2000
|
|
Esaterako, Andoainen dagoen Krafft enpresaren produktu guztien ontzi eta etiketek gaztelania soilik erabiltzen dute. Zahor txokolateak Oñatin du sorlekua, baina ez du
|
euskara
baliatzen," Lore" txokolate motari izena emateko ez bada.
|
|
Donostian eta Oiartzunen egiten den La Casa del Cafek berriz, helbideak eta euskaraz adierazten ditu. Iurretako Cafes Baque k
|
euskara
baliatzen du, baina soilik testu publizitarioa idazteko, non bere Kafe Eskolaren iragarpena egiten duen. Gero," Tu cafe mas cercano" dio ordea.
|
2001
|
|
Ikastola batzuen zenbait" zuzendari". Rikardok salatzen zituen" euskaltzaleak", langileekin
|
euskeraz
baliatzea nahi izaten duten nagusiak... Eta abar.
|
2003
|
|
Eta badago desberdintasunik: erdaldunak oztopo existentziala jartzen digu (ezin dugu
|
euskaraz
baliatu bere aurrean eta geure existentzia linguistikoa ukatzen dugu); euskaldun pasiboak entzuteko moduan dauzka belarriak, euskaraz erantzungo ez duen arren egiten uzten digu; kasu horretan, ukapena praxiari dagokio eta ez existentziari. Gure artean, euskaldunak nahiz erdaldunak daude; den denak ez garenez euskaldun erdaldunak talde bi badaude egon, eta taldeek beren buruaren hautematean eta auto erakundetzean aurrera egiten duten heinean, komunitate desberdinak sor  tzen dira, sortu dira dagoeneko nik uste.
|
|
Sarea berrantolatuz eta doituz askatzen diren bitarteko ekonomikoak ondorioztatzen den sarearen normalizazioa indartzeko erabili ez ezik Euskara Biziberritzeko Plan Nagusiaren ezarpenak, hiztunek
|
euskara
balia dezaten aukerak ugaltzeko berariaz sortu den plan estrategiko honen gauzatzeak behar dituen udal mailako zerbitzuak indartzeko ere enplegatu genituzke (euskara beharrezko zein baliagarri eta euskara eskuratzeko ahaleginak egiten ari direnei erabiltzeko erraztasunak eskaini behar zaizkie), hartarako HEAko profesionalak birziklatzeko urratsak eginez. Halaber, teknologia berrien erabilera zabalduz, ikasleen autonomia indartzeko eta merkatua bera hedatzeko urratsak egin behar ditugu.
|
2004
|
|
Baina, eta gureak? Inguruan
|
euskara
baliatzeko aukera urriak dituztenean, haur eta gazteei, deklinabidea, aditz taulak, eta abar, zein gutxitan baliatuko dituzten hitzen esanahiak buruz ikas ditzaten eskatuz, euskara eraman ezinarekin eta ez gustuko dituzten gauzekin lotuz, euskara erabiltzeko gogorik hedatzen ari garen ez dut uste. Halaber, gainerako jakintza arloetan ari direnak, besteak beste, euskararen erabilerarekiko erakutsi ohi duten jarrera gainditu gabe, haien egitekoa dagokien jakintza arloa ondo garatzea ez ezik euskararen erabilera ere indartzea dela ulertarazi gabe, aurrera egin dezakegunik uste ez dudan bezala.
|
|
Administrazioak beraz, herritarrekin harremana du eta herritarren eskubideak errespetatu behar ditu. Euskal Konfederazioak Herriko Etxeekin sinaturiko Hitzarmenaren bitartez, Herriko Etxeek euskararen aldeko konpromisoa har dezaten lortu nahi da, hizkuntzaren erabilera garatu eta egunerokoan, frantsesaren aldamenean
|
euskara
baliatzeko. Euskara ondaretzat hartu eta aberastasun hori zabaldu behar dugula uste du Laduchek.
|
2005
|
|
Bertako materialak erabiliz iberiar deklinabide bat proposatu zuen. Horretarako
|
euskaraz
baliatu zen eta beraz euskararekin antzekotasun handiak zituen deklinabidea proposatu zuen.
|
2006
|
|
Euskara ez da hizkuntza ofiziala, horrek erran nahi du ez dugula legez inork edozein bortxatzen ahal
|
euskararen
baliatzea. Horrek erran nahi du ere, ahal dugula joan lantegi publiko, pribatu, elkarte... bizi sozialak dituen erakunde guztien ikusterat, eta ikustea haiekin ea nola erabil dezaketen gehiago euskara komunikazio idatzian, ahozkoan...
|
2007
|
|
Izan ere, euskararen erabilera %11, 3koa da 1993an, %10, 5ekoa 1997an, %8, 9koa 2001ean eta %7, 6koa 2006an. Joera horren arrazoiak anitzak dira, hala nola, ez dutela euskara eskolan ikasi, ez daukatela eguneroko bizian euskara erabiltzeko aukera handirik geroz eta pertsona gehiago kostaldeko hirietan bizi baitira eta lana zein zerbitzuak bertan aurkitzen direlako, eta ez dutela
|
euskara
baliatzeko premiarik, ez lanean, ez administrazioarekiko harremanetan, ezta ere familiarekiko loturetan.
|
|
Joera horren arrazoiak anitzak dira, hala nola, ez dutela euskara eskolan ikasi, ez daukatela eguneroko bizian euskara erabiltzeko aukera handirik geroz eta pertsona gehiago kostaldeko hirietan bizi baitira eta lana zein zerbitzuak bertan aurkitzen direlako, eta ez dutela
|
euskara
baliatzeko premiarik, ez lanean, ez administrazioarekiko harremanetan, ezta ere familiarekiko loturetan. beraien erretiroa ipar Euskal Herrian igarotzeko, bizi kalitatea eta eguraldi ederra direla eta. Horietariko frango, Lapurdiko herrietan kokatzen dira, Urruña ala Ziburu adibide direla.
|
|
ordena natural eta razional frantsesaren kontrarioa zuzen zuzen! (Garat ek ez ote du hau dena
|
euskararen alde
baliatu?). Hizkuntzak abstraktuagoak bilakatu ahala, eta keinuarekiko lotura «naturalari» urrunagotu ahala, historian nolanahiko ordenak joan omen dira garatuz, denak baliagarriak, ideiak bata bestearekin ongi josten diren bitartean.
|
|
Villasantek bere Historia de la literatura vascan Hiriat Urruty iparraldeko idazle handiaren aipamen bat jasotzen du zelako
|
euskara
baliatzen duen Duvoisinek:
|
|
Izan ere, euskararen erabilera %11, 3koa da 1993an, %10, 5ekoa 1997an, %8, 9koa 2001ean eta %7, 6koa 2006an. Joera horren arrazoiak anitzak dira, hala nola, ez dutela euskara eskolan ikasi, ez daukatela eguneroko bizian euskara erabiltzeko aukera handirik, geroz eta pertsona gehiago kostaldeko hirietan bizi baitira eta lana zein zerbitzuak bertan aurkitzen direlako, eta ez dutela
|
euskara
baliatzeko premiarik, ez lanean, ez administrazioarekiko harremanetan, ezta ere familiarekiko loturetan.
|
2008
|
|
Azken batean, euskarak agerian uzten du estatua ardaztzat hartzen duen istorioaren desegokitasuna: nola liteke, bada, euskaldunen lurraldetasuna kezka nagusi zuen erresumak, euskalduntasuna harro ordezkatzen eta defendatzen zuen estatuak, inoiz
|
euskara
baliatu nahi ez izana hizkuntza ofizial gisa?
|
|
Seminarioetan, halaber, euskarazko ikasketak egongo ziren, eta hizkuntza honetan eskolaturiko apaizak bidaliko zituzten herri euskaldunetara. Erakunde publikoek ere tokia egingo zioten euskarari, mediku zein notario euskaldunak bermatuz eta herritarrei zuzendutako idazkietan
|
euskara
baliatuz. Institutu, irakasleeskola zein unibertsitate autonomoak egongo ziren, eta bertan euskarazko ikasgaiek gero eta presentzia handiago izango zuten.
|
2009
|
|
Bere tonu leuna gorabehera, Le Réveil Basquek min egiten zien hainbati, eta, haren eraginari zelan edo halan aurre egin behar ziotela eta, Eskualduna hamaboskaria (astekari bihurtu zen gerora) sortu zuten Baionan bertan, Luis Etxeberri Donazaharreko diputatugaia buru zutela. Erlijio katolikoa, errepublikaren aurkako jarrera12, familia eta tradizioa ziren haren ardatzak, eta
|
euskara
baliatu nahi zuten mundu ordena berriaren aurkako babes hesi modura.
|
|
izan beharra dago. Nazionalismoa
|
euskaraz
baliatu da bere ideologia zabaltzeko, eta alderdikeria ideologiko horrek jende asko uxatu du euskaltzaletasunetik.
|
|
–Euskara ez duzue lastoz beteko eta erakustoki batean zintzilik ezarriko!?. Herritarrek eguneroko bizian
|
euskara
baliatzen duten bezala, hautetsiei ere engaiamendua eskatu zien, haien eskumenean dauden arloetan eragiteko.
|
|
Besterik da kontua: " Guk behar dugu euskara", edo, hobeto esanda," nik behar dut euskara" da txip eraginkorra," nik behar dut euskara,
|
euskaraz
baliatzen naizelako nire komunikazio beharrak naturaltasunez asebetetzeko". Horregatik diogu naturaltasuna dela, ez militantzia, euskarak hil edo bizikoa duen zorioneko erabileraren motorrik indartsuena.
|
|
Gaztelania nahiz euskara, bi biak erabili ahal izan behar dira eremu publikoan, baina gezurretan ibili nahi ez duen orok onartuko ahal du gaur egun euskararik gabe eta gaztelaniarekin bakarrik guztia dagoela eskuragarri eremu publikoan, baina, aitzitik,
|
euskaraz
baliatu nahi duenak zailtasun eta ezintasun nabariak dituela gune asko eta askotan. Kontua ez da gaztelania erabiltzeko aukerak murriztea edo ezabatzea, euskara erabiltzekoak bermatzea baino.
|
|
Horrexegatik jakin behar dugu bereizten euskara goiburu duten ekimenak, batetik, eta, bestelako goiburu batzuen mesedean,
|
euskara
baliatzen duten jokabideak, bestetik. Oso mesede kaxkarra egiten diote azken horiek euskararen erakargarritasunari.
|
|
Uste dut euskalgintzaren egitekoa ez dela instituzio paraleloen dinamika bultzatu eta ezker abertzale tradizionalari bere estrategia politikorako bazka ematea.
|
Euskara
baliatuz ezker abertzale tradizionalari arrazoi ematea bere egiteko nagusi bihurtzen duenak indargabetu egiten ditu, ezinbestez, bere arrazoiak. Gauza bera gertatuko litzaioke ezker abertzalearen ordez beste ezein alderdi politikori," euskararen tresnakeria" eginez, bere estrategia politikorako arrazoia ematea egiteko nagusitzat hartuko lukeen euskararen edozein elkarte, batzorde edo kontseiluri.
|
|
apaizeriak betidanik gorde diola leialtasuna euskarari. Elizgizonek (kasu honetan zuzen erabilita dago" gizon" hitza, gaur bezala orduan ere gizonezkoak baino ez baitziren apaizeriaren kideak) XVII. mendean eta ondorengoetan
|
euskara
baliatzen zuten euren sermoietan eta arimen salbaziorako mintza jardunetan, kristau dotrina irakasterakoan. Hitzez ez ezik, idatziz ere euskara erabiltzen zuten:
|
2010
|
|
Berriz hasi naiz ikasten 18 urtetan. Kurtsoak hartu ditut gau eskoletan jakiteko idazten, zinez inportantea atzematen bainuen
|
euskara
baliatzea.
|
|
Laguntza bide ohargarria da hori gurea bezain ahuldutako hizkuntzentzat: harreman sare berriok euskaraz eratzeko eta
|
euskaraz
baliatzeko erraztasuna ematen du horrek guztiak. Baita eskola giroko neska mutilen arte an ere:
|
2011
|
|
–Kontuan izanik gure gizarteko gehiengoa elebakarra dela, euskara aukeratzen duenaren eskubideari erantzuteko gehiengoari bizkarreratzen zaio elebakarreko hiztun bezala duen ezintasuna gainditzeko obligazioa. Euskara aukeratzen duen elebidun batek egoera guzitan, hogeita lau ordutan eta eremu guzitan
|
euskara
baliatzeko eskubidea badu eta eskubide hori bermatu behar bazaio, elebakarreko guziak beharturik daude beraien abiapuntuzko ezintasuna gainditzera. Batzuen aukerazko eskubideari [izan ere, elebidunak badaki espainiera ere] besteen ezinbesteko betebeharrak bakarrik erantzun diezaioke.
|
|
Urte tarte horretan batasunaren alde487 zeudenek zein kontrakoek488 hainbat argitalpen kaleratu zituzten. Oro har, esan daiteke, batasunaren alde zeudenek horren alde egiteko eman zituzten argumentuetan gehienbat
|
euskara
baliatu zutela489, eta kontra zeudenek, berriz, euskara erabilita ere erdarara askoz gehiago jo zutela. Azaletik ikusita, erdara erabiltzea batasunaren kontra aritzeko harrigarria bada ere, kontuan izan behar da, euskaltzale horiek ez zutela talde guztiz konpaktua osatzen.
|
|
Zeren, ene ustez, arazoa ez baitago arazoak gainditzeko ahaleginean beti lehenengoan asmatzean, ekinaren ekinez ondo esatean baizik; alegia, praktikaren gurpilean zenbait itzuli eman ondoren, esamolde berri horiek modu malgu, argi, zehar, ikasterraz, erabilerraz eta bateratuan esatean hain zuzen. Zeren aspaldidanik uste baitut, kontua gauzak euskaraz, dakigun
|
euskara
baliatuz, esatean eta erabiltzean dagoela, eta ez mutu egotean edo soluziorik ez ematean.
|
|
Jokabide berri hunekin bi helburu ditugu segitzen. Lehena
|
euskara
baliatu eta baliatuz landu, berritu eta azkartu. Bigarrena euskaratik erdarara itzulpenak eginez abertzalego sozialistaren bideak ahalik eta gehienik ezagutarazi eta egiazko abertzalegoaren kontra ateratzen diren indar eta jokabide arrotzak, bai eta euskaldunak, gure Euzkadi-n bizi diren guzien jakinean ezarri.
|
|
Iruzurgiletzat hartu gintuzten batzuek (gutxi batzuek, zorionez). Salatu egin ziguten, berriz ere nolabait, geure probetxu pertsonalerako
|
euskara
baliatzen ari ginela, gizartea gure alde aktibatzeko euskara erabili egiten genuela. Eta ez zela euskalgintza epaiketan jokoan edo auzitan zegoena, Egunkaria soil soilik baizik.
|
2012
|
|
Ni ez naiz sobera politikoa, eta goitik etor litekeenari baino gehiago begiratzen diot gure errealitatea indartzeko egin genezakeenari. Txepetxek zioen gisan,
|
euskara
baliatzeko guneak sortu behar ditugu, euskarari erakargarritasuna eman. Zergatik eta zertarako ikasiko dute jendeek euskara?
|
|
2011n, 16 urte arteko elebidunen %52 euskaldun berriak dira EAEn, %38, 6 Iparraldean eta %54 Nafarroan. Horrez gain, elebidunen erdia gune erdaldunetan bizi denez, elebidun gehienak gaztelaniaz edo frantsesez nagusiki diharduten harreman sare zabaletan bizi dira eta
|
euskararen
baliatze eremu urriak dituzte.
|
|
Euskara erabiltzen den lurralde guztiak kontuan izanda, biztanleen %24, 2k
|
euskara
baliatzen du neurri batean ala bestean, jakinik %16, 1ek euskararen erabilpen intentsiboa egiten duela, alegia, euskara erdara bezainbat ala gehiago baliatzen duela eguneroko jardunean, eta %8, 1ek euskara erabiltzen duela, erdara baino gutxiago izan arren. Baina, emaitza horietan alde nabarmenak daude lurralde batetik bestera.
|
2013
|
|
Gure helburua, gure hedabideen bitartez kalitatezko eredu estandarra zabaltzea da, eta horretarako, Euskaltzaindiaren laguntza ezinbestekoa da. Bestalde, Urrutiak esandakoaren arabera, EiTBren eta Euskaltzaindiaren arteko elkarlana norabide bikoa da; izan ere, batetik, EiTBk Akademiaren aholkularitza jasotzen du, eta bestetik, Euskaltzaindiak EiTBk erabiltzen duen
|
euskara
baliatzen du bere egitasmoetan, adibidez, Lexikoaren Behatokian.
|
|
Kexa bakarra jarri zuten arabarrek, 2011 urtean, Arabako Foru Aldundiaren menpeko zerbitzutan
|
euskaraz
baliatzeko dagoen ezina dela-eta. Datu hori Hizkuntz Eskubideen Behatokiak kaleratua zen 2011ko txostenean.
|
2015
|
|
50). Hau da, ez zuela bere inguruan eta bere garaian egiten zen
|
euskara
baliatu, eta zerbait jasoagoa eta landuagoa eraikitzen ahalegindu zela. Testamentu Berriaren goratasunak bere inguruko gizarteak erabiltzen zuen hizkera baino jantziagoa eskatzen zuela iruditu zitzaion, nonbait.
|
|
Kinka horretan sortu ziren, beraz, hiru euskal irratiak. Bazen ordea, garai hartan,
|
euskaraz
baliatzen zen beste irratirik: Radio Adour Navarre dugu gogoan hori diogunean.
|
|
Lege berri hori dela eta sortu zaizkigu bada Iparraldean irrati berri asko. Hauetatik batzuk beti bezala baztertzen dute euskara, hala nola Baionako udalaren Radio Bayonne k; beste batzuk aldiz
|
euskara
baliatzen dute baina bigarren mailako mintzairen lerroan ezarriz, gaskoina edo portugesa bezala, hala nola Radio Adour Navarre k, goizean ordu batez, eguerdian ordu erdi batez, eta igandetako mezan euskaraz aritzeko, Herri irratiaren izen ederraz jabetzen denak(...).?
|
|
Izan ere, diktadore Franco jenerala hil ondotik erregimen politikoaren aldaketa gertatu zen, eta horrela modua izan zen bertze hizkuntz politika berri batzuk ezartzeko, euskararen aldekoagoak. Hala, agintaritza autonomiko berrien jardunak bidea zabalagoa egin zuen
|
euskara
baliatzeko, adibidez, hezkuntzaren eremuan. Jardun horren erakusgarri dira hizkuntza normalizazioa funtsatzeko oinarrizko legeak, Espainia aldeko bi erkidego autonomo euskaldunetan:
|
|
Euskal hiztunen eta euskara ikasleen bilgune izateko xedearekin, Elaide.eus euskaldunontzako sare soziala sortu berri dute Nafarroan Euskara Zerbitzua duten hainbat toki entitatek, AEKrekin, IKArekin eta Zubiarte Euskaltegi Publikoarekin elkarlanean, eta Iruñeko Hizkuntza Eskola Ofizialaren zein Mintzakide egitasmoaren laguntzarekin. Auzolanean eta trukean oinarrituta, hainbat zerbitzu eskaintzen dizkio Elaidek euskara erabili nahi duen orori, dela
|
euskara
balia gura dutenak elkarrekin harremanetan jarrita, dela euskara ikasten ari direnentzako harrera gune eta bidelagun izanda. Horrenbestez, behin sare sozialean izena emanda, aukera ugari izango dituzte Elaideren erabiltzaileek:
|
|
Erakustea euskal balioa dantzan. Beharbada ez dira dantzari hobeak izanen, baina ezagutuko dute beren kultura,
|
euskara
baliatuko dute. Ideia dukezu ikus dezaten dantza arte baten gisan.
|
2016
|
|
Interesgarria da azpimarratzea euskarari buruz ematen zen aholkua. Izan ere, antzerkietan erabili behar zen euskara aipatua da, eta etxeko
|
euskararen
baliatzeko aholkatzen zitzaien gazteei:
|
|
Aspaldi zabaldu da ere ingelesaren (eta ere ingeles bidezko) irakaskuntza EAEko eskola sisteman. Nafarroa Garaian ere eta hala erabili dute
|
euskararen kontra
baliatuz herritarren ingelesarekiko zaletasuna/ beharra (ik. esaterako Lasagabaster 2008a edo Cenoz 2011).
|
|
|
Euskaraz
baliatu zen bere predikuak eta herririk herri egiten zituen misionestetan artzain lanak borobiltzeko, mingainean ez zuen haririk gero. Alabaina sinesgaitz xamar gerta dakioke egun norbaiti, are gehiago idatz zitzakeen sermoien aztarna izkiriaturik ez dagoela.
|
|
Familia bakoitzean hainbat gai landuak dira eta bilduma hori osatuko da. Euskarri ludiko eta didaktiko horiek,
|
euskara
baliatzeko tresnak dira: bizitzaren eremuetan euskara erabiltzen bultzatzeko; euskararen dimentsio moderno eta bizia adierazteko; euskararen kalitatea bermatzeko.
|
2017
|
|
Komunzta, Kondena, Konpli, Konsenti, Obliga eta Ordenatu ahal izango duzue
|
Euskara
baliatuz
|
|
Haatik praktikan, mementoko, iraultzaileek
|
euskara
baliatuko dute beren propagandarako: afixak, manifestadiak, bilkurak, egutegiak euskaraz eginen dituzte..
|
|
bigarren uzta dugu! Xedea, euskal hiztunei
|
euskara
baliatzeko guneak eskaintzea, euskaraz soilik bizitzeko aukera bat eta euskal sorkuntza artistikoa hedatu eta partekatzea dira. ELEPIKA elkar ezagutzeko gomita bat da, partekatzeko, loturak sortzeko, arnasa hartzeko parentesia bat euskaraz bere zentzu guzia har dezan.
|
2018
|
|
Iruñeko euskara ikertzeko materialik ezaren ondorioz, inguruetara begiratu izan dute ikertzaileek argi bila. XVII. mendearen lehenengo hamarkadetan, Beriainek Iruñeko
|
euskara
baliatuko zuela adierazi zuen, baina uste izatekoa da hizkera jasoagoa edo literarioagoa baliatzeko saiakera egingo zuela:
|
|
Hurrengo ataletan ikusiko dugunez, noren horren karietara, leku bateko euskara nolakoa zen jakiteko testu zaharretara jotzen dugunean, idazle bat jantzia (ikasia) izateak edo testua elizarako edo argitaratzeko prestatu izanak badu eraginik testuko hizkeran bertan, eta hori ez zaigu beti aldeko, lekuan lekuko hizkeraren ezaugarriak modu fidagarrian identifikatu nahi ditugunean: hala Joan Beriainek XVII. mendean nola Elkanoko Lizarragak XIX.ean Iruñeko eta Iruñerriko
|
euskara
baliatu zutela adierazi zuten beren testuetan, baina seguru egon gaitezke alde nabarmenak egongo zirela beren testuetan aurkitzen dugun hizkeraren eta kalean entzun zitekeenaren artean, besteak beste idazle ikasiak (kultuak) zirelako.
|
|
Garazin ezagutzen ere zuten mintzoaren balioa aetzekin mintzatzeko eta, ibarreko artxibategian ikusi genuen bezala,
|
Euskara
baliatzen zuten zenbait idazkarik eta alkatek harreman idatzietan. Baina, azken urteetan, balio hori ere galbidean zen harremanak ahultzerakoan, paradoxikoki noiz eta muga desagertzeko zegoelarik.
|
|
Iluna da, ordea, errekako sare batzuei deitzeko albaeta forma, euskarazko hitza bada. Menturaz Mendebaldeko
|
euskaran
baliatzen den albate (albo+ ate) hitzarekin dago lotua, OEHk" Reja por donde pasa agua al molino" baitakar horren definiziotzat.
|
2019
|
|
Horrenbestez, neurriak hartu dituzte ekimenean parte hartuko duten entitateek. Horretarako, belarriprest eta ahobiziekin batera, ariguneak izenekoak izango dira, jendeari taldean ere
|
euskara
baliatzeko aukerak emateko. Euskaraz lasai jarduteko lekuak izango dira, ariguneak?.
|
|
Horri dagokionez, egiaztatzen ari gara mugaldeko eremu honetan bereziki aberatsa dela euskarazko testu zaharren corpusa, are izaera administratibokoa, lan honetan berean ikusiko denez. Bistan dena, mugaz haraindiko herriekiko harremanek (Sara, Azkaine, Lapurdiko kostaldea...)
|
euskara
baliatzera behartzen zituzten alde banatako administrazioak, baina, horretaz gain, Bortzerrietan ugariak dira, Espainiako bertze euskal lurraldeetan baino ugariagoak hain segur, herrien barne kontsumorako euskaraz idatzitako testu administratibo publiko zein pribatuak.2 Gure ustez, honetan Bortzerriek
|
2021
|
|
Jaurlaritzak eman duen urrats honi esker, EAEko erakundeek gaztelaniaren eta euskararen erabilpena bermatu dute eta horretarako sektore publikoak
|
euskara
baliatzea gero eta gehiago erraztuko du. Hunkituak diren erakunde guziek jarduerak euskaraz egitea erabaki dute, errealitate soziolinguistikoak horretarako parada ematen badu segurik.
|
|
Zuk eta zure ikasleek ere
|
euskara
baliatzen duzue elkarren artean ezagutzak eraikitzeko. Ikasleari zerbait deskribatzeko, laburtzeko, azaltzeko, arrazoitzeko, hipotesiak egiteko... eskatzen diozunean edukia jakiteko ez ezik komunikazio gaitasunak erabiltzeko ere eskatzen diozu; galderak elkarri egiten dizkiozunean, erantzunak emateko orduan... elkarrekintzan gauzatzen duzue berbaldia; hizkuntzaeta komunikazio gaitasunak erabiltzen dituzue, eta horretaz gain, ezagutzen garapenean (garapen kognitiboan) eragiten duzue.
|
|
Biba festa!): Frank D. Carranza kapitaina, Nemesio Aguirre tenientea eta beste 60 bat euskal amerikar San Diegon destinatuta zeuden, marineen kuartel nagusian, eta
|
euskara
baliatu zuten 1942ko abuztuaren batean Chester Nimitz almiranteari Apple operazioaren xehetasunak zifratuta helarazteko, halatan non japoniarrak fueratu baitzituzten Salomon irletatik, eta beste horrenbeste egin zuten Guadalcanaleko erasorako, Watchtower operazioan, 1942ko abuztuaren 7an.
|
2022
|
|
Egoera soziolinguistikoa aldatu da aurreko legea 2003an onartu zenetik; elebidunen kopuruak gora egin du. Eremu sozioekonomikoaren espazioetan
|
euskara
baliatzea gero eta beharrezkoagoa da administrazioren zein euskalgintzako erakundeen adierazpenei erreparatuta, eta herritarren aldetik gero eta eskaera handiagoa dago. Euskara kontsumitzaile eta erabiltzaile irizpidedunaren ezaugarria ere bada.
|
|
Erdara da nagusi eremu horretan. Ondorioz, beharrezkotzat jo zen gabezia bat estaltzea eta baliabide bat sortzea
|
euskara
baliatzen duten enpresetako profesionalek elkar ezagutzeko, elkarlana sustatzeko, hitz egiteko, eztabaidatzeko eta proiektuak partekatzeko.
|
|
Hala,
|
euskara
baliatu zein baliotzeari egin diote keinua: " Euskal kultura kontsumitzeko eta kontsumitzaile gisa euskara aukeratzeko".
|
|
Manuela idatzia zen bestalde, literatura egon nahi zuen euskara batean, Etxepareren soinburuaren aitzinean belauniko... Buruan atxiki nuen aurrerantzean, jarraitzen zuen, gure barnealdeko euskaldun petoenak ere
|
euskara
baliatzen zuela ikusten eta ukitzen zen errealitate baten tratatzeko, ez zela gure antzerki herrikoian ‘beste nonbait’ik izaten ahal gehiago, are gutxiago filosofiarik, azken apez euskaldunaren prediku distiranten galtzearekin lurrundu zitzaigula ariketa. Vauban aretoko behatzaile gaixoek, Manuelan murgilduz geroz, euskararekin konpondu behar zuten ahal bezala, maparik gabe, usaiako ezaugarririk gabe, ezagunik ez, ez eta ere pertsona berezien mintzatzeko molderik.
|
|
Kode bateratua erakustearekin eten duenez, hitz bakoitza neurtzeko premiarik ez zuenean, bi hitzetan adierazten ditu hainbat esaera. Ekimen hau ez dator Azkue eleberrigilearengandik baizik eta hizkuntzalariarengandik; izan ere, gertalekukoek gaztelania ezagutzen dutenez, kontakizunean bertan euskaratzen du, hartzailea jakinaren gainean jartzeko zein den berba egokiena
|
euskaraz
baliatzeko. Estandarizatuta ez dagoen euskararen bidez egikaritzen duenez kontakizuna, estandarizatuta dagoen gaztelaniaren bitartez zehazten ditu ezohiko diren erabilerak, istorioak garatzen diren tokietan hizkuntza ofiziala zenera joz, euskaldun ororen hizkuntza ofiziala ez izan arren.
|
|
Puerto Ricokoa izanagatik, ez dario gaztelaniazko dialektorik, ezta euskararekin hutsik egin ere. Orokorrean
|
euskara
baliatzen du, noizbait gaztelaniara joz, bai hizketan diharduenean, bai idazten duenean. Eco de Vizcayako berriemaileak Mungiako mitinaren ebaluazioa euskaraz mamitzen du, eta izenburua El Eco de Vizcaya con la carta de Munguia (204) izan arren, gaztelaniazko bi esaldi bakarrik txertatzen ditu, biak karlisten gudalburu Arraitz gaitzesteko:
|
2023
|
|
Lizeo publikoetan, praktikan, euskara debekatua da. Erreformarekin, hautazkoen aldaketarekin, lizeo publiko batean ezin da euskara ikasi, ezin da
|
euskara
baliatu. Ezarri dituzte arau administratibo batzuk euskara debekatzen dutenak.
|
|
Abadiñon eta Zarautzen kokatua, Sorland komunikazio agentziak marken eragina handitzen edo hobetzen laguntzen du. Argi dute produktu edo marka bati ikusgarritasuna emateko ezinbestekoa dela
|
euskara
baliatzea. Erosle potentzialari berea den hizkuntzan hitz egiten bazaio, emaitzak askoz hobeak izaten dira.
|
|
Hurbileko berrien ematea ere garrantzitsua zen entzuleentzat. Bertako
|
euskara
baliatzen genuen: lapurtera behe nafarrera, denek ulertzen baitzuten, edo tarteka batua.
|
|
Elizak
|
euskara
baliatu al du bere interesentzat?
|
|
Helette, Jinen berriz".
|
Euskara
baliatzen zuen bere mezuak pasatzeko eta eskapatu zela abisatzeko [irriz].
|