|
2000
|
|
|
Begi bistakoa da gizartearen sekularizazioak mugatu eta urritu egin duela elizak beregan duen eragina, noraino eta euskaraz alfabetatu diren askok, etxeko
|
euskaraz
berbetarako gai izanda ere, idatzirako edo hizkera formalerako unean (bertsotan aipatu kasuan adibidez) batuan bakarrik topatu dutela erreferentzia. Baina urte luzez idatzitako eredu hori, ingurune zehatz batzutan bakarrik eutsi zaiona, bizkaiera batuaren ernamuina izango da ziur aski.
|
|
|
Batasunak egin eban, hain zuzen be, eraginkor gudarion suhartasuna guk bizi izan genduan gudan. Telesforo Monzon euskaldun handiak, 1936ko Euzko Jaurlaritzako Gobernazio sailburu izan zanak, ederto esan eban legez, Maltzagaraino alkartuta joan behar dogu guztiok, bidean eroritakoak otoitzaren laguntzaz lurperatuz, ezinduei lagunduz, alkarri animoak emanez, alkar maitez eta alkarri
|
euskaraz
berba eginez. Horixe da nik zuek ataka gaizto honetan ikusirik esaten deutsuedana, horixe dozue nire mezua, apala eta borondate onekoa, baina tinko eta sendoa, geure ikurrin doneari eusten deutson eskuak behar dauen lakoa...
|
|
|
" Tira, ez hadi koldarra izan", esan behar izan zion bere buruari. " Ez habe
|
euskaraz
berba egiteagaitik fusilatuko. Zentzunbakoa izango litzatekek horretarako berpiztu izana."
|
|
2001
|
|
|
Denborarekin, baina, Arana, Argote, Añastro eta Trebiñoko beste herri guztietarantz zabaldu nahi dute euskara Araba Euskaraz en antolatzaileek. Lehenago ere
|
euskaraz
berba egiten zelako konderrian. " Euskarak bai Argantzunen eta bai Trebiño osoan onarpen handia dauka eta bai euskaraz ikasteko edota euskara bera ikasteko eskaria Arabako beste edozein lurraldetako bestekoa edo handiagoa da", azaldu zuen Argantzuneko alkateak.
|
|
|
\
|
Euskaraz
berba, hitz edo ele egin behar da. Hiruretan behar da egin.
|
|
2002
|
|
|
Mutillak! Munduaren hasieran edo, harako amesetako paradisu haretan prakabakoak eta gonabakoak
|
euskeraz
berba egiten ebela, burura etorri arren, horrelakorik idaztea be!... Barragarria, Astarloa lagunzarra, horrelako ustekizuna.
|
|
2003
|
|
|
Derioko Seminarioan, Comillasen eta Bilboko Begoñan. Baina sarri bilatu izan ditu
|
euskeraz
berba egiteko bideak eta egokierak, baita eleizetan be, Bizkaiko hainbat herritan eta Bilboko eleiza batzuetan, Karmengo eleizan eta, eta gure irratietan," Bilbo Herri Irratian" eta" Bizkaia Irratian". Euskerazko eleiz berbaldirik gehienak ez ei ditu idatzi.
|
|
|
Ganera badaukagu batzorde bat be, euskerea eleiz gaietan erabilteaz arduratzen dana, Andoni Gerrikaetxebarria bikario nagusia buru dala. Gotzain nazanetik hona, lehenago baino aukera gehiago dot
|
euskeraz
berba egiteko, euskal herri askotara joan behar izaten dodalako. Bateko hau dala, besteko hori, batera ta bestera ibili behar izaten dot, eta batzar eta eleizkizun askotan euskeraz berba egin behar.
|
|
|
Gotzain nazanetik hona, lehenago baino aukera gehiago dot euskeraz berba egiteko, euskal herri askotara joan behar izaten dodalako. Bateko hau dala, besteko hori, batera ta bestera ibili behar izaten dot, eta batzar eta eleizkizun askotan
|
euskeraz
berba egin behar. Egia esan, Bilbo barruan itota baino nasaiago ikusten dot euskal herrietan neure burua, pozago izaten da nire euskal bihotza.
|
|
|
" Euskerazaleak Montiano da!". Ez eban gure Jose Antoniok
|
euskerea
berba egiteko bestean ikasi, baina ekian apurra besteei zelan irakatsi, ikasbide errez eta barriak nondik nora sortu ta zabaldu, euskereari legegizonen eta agintarien aurrean bide barriak zelan edegi, ikasle ugari sortu eta ikasleoi, behin sortutakoan, eustea: horra hor Montianoren asmoak eta ahalegin biziak hainbeste urtetan.
|
|
|
Eta Durangon, Bizkaiko beste herri hazitxuetan lez, aparteko indarra hartu eban orduan erdereak. Durangoko eleizetan be ez zan
|
euskerazko
berbarik entzuten, nahiz eta durangoar askok euskera jakin eta ganera albo herrietako hainbat jente joan eleizkizunetara (esne saltzaileak, merkatariak, bendejerak, baserritar goiztarrak e.a.). Kaleetan be erderea zan nausi bakarra: gerra aurreko durangoar gehienak euskera polito baekien be, gerra inguruan Durangon jaiotako umeak eta gaztetxuak ez eben euskerarik egiten.
|
|
|
Astean eskola bat baino ez zan izaten, eta metodo jakinik ez genduan. Nire irakasleak euskaldunak ziran,
|
euskeraz
berba egiten polito ekienak, baina sekulan euskerea landu bakoak. Lehenengo urteetan gramatika gitxi emoten genduan (neure gogokoa izan ez arren, besterik ezean Nikolas Cortés Manterolarena be zerbait erabili nebala gogoan dot...).
|
|
|
Ahal izan neban moduan, lagun.
|
Euskeraz
berba egin, gitxitan egin ahal izaten neban; baina euskerazko liburutxuren bat beti neukan neugaz, eta egunero irakurten neban zerbait euskeraz, gehienetan Kristoren Antz bidea, gipuzkeraz. Amari eta adiskide batzuri be euskeraz egiten neutsezan eskutitzak, eta, batez be, aspaldiko ohiturea ondo gordeten ahalegindu nintzan:
|
|
|
nik gurasoei zuzentzen neutsezan neure kartak, eta gero euren izenean anaieak erantzuten eustan. Anaia biok beti
|
euskeraz
berba egiten geuntsan alkarri, baina kartak erdera hutsean. Ni filosofo nintzala hil jakun aita, ia bat batean, eta nire anaia bakarra soldadu eroan eben Donostiara, handik bi hilabetera.
|
|
|
Gero gure Bilboko gotzain izango zan Koldobika Mirena Larrea. Nok esango eustan niri orduan, handik urte batzuetara, Bilboko gotzain egin ebenean, neuri dei egingo eustala, katedralean sarrerako hitzaldian egingo zituan
|
euskerazko
berbak aztertu ta zuzentzeko!
|
|
2005
|
|
|
Adin taldeka begiratuta, 2 urte bitarteko haurrek erabiltzen dute gehien euskara (%61, 8) eta adinean aurrera joan ahala euskara gutxiago hitz egiten da. Bestalde, emakumeek zazpi puntuko aldea ateratzen diote gizonei
|
euskaraz
berba egiteko orduan.
|
|
|
Madoka ez da kexatu lehengusu lehengusinek
|
euskaraz
berba egitearren, ze hizkuntza darabilten galdetu baino ez; beraz, Naroak ere ahalegina egin du Ametsek eta Madokak euren artean japonieraz hitz egiteagatik kexu ez agertzeko. Argi dago hirurek ingelesez egitea neutralagoa litzatekeela, nesken artean derrigorrez egin behar duten bezala.
|
|
2006
|
|
|
Txarto portatzeagatik, edo
|
euskaraz
berba egitearren?
|
|
|
1934 Euskaraz bazenekiten baina ez zenuten egiten. Galarazita zegoen
|
euskaraz
berba egitea?
|
|
|
Denetariko basakeriak entzuten dira: Nafarroan mihia josi diotela emakume bati,
|
euskaraz
berba egitearren; eskuindarrek familia osoak etxeetatik atera eta fusilatu dituztela; faxisten lerroetan borrokatzera derrigortu dituztela gazte asko; lagunak lagunen kontra eta anaiak anaien kontra egiten ari direla tiro...
|
|
2007
|
|
|
Gu mutiko ginenean ez ziguten
|
euskaraz
berba egiten lagatzen, gure eskola Francoren garaikoa izan da, geure euskara ez da akademikoa, nirea Bergarako euskeria da.
|
|
|
Noski, ez etengabe eta egoera guztietan, baina aukera franko dute horrela jarduteko, askotan beraiek sorrarazita. Euskalduntasuna aldi berean subjektibazio handia eta militantismo kulturala eta politikoa (militantismoa
|
euskaraz
berba egitea izan daiteke) eragiten duen burukategorizazioa delako. Horrek ez du esan nahi teoria formal eta taxuzkoa dutenik:
|
|
|
Ez da holdinga, ez da grupo bat, ez da korporazioa, ez da ezer. Baina
|
euskarazko
berbek badituzte medioak. Euskarak badu presentzia.
|
|
2008
|
|
|
Javi eta Raquel bikotea dira, errioxarra eta valentziarra, hurrenez hurren, eta logroñoarrak badaki
|
euskarazko
berbarik, nonbait. Eurekin batera dator Miguel, Salamancakoa.
|
|
|
Osteratxoa portutik; honaino heldu dira
|
euskarazko
berbak ezagutzen dituzten marokoarrak,, aupa Athletic, eta, neska polita?, bere arrandegi jatetxean afalduko dugulakoan.
|
|
|
David izeneko gaztea egokitu zaigu, frantses eta gaztelera txukunaz gain
|
euskarazko
berba batzuekin harritu gaitu. Case à palavres edo berbaren etxola ugari daude Fadiouthen.
|
|
|
–Larramendik argi eta garbi adierazten du?, landu ezean, horrelako hutsuneak izango ditu hizkuntzak, edozein hizkuntzak. Beraz, ez da harritzekoa
|
euskarak
berba tekniko en premia izatea.
|
|
|
236 Olabidek euskal hitz berriak asmatu baino gurago zuen
|
euskara
berba zaharrekin garbitzea. Arriandiaga, aldiz, osotara zen sabindar neologismoen zalea eta hitz berri (ulertezin) ugariren sortzailea.
|
|
|
Urkixorekin antzera gertatzen zen: ezgaia
|
euskaraz
berba egiteko, nahiz euskal filologia (erdaraz) lantzeko egokia izan. Eleizalde zen sabindarretan Azkuek gehien estimatzen zuena, baina Diputazioaren auzoeskolen inspektore gisa lanpetuegi egongo zela zeritzon.
|
|
|
Gure Ezkerralde txiki honetako PSE eta EAJ ko agintari politikoak, Euskal Herriko jendarteari euskararen inguruko mezuak igorriz ikusi ditugu... Hamaika ikusteko jaioak gara!. Hauteskunde garaia iritsitakoan, askotan ikusi ditugu bertako agintari desberdinak udalerrietara gerturatzen lan baldintzetaz hitz egin asmoz, ekonomiaren gorabeherez mintzatzen, lantegietako beharginekin batera argazkietan azaltzen... Baina
|
euskarari buruz
berba egiten ?...Euskarari buruz?! Horrelakorik inoiz ez!
|
|
2009
|
|
|
Ni neu egonda nago Ganbe neure auzoko eskolan, sei zortzi urte nituala, errekreo barik, eskola barruan zigortuta, besoak zabalik, belauniko, eraztuna atzamarrean...,
|
euskeraz
berba egitearren.
|
|
|
Euskaldun arteko askok dauke alper edo ezer ezetako gauzatsak
|
euskeraz
berba egitia, eta kaltarkizun arteraiño be(?). Ama euskalerriaren seme onak diriala daukenak egiñik euren buruak, egiñ bihar leuke egitiarren berak itz egin eban itzkuntzan.
|
|
|
Erdiko euskalkiak (ez soilki erdialdekoa) hitz egiten ditugunok ez dugu ziur aski inoiz jakingo edo ulertuko bizkaieradunek (mendebaleko
|
euskara
berba egiten dutenek alegia, Gipuzkoa eta Araba aldekoak barne) eta zubereradunek (Zuberoatik kanpoko Eskuila aldeko frantsesak barne) egin behar izaten duten esfortzua euskara batua ikasteko. Lan bikoitza izaten dute.
|
|
|
Zubererari dagokionez, ez dakit oker nagoen ala ez, baina ezagutu ditudan adibideen arabera beti iruditu zait zubereradunek erraz edo ikasten dutela nolabaiteko nafar lapurtera, kontrakoa gutxitan ikusi dudan bitartean. Baina gainerako guztiok zer egingo genuke halako batean esango baligute Bermeoko edo Altzürüküko
|
euskaraz
berba egiten eta izkiriatzen ikasi behar dugula. Zelan moldatuko ginateke?
|
|
|
Veleian gertatutakoa penagarria da, bai. Hala ere, Landazuri historialariari esker, Okako Iruñan ia XIX. mendera arte
|
euskaraz
berba egin zela esan dezakegu. Gainera, Araba gehienean bezala, toponimiak berak euskararen presentziaren gaineko informazioa ematen digu.
|
|
|
Udaletxeko balkoira irten zirenean jokalariak, zoratu jarraitzaileak. Koikili izan zen
|
euskaraz
berba egin zuenetako bat, jendetzak uzten zion neurrian: –Eskerrak eman nahi dizkizuet?, eta eten oihu indartsu batekin,, taldekide guztiek bezala, eta gogoratu zuek zaretela benetako txapeldunak?, aldarri ostera ere,, eta zuekin zorretan gaudela; datorren urtean ekarriko dugu, seguru!
|
|
|
Bada, han... Momentu batean
|
euskaraz
berba egiten zegoen aitatxo bertoko batekin, ondoan Areilza zuela. Eta Areilzak, buruarekin baietz.
|
|
|
Gogoan duzue aurten, Korrika garaian, AEK k egin zuen dokumentala? Horretan Galizian jaiotako andreak komentatzen zuen Hemen euskaraz dioen kartela ikustean euskaraz hitz egiten ziela; baina, tamalez, erantzuna beti izan ohi zen
|
euskaraz
berba egiten zuena kanpoan zegoela edo. Nik, benetan, uste dut askok pentsatzen dutela euskaldunok ezjakinak garela, eta iruzurra egitean ez garela konturatzen.
|
|
|
" Bizkaitik ibili eta Bilboko defentsan parte hartu eta gero, Santander aldean preso egin zuten eta Langileen Batailoira eraman. Behin, Palentzia aldean preso zegoela, Bermeoko beste preso gazte batekin
|
euskaraz
berba egiteagatik, konortea galdu arte jipoitua izan zen", kontatzen du semeak Grand Placen.
|
|
2010
|
|
|
Urteak joan dira indioak
|
euskaraz
berbetan ikusita gure aitita pantailari adi zurtz eginda geratzen zenetik. Ohitu egin da ikuslea bikoiztutako telebista saioetara.
|
|
|
–guri eskolan zer egin zozkuen? Makileagaz jo
|
euskaraz
berba egiteagatik, eta. No hablaré euskara en clase? 100 biderrez kopiatu egin behar izaten gendun.
|
|
|
berbeak ondo adierazoten dauan lez). Inoz gure herriaren jatorriaz itaundu deuste, eta
|
euskerazko
berbaren batzuk esateko eskatu, eta zerbait abesteko be bai. Orduan,. Agur, jaunak?
|
|
|
Iaz 80 pertsona inguruk hartu zuen parte proiektuan eta euskaraz mintzatuz, zaletasunak konpartituz eta jende berria ezagutuz,
|
euskaraz
berba egiteko gaitasuna garatu zuten. Hori dela eta, aurten, berriro martxan jartzeko premia ikusi dute, eta urritik aurrera, Mankomunitateko herrietan, egitasmoaren aurkezpenak izango dira Berbalagun egitasmoa hurbilagotik ezagutzeko.
|
|
2011
|
|
|
Ez genkian Euskal Herrian sartuta gengozan ala ez.
|
Euskeraz
berbetan entzundakoan, andra nausi bat hurreratu jakun. " Nongoak zarete?".
|
|
|
Lekeitioko aita Kortabitarte, Patxi Korta guretzat. Ikasketetan euskerea danik be ez genkianean eta aintzat be hartzen ez zanean, harek bere ikasgaiko galdera batzuk euskeraz egiten euskuzan etxean
|
euskeraz
berba egiten genduanoi, eta eskolatik kanpora be geure hizkuntzan jarduten eban gugaz.
|
|
|
Geure ondoan egon ziran neskato nafar batzuk, monjek gauerdian mezea entzunazo eutselako logureak erreta.
|
Euskeraz
berbetan entzun ginduezanean gugana hurreratu ziran. Iturengoa zan gugaz euskeraz egiten ebana.
|
|
|
kamiseta bat janzteak edo euskaraz egiteak, biek ala biek, adierazi ahal dute euskaldun eta euskaltzaleak garela. Aiseago janzten da kamiseta,
|
euskaraz
berba egin baino, nonbait.
|
|
|
Halako batean, soldaduetako batek, hura ezin eroan, zutitu, eta azpijokoan zebiltzala egin zuen oihu. Euren artean
|
euskaraz
berba egin eta horrela bidaltzen zizkiotela mezuak elkarri. Pistola atera eta bertan garbitu zuen anaietako bata.
|
|
|
Lagun bategaz etorri zen Teresa. Lagunak ez zuen
|
euskaraz
berba egiten, baina ederto aditzen zituen guk esandako kontuak. Jatordua amaitu genuenerako ilunpean geunden eta, konturatu gabe, Teresagan jarri nituen neure begiak.
|
|
|
Behin eta berriro esaten zigun Eztebek ganoraz egin behar genuela berba. Erdaldunakaz hartu eman handia geneukanez,
|
euskarazko
berbak baztertu eta erdarazkoak erabiltzen genituen konturatu gabe. Alderantziz egiten genituen oker handiagoak:
|
|
|
Alderantziz egiten genituen oker handiagoak: erdaldunakaz geundela,
|
euskarazko
berbak sartzen genituen barra barra. Hori dela eta, sekula ere ez dut ahaztuko Peru Aramaiokoak errementerian zegoen bezero bati garrasika esan ziona:
|
|
|
Gainerakoak bakoitza berean moldatzen zela esan dut, baina guztiok egiten genuen besteei gauzak errazteko ahalegina eta, horretarako, batzuek besteen berbak sartzen genituen geure jardunean.
|
Euskarazko
berbak ere sarri izaten ziren tartean. Esate baterako, guztiok esaten genien, zorriak?
|
|
|
Pozik lagunduko zioat horretan. Niretzat pozgarria izaten duk
|
euskaraz
berba egitea.
|
|
|
Elenak gogoko ditu horrelako gauzak.
|
Euskarazko
berbak ere gogoko ditu. Esan ohi didanez, artean ezkongai zela, sarri joaten ei zen Sevillatik Veneziara gurasoakaz eta, joan etorri haietan, berbeta asko entzuten ei zituen igarotzen ziren herrietan.
|
|
2012
|
|
|
Eusko Jaurlaritza, 2009a ezagutzak, ordea, ez du erabilera bermatzen; bestela esanda, euskaraz jakiteak ez du ziurtatzen
|
euskaraz
berba egingo dela, kale erabileraren neurketek erakusten digutenez (Isasi, 2007). horregatik, 1996an hasita, ikastetxeetako normalkuntza proiektuek, xede hori bera hartu dute euren gain, euskararen ezagutza errotzen jarraituz, erabilera sustatzea, hain zuzen ere. zeRTaz aRi gaRa euSKaRaRen eRaBileRa DiOgunean?
|
|
|
Lekeitioko aita Kortabitarte, Patxi Korta guretzat. Ikasketetan euskerea danik be ez genkianean eta aintzat be hartzen ez zanean, harek bere ikasgaiko galdera batzuk euskeraz egiten euskuzan etxean
|
euskeraz
berba egiten genduanoi, eta eskolatik kanpora be geure hizkuntzan jarduten eban gugaz?.
|
|
|
Euskaldun zaharrek euskaldun berriekin egiten dute topo eta helburua sinplea da oso:
|
euskaraz
berba egitea. Taldeko kide da Ane Miren Etxeberria:
|
|
|
Hango ikastetxe batetik deitu zidaten ea joango nintzen ikasleen aurrean esperientziak kontatzera.
|
Euskararen gainean
berba egiteko eskatu zidaten. Jende famatuari, erreferentziazkoari, kasu egingo ziotelakoan ikasleek, bozgorailu egokiak garelakoan.
|
|
2013
|
|
|
Beharbada hor egongo litzateke ezberdintasuna, kasu horretan, eta neuk, bueno, gaztelaniaz pentsetan dot. Bueno, hasten banaz
|
euskaraz
berbetan, ba bueno, automatikoki irtetzen zait ere, baña printzipioz nire pentsamoldeak antolatzeko hizkuntza gaztelania da. Niretzako hor egongo litzateke beharbada ezbardintasuna, euskaldunbarri baten kasua edo euskaldun zahar batena.
|
|
|
Zailtasunak izan genituen lagunartean euskaraz aritzen diren mutilak lokalizatzeko eta, oro har, euskara soilik bide kulturaletik jaso ondoren giro informalean erabiltzeko ohitura duten gazteak topatzeko. Ezinezko gertatu zaigunez, euskal kultur taldeekin sekula harremanik izan gabe
|
euskaraz
berba egiteko joera dutenak aurkitzea.
|
|
|
Onartua ez izateko beldurraren aurrean burua makurtu eta gure izaera faltsutu egiten dugun bakoitzean, gure autoestimua sakon lurperatzen dugu. Nago euskaldunok sarri egiten dugula hori; esaterako, erdara aukeratzen dugunean,
|
euskaraz
berba egin beharrean. Egoera horietan, ez dira ingurukoak kalte egiten digutenak, guk geuk traizionatzen dugu geure burua.
|
|
|
Lekukoetako batzuk ondo gogoan daukiez irakasleak, ez beti motibo beragaitik baina. Eroson maistra bi egon ziran, kanpoztarrak; hareek biek zigor gogorrak ipinten eutseezan umeei
|
euskeraz
berba egitearren. Eskolan euskeraz egitea galazota egoan; eta lekuko batek euskera egin ezkero, multea ipinten eutseela esan deusku.
|
|
|
–Lehen pentsatu dut, munduko azken bazterrean gure artean eta benetako gauzez
|
euskeraz
berbetan ari ginelarik, pentsatu dut euskera harriak direla, hegal formadun eskuekin gure artean dabiltzan harriak, hegan edo agian igerian ere bai ziur aski.
|
|
|
Pentsatu dut
|
euskeraz
berba egitea, eta ez berbak bakarrik honezkero... Ba pentsatu dutgu pena bat dela jendea ez izatea honelakoa jada, jendeak bizitzeko era garden eta azertatu hau galtzea, zergatik eta alboan babiloniak mugimenduak eta zaratak eta distirak jarri dituelako.
|
|
|
Bidean behera goaz/ hasiberrien pozaz. Eta orduan hasi ginen, guztiz kitzikaturik, atzean geratzen ziren behiei
|
euskeraz
berbetan. –Hi!
|
|
|
Eta aberriari lotuta dago gehien gehienetan euskara, gure hizkuntza, berak hain maite eta hainbeste landu zuena. Eusko, euskal,
|
euskera
berbak sarri sarri aurkituko ditu irakurleak testuotan.
|
|
|
Hona hemen adibide txiki eta interes berezirik ez daukana: olerkariak Sehnsucht berbea lau bider bakarrik erabiltzen dau, eta Arotegik bakoitzean
|
euskerazko
berba ezberdinak erabiltzen ditu: irrika (Ewig mich tödten die zornge Sehnsucht?
|
|
|
|
Euskarak
berba luzeak dituela esaten da. Hori izan daiteke berbek bukaeran atzizkiak hartzen dituztelako baina horrek ez du berba luzea egiten, baizik eta (berba+ atzizkiak) multzoa egiten ditu berba luze itxurakoak.
|
|
2014
|
|
|
Sasoi hartan euskaraz egiten zenuen berba.Ez nekien gaztelaniaz hitz egiten. Baina gero guztiz debekatu ziguten
|
euskaraz
berba egitea.
|
|
|
“Askotan gertatzen zait euskaraz dakitenak gaztelaniaz entzutea. Batzuek esaten didate alferra ematen diela
|
euskaraz
berba egiteak”, dio Yong Jiek. Milak ere egoera berberak bizi dituela dio, eta ikastolako gelan irakurtzen duen esaldia gogoratu du:
|
|
|
‘Agur’
|
euskarazko
berba da. Yong Jiek, Euskal Herrira etorri zenean, ez zekien euskara existitzen zenik: “Gaztelaniaz bakarrik egiten zela uste nuen”.
|
|
|
Irratia
|
euskaraz
berbetan hasi zen
|
|
|
Bertan, eskolak euskaraz jasotzen dira, administraritzan denek euskaraz dakite eta baita irakasleek ere. Hortaz, bertan daudelarik, ikasleek
|
euskaraz
berba egiteko aukera daukate. Baina ezin genezake albo batera utzi, eskolak euskaraz jaso arren eta euskaraz hitz egiteko aukera izan arren, haur eta gaztetxoek hautu hori hartzen dutenik.
|
|
|
Bere ustetan, ahozkotasuna lantzeko ekintza ugari eramaten ditu aurrera aisialdi taldeak eta horien artean, ezin genitzakeela albo batera utzi udalekuak. Badira hainbat ume udan
|
euskaraz
berba egiteko inolako aukerarik ez daukatenak eta Atxutxiamaikak aukera hori eskaintzen die.
|
|
2015
|
|
|
" Bizi bizirik dagoen herria" gura dutela nabarmendu dute koalizioko kideek: "
|
Euskaraz
berba egingo duena, arlo guztietan parekidetasuna bermatuko duena eta auzolanean arituko dena". Lan arlo bakoitzeko proposamenak aurkeztu dituzte, eta erabaki ugari herritarren parte hartzeagaz hartzeko asmoa agertu dute.
|
|
|
2013ko udaberrian egin zen Elorrion azken kale erabilera neurketa. Datuek azaleratu zutenez, 10 elorriarretatik 6.1 gara
|
euskaraz
berba egiteko gai, eta kaleko elkarrizketen% 33.3 izaten dira euskaraz gure herrian. Gazteon datuak ikusiz gero, alde handiagoa dago ezagutza eta erabileraren artean:
|
|
|
Gazteon datuak ikusiz gero, alde handiagoa dago ezagutza eta erabileraren artean: Gazteon %94.2 gara gai
|
euskaraz
berba egiteko, baina kalean gazteen artean izaten diren elkarrizketen% 76.6 gazteleraz izaten dira, azterketaren arabera.
|
|
|
Joan den astean, Urepelen, Korrikaren hasiera ikusi zuen
|
Euskaraz
Berbetan taldeko kide Erramon Bengoetxeak. Xabier Legarreta Bermeoko alkate ohi eta Bizkaiko Berdintasun zuzendariaren eskutik jaso zuen lekukoa.
|
|
|
Garai hartako batez besteko hizkuntza euskaltegian ikasteko hautu kontzientea egiten zuen, eta gaur egungook eskolan jaso dugu euskara gure gurasoek hala erabakita. Motibazioa zer zen jakin aurretik genekien
|
euskaraz
berbetan.
|
|
|
Gaztelu Eleixabeiti, Seminarioa. ez nekian euskerarik ekianik, baina baten berak egin eustan
|
euskeraz
berba. Irundarra zan.
|
|
|
Aita 1888an jaioa zan, eta eraztunaren kontu hori mendea amaitu aurretxoan izango zan, hor 1898an edo.
|
Euskeraz
berba egiten ebanari eraztuna eransten jakon, eta emoten ebanak hartzean ebanari esaten eutsan: " a ti cuenta".
|
|
|
Horren alde egin zuen sutsuki. Euskal identitatearen eredutzat zeukan bere burua,
|
euskaraz
berba egiteko samurtasunik lortu ez bazuen ere. Euskara ikasi bai, baina erabili...
|
|
|
baserritarrekin, arrantzaleekin... Bilbo hiri erdalduna zen, eta Gernika aldera jotzen zuen
|
euskaraz
berba egitera; ez normalki bere maila sozialeko pertsona ikasiengana. Propaganda egiten hasi zenean, berriz, bai:
|
|
|
«Otxandion dugu gure bihotz erdia». Herria aipatu, eta
|
euskarazko
berbak gogoratzen hasi da Chelo, jolas bat bailitzan, kaixo, eskerrik asko, ogidxe? –gehiago egin izan baligute euskaraz, zerbait esateko gauza izango ginen?, penatu da,, baina guri beti gaztelaniaz zuzentzen zitzaizkigun, tamalez?.
|
|
|
Zenbaterainokoa zen ordea euskaldun horiek
|
euskaraz
berba egin, idatzi edota irakurtzeko zeukaten gaitasuna. Lan beraren hurrengo orrialdean irakurri dugunez, 1981eko EAEko errolda oinarri hartuta, EAEn garai hartan 752.426 lagunek (populazioaren %35, 33) ulertzen zuen euskara, 696.695 lagun (%32, 71) euskaraz berbetako gai zen, 64 580.364 lagun (%27, 25) irakurtzeko gai eta 520.718 lagun (%24, 45) idazteko gai ere bai.
|
|
|
Zenbaterainokoa zen ordea euskaldun horiek euskaraz berba egin, idatzi edota irakurtzeko zeukaten gaitasuna? Lan beraren hurrengo orrialdean irakurri dugunez, 1981eko EAEko errolda oinarri hartuta, EAEn garai hartan 752.426 lagunek (populazioaren %35, 33) ulertzen zuen euskara, 696.695 lagun (%32, 71)
|
euskaraz
berbetako gai zen, 64 580.364 lagun (%27, 25) irakurtzeko gai eta 520.718 lagun (%24, 45) idazteko gai ere bai.
|
|
|
Hasteko eta bat: euskaldun kategorian sartzen diren bost urtetik gorako 531.966 biztanle horietarik, askoz gutxiago dira Bernardo Atxagak realeuskaldun modura izendatzen dituenak; hau da,
|
euskaraz
berba egiteko eta ulertzeko gauza izateaz gain, euskaraz gutun bat idazteko edota hizkuntza berean liburu bat irakurtzeko gai ere badirenak. Horrek azal dezake, neurri batean behintzat, euskararen ezagutza eta erabilera erakusleen arteko amildegia (argigarria da, adibidez, SEI elkarteak 2001ean Euskal Herri osoan eginiko euskararen kale erabileraren neurketa; neurketa horren emaitzak aurrerago aipatuko ditugu).
|
|
|
Mattin Larzabalek beste meritu batzuk ere ikusten dizkio irrati honi. Jende ezagun asko estreinakoz
|
euskaraz
berbetan jarri izana (bide batez aurreiritziak astinduta, oroit bestela le micro n? était pas un instrument basque esaldiaz) eta zenbait arlotan informazio ematen punta puntan aritu izana, besteak beste (1993: 221):
|
|
|
Hau idazten diharduen honek ere frailetegiko seminarioan zenbait latin ikasi eta errezu ugari egin ondoren, ok egin arterainoko, munduratu eta etxean berriro Anteiglesia eta Kofradia. Ezetz ba, kofradiak eta eleizak utziak nituela ba, baina umearotik Eleizatea, Anteiglesia...
|
euskeraz
berbetan jardun arren etxean Anteiglesia hitza sarritan entzuten nuen, umetatik,, umien zentzune, etxien entzune?. Ez dakit sekula zentzundu naizen baina umetatik, eta hau ez da harrokeria, umetatik etxean entzuten nuenetik, Durangoko jesuitetan Aita Iñaki Goikoetxeagandik, herriko abade gazte Juan Bixente Gallastegi,. Juanito, gandik eta pasiotarren seminarioan han hemenka entzun, irakurri, bizi nuen inguruagandik euskaltzaletu nintzen eta Anteiglesia berbak arduratzen ninduen.
|
|
|
Hernandez Berbalagun ekimeneko dinamizatzailea da, eta aurtengoa bere 3 urtea da. Pasa den ikasturtean, 50 bat lagun batu ziren elkarregaz
|
euskaraz
berba egiteko. Aurten, oraingoz, hiru talde osatu dituzte (16 pertsona), eta beste 5 lagun zain daude.
|
|
|
Iazko urrian, mintzapraktikako lehenengo eskolako egunean, gure ikaskide Txarok berba lagun talde bat egitea proposatu zigun eta, harrezkero, asteazkenero Batzoki edo Sustrai tabernetan elkartzen gara ordubetez
|
euskaraz
berba egiteko. Batzuk Jose Antonio Agirre eta Erromoko udal euskaltegietako mintza praktika taldekoak gara eta beste zenbait euskaltegitara ibili barik, euren euskara hobetu nahi dutenak.
|
|
2016
|
|
|
Gogoeta egiten hasita, euskaraz jakin ez, eta ikasten ibili direnak eduki ditut buruan. Makina bat aldiz hasi dira
|
euskaraz
berbetan euskaldunen aurrean, baina gaztelaniaz jarraitu dute. Zer dela eta?
|
|
|
– Inor
|
euskaraz
berbetan adituz gero, kalera!
|
|
|
Gaur goizean irratian bota dute galdera: seme alabek
|
euskaraz
berba egiteko" egizu euskaraz" esaka ibiltzea zenbateraino da onuragarria. Zein da gaztetxoak euskarara eroateko biderik egokiena?
|
|
|
Entzun ditut, baina, gurasoak euren artean hizkuntza ohituren inguruko elkarrizketak izaten: " bai, harek oso ondo daki, baina ez dakit ba, baserriko jente askok lotsia eukitzen dau gero
|
euskeraz
berbetako"" beste haregaz erderaz ibili za ta, zelan ba?"," joeria dauko harek, itzela eta, jarritxu azkenien nik be...". Eta horrela, etxean entzundakoetatik ikasi dut.
|
|
2017
|
|
|
" Nik askotan pentsatu behar dodaz lehenengo gauzak gaztelaniaz gero euskaraz botateko, adibidez. (...) Hasten banaz
|
euskaraz
berbetan, automatikoki irtetzen zait ere, baña printzipioz nire pentsamoldeak antolatzeko hizkuntza gaztelania da. Niretzako hor egongo litzateke beharbada ezbardintasuna, euskaldunbarri baten kasua edo euskaldun zahar batena" (Ortega eta beste, 2010:
|
|
|
Euskara zaindu egin behar dugun gure altxortxoa dela uste dut, baina, izateko moduagatik edo jaso dudan hezkuntzagatik, eta, bereziki, dudan adinagatik, gazteleraz pentsatzen dut; hortaz, hitz egiterakoan ere, gazteleraz mintzatzen naiz hobeto eta gusturago geratzen naiz. Hala ere, gustatzen zait aurrean dudan pertsonak euskaraz pentsatzen badu
|
euskaraz
berba egitea, eta nik ahal dudan moduan erantzungo diot pentsatzen dudan hizkuntza berean, gazteleraz.
|
|
|
13:00
|
Euskaraz
berba eta eskulanak egin itzazu familiagaz, Mendigurenen.
|
|
|
Eskatzen den baldintza bakarra euskaraz hitz egitea eta hitz egiteko gogoa edukitzea da. Helburua ondo pasatzea da,
|
euskaraz
berba eginda.
|
|
|
Jone Goirigolzarri Garaizar: “Jende asko dago
|
euskaraz
berba egin gura duena”
|