|
2018
|
|
|
Ikasketa hizkuntza dugu euskara, batez ere, ingurune erdaldunetan, eta bizitzako hizketa izatera ekartzea dugu ezinbesteko erronka. Ingurune erdaldunetako neska mutilek ez daukate hiztun komunitaterik hiztun oso baten komunikaziorako hizkuntza gaitasun guztiak garatzeko,
|
euskara
bigarren hizkuntza dute eta komunikaziorako gaitasun mugatua lortzen dute, eskola dutelako beraien euskalduntasuna garatzeko gune bakarra.
|
|
|
|
Euskara
bigarren hizkuntza duten herritarrek, neurri handiagoan edo txikiagoan, erraztasun handiagoa diate beren burua erdaraz azaltzeko, erdaraz bizitzeko. Nork bere izana erraztasun handiena duen hizkuntzan garatzen dik.
|
|
|
Euskararen ajeei dagokienez, belaunalditik belaunaldira
|
euskara
bigarren hizkuntza bezala irautea ez dirudi oso errealista: ez dut ezagutzen kasurik zeinean tokiko hizkuntza bigarren hizkuntza gisa irauteko asmorik dagoen.
|
|
|
1) Hauxe diozu: " Gaur egungo belaunaldi gazteek, batik bat batik bat inguru zeharo erdaldunduetan
|
euskara
bigarren hizkuntza gisa dutenek, euskara eskolako hizkuntza nagusi gisa ikusten dute baina eskolatik kanpo, neurri handiagoan edo txikiagoan, euskara desagertu egiten da/ dute bere eguneroko bizimodutik, salbuespenak salbuespen." Hori, egia izanda ere, irakurketa mugatua da, nire ustez. Adibidez, Iñaki Iurrebasok idatzitako artikuluko 112 orrialdean ikus daiteke gazteak direla, aintzat hartutako eremuetan, erabilera altuena dutenak.
|
|
|
Gazte guztiengana orokortzeko asmorik gabe nik artikuluaren harira zera ekarri nahi izan dut:
|
euskara
bigarren hizkuntza edukita, oso eremu eta inguru erdaldunetan sozializatuta dauden gazteek, euskara, maiz aski, eskolan bakarrik entzuten dutela eta erdararako joera dutela nagusiki (Jakina, hori datuetan oinarritu gabeko tesia da). Eta gazte horiek, erdararako joera hori izanda, erabat erdaraz funtzionatzen duen lan mundura iristen direnean, euskararen bidera ekartzeko gazte horiekin eskolaren bidez egindako diru inbertsio eta ahalegin guztiak hutsaren hurrengo gelditzen direla adierazi nahi nuen.
|
|
|
Beraz, pentsatzekoa da, gauzak asko okertzen ez badira behintzat, kasu horietan euskararen transmisioak lehen hizkuntza modura jarraituko duela. Gakoetako bat, ordea, aipatzen den bezala,
|
euskara
bigarren hizkuntza bezala ikasi dutenen arteko transmisioa da. Izan ere, gaur egun, euskaldunen artean orain arte ezagutu ez den proportzio banaketa irauli egin da, eta inork gutxik izan dezake ausardia gerta daitekeena iragartzeko.
|
|
|
Eta ez nuke esango ziur, erabaki kolektibo baten ondorioz, modu batean edo bestean, gertatuko denik. Beraz, egokiagoa dirudi planteatzea, nola lor daitekeen
|
euskara
bigarren hizkuntza duten euskaldunen artean ahalik eta hiztun gehienek euskararen transmisioan parte izatea.
|
|
|
euskaldun zaharrak (lehen hizkuntza euskara dutenak, etxe giroan ikasi dutenak, alegia) eta euskaldun berriak (bigarren hizkuntza modura ikasi dutenak, eskolan edo heldu aroan). Gai horren inguruan, Amorrortuk eta bestek
|
euskara
bigarren hizkuntza modura ikasi dutenen artean euskaldun legitimoa izatearen kontzeptua landu dute. Izan ere, euskararen erabilerarako, erabilera espontaneorako, nolabaiteko hizkuntza identitatea definitua izatea betebeharreko baldintzatzat jotzen da, baita euskaldun" legitimotzat" hartzeko euren burua ere.
|
|
|
Edozelan ere, azter genezake zer euskal hiztun mota sortzen den hezkuntza sisteman. Ondo diozun bezala, euskarazko hezkuntzatik irtendako gehienek
|
euskara
bigarren hizkuntza dute, gaitasunez eta erabileraz; eta hortaz, esan genezake motibazioz ere, euskara bigarren dutela. Horrek ez du esan nahi, hainbat ekimen euskaltzaleren ondorioz, egun, gizartearen gehiengoak lotura afektibo handia ez duenik euskararekiko.
|
|
|
Eskolaren bidez euskaldundutako gazteak dira eta, eremu erdaldunetan, ez dute hiztun komunitaterik izan hiztun oso baten gaitasun linguistiko guztiak garatzeko (hori da daukaten ajea).
|
Euskara
bigarren hizkuntza dute eta gaitasun komunikatibo mugatua lortu dute eskola izan dutelako beraien euskalduntasuna garatzeko iturri ia bakarra. Gazte horiek, heldu aroan, lan mundu erabat erdaldunduan murgiltzen direnean kamustu egiten da beraien euskalduntasuna ia desagertzeraino.
|
|
|
Zeuk egiten duzun bezala, zilegi da geure buruari itauntzea ea
|
euskara
bigarren hizkuntza izatea nahi dugun, alegia, ez ama hizkuntza bat, edo lehen hizkuntza. Bestela esanda, ea nahi dugun euskaldunak hiztun herria bigarren mailako gizarte jarduera batzuetarako bildutako erkidegoa izatea, adibidez, Euskararen Eguna eta zenbait kultur ekitaldi erdi erritualizatu batzuetarako.
|
|
|
Bat. Euskaldunen erdiak EAEko sei udalerri handienetan bizi dira eta
|
euskara
bigarren hizkuntzatzat dute. EAEn, 30 urtetik beherakoen hamarretik seik (%58) bigarren hizkuntza euskara dute...
|
|
|
euskaraz hazi eta hezitako belaunaldiak, etorkizuneko" eliteak". Baina lan mundua euskararentzat" mutua" baldin bada, aurreratu lezakeena aurreratu gabe geratzeko arriskua edo atzerantz egitekoa areagotu egin liteke, batez ere
|
euskara
bigarren hizkuntza gisa eskuratu duten euskaldunen kasuan. Hor badu zereginik hizkuntza plangintzak, badute zereginik zeregin mugatua arauek eta diruak.
|
|
|
Gaur egungo belaunaldi gazteek, batik bat inguru zeharo erdaldunduetan
|
euskara
bigarren hizkuntza gisa dutenek, euskara eskolako hizkuntza nagusi gisa ikusten dute baina eskolatik kanpo, neurri handiagoan edo txikiagoan, euskara desagertu egiten da/ dute bere eguneroko bizimodutik, salbuespenak salbuespen. Euskara bigarren hizkuntza duten euskaldunen erdiak (%49, 3) EAEko sei udalerri handienetan bizi dira, hots, Bilbo, Gasteiz, Donostia, Getxo, Irun eta Barakaldon.
|
|
|
Gaur egungo belaunaldi gazteek, batik bat inguru zeharo erdaldunduetan euskara bigarren hizkuntza gisa dutenek, euskara eskolako hizkuntza nagusi gisa ikusten dute baina eskolatik kanpo, neurri handiagoan edo txikiagoan, euskara desagertu egiten da/ dute bere eguneroko bizimodutik, salbuespenak salbuespen.
|
Euskara
bigarren hizkuntza duten euskaldunen erdiak (%49, 3) EAEko sei udalerri handienetan bizi dira, hots, Bilbo, Gasteiz, Donostia, Getxo, Irun eta Barakaldon. Lau euskaldunetatik hiru baino gehiago euskaldun berriak dira Barakaldon eta Gasteizen, eta erdia baino gehiago Bilbon, Getxon eta Irunen.
|
|
|
Baina hori ez da hola. anitz dago gure artean, eta ereduetan ume anitzek ikasten dute
|
euskara
bigarren hizkuntza gisan. Zer pentsatzen dugu?
|