|
2004
|
|
|
Ikus dezagun
|
euskarari
aplikatu nahi zaion politika eredua: –Arrazoi zientifiko sendoetan oinarritutako hizkuntza plangintzarik onenak ere. Josune Aristondoren hitzok ez dira aldrebesak gure hizkuntza politika ofiziala zertan den jakiteko?
|
|
2008
|
|
|
" Hizkuntza baliabideen garapena sarean, euskarazko edukien garapena eta sustapena sarean, teknologia berrien alorreko proiektu berritzaileen sustapena eta
|
euskarari
aplikatutako ahotsaren, itzulpen automatikoaren eta testu tratamenduaren teknologiak".
|
|
|
Engels komunistagandik Mill liberalarenganaino, XIX. mendeko europar ikasien artean topikoa zen historiaren aurreranzko lege saihestezinek hizkuntza txikien desagerpena zekartela sinestea (txekiera, bretainiera, galesera...). Ideia horiek
|
euskarari
aplikatuz, Humboldt, Reclus, Vinson edo Millet bezalako ikertzaileak, batzuk penaturik besteak ez hainbeste, hizkuntza hau modernitateak jango zuela konbentzituta zeuden166 Egon egon ziren aurrerakoi banaka batzuk euskara errealitate berrira egokitu zela espero eta desio zutenak167 Baina aurrerakoien artean nagusi ziren euskara eta modernitatea bateraezintzat zutenak. Hala adierazi zuen, adibidez, Pío Baroja idazleak 1901 urtean:
|
|
2009
|
|
|
Egungo berriak komentatuz hasi genuen bazkari batean egotea gertatu zait oraintsu. Eta batek, nik noizbait aipatu izan dudan
|
euskararen gainean
aplikatu litzatekeen CRM delakoaren gainean galdetu zidan. Bere buruhaustea ez zen hainbeste nola funtzionatzen duen jakitea, sistemaren funtsa ulertzea bezainbeste.
|
|
|
1.2 Talmyren eta Slobinen ereduak
|
euskarari
aplikatuta
|
|
|
Talmyren eredua
|
euskarari
aplikatuz gero, euskara aditz hizkuntza dela ondorioztatuko dugu; izan ere, Mugimendua eta Bidea aditzean biltzen dira eta Modua, aldiz, aparteko elementu batean, (4) adibidean ikus daitekeenez.
|
|
|
Baina Talmyren ikerketetan oinarrituz Slobinek atera zituen ondorioak
|
euskarari
aplikatzerakoan, hainbat arazorekin egiten dugu topo, Iraide Ibarretxe Antuñanok hainbat artikulutan frogatu duen bezala (Ibarretxe Antuñano, 2004a; Prentsan).
|
|
|
|
Euskarari
aplikatzen dizkiogun betebehar zernahitarakoek gaztelania ispilu duten bitartean, euskararen beraren mekanismoenganako begiramenik gabe, alegia?, iluna izango dugu etorkizuna.
|
|
2010
|
|
|
Irizpide zientifikoekin, ia matematikoekin, euskararen ahaiderik hurbilena berberea zela ondorioztatu zuen Antonio Tovarrek. Aburu hori berretsi zuen 1961 urtean, metodo lexiko estadistikoa
|
euskararentzat
aplikatzean, metodoaren asmatzailea zen Morris Swadesh eta beste batzuen laguntzarekin.753 Kaukasoko zirkasiera eta abaroa, georgiera, Arrif eta Sus aldeko amazigera, txuktxiera, egiptera zaharra, koptoa, arabiera eta enparauekin konparatu zuen. Metodo lexiko estadistiko horrekin egindako analisian, hizkera berbereak dira euskararen antz handiena dutenak, axelhera batez ere(% 10,86) eta arrifera(% 9,67); ondoren, georgiera(% 7,52), zirkasiera(% 7,52) eta avarera(% 5,37).
|
|
2012
|
|
|
Hizkuntz Eskubideen Behatokia (2011): Espainiako Estatuak Erregio edo GutxiengoenHizkuntzen Europako Ituna
|
euskarari
aplikatzearen hirugarren ebaluazioa, HizkuntzEskubideen Behatokia, Pamplona Iruñea.
|
|
|
, (2007): Espainiako Estatuak Erregio edo Gutxiengoen Hizkuntzen EuropakoItuna
|
euskarari
aplikatzearen bigarren ebaluazioa, Hizkuntz Eskubideen Behatokia, Pamplona Iruñea.
|
|
2014
|
|
|
Artikulu honetan egiten ari naizen tesiaren zati bat azalduko dut. Tesiak berehelburuen artean ditu bariazionismoaren metodologia
|
euskaran
aplikatzea. Hori da, hain zuzen ere, «hizkuntza aldakortasuna» terminoak lan honetan adierazten duena.Hizkuntzan gaur egun gertatzen ari den aldaketa Labov eta haren jarraitzaileen (Labov, 1972; Haddican, 2005; Moreno Fernandez, 1994; Tagliamonte, 2007 eta2012; Trudgill, 2002) metodologiaren bidez aztertuko da, eta emaitzak estatistikoakizanen dira.
|
|
2015
|
|
|
Aurreko ataletan aipatu dugun bezala, polaritate lexikoak testuen polaritatea detektatzeko baliabiderikgarrantzitsuenetako bat dira. Lexiko horiek sortzerakoan,
|
euskaraz
aplikatu daitezkeen kostu baxukohiru estrategia aztertu ditugu lan honetan: (i) beste hizkuntza batean existitzen diren lexikoak euskarara itzultzea edo proiektatzea; (ii) corpusetatik polaritatea adierazten duten terminoak automatikokierauztea; eta (iii) EBLetan dauden hitzen polaritatea markatzea.
|
|
2017
|
|
|
–
|
Euskarari
aplikatzen dizkiogun betebehar zernahitarakoek gaztelania ispilu duten bitartean, euskararen beraren mekanismoenganako begiramenik gabe, alegia?, iluna izango dugu etorkizuna? 221 Anjel Lertxundiren hitzok ez dira lasaigarriak. Askok gutxiesten duen arazo honetan, herri euskaldunaren etorkizuna dago jokoan, hizkuntza nagusitik maileguak?
|
|
|
Bide horretan lehen pausuak emateko ikerlan hau aurkezten dugu, non poesiaren egitura prosodikoa automatikoki aztertzen dugun hizkuntzaren prozesamenduko oinarrizko algoritmo batzuk erabilita. Metodo hauek ingelesezko eta gaztelerazkopoemetan aplikatu ditugu emaitza onak lortuaz, eta gure egungo erronka lanok
|
euskarara
aplikatzea da.
|
|
2019
|
|
|
diglosia saihesteko, ezinbestekoa gertatu zait euskararen erraietan arakatzea.
|
Euskarari
aplikatzen dizkiogun betebehar zernahitarakoek gaztelania (soilik) ispilu duten bitartean, atezuan segitu behar.
|
|
2020
|
|
|
Baina, hurrengo puntuetan aipatuko ditudan Azkueren eta Lafitteren lanak albo batera utzita, hurrengo jauzi nagusia Patxi Goenagaren Gramatika Bideetan lanak ekarri zuen. Hizkuntzalaritzan nagusitzen ari zen Chomskyren ikuspegi generatibista
|
euskarari
aplikatzeko saioa izan zen. Ordura arte hitzak (kategoriak) eta atzizkiak (deklinabidekoak, adizkietakoak...) aztertzen ziren.
|
|
2021
|
|
|
Ideia da euskararen lurralde estatus bat osatzea, gaur egun
|
euskararen alde
aplikatzen diren hizkuntza politikek aurkitutako oztopoak gainditzeko, eta mekanismo esperimentalaren baitan, arau berri batzuk aplikatzeko. horren estatus politikoa ez da lege bidez finkatzen eta, beraz, ezinezkoa izan da okasio horretan euskararen estatus propio bat osatzea. Aukera bakarra, hipotesia horretan, euskal elkargoaren eboluzio instituzional bat plantatzea litzateke, azken egitura hori Lurralde Kolektibitate bihurtuz.
|
|
|
Aukera horiek ikusiz, lurraldetik hausnarketa bat osatzen ari da, hizkuntza alorreko esperimentazio proiektu bat osatzeko. Ideia da euskararen lurralde estatus bat osatzea, gaur egun
|
euskararen alde
aplikatzen diren hizkuntza politikek aurkitutako oztopoak gainditzeko, eta mekanismo esperimentalaren baitan, arau berri batzuk aplikatzeko36.
|
|
|
«Sagarra jan dut» esaldian, jan horrek sagarra hartzen du, beraz, trantsitiboa da; «Mendira joan naiz» esaldiak ez du argumenturik, intrantsitiboa da. Hori
|
euskarara
aplikatu dugu, oso hausnarketa sakona eginda.
|