|
2009
|
|
|
|
Euskararen
akademia sortzeko asmoari buruzko lehen aipamen ezaguna Jose Paulo Ulibarri Galindezena dela irakurriko duzu istorio horietako aurrenekoan, 1832an adiskide bati idatzi zion eskutitzean bertsotan proposatu baitzuen, ogueta lau guizon, behar zirela, izentau?,, euzkeraren ganean eguiteco aleguin au?.
|
|
2010
|
|
|
Elkartearen hizkuntza atalak aspaldiko nahia eta beharra zen
|
Euskararen
akademia sortzea helburu hartu zuen segidan. Elkartearen ekimenez, Bizkaiko Aldundia akademia babesteko tinko agertu zelarik, Araba, Gipuzkoa eta Nafarroakoak bat heldu ziren segidan eta horrela, jada 1919an, Euskaltzaindiak. hasi zuen bere jarduna, mintzairaren normalizazioa helburu.
|
|
2019
|
|
|
Jeltzaleek euskal kulturaren aldeko neurri berritzaileak hartu zituzten administrazioaren eta hezkuntzaren alorrean, gerra zibileko Euzkadiko Jaurlaritzak hartutakoen nolabaiteko aurrekariak izan zirenak. Horrela, diputatu jeltzaleek
|
Euskararen
Akademia sortzearen aldeko mozioa aurkeztu zuten 1918ko urtarrilaren 25eko batzarrean. BPDren proposamena jaso ondoren, Oñatin irailean ospatu zen biltzarrean Akademia proiektua lantzea erabaki zuen Gipuzkoako Probintzia Diputazioak.
|
|
|
Bada horixe izan da hasieratik Euskaltzaindiaren nahia eta asmoa, haren ekinaren burubidea eta helburua, euskara noranahikotzea, haren soin zaharra gogo berrietarako baliagarri izan dadin. Asmo horrek gidatu gintuen, Lizardik poema hori idatzi baino askoz lehenago, are Lizardi jaio aurretik ere, kosta ahala kosta
|
euskararen
akademia sortzera, gero Euskaltzaindia izango zena. Egun on!
|
|
|
Aurrekariak.
|
Euskararen
akademia sortzeko aurretik izandako asmo eta proposamen nagusiak
|
|
|
Hori lortzeko bidean,
|
euskararen
akademia sortzeko asmoa oso gaztetatik izan zuen buruan iltzatua Azkuek. Horren froga ugarietako bat 1897an Euskalduna aldizkarian Euskararen Akademia baterako oinarriak biltzen zituen testua argitaratu izana da.
|
|
|
1917ko hauteskundeek jeltzaleen eskuetan utzi zuten Bizkaiko Aldundia, ahaldun nagusi Ramon de la Sota Aburto zela. Horrek bidea zabaldu zion erakundeek
|
euskararen
akademia sortzeko eman beharreko behin betiko bultzadari. Euskara, kontserbatzeko eta zabaltzeko?
|
|
|
Eusko Ikaskuntza sortu zen kongresu hartan, eta haren barruan Hizkuntza Saila, Txomin Agirre buru zela. Sail horri zegokion, 1918ko irailaren 5ean aho batez hala erabakita,
|
Euskararen
Akademia sortzeko prozesua abian jartzea. Akademiako lehen lau kideak ere kongresu hartan izendatu zituzten:
|
|
|
:
|
Euskararen
Akademia sortzeko proposamena aurkeztu zuten hiru diputatu jeltzalek Bizkaiko Diputazioan: Felix Landaburuk eta Cosme Elgezabalek, euskaraz; eta Ramon Maria Rotaetxek, gaztelaniaz.
|
|
|
: Eusko Ikaskuntzaren sorrerako kongresuaren barruan (irailaren 1etik 8ra arte egin zen, Araba, Bizkaia, Gipuzkoa eta Nafarroako aldundiek babestuta),
|
Euskararen
Akademia sortzeko prozesua abian jartzea erabaki zen, lau pertsona izendatuz zeregin horretarako: Resurreccion Maria Azkue, Arturo Campion, Luis Eleizalde eta Julio Urkixo.
|