|
2007
|
|
|
– Alabaina, Iparraldean
|
euskara
arras desagertuko denean, Bilbon elkartuko ditun zubereraz eta baxenafarreraz ariko diren apurrak. Batzuek amikuztarra ere mintzatuko diten...
|
|
2011
|
|
|
Infernua, infernurik infernuena, badakigu hiztun elkarte batentzat zein den: ...osatzen duten erabilera gune nagusietan, bertako harreman sare eta mintzamoldeetan, hiztunik gabe gelditzea eta, horren ondorioz, hiztun elkartearen belaunez belauneko jarraipen naturala kolapsatzea. hots, orixek bere Euskaldunak poeman, ez beldur puntarik gabe, aipatzen duen" herri bat izan zen" hartan bukatzea. hori da erabateko infernua. kursaaleko jauregian, nazio arteko zinemaldian,
|
euskarak
arras leku xume testimoniala izatea, testamentupaperak gaztelaniaz edo frantsesez idatzirik egotea ia beti, edota produktu elektroniko gehien gehienek erdal (normalean ingelesez eta mundu zabaleko beste lauzpabost hizkuntza handitan idatzitako) argibide teknikoak izatea ez da noski euskararen mesedegarri: euskarak jardun gune eta harreman sare hori bere mendean ez duen seinale, besteak beste. hiztun elkarte osatuagoek, bide bat edo beste aukera dezaketenek, ahal dutelarik nondik nora jotzen duten ikusita h esparruko gune gehienak debeku izateak ezer gutxi du zerutiar hutsetik. huts gabezia horiek ez dira ordea, urrundik ere, goraxeago azaldu dugun kolapsozko infernuaren pareko. ehunka urtean bizirik jarraitu dute ehunka (agian milaka) hizkuntzak, kasuan kasuko hiztun elkartearen rol harreman sorta osoa nork bere hizkuntzaren bidez garatu ez izan arren.
|
|
2014
|
|
|
euskaraz ikasten ahal dela jadanik herriko eskola elebidunetan, eta haurrak ondoko herrietako ikastoletara joaten ahal direla. Mende erdi baten esperientziak erakutsi du
|
euskara
arras galdu duen eremu batean murgiltze sistemak bakarrik dituela euskaldun osoak formatzen ahal. Eta militanteak direnak baino gehiago hunkitzeko, herriko ikastola bat beharrezkoa dela ere, haurrak beren ingurumen hurbilean integratzeko.
|
|
|
Orain arteko guztia kontuan harturik pentsa liteke Bidankozeko euskararen belaunez belauneko transmisioaren erabateko etena ez zela ez une ez abiadura berean agitu herriko etxe guztietan, Bonaparteren bidaiez geroztikakoa dugula eta ez zela 1880 baino askoz lehenago gorpuztu. XX. mendea hasi zenerako, nolanahi ere, erdaldunak ziratekeen haur nahiz gazteak10, eta herriko karriketan
|
euskara
arras apalduta edo desagertzetik hurbil zegoen.
|
|
|
Eritasun hunek min egiten du, Baxenabarre gehienean bezala funtsean, berriki arte osoki euskaldunak izanak diren hiru herri hauetan. Aski da aditzea
|
euskara
arras untsa dakiten herritar ainitz zoin aise lerratzen diren erdarara, nola etxean, hala auzoan, karrikan eta bilkuretan. Euskaldun helduek ez badute beren artean erabiltzen, gazteek eta haurrek nola ikas dezakete?
|
|
2015
|
|
|
(...)
|
Euskara
arras gutti erabiltzen, Etxahun hilez geroztik xiberutar bertsolari gehiago ez, euskara komunikabideetan sartzeko lan eskas, ikastoletan orotara 60ren bat haur, eskola publikoetan euskaraz ia hitz bat ere ez...?
|
|
|
Errientek adierazirik nonbait, frantsesaren eta euskararen hitz hurrenkera edo sintaxi egitura alderatzean bata eta bestea usu aurkako norabidean abiatzen direnez, hori entzutearen entzutez beharbada, euskal hiztun batzuek diote euskaraz mintzatzean orga idien aitzinean kokatzen dutela. Honelako juzguek ez diote mesede handirik egiten euskarari, baina Amikuzeko Zohaztin honelako iritzia entzun dugu guk,
|
euskara
arras xuxen ematen duen emazteki batengandik, gainera; hizkuntza segurtasunik eza eragiten ote dio honek emazteki honi. Zohaztiar honek eredu sendoak dakuski hala zuberotarra nola lapurtarra, baina Nafarroa Behere Amikuzekoa ez.
|
|
2016
|
|
|
Erdara (arras) nagusi zen eta (arras) nagusi den lekuetan, lehen baino maizago da orain euskara etxeko hizkuntza nagusi.
|
Euskara
arras nagusi zen lekuetan, aldiz, lehen baino maizago da orain erdara etxeko hizkuntza nagusi, edota euskara erdarek parean dihardute konpartimentazio argirik gabe. Beste gauza asko ere agerian jarri ditu Iñaki Iurrebasok, baina kontu hau da funtsezkoa arnasguneetan zer gertatzen ari den esplikatzeko. i) Ondoko grafikoek ematen digute gertaera horren guztiaren berri.
|
|
|
Azken hori edizio laburragoa dugu, 92 orrialdekoa hain zuzen ere, eta zenbait ale gehiago iritsi zaizkigu. Darabilen
|
euskara
arras ederra dugu, nafarrera gehien batean, baina gipuzkeraren ukitu eta eraginen bat ere nonahi atzeman daiteke:
|
|
2017
|
|
|
Osagarria zaintzea eta lengoaia estudiatzea. Eta Larresoron egon nintzen hilabete bat eta erdi, gero Ezpeletan eta Alduden,
|
euskaran
arras pulunpatua, baina ezin arrunt ikasiz! Alemanak joanak ziren, gerla fini zen, eta ene baitan beti pentsatzen nuen ez nuela nehoiz euskara menderatuko.
|
|
|
Baina gauza bitxi bat gertatu zen. Berriz sartu nintzen Olaeta taldean Oldarra izena zuen orduan, eta han bazen Zrauzko muti" Larresoron egon nintzen hilabete eta erdi, gero Ezpeletan eta Alduden,
|
euskaran
arras pulunpatua, baina ezin arrunt ikasiz!" ko bat, bakarrik bizi zena, desterratua, Bazterretxea deitua, eta tarteka erraten nion: " Zatoz etxera lo egitera", edo" Zatoz etxera jatera", eta ez baitzekien frantsesa harekin hasi nintzen euskaraz mintzatzen.
|
|
|
Ez da zuzenean gerlari lotua, baina Euzkadiren eta Eskualdunaren jarrera kontrajarria ulertzeko balio du, baita ere Eskualduna Frantziaren alde zergatik jarri zen ulertzeko. Eskualdunak ez zion uko egiten euskaltasunari; alderantziz, euskaldun erroei, euskal nortasunari eta
|
euskarari
arras atxikia zitzaiola adierazten zuen, baita ere Hego Euskal Herriko euskaldunenganako adiskidetasunari edo anaitasunari. Frantziarenganako identifikazioa edota atxikimendua, Eskualdunaren partetik, ez zen, menturaz, hain jarrera frantsesa; izatekotan, jarrera pragmatikoagoa zen:
|