|
2001
|
|
|
Egia da gurea bezalako kultur eta herri borondate batek, bere ahotsa entzunarazteko zailtasunak zer nolakoak diren ikusirik, bere burua baztertzeko joera duela, aukera berdinik gabeko lehiaketa batean parte hartzera derrigortua baitago.
|
Euskararen
auzia ez da euskara duindu nahian ari garenon kontua bakarrik. Hiritar guztien erantzukizuna da gure hizkuntzen arteko elkarbizitza, eta hor, mapa linguistiko horren aurrean, politikariek eta artistek, profesionalek eta unibertsitarioek, edozein delarik ere beren ama hizkuntza eta hizkuntza hautamena, ezin diote bizkarra erakutsi erantzukizun horri âhizkuntzen  arteko elkarbizitzari, alegiaâ, arazoaz ezer jakin nahi ez izatea bera ere arazoaren aurrean jarrera oso markatua hartzea baita:
|
|
2004
|
|
|
Oinarri oinarrizko oharmen kontua dela iruditzen baitzait neuri ere. Jakinaren gainean, edo oharkabean, ez dakit nola, baina
|
euskararen
auzia ez dugu sarrienik gure izatearen baitan hezurmamiturik ikusten. Hainbatetan eta hainbatetan, hainbatek eta hainbatek, euskararen zoriaz hitz egiten dizunean ez du ematen, itxura batean behintzat, bere eta nire egoeraren zoriaz mintzo denik, gugandik landa dagoen landare baten antz handiagoa hartzen baitiozu euskararen auziari.
|
|
|
Iruzkinen bat edo beste egitekotan, lehenik eta behin, errealitatearen diskurtsoari dagokionez, Agoteren argudioa zurkaiztu gura nuke. Alegia, errealitate soziolinguistikoaren izaera historikoa eta politikoa estaltzen duen pentsaera horrek
|
euskararen
auzia ez du ikuspegi dinamiko eta aldakorraren argitan behatzen, egungotasun estatiko hutsean baino. Bigarrenik, desioaren diskurtsoaz den bezainbatean, euskaldunaren beraren zabarkeria nabarmendu nahi izan du.
|
|
2007
|
|
|
hau da, gure bizitzaren munduaaditzera emateko eskueran daukagun edozein hizkuntza tresnak balio digu jadanikhor hizkuntzatik at eraikita daukagun mundua ulertzeko eta islatzeko. Hori horrela,
|
euskararen
auzia ez da hil edo biziko auzia Euskal Herriaren normalkuntzarako etaeraikuntzarako. Ez dago eragozpenik hizkuntza zapaltzailean herri zapaldua askatzeko.
|
|
2009
|
|
|
Izan ere,
|
euskararen
auzia ez baita justu euskararena. Hori baino gehiago da hizkuntza bizikidetzaren auzia, gureak ditugun euskararen eta erdaren (gaztelaniaren eta frantsesaren) arteko bizikidetzaren auzia, alegia.
|
|
|
|
Euskararen
auzia ez da euskara duindu nahian ari garenon kontua bakarrik. Hiritar guztien erantzukizuna da gure hizkuntzen arteko elkarbizitza, eta hor, mapa linguistiko horren aurrean, politikariek eta artistek, profesionalek eta unibertsitarioek, edozein delarik ere beren ama hizkuntza eta hizkuntza hautamena, ezin diote bizkarra erakutsi erantzukizun horri, hizkuntzen arteko elkarbizitzari, alegia?, arazoaz ezer jakin nahi ez izatea bera ere arazoaren aurrean jarrera oso markatua hartzea baita:
|
|
2013
|
|
|
Honen guztionen beharra azpimarratzera naramana honako konbikzio hau da:
|
euskararen
auzia ez da, horrenbestez, euskararen auzia, baizik eta gizarte bizikidetzaren auzia. Hortaz, hau ez da soilik euskaltzaleen eta euskaldunen kontua, herritar guztiena baizik, euskal hiztunena eta oraindik euskaraz ez dakitenena, baita euskararekiko urrun sentitzen direnena ere.
|
|
|
|
Euskararen
auzia ez da, horrenbestez, euskararen auzia, baizik eta gizartebizikidetzaren auzia.
|
|
2014
|
|
|
Momentuz ez da hala, euskaradun komunitateak ez du ordezkaritza politiko osorik.
|
Euskararen
auziak ez du lehentasunik talde politikoentzat, beti dauzkate aitzinagoko lanak. Bertzetik, talde politiko horiek aldarrikatzen dituzten printzipioekin bat datorren barne politika logiko bat plantan ezarri lukete.
|
|
|
Canovasek foruen abolizioa sinatu ostean, euskal errepublikano ugarik parte hartu zuten gobernu zentralarekin diputazioetako ordezkariek izan zituzten negoziaketetan, beste behin ere autonomiaren aldeko jarrera babestuz. Jakina denez, negoziaketa haietan
|
euskararen
auzia ez zen inolaz ere aipatu, euskaldunentzat oraindik hizkuntzaren auziak ez baitzuen probintzien autogobernuarekin inolako erlaziorik.
|
|
2018
|
|
|
Indar handiagoz agertu luke euskarak agenda sozialean, presentzia ahula baitu, gaur gaurkoz, gure agenda sozialean. Askotariko eragile sozial, sindikatu, enpresa, elkarte… asko eta asko konbentzituta daude
|
euskararen
auzia ez dagokiela. Esan zuen Anjel Lertxundik:
|
|
2022
|
|
|
XXI. mendean, hizkuntza zapalkuntzaren eta herri zapalkuntzaren transmisioan eten bat gertatu da, eta normalkuntzaren lilura bat ere badago eremu batzuetan, hizkuntza zapalkuntzaren kontzientzia ahuldu da, eta ahultze horrek ere badakar hain beharrezko ez ikustea euskarari heltzea. Feminismoaz besteko mugimendu sozialetan
|
euskararen inguruko
auzirik ez da, eta abertzaletasunean, eta alderdi politikoetan ez dago halako tentsiorik. Are gehiago, euskaraz jarduten zuten askok hizkuntza politika aldatu dute azken hamarkadan:
|
|
2023
|
|
|
2015ean, Ezkerrak paratu zuen galga; 2019tik, PSNk.
|
Euskararen
auzia ez zen marra gorri bat izan gobernua osatzeko, eta ez da izanen aurrerantzean ere. Kontseiluak «atzera» egitea leporatu die alderdiei.
|