|
2000
|
|
|
|
Euskara
berreskuratzeko prozesuan, euskalduntzeak zuen garrantziaz hasiera hasieratik jabeturik, gau eskolen sortzaileetariko bat izan zen Laspiur. Hasierako irakasle haiek egin ohi zuten bezala, eskolak emateaz gain, didaktikarako materiala prestatzen ere lan handia egin zuen.
|
|
2001
|
|
|
Gure kasuan, ordea, bigarren kezka nagusibat ageri da, ikas prozesuaren amaieran euskara erabiltzen duen euskalduna lortunahi dugulako.
|
Euskararen
berreskuratze prozesuak euskara erabiltzen dueneuskalduna eskatzen digu, eta ez bakarrik euskara ezagutzen duena. Ondorioz, komunikazioak garrantzi handia hartzen du ikas prozesuan, hizkuntzak komunikazio tresnak besterik ez direlako, eta ikasleak behar komunikatiboak asetzekobaliagarria dela frogatzen duen neurrian erabiliko duelako.
|
|
2002
|
|
|
hizkuntz normalkuntzak aurrerapauso handiak eman ditu hainbat esparrutan, eta oraindik euskaldundu ez diren eremuak lantzeke ditugunak dira, horietan ere egoera iraularazi arte; oraingoa ez dugu jo behar, ez, behin betiko eta zinezko errealitatetzat. Kontua da, hizkuntz aldaketa horrek denbora luze eta ahalegin handiak eskatzen dituela, eta oraindik ezin izan dugula
|
euskararen
berreskuratze prozesua amaitu; horri segida ematea da belaunaldi abandonatuari uzten diogun herentziaeta eginbeharra.
|
|
2003
|
|
|
Hasteko Euskal Herri osoko datuak eman ditut, gero erkidego bakoitzaren egoera soziolinguistikoa aztertzeko. EAEn, hobera egin dugu azken hogeitaka urteotan;
|
euskara
berreskuratzeko prozesua eraman da aurrera, hizkuntza politika neurri nahiko egokiak hartuz zenbait gauza beste era batera egitea zegoen, jakina, baina tira!, eta horren guztiaren ondorioz aurrerakada nabarmendu da. Elebidunen kopurua gehitu da, bataz beste EAEko biztanleriaren %28 da elebidun gaur egun; baina Bizkaian %21 inguru da bakarrik elebidun, Gipuzkoan %42a den bitartean, eta Araban, berriz, ez da %14ra iristen.
|
|
2007
|
|
|
Zoritxarrez dirudi sarritan ez dakigula eztabaidatzen iraindu edo mindu gabe. Nire ustez, jendearen askatasun eta duintasunari errespetua erakusten ez zaionean,
|
euskera
berreskuratzeko prozesuak ez ditu emaitza onik ematen.
|
|
2008
|
|
|
Horren kariaz, eta urrats txikiak eta egunerokoak behar direla onartuta, urrats sakonak eta handiak ezinbestekotzat jo dituzte manifestuaren sinatzaileek. . Ofizialtasunean oinarrituta,
|
euskararen
berreskuratze prozesua bermatu, bultzatu eta gorpuztuko duen lege berria behar dugu?. Manifestuarekiko atxikimendu bila hasi dira sinatzaileak, eta azaroaren 22an manifestaziora deitu dute, Iru, ean.
|
|
2009
|
|
|
Gipuzkoako Foru Aldundiko bozeramaile Eneko Goiaren (EAJ) arabera, errealitate eleaniztunaren aurkako zuzeneko erasoa da Zelaaren proposamena.
|
Euskararen
berreskuratze prozesua mantsotu nahi dute, eta bazterreko hizkuntza eta hizkuntza folkloriko bihurtu.
|
|
2011
|
|
|
Eta horrek euskararen aurkako diskurtsoa elikatzen du. tuta egin ditu, kasu honetan, Bilboko zenbat gara elkartea. hori izan ez balitz Orhipean edo Orekan ez ziren izango, ezta liburu horien gaztelaniazko eta ingelesezko bertsioak ere. eta hori kontuan hartzeko modukoa da. Beste adibide bat jarriko dut. garabidek, sortu berri den elkarte batek, azken 50 urteetako
|
euskararen
berreskuratze prozesua erakusten duen dVda eta liburuxka argitaratu ditu 4 hizkuntzatan. kontua da, askotan buru belarri lanean ari garenok ez dugula dibulgazioa egiteko modurik izaten, eta beste nonbaitetik etortzen zaizkigula gero materialak. garabideren liburuaren harira, paradoxikoa da Ikastolen elkarteak halako lanik orain arte ez argitaratu izana. helburua ez da egurra ematea inori, nork da... Beraz iruditzen zait eskerrak emateko modukoa dela, bide ofizialetik izan gabe ere, egin egiten direlako dibulgazio lanak.
|
|
|
"... hemen errealitate horrek hizkuntza gatazkan du isla, eta hemen gauden egoera gatazkatsuaren inguruan besteak argudio hauekin konbentzitzea zaila ikusten dut". kezka horri helduz, beste kide batek azaltzen duen iritziaren arabera,
|
euskara
berreskuratzeko prozesuan bada nolabaiteko nora eza ideologikoa, tresna ideologikoen falta, eta askok hizkuntza ekologiaren gaiari heldu diote atsegina delako, neutro samarra ikusten delako:
|
|
|
derrigorrezko ikasketak burutzean ikasleek bi hizkuntza ofizialak erabiltzeko ezagutza maila nahikoa izatea bermatzeko hartu beharreko neurriak hartzeko (17 art.). Dena den, Jaurlaritzaren Hezkuntza eta Kultura Saileko uztailaren 11ko 138/ 1983 Dekretuak hiru ikastereduko sistema ezarri zuen, eta lege maila eman zion Legebiltzarraren EAEko eskola publikoari buruzko otsailaren 19ko 1/ 1993 Legeak (10 xedapen gehigarria). 8 Horren arabera, ikasleek eskolak zer hizkuntza ofizialetan jasoko dituzten erabakitzea gurasoen esku da. Sistema horrek, beraz, erantzukizun handia jartzen du herritarren bizkar gainean,
|
euskararen
berreskuratze prozesuari dagokionez. Hala ere, ereduaren etengabeko gorakadak zein A ereduaren urtez urteko jaitsierak erakusten du herritar gehienek" atxikimendu" handia dutela euskararekiko.
|
|
2012
|
|
|
Eremu informalari buruzko azken bost urteetako datuak, zehazki, ez dira lasai egotekoak. Datu horien arabera, eremu horietan, onenean ere, geldituta legoke
|
euskararen
berreskuratze prozesua, eta beherako joera apala hasita txarrenean.
|
|
2013
|
|
|
Betiko euskaldunberrien artean, hau da, aurrez aipaturiko (a) taldekoen artean bildutako ikasteko motibazioen artean aberaste pertsonala,
|
euskararen
berreskuratze prozesuan parte hartzea edo integrazioa modukoak jaso dira. Horrez gain, euskara ikasteko behar izan duten denbora eta ahalegina aitortzen dute gehienek baina, aldi berean, onura handiak jaso dituztela aipatzen dute, adibidez, mundu berri bat deskubritu izanaren onura, euskarari loturiko mundua hain zuzen; integrazioaren bitartez euskaldun zaharrekin hitz egiteko gai izatean komunitatearen kide bihurtzea oso ondo baloratzen dute, bai eta euskal kultura produkzioak ulertzeko gai izatea, bertsolariak esate baterako.
|
|
|
Zehazki, bideoak ‘Aitormena. World jautsitsaitsutsitsaitsuguena’ du izena eta Euskal rock erradikalak trantsizio garaian
|
euskararen
berreskuratze prozesuan izan zuen garrantzia, eta politikarekin, kulturarekin eta nortasun kontuekin zituen loturak aztertzeko saio bat da. Euskararen erabilera helburu guztietarako legeztatu zenean musika talde batzuk hizkuntza jakin gabe ere euskaraz abestea (askotan, euskaraz ez zekiten entzule batzuen aurrean gainera) erabaki izana izan zen Zdjelar en arreta erakarri zuena.
|
|
2015
|
|
|
Ikusi dugu lehen zelan motibazioa faktore ezin garrantzitsuagoa den bigarren hizkuntza bat ikasteko garaian.19 Euskal Herrian jende asko dago egoera horretan, eta ukaezina da jende multzo horrek berebiziko garrantzia daukala
|
euskararen
berreskuratze prozesuan. Euskaldun berriengan, beraz, funtsezkoena, faktore erabakigarriena, bigarren hizkuntzaren ikaskuntza prozesua abiarazten duen motorra, motibazioa da.
|
|
|
Aro politiko berriak lagun dezake, eskua zabalduz, ziklo berri bati ekiteko indartsu. Diozu urte onak izan daitezkeela
|
euskararen
berreskuratze prozesuetarako eta normalizaziorako. Zergatik. Egin den inbertsio handi bat, une honetan, ez delako bistaratzen.
|
|
2017
|
|
|
Inkestak hartzen duen adin talderik gazteenak (16 urte) du euskaldun ehunekorik altuena (biztanleen %55, 4), eta duela 25 urte euskaldunena zenak (65 urtetik gorakoena) du gaur egun euskara gaitasunik apalena (%20, 4 da euskal hiztuna). Inkestaren emaitzek halere
|
euskararen
berreskuratze prozesua seinalatzen dute argi eta garbi. Iparraldean, aspaldiko partez, elebidunen kopurua ez da gehiago apaltzen.
|
|
2018
|
|
|
Hortaz, espazio publikotik eta ofizialetik zokoratuz, euskarari hizkuntza bati datxekion funtzio nagusia, soziala, harremantzeko baliabide gisa, ukatu egin zaio.Frantsesa goitik behera ezarri da gure herrian, botere politikoak inposaturik.
|
Euskara
berreskuratzeko prozesu historikoa, berriz, behetik abiatu da, herri mugimenduek sustaturik. Egia da azken urteetan hautetsi eta egitura publikoek babesa ekarri diotela euskarari, betiere legearen mugen barnean.
|
|
|
Topaketa horrekin hasten da
|
euskararen
berreskuratze prozesua (milesker AEKri eta Bakarka metodoari). Eta euskara batua deskubritzen dut.
|
|
2020
|
|
|
Zaramaga Pilota Elkartea (esku pilota), Padura Taldea (saskibaloia) 11 eta Real Sociedad (futbola). Egitasmoa abiatu zenean, hautatutako klubek
|
euskara
berreskuratzeko prozesuarekin nolabaiteko konpromisoa izatea lehenetsi genuen. Horretaz gain, Euskal Autonomia Erkidegoko lurralde guztiak ordezkatuta egon zitezen nahi genuen.
|
|
2021
|
|
|
Anartean, gainerako herriei dei egin diete ituna izenpetzeko. «Euskara lau haizeetara zabaltzeko biharko eguna berezia izanik, garrantzitsua iruditzen zitzaigun parada baliatzea oroitarazteko
|
euskararen
berreskuratze prozesuan lurralde kolektibitateek duten funtsezko rola, eta, bistan dena, Tokiko Ituna ofizialki izenpetzea erabaki duten 45 herri horien lana goraipatzea».
|
|
|
Aurten burutuko den kale neurketan, gainera, jaitsierazko joera areagotuko delako susmo zabala dago euskaltzaleon artean. Datu hauek zaharrak eta ezagunak izanagatik ere, oso larriak dira, eta agerian uzten dute, benetan,
|
euskararen
berreskuratze prozesurik ez dagoela. Oraindik ere, euskarak kostata bizirauten du, etengabeko erasoen artean.
|
|
2022
|
|
|
Hizkuntz kudeaketa EBko eta EAEko enpresa pribatuetan artikuluarekin zabaltzen du Karmelo Ayesta soziologoak alea, azpimarratuz,
|
euskararen
berreskuratze prozesuan murgildu diren enpresak gutxiegi direla, nahiz eta euren eragin soziala eta soziolinguistikoa oso handia den. Arazo horri aurre egiteko, egileak EAEko enpresentzat baliagarria izan daitezkeen zenbait lan ildo proposatzen ditu, batez ere, enpresa pribatuen balio eta sinesmen sistemak arretaz aztertuz.
|
|
|
6
|
EUSKARAREN
BERRESKURATZE PROZESUAREN" MOMENTUM" A ERALDAKETA IKUSPEGITIK
|
|
|
Azkenik, hausnarketa puntu gisa eta eztabaidarako akuilu izateko helburuarekin,
|
euskararen
berreskuratze prozesua eraldaketa gakoetatik begiratuz amaitu nahi dugu artikulua.
|
|
|
|
Euskararen
berreskuratze prozesua ulertzeko modu berri hori gizarte berrikuntza eraldatzailearen ikuspegitik etorriko litzateke (Martinez de Luna, 2019), lan moduetan lankidetzaren bidean sakontzeko beharrarekin lotuta, gizarte eragileen eta erakunde publikoen arteko lankidetza, ezagutza eta sareko lana sustatuz. •
|
|
2023
|
|
|
|
Euskararen
berreskuratze prozesuan, motibazioaz lau hitz:
|