermatzeko: hala dagokionean, prozesuetako alderdiei informatuko zaiela Nafarroako agintariek prozesuak
|
euskaraz
burutzeko daukaten betebeharrari buruz, alderdietako batek hala eskatuz gero; behar adina neurri hartzea, Nafarroako auzitegietan euskara lan hizkuntza bezala erabil dezaketen Justizia Administrazioko langile kopurua maila guztietan areagotzeko, eta bereziki, epaile nahiz fiskal kopurua handitzeko; Nafarroako Justizia Administrazioko langileei zein abokatuei zuzendutako heziketa programak ezartze...
|
|
|
2) Munduko gainerako hizkuntz akademien antzera, guk ere, teknologia berrien aurrerapenez baliatzen ikasi behar dugu euskararen eta euskal kulturaren onerako, maiz behar diren egokitzapenak eginez. Esanetatik eginetara igaro beharra daukagu, beste kultura hizkuntzetan egiten diren lanak ere egiaz
|
euskaraz
burutzeko gai garela erakutsiz. Gaur egun desafioa baliabide informatikoetan daukagu, eta zinez esan dezakegu horretan buru belarri ari garela.
|
|
2010
|
|
|
DBHko ikasleek hezkuntza ertaina
|
euskaraz
burutzeko kanpaina abian da eskualdean
|
|
2011
|
|
|
Beste kasu batzuetan, bezeroekiko harremana euskaraz dugu, eta programa informatikoek uzten duten heinean ere euskaraz egiten dugu. Halere, badira
|
euskaraz
burutzea ezinezkoak diren gauza batzuk, geure esku ez daudenak.Zerbitzua euskaraz eman nahi, baina hutsuneekin topo egingo zenuten sarri. A. G. Administrazioarekin arazo handiak ditugu.
|
|
|
Euskaraz, Iparraldean, Bakalore orokorra prestatzen da bakarrik, Baionan Seaskak duen Bernat Etxepare lizeoan. Nahiz eta Seaskaren asmoa ahal bezain lasterren Baxo teknologikoari eta profesionalari heltzea izan, gaur egun oraindik ez dago Ipar Euskal Herrian ikasketa hauek
|
euskaraz
burutzeko aukerarik.
|
|
|
Azpimarratu nahi nuke Mikel zalbidek bere artikuluan egiten duen proposamena, Clearing Hause eraikitzeko ideia, alegia.6 etxe horretan
|
euskararen inguruan
burutzen diren lan guztiak bilduko lirateke, eta baita beste hizkuntza gutxituetakoak ere. Mota honetako zentro batek, eta ez liburutegiak, asko lagundu diezaieke, bai ikertzaileei, bai teknikariei egiten ari diren lanak zabaltzen. hantxe bildu daitezke udalek egindakoa, prentsak eta aldizkari espezializatuek argitaratutakoa...
|
|
|
Nire ingeles eskasa kontuan izanik, gazteleraz irakurri nuen nahiz eta geroko eginbeharrak (laburpenak, komentarioak eta abarrekoak) euskaraz idatzi nituen. Ikasketak
|
euskaraz
burutu dituen inori ez zaio arraroa irudituko halakorik, are gehiago unibertsitatean ere euskaraz ibili baldin bada. Euskaraz mintzatzen gara eskolan, euskarazko ikasliburuak erabiltzen ditugu, euskaraz lan eta azterketak, baina ikasmaterial oinarrizkoa ikasliburu eta apunteak izateari uzten diotenean...
|
|
|
Hasteko egoeraren analisian hauxe adierazten zuen: ikerkuntza
|
euskaraz
burutzeari ez zitzaiola unibertsitatean inongo garrantzirik eman. Halaber, ikerkuntzarekin zerikusia estua zuten abiapuntuko bi aspekturen gainean, argitalpengintza eta lan akademikoaren prestaketaren gainean, honakoa zioen:
|
|
2012
|
|
|
...haurrek haurren artean eta gurasoekin; eta gurasoak euren artean ere euskaraz jolasean jartzea izango litzateke helburu, ahal bada maiztasun batekin. ekintza eta aktibitate horiek aurrera eramateko oso garrantzitsua litzateke jolasen antolatzaileentzat helburuak argi izatea eta hizkuntza jarrerak ere bai. ezinbestekoa litzateke euskara ulertzen ez dutenak deseroso ez sentitzea, baina aktibitateak
|
euskaraz
burutu lirateke. puntu hau errespetatua izateko garrantzitsua izan daiteke euskara elkartearen parte hartzea. oso positiboa izan daiteke euskaraz ez dakien gurasoarentzat bere haurrarekin euskaraz ere jolasteko gai dela erakustea. oso positiboa izan daiteke haurrarentzat eskolatik kanpo ere bere guraso (edo aitona amonekin) euskaraz jolastu daitekeela ikustea eta, halaber, oso positiboa izan dait...
|
|
|
Sasiburu Barakaldoko Euskaldunon Elkartea, Adaxkak Sortzen Aisia Taldea, Bertso Eskola eta Hala Dzipo euskal soinu tresnen eskola bezalako elkarteek euren jarduerak
|
euskaraz
burutzen dituzte, elkarte hauek guztiek euskal izaera kulturala dute eta udaletik at sortutakoak dira.
|
|
|
Haurrei hitz egitean zuzeneko transmisioa burutzen dugu, baina gainontzeko pertsonei, gure adinkideei hitz egiten diegunean ere inguruko haurrei zeharkako transmisioa egiten ari gara. Beraiei zuzentzen ari ez bagara ere, helduon hizkuntza erabilera ohiturak zein diren jasotzen dute inguruan ikusten dituzten jokabideetatik, eta zeharkako mezu horiek etorkizunean euskara erabiliko duten edo ez erabakitzean eragina dute.
|
euskaraz
burutu, nagusiok erabiliko ez dugun hizkuntza bada. Zein helbururekin hartzen dugu haurrei euskaraz hitz egiteko erabakia?
|
|
|
Azken urteetako eskolatze prozesua
|
euskaraz
burutzen bada ere, honako hipotesia genuen azterkizun: arnasguneetako ikasleek, eskolaz aparte, beren kabuz, zer produktu kultural kontsumitu hautatzen dutenean, gaztelaniak leku nabarmena hartzen duela hor, eta azken urteetan ingelesak ere sarbidea egina duela.
|
|
|
Herriko beste esparruetako datuen atal honi amaiera emateko, esan dezagun aztergai izan ditugun herrietan eguneroko jardun arrunta, oraindik ere,
|
euskaraz
burutzen dela hein handian. Administrazioa, zerbitzuak, merkataritza, etab., euskaraz bizi dira tamaina ohargarrian.
|
|
|
Udalak barruko bizimoldea, oro har,
|
euskaraz
burutzen du. Kasuren batean, gaztelaniara jo beharrean aurkitu izan dira, baina, oro har, euskaraz burutzen dira batzar eta bilerak.
|
|
|
Udalak barruko bizimoldea, oro har, euskaraz burutzen du. Kasuren batean, gaztelaniara jo beharrean aurkitu izan dira, baina, oro har,
|
euskaraz
burutzen dira batzar eta bilerak. Hori aztertutako lau herrietan, nahiz eta batzuetan euskararen erabilera sendoagoa sumatzen den.
|
|
|
Bilera hartarako Mitxelena jaunak prestatutako txostenak aurrez aurre jarri zien bertara bildutakoei zeintzuk ziren
|
euskarak
burutu beharreko lanik nagusienak:
|
|
|
saiatu, bai, saiatu dira euskalduntzen, baina helburua erdietsi gabe. Bestetik, argi dago euskarabigarren hizkuntza bezala (L2) ikasteak asko laguntzen duela euskaldunen kopuruahedatzen eta euskaldunak ez diren elebidun hartzaileen elebitasun mugatuak ereeuskararen erabilerarako zenbait aukera berri zabaltzen duela; adibidez, ekimenjakin batzuk
|
euskaraz
burutu daitezke, ozta ozta bada ere denek ulertzen dutelako.
|
|
2013
|
|
|
Bi aukera eskaintzen ditu, lana behar dutenen zein langileak behar dutenen iragarkiak jartzeko. Lan horiek
|
euskaraz
burutu eta lan baldintza duinak errespetatu behar dituzte. Argazkian, Joxi Arakama udal teknikaria Rozio Luces eta Koldo Iturbe zinegotzia 2011ko aurkezpenean/ © Getxoko Udala.
|
|
2014
|
|
|
Partiduetan edota eskola arteko ekintzetan,
|
euskaraz
burutzen dira jarduera guztiak eta arbitro, epaile... papera betetzen duten guztiak euskaldunak izan ohi dira. Beraz, prestaketa saioetan kasuaren araberako hizkuntzaren erabilera egiten dela ondoriozta genezake eta ondoren, larunbat goizetako partidetan, euskara izan ohi dela nagusi, salbuespenak salbuespen (ikustera doazen gurasoak, lagunak, ikaskideak, etab. tarteko direlarik).
|
|
|
Erresonatziak edota ekografiak eskatzen ditugunean erdara hutsean iristen zaizkigu eta historia klinikoa euskaraz betetzeko trabak besterik ez ditugu izaten. Guzti honek gure lan jarduna
|
euskaraz
burutzea oztopatzen du, gure egunaren zati garrantzitsua betetzen duten orduetan euskaraz ezin bizi eta lan egin izatea. Non eta duela 35 urtetik euskara ofiziala den eremuko osasungintza publikoan.
|
|
|
Ikasleek beraiek sortutako antzezlanak Pabellon 6en taularatuz, Deustuibarrako aretoak bere ekarpen txikia gehitu nahi dio Euskal Herriko Arte Dramatikoko Goi Eskola proiektuaren bultzadari: " Ikasle, aktore eta sortzaile potentzialak egon badaudela erakutsiz, aktore eta sortzaile bezala euren formakuntza garatu nahi dutenak, Arte Dramatikoa hemen ikasi nahiko luketenak eta ikasketa horiek gradukoak, ofizialak eta
|
euskaraz
burutzeko aukerarekin izatea eskatzen ari direnak".
|
|
2015
|
|
|
Era berean, bada garaia interakzio ereduak birpentsatzeko, erabilera eredu berriak indartu eta legitimatzeko. Kasurako, elkarrizketa elebidunak (Ruiz, 2014); izan ere, elkarrizketok euskara gaitasun txikia dutenak progresiboki berau erabiltzen hastea errazten du eta, aldi berean, euskaraz bizi nahi dutenei erabilera aukerak itzel ugaritzen dizkie, jolaskideak euskara ulertzea nahikoa baita norberaren jarduna
|
euskaraz
burutzeko.
|
|
|
Beste batzuk euskaldun/ erdi euskaldun berriak. Batzuek ikasketa guztiak
|
euskaraz
burutu baina arazoak zituzten testua natural esateko. Eta beste batzuek euskalkian hiztun peto petoak izan arren zalantzak zituzten euskara batuan aritzeko.
|
|
|
Euskaltzaindia azken aldi honetan hitzarmenak egiten ari da tresna informatiko berriek eskaintzen dituzten aukerak baliatuz hogeigarren mendeko bigarren aldian
|
euskaraz
burututako produkzioa eskuratu eta lexiko alorreko ikerketa lanetan erabiltzeko asmoz.
|
|
|
Hitz horiek esatariaren arabera gaztelerazedo euskarazko ahoskeran esango dira. Kasu gehienetan, ahoskerak
|
euskaraz
burutzen dira, hortaz, sistemak hizkuntza honen berezko unitateak ere ezagutu behar ditu. Antzeko efektuagertatzen da gaztelerazko zein frantsesezko hitzak agertuz gero, hizketaldiko hizkuntza bestebat izanik.
|
|
|
Bieztabaida talde pilotu burutu dira pretest bezala: bata gaztelaniaz (landa lanean
|
euskaraz
burutu ez densaio bakarra izan da hau) eta bestea euskaraz. Pilotu hauek elkarrizketa eta eztabaidetan erabili dengidoi semi egituratua testatu eta teknika bakoitzak ezarritako helburuekiko agertzen dituztenmuga eta indarguneak hobeto ezagutzea ahalbidetu dute.
|
|
|
Ikasle euskaldunak hezteari dagokionez, jakina da Ikastolak, oro har, euskara ikastea eta ikasketak
|
euskaraz
burutzeko gaitasuna ahalbidetzen duela. Baina bigarren helburuaz, euskara bizitzako ardatz izateaz alegia, Ikastolak bakarrik lor al dezake hori?
|
|
2016
|
|
|
Euskadi mailan Lanpres gida txertatzen doan heinean, horren ondotik eskualdean osagarria den egitasmoa sustatzen ari dira Buruntzaldeako udalak. Praktikaldia egingo duen ikaslea, ikastetxeko tutorea eta enpresa, hirurak, murgildu dituzte egitasmoan, jarraipena eta baliabideak eskainiz lantokiko prestakuntza hori
|
euskaraz
burutu dadin. Aurten bi ikasle ari dira egitasmo horretan, Mendiola eta Euskabea enpresetan praktikaldia eginez.Koldo Ulangaren lan bizitza heziketara lotuta egon da.
|
|
2017
|
|
|
Helburu orokor hau ez da ordutik hona aldatu. Hori betetzeko bidean ezinbesteko ageri zitzaigun aldizkari bat sortzea,
|
euskaraz
buruturiko lanekin ikerlearen seiurtekoak betetzeko aukera ere ematen zigulako. Ekimen horri Uztaro deitu genion, agertuko ziren lanak uzta, emaitzak izango zirela eta.
|
|
|
Erderazko berbak erabiltzea laguntzen badizu komunikazioa
|
euskaraz
burutzen, ondokoak ulertuko ez dizun beldurra uxatzea eta euskaraz egiteak beste pertsona bati euskaraz berba egiteko aukera ematen diola konturatzea, eta hori itzel eskertzen da. Jende asko dago euskaraz berba egin gura duena.
|
|
2018
|
|
|
Eleaniztasunak gurean duen hanketako bat euskararen eta gaztelaniaren arteko ukipen egoera da;
|
euskararen alde
burutu diren ahaleginen emaitzek zapore gazi gozoa utzi digute.
|
|
|
Eleaniztasunak gurean duen hanketako bat, esan bezala, euskararen eta gaztelaniaren arteko ukipen egoera da. Egoera horretan
|
euskararen alde
burutu diren ahaleginen emaitzek zapore gazi gozoa utzi digute. Aurrerapausoak ukaezinak diren arren, erabileraren garapena oso motela da eta bilakaera positiboa ez da egoera guzti guztietan islatzen.
|
|
|
Nola egin aurre horri? Ba al dago baliabiderik proiektu bat
|
euskaraz
burutzeko. Zeteea (Hegoaldeko Eraikingintzaren Kode Teknikoa) euskaratu omen du Euskal Herriko Unibertsitateak, 12 euroren truke bete beharreko araudi hori euskaraz betetzeko beta duzu... lehenago Errege Dekretu batek aldatzen ez badu, behintzat.
|
|
|
Arkitekto euskaldunak beti egon badira ere, gaur egun arkitektura euskalduna dago! Proiektuak
|
euskaraz
burutzen dira, euskaraz pentsatu, euskaraz eztabaidatu! Baina euskaraz «egikaritzen» al dira?
|
|
2019
|
|
|
Jone Miren hernandez antropologoak dio euskarak beste agertoki batean jartzen zaituela, irekitzen dizkizula beste ate batzuk, euskal hiztunen komunitateak hartzen duenez hain modu positiboan.
|
euskararen inguruan
buruturiko beste ikerketa batean, hala azaldu zidan 19 urteko emakume batek:
|
|
|
Udane, ordea, frantsesezko lizeoan hasi berria zen, Aketz oraino, 1984ean irekiriko Kanboko Xalbador Kolegioan zegoen bitartean. Zailtasunak zailtasun, mutikoak behintzat, ikasketak
|
euskaraz
burutuko zituen.
|
|
2020
|
|
|
(H) ilbeltza, euskaraz amestu,
|
euskaraz
burutu, euskaraz kontatu, euskaraz partekatu, euskaraz izkiriatu, euskaraz leitu eta euskaraz eskura dauden krimen (ia) guztien berri ematen duen literaturaren (ahozkoa, idatzitakoa, irudikatutakoa) eta zinemaren bilera, bilkura, elkarretaratze, asanblada (baztandarren eta ez baztandar zirenen batzarra), mendi itzulia, gaueko dantza, bazkalosteko berbeta. Baztanen.
|
|
|
Eta egitura diogunean: 1) ideiez eta ideologiez; 2) euskaraz blaitutako praktikez (esate baterako,
|
euskaraz
burutzeko aukera emango duen aisialdia); 3) eta gazteen garaira eta errealitatera egokitutako subjektibotasunaz edo subjektibotasunez ari gara.
|
|
2021
|
|
|
Auñemendiko Lorearen sortze eskema taxutzean, Agirre" odol zurbila" Azkuek dio, Azkuek dixit ez zen konplikaziotan sartu. Kanpotik ikusita bederen, inguruan gaztelaniaz arrakastatsu bilakatutako historia eleberrien antzeko zerbait
|
euskaraz
burutzea baino ez zuen bilatzen idazle ondarrutarrak, agian Azkuek Euskalzalen antolatu gogo zuen literatur lehiaketan aurkezteko asmoarekin67.
|
|
2022
|
|
|
Enpresentzat eredu izan nahi duten euskarriak eta programak sortu dituzte: langile berrien harrera plan eredua, hornitzaileentzako gutun ereduak, lantokiko egonaldiak
|
euskaraz
burutzeko ikastetxeen eta enpresen arteko hitzarmen eredua.
|
|
|
Enpresentzat eredu izan nahi duten euskarriak eta programak sortu dituzte: langile berrien harrera plan eredua, hornitzaileentzako gutun ereduak, lantokiko egonaldiak
|
euskaraz
burutzeko ikastetxeen eta enpresen arteko hitzarmen eredua, edo eta Euskaragiletu programa, enpresa hauen ezagutza eta esperientzia hori guztia bide bera abiatzeko asmoa duten edota bidea egiten ari diren beste enpresa batzuekin partekatzeko.
|
|
|
Halaber, dekretua indarrean sartzean edo ondoren lehen aldiz hizkuntza eskakizunen sistemara batuko diren erakundeei zein hizkuntza eskakizun eskatuko zaien ere zehazten du dekretuak. Idazmenean nahiz mintzamenean B1 maila egiaztatu da gutxienez, baldin eta «lanpostuan sartzeko ikasketarik eskatzen ez bada edo eskatzen diren ikasketak
|
euskaraz
burutzeagatik EAEko legediak salbuespen mailarik aitortzen ez badu».
|
|
2023
|
|
|
Alde batetik, gozamenerako eta dibertsiorako ekintzak dira eta horiek
|
euskaraz
burutzen badira hizkuntza, euskara, sentimendu horiekin lotzea errazago izanen da. Hau da, hiztunak euskarari funtzio hori (gozamena) egiteko balioa ematen dio.
|
|
|
Albistea «garrantzitsua» dela argi du: «Lehendabiziko aldia da horrelako prozedura bat
|
euskaraz
burutzeko aukera dagoena». Adierazi du gehiegitan izaten direla trabak halako prozeduretan euskarazko dokumentuei «balio juridikoa» emateko, eta erabakigarritzat dauka Elayk egindako pausoa.
|
|
|
Liburua, aldi berean, kultur biltegia zen eta euskararen ondarea. Liburua
|
euskaraz
burutzen zen, euskal mundutik sortzen, belaunaldi berriei euskal mundua transmititzeko. Euskararen berreskurapena nahitaezkoa zen eta, berarekin batera, Euskal Herriaren nortasunari eutsi behar zitzaion.
|
|
|
Euskararen berreskurapena nahitaezkoa zen eta, berarekin batera, Euskal Herriaren nortasunari eutsi behar zitzaion. Horregatik, edukiak
|
euskaraz
burutu behar ziren, euskara lantzeko, kultura ezagutzeko eta aberria maitatzeko. Horrez gain, hiztegigintza bultzatu nahi zen, jakintzagaiak euskaraz idatziz.
|
|
|
Esku artean dugun emaitza argitaratua, aipatu egitasmoaren fruitu aurreratu bezain mamitsua litzateke, ene uste apalean bederen. Tituluak, jada, garbiro adierazten digu zein den idazlearen guraria eta kezka nagusia, alegia,
|
euskaraz
buruturiko zinemaren abiapuntua, garapena eta egungo egoera azaleratzea (kartografia irudikatzea). Izan ere," lehoia esnatzearen" metafora antzekoaz baliaturiko izenburuaz hastapeneko atala eskaini dio Katixa Agirrek, Bilbon sinatua, 2022ko urtarrilean.
|