|
2000
|
|
|
Nolanahi ere, euskarak duen sostengu zabalaren adierazle garbiak dira datuok. Beraz, UPNren botoak Oinarriak taldeak lortutako sinadurekin alderatzeko ezegokitasuna agerikoa da, alderdi honen botoemaleen artean ere
|
euskararen aldeko
apustua soma daitekeelako. PSNren kasuan %46, 9ak bietan berdin nahiko luke, EHrenean, %25ak bietan berdin, baina %37ak euskaraz gehiago eta %34, 8ak euskaraz bakarrik.
|
|
2001
|
|
|
Horrexegatik gertatzen ari dira Nafarroan eraso bortitzak. Nafar gizarteak
|
euskararen
apustu tinkoa egin du. Datuek erakusten dutenez nafar gurasoak beren seme alaben euskarazko irakaskuntzaren hautua gero eta irmoago egiten ari dira.
|
|
|
Erakunde bakarrak egin zezakeen euskararen aldeko aitzidaritza, gidaritza politika aldetik... Baina hori egin beharrean,
|
euskara
apustu kuestionaezina zela argi utzi beharrean, diglosian instalatu zituen bere trasteak eta politikoki zuzena zenaren politikari ekin. Eta etsaiek jokaldiaederto ikusi.
|
|
|
Euskararen barruko sektore patrimonialistak egiten duen jokoari bestela ere erantzun ziezaioketen:
|
euskararen aldeko
apustu garbia eginez, adibidez, euskaltzale berdin abertzale ekuazioaren ordez euskaltzale berdin euskara zale ekuazioa kontrajarriz. Erosoagoa zaie, ordea, ustez kontra dutenen jokoari segitzea, euskararen beraren eta euskara denon bizitoki egin nahirik gabiltzanon kaltean.
|
|
2002
|
|
|
Euskal Herriko irrati askeek oso argi izan zuten hasieratik euskarak garrantzi handia zuela hizkuntza propioa garatzeko. Askok hitzetik ekintzetarako urratsa ematea lortu ez duten arren, irrati gehienek
|
euskararen aldeko
apustua aldarrikatzen zuten. Egon ziren hasieratik euskaraz aritu zirenak, oso eremu erdaldun batean kokatuta bazeuden ere, Getxoko Bost Axola, adibidez.
|
|
|
bete zuten hutsunea Zuberoan eta Behe Nafarroan. Beste aldetik, Radio Pays Basque izeneko emandegi publikoak ez zuen inoiz
|
euskararen aldeko
apustu sendoa egin, kontrako zurrumurruak egon ziren arren. Hego Euskal Herritik emititzen zuen Euskadi Irratiak Euskal Herri osora hedatzeko asmoa aldarrikatu zuen arren, iparreko eskualdeak baztertzen zituen praktikan.
|
|
|
Tokiko iragarkiak soilik agertzen ziren euskaraz, eta normalean euskarazko saioetan tartekatuta, oso zaila baitzen horrelakorik entzutea programazio konbentzional erdaldunetan. Irrati komertzialek ere ez zuten
|
euskararen aldeko
apusturik egin, eta hizkuntza horretan iragartzeko espresuki eskatzen zuten bezeroei soilik ematen zieten aukera, besterik gabe.
|
|
2003
|
|
|
Euskal Herriak euskaraz hizketan hasi behar du horretarako. Eta botere publikoek, behingoz,
|
euskararen aldeko
apustu sendoa egin behar dute (orain art ekoa sendoa izango zen asmoetan, ez dut nik hori ukatuko, ez inoren intentziorik epaituko, baina emaitzak ikusita, ez behar bezain sendoa). 20 urtetik gora daramagu Euskal Herria ren hegoaldean nolabaiteko autogobernu baten bidez antolatzen gure eguneroko martxa.
|
|
2004
|
|
|
Kokapenak ezinbestean du eragina hizkuntzaren gorabeheretan. Ikastolak
|
euskararen aldeko
apustu sendoa egin du eta erronkak eman du fruitua. Lehen ikastolan bakarrik hitz egiten zen euskaraz eta orain ikasleen etxeetara eta beraz, hainbat gizarte esparrutara zabaldu da.
|
|
|
170 Andolin Eguzkitza: Maila guztietan egin behar da
|
euskararen aldeko
apustua, Euskaldunon Egunkaria, 2002/2/24.
|
|
|
Talentuaren aldeko apustua da
|
euskararen aldeko
apustua zineman. Talentua dugu historiak sortzeko, ekoizteko eta proiektatzeko.
|
|
|
Gure kasuan
|
euskararen aldeko
apustua argia da, eta uste dugu Urola Kosta bezalako eskualde euskaldun batean honek ez duela arazo azpimarragarri bat suposatzen.
|
|
2007
|
|
|
Galdera honi erantzuteko sekulako analisi soziolinguistikoa egin litzateke, eta nik nire sentsazioak besterik ez ditut, eta errealitateak ematen dizkidan datu batzuk.
|
Euskararen aldeko
apustuan ez da ona ez baikorkeria ez ezkorkeria, biek deus ez egitera garamatzatelako. Adibide pare bat.
|
|
2008
|
|
|
Roberto Martinez Tiko, futbol jokalaria: «Ezinbestekoa da
|
euskararen aldeko
apustu sendoa»
|
|
|
Arazoa politikoki ematen zaion erabileran dago. Nafarroan euskararen normalizazioa lortzeko ezinbestekoa da
|
euskararen aldeko
apustu sendoa egingo duen gobernua izatea. Nolanahi ere, egun oso zaila ikusten dut hori.
|
|
|
sostengu urriagoekin atera ahal izan zituenean Ibaizabal eta Euskalzale. Hor jeltzaleen
|
euskararekiko
apostuaren ahulezia ageri da, EuzkoDeya bera ere alderdiaren aparatutik bainoago gazte entusiasten eskutik sortzeak berresten duen bezala490.
|
|
|
Telebista sortzeko proiektua bultzatzeko garai hartan nuen dantzatokia utzi beharra izan nuen, telebista martxan jartzeak sortu zizkidan gastuei aurre egin ahal izateko». Horrenbestez, Jose Antonio Uriartek hedabidearen eta
|
euskararen aldeko
apustua egin zuen.
|
|
2009
|
|
|
Bizipenak desberdinak izan arren, haiek ereduen baitan alderatzen direla ikusi da. " D" eredukoak
|
euskararen aldeko
apustutzat hartzen dute gurasoak egin zuten eskola ereduaren hautaketa. " A" ereduko zenbaitek kritikatu egiten dute gurasoek" B" eredua hautatu ez izana.
|
|
|
Bizipenak desberdinak izan arren, haiek ereduen baitan alderatzen direla ikusi da. " D" eredukoak
|
euskararen aldeko
apustutzat hartzen dute gurasoak egin zuten eskola ereduaren hautaketa. " A" ereduko zenbaitek kritikatu egiten dute gurasoek" B" eredua hautatu ez izana.
|
|
|
Beraz, hizkuntza horietan aurki ditzakezun edukiak euskaraz ematera mugatzen bazara, nahiz eta euskalduna izan, erraztasunera joko du jendeak. Oso militantea izan behar da bat
|
euskararen aldeko
apustua egiteko. Hori konpentsatzeko, mundu garbiak, euskaraz bakarrik aurki daitezkeen guneak eraiki behar dira.
|
|
2010
|
|
|
|
Euskararen aldeko
apustua
|
|
|
Hasteko, euskarazko materiala prestatu eta banatu zuten egitasmoarekin bat egin nahi zuten sei udalerrietako auto eskolatan. Guztira, hamaika auto eskolek erabaki zuten
|
euskararen aldeko
apustua egitea; besteak beste, Urnietako Solozabal eta Andoaingo Bengoetxea eta Mendi auto eskolek.Zozketak urte amaieranBigarren fase honetan, gidabaimena eskuratu nahi duten herritarrei begirako kanpaina egingo dute Buruntzaldeko Udalek. Hau da, kasu honetan duela hilabete batzuk auto eskoletan banatutako euskarazko materiala erabiltzera deitzen dituzte bezeroak.
|
|
|
Testuinguru honetan,
|
euskararen aldeko
apustua egitetik, erdararen aldekoa egiten da, nagusiaren aldekoa. Jarrera eta ikuspuntu sinplifikatzaile berrien arabera, demokraziaren oinarria talde nagusiak agintzen duena egitea baita (%50, 1ek irudikatzen duena).
|
|
2011
|
|
|
Beraz, labur esanda, aipatu ditugun gizarteratze esparru berriak erdaraz badira, nahiz eta ordura arte gazteak euskaraz egin, horrela egiten jarraitu nahi badu motibatua egon du. Behintzat, egoera normalizatuan egingo lukeena baino
|
euskararen aldeko
apustu askoz kontzienteagoa eta tinkoagoa egin du: gizartean gertatzen denaz ohartu, hausnartu eta norabidez aldatu, hau da, hizkuntzatzat euskara hartu.
|
|
2012
|
|
|
Datu horiek guztiek erakusten digute, edo guk behinik behin modu honetara ulertzen dugu, nagusiek euskara hautatzen dutela transmisio hizkuntza gisa, hau da, hurrengo belaunaldiekin zein hizkuntzatan komunikatuko diren aukeratzeko orduan
|
euskararen aldeko
apustua egiten dutela. Konturatzen ez garena transmisio terminoak hartzen duen dimentsioa da.
|
|
|
Nerea Mujika, Gerediaga elkarteko kideak esan duenez, Wert ministroaren mezu uniformizatzaile eta menpekoaren aurrean, aniztasunaren eta
|
euskararen aldeko
apustua egiten du Durangoko Azokak.
|
|
2013
|
|
|
Barne motibazioak nagusitzen dira eta bigarren edota hirugarren plano batean geratzen, hizkuntzaren balio kulturalari eta egoera soziolinguistikoari lotutakoak. Hartara, garrantzitsua da gazteei eta, berariaz, motibazio propioen faltan daudenei
|
euskararen alde
apustu egiteko balio erantsiak ematea. Aisialdiaz gozatzeko aukerak eta kontsumo eskaintza areagotu eta gerturatzea, berbarako.
|
|
|
Bada, kideek hori pentsatzen badute, hori egingo dugu, baina, printzipioz, egitasmoan parte hartzen duen jendeak esan behar du euskara dela bere hizkuntza, eta horrela hartu nahi duela parte, alegia, eurek erabakiko dute zer eta nola kontatu nahi duten, naturaltasunez. Hori bai, saiatuko gara euskara bultzatzen, batzuok
|
euskararen aldeko
apustua egingo dugulako. Asanblada definitzen dugunean, han erabakiko da zelan egin?.
|
|
|
Lur gune euskalduneko beste herriekin batera, Baztango Udalak
|
euskararen aldeko
apustu argia egin nahi du. Herriko errealitate soziolinguistikoari erantzungo dion hizkuntz politika aurrerakoia garatuz, Baztan herri euskalduna izan dadin bermatu eta euskararen arnas-gunea babesten jarraitzeko.
|
|
2014
|
|
|
Antonio Añoveros iruindarra zen garai hartan Bilboko gotzaina, euskararen aldeko predikua egiteagatik Francok erbestera bidali gura zuena. " Ander Manterolak esan zidan Elizan zegoen giroak bultzatu zuela Elizbarrutia
|
euskararen aldeko
apustua egitera". Manterola Labayru ikastegiaren udako euskal ikastaroen arduraduna zen orduan.
|
|
|
Gaur egun bitxia dirudien arren, jarduera unibertsitariorako
|
euskararen aldeko
apustu egitea erabaki garrantzitsua izan zen garai haretan. Baionako Euskal Asteetatik Udako Euskal Unibertsitaterako trantsizioan, beste alternatibarik gabeko jokabidetzat egin zen euskararen aldeko hautua.
|
|
2015
|
|
|
|
Euskararen aldeko
apustuari ere eusten dio Eroskik. Bastidak gogoratu duenez, sagardoa da" euskal kulturan sustraituen dagoen tradizioetako bat".
|
|
|
Horrekin batera,
|
euskararen aldeko
apustua egitera animatu nahi dituzte herritarrak eta bide batez, Facebookeko lehiaketan parte hartuz saria ere eskuratzeko aukera dagoela gogoratu nahi izan dute.
|
|
|
Haurrik gabe, Euskal Herriko adin nagusien %9, 5 aritzen dira euskaraz, baina haurrak hor daudenean, 19,5era igotzen da ehunekoa.75 Datu horiek guztiek gezurtatzen dute zeharo euskararen transmisioaren etenaren hipotesia. Izan ere, datu horien argitan, Miren Loinazek eta Izaro Susperregik konkluditu dutenez," nagusiek euskara hautatzen dute transmisio hizkuntza gisa, hau da, hurrengo belaunaldiekin zein hizkuntzatan komunikatuko diren aukeratzeko orduan
|
euskararen aldeko
apustua egiten dute". 76
|
|
2016
|
|
|
Bertzalde, ikastoletan izena eman dutenen kopurua lehengo hein berean gelditzen da. Ondorioz,
|
euskararen aldeko
apustua egin duten buraso gehiago dira orain Nafarroan.
|
|
2019
|
|
|
Euskararen ezagutza eta erabilera maila %76 da, eta sariak ere lortu dituzte hizkuntzaren alde egindako lanaren aitorpen gisa; hala nola Bikain ziurtagiriak eta Lauaxeta, Bihotza eta Elhuyar sariak. " Eremu euskaldun baten egonda,
|
euskararen aldeko
apustua egiten dugu. Hala ere, kontziente gara oraindik asko dagoela egiteko; baina kooperatibek aurrerantzean ere eredu izan nahi dugu bide horretan".
|
|
|
Ikuspegi ekonomiko tradizional batetik, erraz esplika dezakegu nola gertatu den berrikuntza prozesu hau, zein izan ziren erabaki estrategikoak (industria manufakturaren aldeko apustua, inbertsioa hezkuntzan eta gizarte babesean, espezializazio adimenduna), baina faktore sozial eta kulturalik gabe ezin dugu erantzun zergatik hartu ziren hain erabaki ezberdinak(
|
euskararekiko
apustua adibidez), antzeko egoeretan beste herri batzuek hartu zituztenekin alderatuta. Neurri batean, kuantifikagarria dena ezagutzen dugu, hala nola proiektuak eta erabakiak, baina, aldi berean, ez dugu ezagutzen elementu ukiezinen funtzionamendua eta kualitatiboa dena.
|
|
|
Tarteanek
|
euskararen aldeko
apustu garbia egiten du, eta ahalegin hau arlo desberdinetatik aitortu zaie. Azken urteotan sari ugari jaso ditu:
|
|
2020
|
|
|
Bai Lotura Filmsek bai Dibulitoonek ere
|
euskararen aldeko
apustu irmoa egiten dute: euren film ia guztien jatorrizko bertsioa euskaraz da.
|
|
|
«Osasun zerbitzua euskaraz jasotzeko eskubidea» ere aldarrikatu du, eta «horretarako euskaraz ikasi behar genuke». Bide horretan, «unibertsitateak
|
euskararen aldeko
apustua egitea» eskatu du.
|
|
|
Euskaraz emititzen du soilik. Bultzatzaileen esanetan,
|
euskararen aldeko
apustu horretaz gain, euskal naziotasunaren eta gizarte zibilaren taupadekin konpromiso tinkoa agertu nahi du. Alde horretatik, Euskal Herriko zazpi herrialdeak hartzen ditu informazio eremu gisa.
|
|
2021
|
|
|
Esfortzu instituzionala indartzeko eskakizuna arrazoitzeko, Irungo guraso elkarteek aurrez aipatutako datuak zerrendatu dituzte, eta eskaera zehatzak jarri dituzte mahai gainean. Hala, haur, gazte zein familientzako kultur programazioan antzerkiak, kontzertuak eta ipuin kontaketak eta aisialdiko jarduera antolatuetan kirola, musika, dantza, kiroldegiko ikastaroak
|
euskararen aldeko
apustua egitea eskatzen diote udalari. Zehatz mehatz, ondokoak dira eskaerak:
|
|
|
«Bazekien zituela baliatu atzean utzitako kalitatezko obra, kritikaren onespena, idazle onaren fama. Hori guztia utzi zuen, baldin, gaztelaniaz eraikitako nortasun aparteko poetika lantzen segitu ordez,
|
euskararen aldeko
apustua egiten bazuen».
|
|
|
Beste batzuk gehitu ditu Buenok: langileak, borrokatzeko gaitasuna,
|
euskararen aldeko
apustua... Halere, zenbait ahulgune ere identifikatuta dituzte:
|
|
|
Ekintza horien artean daude, besteak beste: euskara ikasteko ikastaroak, haur eta gurasoentzat tailerrak, euskalduntze alfabetatzea indartzeko ikerketa, herriko banketxeetako euskararen erabileraren inguruko behaketa, euskarazko aisialdia, euskara sustatzeko ekintzen gaineko dirulaguntzak, kale erabilera neurketa eta HEDATU hezkuntza proiektua." Mendaroko Udalak
|
euskararen aldeko
apustu irmoa egiten du, gure hizkuntza babestu, maitatu eta belaunaldiz belaunaldi zabaltzen eta indartzen jarraitzearen aldeko apustua, alegia. 2021eko Euskara Plana konpromiso horren adierazle bat gehiago da, etorkizun euskaldun baten bidean, etengabe lanean eta urratsak emanez jarrai dezagun”, amaitu dute Udaletik.
|
|
2022
|
|
|
Epaitegietan prozesua idatzizkoa edo ahozkoa izan daiteke. Idatzizkoan eman izan dira pauso batzuk, eta udal txiki askok egin izan dute
|
euskararen aldeko
apustua, baina epaitegiko langile gehienak ez dira euskaldunak, eta barkamen eske joan behar izaten da ia ia. Oso nekeza da, eta ni ere, agian, ausartagoa nintzen lehen.
|
|
|
KINTANA:
|
Euskararen aldeko
apustu integraletik. Eta hau da beste kontu bat:
|
|
|
|
Euskararen aldeko
apustua
|
|
|
Nik behintzat ez dut aurkitzen euskaraz telebista ikustera naraman ezer berezirik. Hasierako apustu hori,
|
euskararen aldeko
apustua... iparra galduta dagoela iruditzen zait.
|
|
|
Ruizi erantzuteko tenorean, Remirezek esan zuen gobernuak
|
euskararen alde
apustu egiten duela, eta horren erakusletzat aipatu zuen legealdi honetan Euskarabidearen aurrekontua nabarmen handitu dela, are gehiago, Euskarabidearen egungo aurrekontua historiako handiena dela. “Modu positiboan egiten dugu euskararen alde, polarizaziorik bilatu gabe” eta “funtzio publikoan sartzeko tenorean aukera berdintasuna bermatuz”, azaldu zuen lehendakariordeak.
|
|
2023
|
|
|
«Euskal Herriari ekarpena egin nahi diogu, eta, beraz, euskararen biziberritzean ekarpena egitea dagokigu». Baina identitarioki iristen ez garen jende horrentzat ere diskurtso bat daukagu,
|
euskararen aldeko
apustua egin dezaten. Thailandiako egoitzatik datorren baina eskoziarra den enpresako jabeari euskararen identitatea azalduko diogu, bai, baina baita ere langileen gogobetetzean eragina daukala, lurraldearen garapenean ekarpena egiten ari dela eta enpresaren kudeaketa sistema hobetu dezakeela.
|
|
|
Halaber, beste urte batez, Eskatu euskaraz, eskaini euskaraz kanpainara batu da Udala. " Tokiko merkataritza indartzeaz gain, Arrasateko Udalak
|
euskararen aldeko
apustua ere berretsi du, kanpainara batuz eta euskararen eta tokiko merkataritzaren aldeko apustua uztartuz".
|