|
2001
|
|
|
Inork imajina dezake ingelesa, gaztelania edo frantsesa nagusitzen diren esparruetan hizkuntza horiek hiztunbe rririk ez erakartzea, bertako biztanleriak beste hizkuntza bat hautatzen duelako? Egindako ikerlanetan
|
euskara
bigarren mailako hizkuntzatzat jotzen dutela adierazten digute euskal gaztetxoek. Balorapen hori, alabaina, zeharo ulerg arria da helduen munduan eta gizarteko sektore gehienetan —ba ita aitzindari eta erakargarrienetan ere— gaztetxoekegunerozein (zeintzuk) hizkuntza ikusten duten kontuanha rtzen badugu.
|
|
2002
|
|
|
euskararen alde omen dauden batzuk ez daudela euskararen alde, baizik zinez eta benetan euskararen sinboloa modu batera erabiltzearen alde, eta hortaz, euskararekin zuzenean zerikusirik ez duen beste zerbaiten alde edo kontra, halako gisaz non euskara bera bigarren mailan uztea nahiago baitute. Beraz, batzuentzat
|
euskara
bigarren mailan gelditzen da, itxurak egiten lasterka baldin badabiltza ere, beste interes arrotz batzuek menderaturik baitabiltza korrika. Hau guztiz kaltegarria da hizkuntzarentzat, guztiz kaltegarria, besteak beste, euskara eta politika maltzurkeriaz edo ezjakintasunez nahasten dituztenei arrazoi osoa ematen diegulako azkenean.
|
|
2003
|
|
|
euskarak zein toki bete behar ote zuen euskal nazioaren definizioan. Batez ere,. mendetik aurrera, euskal kulturaren munduan ezaguna izan da euskararen aldeko pentsalarien presentzia, baina Sabino Aranak euskal aberriaren definizioa egin zuenean eta, nabarmen, bere praktika politikoan,
|
euskara
bigarren mailan geratu zen. Gutxi batzuek azpimarratu zuten euskararen garrantzia 1936ko gerraren aurretik:
|
|
2004
|
|
|
Irakaskuntzak. Axaleko euskaldunen belaunaldi berriak sortuko ditu.
|
Euskarak
bigarren mailako hizkuntzaren izaera duela naturalki erroturik izango duten belaunaldiak?. 542
|
|
|
ahalik eta jende gehienarengana iristea. Baina esaten duguna da logika horrek ez duela balio euskal komunikazio esparrua sendotzeko,
|
euskara
bigarren mailan uzten duelako eta eskema diglosikoa betikotu egiten duelako?. 385
|
|
|
Inguruko erdal eragin soziolinguistikoaren erauntsiak ez dio atsedenik hartzen uzten kimuari: . Izan ere. Fito Rodriguez mintzo zaigu?, jato rrizko hizkuntza euskara duten lagunekin egindako ikerketan zehar argi geratu bada horien elebitasun joerak gazteleranzkoak direla inguruneko presio soziolinguistikoaren eraginez, hori are argiago ikusi da jatorrizko hizkuntza gaztelera duten eta
|
euskara
bigarren mailako hizkuntza edo asignatura soil gisa irakasten duten hizkuntza ereduetan eskolarizatutako ikasleekin egindako ikerketekin alderatu denean. Kasu horietan bi hizkuntzak menperatzea, Administrazioak elebitasunaren alde egindako aukeraren ondorioz helburu gisa planteatzen duena, ez da soilik lortu gabeko xedea, baizik eta bere plangintzaren porrotaren etengabeko oroitzapena?. 476
|
|
2005
|
|
|
|
Euskarari
bigarren mailako presentzia ez zaio soilik kale izendegian ematen. Nahi izanez gero, arloz arlo adibide ugari aipa genitzake, honen adierazle.
|
|
2007
|
|
|
Mozorroak ken ditzagun, arren. Baieztapen horien atzealdean, funtsean,
|
euskarak
bigarren mailako hizkuntza izaten segi dezan sektore batzuek egiten duten ahalegina dago. Ikuspegi hori dago, besteak beste, A ereduko hainbat ikastetxetan, euskara bazterrean utziz, atzerriko hizkuntzak eskuratzeko egin dituzten berebiziko ahaleginen atzealdean.
|
|
|
Eta laugarrenik, hasierako puntuarekin lotuta, beti aipatzen dugun arazoa: HEAk gizartean daukan ulermen falta, hau da, oraindik ere ez garela gai izan geure ingurukoei behar den moduan ulertarazteko haurrak euskalduntzea ezinbestekoa bada ere (eta bada, jakina!), euren guraso eta enparauak euskaldundu ezean,
|
euskara
bigarren mailako hizkuntza izango dela betiko. Azken arrazoi hau" prestigio" faltarekin ere lotu beharra dago.
|
|
|
|
Euskarak
bigarren mailako garrantzia izan zuen lehenengo abertzaletasunerako. Sabino Arana ez zen baserritar bat ez eta hurrik eman ere, Bilboko (zera, Abandoko) kalekume bat baizik, ama hizkuntza gaztelania zuena.
|
|
2008
|
|
|
sistemak ez duela bermatzen guztiak, derrigorrezko hezkuntza amaitutakoan, elebidun orekatuak izatearen helburua. Ez baita nahikoa eskolako hizkuntza euskara izatea, haien ingurune sozialean gaztelera nagusi bada, eta eskolan izan ezik gainerako arloetan
|
euskara
bigarren maila batean kokatzen duen sistema diglosiko batean bizi badira. Konstatazio horrek ekarri du eskola sistema osoaren berrikusketa, eredu hirukoitza gainditu eta euskarari presentzia handiagoa emanez eskola guztietan.
|
|
|
10 Gaur gaurkoz,
|
euskara
bigarren mailakotzat duen gizarte batean bizi gara. Hedabideen esparruan, telebistan edo irratian, zentzurik ez du euskalduna bakarrik euskaraz jartzea euskaldunarentzat eta, aldiz, erdaldunentzat erdaraz.
|
|
|
Baldintza horietan, konnotazio balio gutxiago ditu hizkuntza horrek. Dena den, oro har onartutako gizarte balioek
|
euskarari
bigarren mailako hizkuntzaren kategoria (eta papera) ematen diotela esan daiteke; hau da, ez da nahitaezkoa egoera batzuetan edo beste batzuetan. Gaztelania, berriz, lehenengo hizkuntzatzat hartzen da eta hizkuntza hori erabiltzeak ez du aurreiritzirik sortzen ia ezein egoeratan.
|
|
|
–Puntu honetan, ikerlariek garbi dute unea iritsi dela euskararen papera ondo definitzeko. Hau da, erabaki behar dela euskara izango ote den osagairik erabakigarriena euskal kulturan eta nortasunean, ala onartuko litzatekeen
|
euskara
bigarren mailako elementutzat daukan identitatea?.
|
|
|
Zaila eginen litzaidake nire burua abertzaletzat jotzea, ez banu euskaltasuna jarriko zaletasun horren muinean, ez banintz saiatuko ahalik eta gehien euskaraz jarduten edo defendatzen. Eta badaude, egon,
|
euskara
bigarren mailan duten abertzaleak euren amets ideologiko politikoetan. Kontraerran galanta, ene ustez ere bai.
|
|
2010
|
|
|
Garrantzizko hizkuntzak latina eta gaztelania ziren.
|
Euskara
bigarren mailakoa zen.
|
|
|
Asteburu batean aldez aurretik eskatuta ere, bisita beti izango baita gaztelaniaz. Gainera, nahiz eta talde handi bat eratu eta zoko moko guztiak arakatu, ahalegina hutsala izango da,
|
euskara
bigarren mailako hizkuntza baita Pozalaguako kudeatzaileentzat. 37 euskalduni diru publikoz lagundutako toki batean kultura euskaraz jasotzea eta euskaraz bizitzea galarazi digute.
|
|
2012
|
|
|
Barakaldon prestigiodun funtzio guztiak edo gehienak gaztelaniak betetzen ditu,
|
euskara
bigarren mailan geratzen delarik.
|
|
|
hizkuntza bakoitza irudi zehatz eta funtzio bati lotua egon ohi da. horrexegatik, erabilera bultzatzeko hizkuntza horren ikurrek legiEnara Belloso – Ahozko hizkuntzaren erabileraren garrantzia hizkuntzaren normalizazioan, Barakaldon timoak izan behar dute, irudi eta funtzio legitimoei lotuak egongo direnak. Bada, hizkuntza baten ospea edo prestigioa betetzen dituen hizkuntza funtzioei loturik doakio, Barakaldon prestigiodun funtzio guztiak edo gehienak gaztelaniak betetzen ditu,
|
euskara
bigarren mailan geratzen delarik.
|
|
|
Adibidez, euskaraz bizi nahi duen horrek, telebista ikusteko, zinema estreinaldiak gozatzeko edota zibermunduan ibiltzeko, erdarazko produktuak ditu nagusi. Aisialdiarekin lotutako jarduera asko eta askotan,
|
euskara
bigarren maila batean dago eta, noski, euskararen erabilera normalizatua lortzeko oztopo bihurtzen da.
|
|
|
Esaterako, euskaraz bizi nahi dugunok erdarazko produktuak ditugu nagusi; besteak beste, telebista ikusi, zinema estreinaldiez gozatu edota zibermunduan ibili gura dugunean. Aisialdiarekin lotutako jarduera asko eta askotan,
|
euskara
bigarren mailan (edo atzerago) dago, eta egoera hori, noski, euskararen erabilera normalizatua lortzeko traba bihurtzen da.Aipatutako arlo bi horiek lantzen ditugu AEKn, euskararen normalizazioan giltzarria den hirugarren zutabearekin batera, sustapena hain zuzen ere. Sustapenean, KORRIKA dugu ekimenik garrantzitsuena; bi urtean behin euskararen alde milaka lagunek betetzen dituzte Euskal Herriko errepideak.
|
|
|
Esaterako, euskaraz bizi nahi dugunok erdarazko produktuak ditugu nagusi; besteak beste, telebista ikusi, zinema estreinaldiez gozatu edota zibermunduan ibili gura dugunean. Aisialdiarekin lotutako jarduera asko eta askotan,
|
euskara
bigarren mailan (edo atzerago) dago, eta egoera hori, noski, euskararen erabilera normalizatua lortzeko traba bihurtzen da.
|
|
2013
|
|
|
Ez, ez dugu Euskara ahaztu, baina arlo honetan batere zehaztasunik ez duen aurreproiektuari Wertek ñabardurak egin ahala, helburua kritika guztiak arlo honetara zuzentzea izan den susmoa handituz doakigu, curriculumaren eremuan egindako eraso zentralista eta zentralizatzailea eztabaidaren muina izan ez dadin. Hala ere, ez dugu ahaztu eta salatu gabe utzi behar
|
euskara
bigarren mailako hizkuntza bihurtzen duela, eta hizkuntza arloan LOMCEk egiten duen planteamenduak «B» eredu baterantz garamatzala, gure helburua ikasle euskaldun eleaniztunak sortzea dela oso argi dugunean. Eta hori guztia guk jada gure hezkuntza sistemarekin lortuak ditugun helburu batzuk lortzearren.
|
|
2014
|
|
|
Errepikatu zen, beste behin, gehiegitan nagusitzen zaigun sentsazioa: EITBn
|
euskara
bigarren mailako hizkuntza dela. Ser katean.
|
|
2015
|
|
|
14 Behin gai hori plazaratuta, lehen ere esana duguna errepikatzea baino ez zaigu geratzen. Hau da, hedabide elebidun diglosikoen hautuak baduela logikarik; izan ere, haientzat ahalik eta gehien saltzea baita lehen mailako kontua,
|
euskararena
bigarren mailako afera dela. Euskal hiztunen komunitateari, ordea, logika horrek ez dio balio:
|
|
2016
|
|
|
Bereziki E2koei dagokienez, zalantza sortzen digu hain bigarren mailan uzteak. Izan ere, populazioaren zati handi bat kokatzen da" euskaraz erdaraz baino gutxiago" edo" euskaraz oso gutxi" aritzen direnen artean, eta, beren jardunean
|
euskara
bigarren mailakoa delako, badirudi ahaztu egiten zaigula elebidunak direla izatez. Esku artean ditugun datuen arabera, EAEn 132.833 biztanle dira E2koak (%22) eta 43.596 E1ekoak (%7); eta Nafarroan 20.037 E2koak (%32) eta 8.614 E1ekoak (%14).
|
|
|
Arrasateko EH Bilduko zinegotzi taldekoak arduratuta gaude guzti hau dela eta, ez baitugu uste euskarari behar besteko garrantziarik ematen zaionik. Hobeto esanda, Arrasateko PNV PSOE udal gobernuarentzat
|
euskara
bigarren mailako gaia da. Izan ere, zein burutan sartzen da euskara teknikari buruaren lanpostua ez berritzea edo, gutxienez, behar besteko garrantzia ez ematea?
|
|
2017
|
|
|
Ducha Ya enpresa zoriondu nahiko nuke, haien publizitatean euskara erabiltzeagatik. Izan ere, esku-orrian
|
euskara
bigarren mailakoa bada ere, oso enpresa gutxi dira euskaraz publizitatea egiten dutenak. Aurrerantzean, euskara gaztelaniaren mailan jartzera animatu nahiko nituzke.
|
|
2018
|
|
|
Inon ez.
|
Euskara
bigarren mailako hizkuntza dugu. Euskaldunak askotan behartuta gaude, ezinbestean, gurea ez den hizkuntza erabili behar izatera lagun hurkoarekin komunikatu ahal izateko.
|
|
|
Inon ez.
|
Euskara
bigarren mailako hizkuntza dugu". Honako hitzokin bukatzen duzu pasartea:
|
|
|
Badugu hor ere zer hobeturik.
|
Euskara
bigarren mailako hizkuntza ez baizik eta adin nagusikoa izatearen ikuspegitik begiratuta, arloaren garrantzia ukaezina da, lehen mailakoa zalantzarik gabe. Beldur naiz, ordea, diru pizgarriena baino konplexuagoa eta korapilatsuagoa ez ote den auzia, dimentsio ezberdinetako faktore ugari baitira lan munduko hizkuntza erabileretan ere eragiten dutenak:
|
|
2019
|
|
|
Karrika eta bideetako seinalitikak mezu bat helarazten digu egunero: "
|
Euskara
bigarren mailako hizkuntza da".
|
|
|
musika aldizkariak eta Harrobia Lantzen euskal musika babesteko ekimenarekin elkarlanean, urteroko diskoen zerrenda argitaratzen hasi ziren 2011 urtean. euskal herriko ekoizpen musikala bildu zuten bertan, eta GureanDo! nu izena hartu zuen6 2010 urteari dagokion zerrendan, Inaxio esnaola koordinatzaileak editorialean argi esan zuen: " pasa den urteko argitalpenen gehiengoa erdalduna da, eta
|
euskara
bigarren mailan geratu da" (esnaola 2011, 2). hurrengo urteetako zerrendetan gorabeherak izan ziren, urte batzuetan euskarazko ekoizpenak gailenduz, eta besteetan gaztelerazkoak. dena dela, kezka bat bai sumatzen da mende berriko bigarren hamarkada hasieran. 1990eko hamarkadan euskaraz erruz kantatu bazen, hautu hori aldatzen hasi zen hogei urte beranduago. del Amoren arabera, belaunaldi berriarentzako euskalduntasuna euskal herrian jaiotze hutsagatik emana dagoen zerbait litzateke, euskaraz hitz egin ala ez (2016, 164).
|
|
|
Idazten ez zenez,
|
euskara
bigarren mailako hizkuntzatzat hartzen zuten, denek, eta iseka egiten zioten.
|
|
2021
|
|
|
Odria, A. (2015). "
|
Euskarazko
bigarren mailako predikazioaren murriztapen sintaktikoez". In Fernández B. eta Salaburu, P. (arg), Ibon Sarasola, Gorazarre.
|
|
|
AGIRREAZKUENAGA: Sarritan,
|
euskara
bigarren mailan geratu da, eta haren erabileran atzerapausoak eman dira.
|
|
|
|
Euskara
bigarren mailako hizkuntza gisa tratatzen dute?
|
|
|
Are gehiago Nafarroan.
|
Euskara
bigarren mailakoa hartzea da hezkuntza arloan eta maila guztietan ere". Erasoa judizialki eta politikoki ematen dela ere aipatu du Porrotxek.
|
|
2022
|
|
|
Lasarte Orian sortu zen pailazo taldea, populazioz eta urbanistikoki asko hazi zen herri batean. Eraldaketa handia jaso zuen oso denbora gutxian eta hizkuntzari dagokionez,
|
euskara
bigarren mailan geratu zen. Haurren %80ak A ereduan ikasten zuen, ikastolakoek soilik egiten zuten B edo ereduan.
|
|
|
Gaur egun ez gaude bi komunitate bereizta orduan geunden bezala; kulturalki oso ezberdinak ziren eta geografikoki herrian ere banatuta zeuden;
|
euskara
bigarren mailako hizkuntza zen. Beste garai batzuk bizi ditugu gaur, baina horrek ez du esan nahi erronka berriak ez ditugunik.
|
|
|
Mugimendu euskaltzaleak arazoaren muinera jotzeko eskatu dio Jaurlaritzako bozeramaileari: «Izan ere, herri honetan arazoa da
|
euskara
bigarren mailan dagoen hizkuntza dela, eta erakundeetatik ez dela euskarazko ikus entzunezkoen aldeko apustu irmoa egiten. Horren adierazle ukaezina da EITBtik eta Kultura Sailetik ikus entzunezkoetara bideratzen diren aurrekontu eta diru partiden zatirik handiena gaztelaniazkoetara bideratzea».
|
|
2023
|
|
|
Adibidez, ditugun corpusak direla ditugun tamainakoak. Gero, herrialde txikia izanik, historia aztertzeko dokumentu gutxi ditugu, eta urte askoan
|
euskara
bigarren mailan —kasurik onenean— egon denez, horrek ere ekarri du euskarazko ekoizpena txikiagoa izatea garai batzuetan.
|