|
2007
|
|
|
Carmen Bizkaiakoez interesatzen zen eta, oraina bihar bihurtzen luze zatekeen arren, etziko Euskaltzaindiaren osaketa irudikatzen ahal genuen. Sekulan gaurko apez bizihaztuak hiltzen baldin baziren, ez zena batere gauza segura, gero hobeen itxaropena zukeen
|
euskarak
eta euskal kulturak.
|
|
2009
|
|
|
|
Euskararen
eta Euskal Herriaren aldeko borroketan nardatu zen alabaina, haize farfailaren antzera erabili militante arruntena izanez. Orduan modestia bera debekatua zitzaion.
|
|
2012
|
|
|
Guztiak Garaziko herrixka bateko haurrak ginen. Denak
|
Euskarari
eta Euskal Herriari errotik atxikiak. Kartzelaz ordaindu nuen nik ere amodio handiegi hori.
|
|
2019
|
|
|
Baina urgentziazko gaia lehen mailara igo nahi genuke:
|
Euskara
eta Euskal Herria. Antzerkia funtsezko bi funtziok definitzen badute, honakoak dira:
|
|
2021
|
|
|
Koldarrak, malguak, aldakorrak. Zuengatik
|
euskara
eta euskal kultura galduko litezke, ez duzue kemenik, ahulak zarete...
|
|
|
Lasai, Xabi, biziko dira bai
|
euskara
eta euskal kultura, gu munduaren azaletik desagertuko garenean ere...
|
|
|
Bera ez. Maite zituen
|
euskara
eta euskal kultura, abertzale askok baino areago. Baina horien etorkizuna ez zuen ikusten atxikia bai ala bai egitura politiko bereizi baten beharrari.
|
|
2022
|
|
|
Bidean, euskal hiztunek, gertuko eremuetatik administraziora dituzten oztopoak jasotzearekin batera, euskaradun hezi eta hazi ez diren kideen bizipenak entzun genituzke: zelako zailtasunak izan dituzten euskaraz ikasteko, zergatik lehenetsi dituzten beste gauza batzuk,
|
euskararen
eta euskal kulturaren zer imajinario edo aurreiritzi dituzten… Euskara harrera hizkuntza bilakatzeko, lehen lehenik, euskal hiztunok izan behar dugu harrera egiten aurrenak, entzuketa ariketak gorpuzten nagusi, elkartasun sareak josten eragile… Bukatzeko, azken hamarkadetako hizkuntza politiken azterketa xehea lagungarri izango litzateke politika horien indarguneak eta ahulguneak ezagut...
|
|
|
Munstro komun hori elkarrekin irudikatu eta izendatu behar dugu, bide partekatu bat ere irudikatzeko, baina gure arteko bereizkeriez eta zapalkuntzez aritzea saihestu gabe. Argi dago gero eta subjektu feminista gehiago garela, askotarikoak, eta une honetan mugimendu antiarrazistarekin, migratzaileen elkarteekin, dekolonialitatea lantzen ari diren kolektiboekin aliantza estutzea beharrezkoa da, bai
|
euskaraz
eta Euskal Herriko egoeraz aritzeko, baita beste gai ugariren inguruan mintzatzeko ere. Finean, kultura, jatorri, arraza eta etnia aniztasuna ere bereizkeria terminoetan ulertzen ditugu, eta horiez guztiez jardutea beharrezkoa dugu.
|
|
|
Hortaz, garai hartan kontuan hartu ziren ekarpen antikolonialistak, baina ez arrazakeriaren edo kolonialismoaren inguruko ardatzei heltzeko, baizik eta nazio zapalkuntzaren ardatzari heltzeko (eta hizkuntza kulturaren ardatzei oso loturik).
|
Euskarak
eta euskal kulturak zentraltasuna hartu zuen ezkerreko mugimendu abertzale horietan (gogoan izan behar da ETAk fronte kulturala ere bazuela). Garai hartan pertsona arrazializatuak bazeuden Euskal Herrian (besteak beste, ijitoak), baina beltz komunitate sendorik ez zen artean, eta beraz, belztasunaren ingurukoak, arrazakeriaren inguruko ekarpenak ez ziren txertatu euskal imajinarioak, errealitateak edo diskurtsoak aztertzean, edo kritikoki interpretatzean.
|
|
2023
|
|
|
Haiek horren berri zuzenean eman ez arren, aipatutakoaren isla ere bada nola Kiliki Frexko bera liburu honetako hirugarren kapituluan aurkitu ahal izan dugun gentrifikazioaren kontrako desfilean tronpeta jotzen, edo nola Ibil Bediko Amets Aranguren Iruinkokoari buruzko azalpenak emateko elkarrizketetan ikusi ahal izan dugun. Aipagarria da, halaber,
|
euskarari
eta euskal kulturari gune bat emateko sortu den Laba espazioa ere. Ez da kasualitate kontu bat, Iruñea Nola?
|
|
|
Titulua eskuratzeko, ikasleek beharrezkoa zuten
|
euskararen
eta euskal kulturaren ezagutza erakustea, eta, horren ondorioz, ustezko ikasle asko geratu zen bestela ere antzerkigileengandik kritika ugari jaso zuen eskolatik kanpo.
|
|
|
Espazioari izaera bat eman diote, egiteko modu bat, gure kultura eta herria aberasten duena. Pena bakarra niretzat,
|
euskarak
eta euskal kulturaren ikuspegiak ez duela leku askorik izan.
|