|
2004
|
|
|
Zergatik ikasi euskal historia? Zeren arabera definitu da
|
euskal
subjektu historikoa. Euskal balioak transmititzeko asmoa al du?
|
|
|
Izatez,
|
euskal
subjektu historikoa bere baitan zedarritu ordez zuzenean subjektu historiko zabalago baten testuinguruan kokatzera jotzen du: –Europako historia orokor baten barruan sarturik aurkeztua da Euskal Herriko historia.
|
|
|
Nolanahi ere, nik aukeran nahiago izango nukeen euskal historia, europar erreferenteak kontuan hartuz ardaztu arren, aurrenik ez ematea Europako historia guztiarekin batera. Eta zentzu horretan
|
euskal
subjektu historikoa lehenik zehatzago definitzeko saioa eskertuko nion (nik I.1 atalean proposatu dudan erako zerbaiten bere bertsioa), eta behin hori egindakoan planteatuko nuke Europakoa gehitzea. Bestela euskal subjektuaren definizio inplizituekin jokatzen da, abiapuntu gisa hobeto zehaztea komeni direnak, nahiz gero praktikaren orduan ez izan ezinbestekoa haiek orpoz orpo segitzea (azken finean euskal historian, adibidez 1598an, zer gertatu zen kontatzeko ez da nahitanahiezkoa justu justu jakitea zeintzuk diren zure subjektuaren muga argiro zedarrituak, ziurrenik Euskal Herritik Parisko gertakarietara jauzi egin baituzu, eta handik Poloniara eta ondoren Nafarroa Beherera, etab. Baina horrek ez du kentzen abiapuntuan behintzat subjektua ondo definituta edukitzeko komenientzia).
|
|
|
I. atalean
|
euskal
subjektu historikoa definitzeko ahalegina egiten da. Zentzu horretan, subjektu historiko hori, subjektu historiko oro bezala, egundik definituriko konbentzio bat dela argitu ondoren, abiapuntua, euskal?
|
|
|
ukaezina da euskal historia lantzeak euskal balio batzuen transmisioa lekarkeela aldean. Konkretuki, eta
|
euskal
subjektu historikoa hemen egin den moduan definituz gero, horren irakaskuntzak euskararekiko, Euskal Herriarekiko eta euskaldunekiko gertutasuna eta estimua sustatuko lituzke. Eta ez dago zertan ukatu helburu hori, azken finean jendartean, atxikimendu nazional kontrajarrien gainetik (edo azpitik), euskara babestu eta bultzatu beharreko ondare komun gisa aldarrikatzen da.
|
|
|
Artikulu honetan, historiari dagokionez, euskal dimentsio horren inguruko gogoeta bat egiten da,
|
euskal
subjektu historikoa definitzeko proposamen bat aurkeztuz (I. atala). Halaber euskal historiaren inguruan hezkuntza arloan dauden polemikak aztertzen dira, baita historiak eskolan izan beharreko funtzio eta transmititzeko moduez (kontzeptuak, prozedurak, jarrerak) iradokizunak aurkezten ere (II. atala).
|
|
|
I.
|
Euskal
subjektu historikora hurbilketa
|
|
|
|
Euskal
subjektu historikoaren inguruko gogoeta guztiok onak (edo txarrak) izan daitezke, baina edozein kasutan, bere hartan orokorregiak dira hezkuntzan aplikatu ahal izateko. Euskal historia ikertzeko eta idazteko abiapuntu posible bat adierazten dute, baina ikasgelan marko teoriko abstraktuak barik egitarau konkretuak behar dira.
|
|
2021
|
|
|
Arestik zein Mirandek beren objektu berria ez dute bakarrik ideologikoki topatzen, ariketa intelektual politiko baten ondorioz, baizik eta ahozkotasunera hurbiltzearen ondorioz. Bestela esanda poesiaren errepresentazio objektua (proletalgoa, euskal mitologia errurala)
|
euskal
subjektu historiko subalternoetara hurbiltzen da (langileak, baserritarrak, bertsolariak), komunikazioa eta performantzea ahalbidetuz. (Gabilondo, 2009:
|