|
2008
|
|
|
Eduardo Moreno Bergaretxe Pertur en kasua argitzeko instrukzio fasea abiatu zuen atzo Fernando Andreu Auzitegi Nazionaleko epaileak. Galdeketa gauzatzeko, Andreu epaileak bost
|
euskal
preso ohi deitu ditu lekuko gisa deklaratzera. Lehen saioan, Juan Jose Gurrutxaga ETApm-ko buruzagi ohiak deklaratu zuen.
|
|
|
|
Euskal
preso ohiak zerbitzu sekretuei egotzi die Perturren desagertzea eta gertatu zena desitxuratzea
|
|
|
«ETAk ez zuen inolako zerikusirik izan Perturren auzian», ziurtatu zion atzo Eugenio Etxebeste Antxon-ek Fernando Andreu Espainiako Auzitegi Nazionaleko epaileari.
|
Euskal
preso ohiak Espainiako zerbitzu sekretuei egotzi zien Eduardo Moreno Bergaretxe Pertur desagerrarazi izana. Halaber, Etxebestek Lasa eta Zabala, Larretxea eta Apalaren kasuekin parekatu zuen Perturrena.
|
|
2009
|
|
|
Espetxetik atera zenean Donostian egin zioten ongietorriagatik auzipetu nahi du De Juana Eloy Velasco epaileak.
|
Euskal
preso ohiak ez zuen parte hartu abuztuaren 2an egin zioten ongietorri hartan, zirku mediatikoa saihestu nahian. Ekitaldian eskutitz bat irakurri zuten bere izenean, eta han aurrera bolie esateagatik terrorismoa goratzea egotzi dio Auzitegi Nazionalak.
|
|
|
Korrikaren ongietorria bere egin dute. Peio Sanchez
|
euskal
preso ohiak ere eraman zuen lekukoa, Iruñeko kartzelaren inguruan. Gaixorik da, eta, Korrika beharrean, oinez egin zuen bidea.
|
|
|
Joan den apirilaren 18az geroztik ez dago Jon Anza
|
euskal
preso ohi eta iheslari politikoaren berririk. Horrela jakinarazi zuten atzo Baionan egindako agerraldian Anzaren senideek, abokatuek eta Askatasunaren ordezkariek.
|
|
|
Askatasunak jakinarazi duenez,. Guardia Zibilak Alberto Lopez bahitu zuen abuztuaren amaieran, basaki torturatu eta, bost egun geroago, Espainiako Auzitegi Nazionalera eraman zuten, bitartean inork deus jakin gabe?. Lander Fernandez
|
euskal
preso ohia Bilbon 30 minutuz bahitu zutela jakinarazi du. Kolaboratzea eskatu zioten.
|
|
|
Gara egunkariari igorritako agirian, ETAk ez zuen duda izpirik agertu, eta Espainiako eta Frantziako gobernuei leporatu zien haren desagertzea, haren ustez, bai baitzekiten etakidea zela. Abenduan ustezko polizia batzuek Juan Mari Mujika iheslaria ordu batzuetan bahitu izanak Donapaleun (Nafarroa Beherea), eta maiatzean, Bilbon, kaleko jantzitako ertzain batzuek gauza bera egin izanak Lander Fernandez
|
euskal
preso ohiarekin, gerra zikinaren, hipotesia indartu du Anzaren lagun eta senideen artean.
|
|
|
Bi hilabete igaro dira, eta ez da haren berririk. Jon Anza
|
euskal
preso ohia non dagoen ez jakiteak kezka eragin du Euskal Herriko gizartearen sektore zabal batean. Horren lekuko da haren senide eta lagunek eginiko manifestazio deialdiari milaka herritarrek emandako erantzuna.
|
|
|
Manifestazioan parte hartu zutenak ere senideen iritzi berekoak dira. Itziar Galardi
|
euskal
preso ohiak, sinesgarriena den hipotesia, bahiketarena dela esan zuen, bukaerako mintzaldian.
|
|
|
Abuztuan, Guardia Zibilak Alberto Lopez atxilotu zuen Iru, ean, lekukorik gabe, eta bost egun geroago jakinarazi zuten atxilotua eta inkomunikatua izan zela; torturak salatu zituen. Abenduan, Donapaleun (Nafarroa Beherea), ustezko polizia batzuek ordu batzuetan bahitu eta kolaborazioa eskatu ziotela salatu zuen Juan Mari Mujika iheslariak; maiatzean, Bilbon, kaleko arropez jantzitako ertzain batzuek gauza bera egin izana salatu zuen Lander Fernandez
|
euskal
preso ohiak. Aurrekari horiek, gerra zikinaren?
|
|
|
Halaber, salagarri iruditzen zaio Goikoetxeari bere herrian bizitzeko debekua ezartzea.
|
Euskal
preso ohien aurka ezarri nahi dituzten neurriak jarri zaizkiola salatu dute,, ingurune hurbiletik atera eta kontrolerako neurri lotsagarriak ezarrita?.
|
|
|
Jon Anza
|
euskal
preso ohia eta iheslari politikoa, iragan apirilaren 18tik dago desagertua. ETArekin biltzekoa zen Anza egun hartan, baina, ETAren arabera, ez zen hitzordura azaldu.
|
|
|
Ongietorririk ez izan arren, Ertzaintza oldartu egin zitzaien atzo goizaldean Ibarran (Gipuzkoa) Maite Aranalde
|
euskal
preso ohia agurtzera joan ziren senide eta lagunei. Aranalde zihoan autoaren aurrean txalotzen hasi bezain laster, bildutako jendearen aurka egin zuen Ertzainak.
|
|
|
Tolosaldeko ezker abertzaleak (Gipuzkoa) argi utzi nahi du hilabete hauetan bere kide eta hurbilekoen aurka izandako gertakariak ez direla kasualitatea izan. Remi Aiestaran Villabonako alkateordearen heriotza, Maite Aranalde
|
euskal
preso ohiaren senide eta lagunei oldartzea eta Kontsuelo Agirrebarrena kartzelatzea PSOEri leporatu dio. –Oso ondo diseinatutako estrategiaren?
|
|
2010
|
|
|
Bestalde, Jon Etxeandia
|
euskal
preso ohia hil da, 47 urterekin. 18 urtetik gora egin zituen kartzelan.
|
|
2011
|
|
|
Angela Murillo epaileak Otegirekin lehendik dituen gorabeherak nabarmendu ditu Goirizelaiak. Jose Mari Sagardui Gatza
|
euskal
preso ohiaren aldeko omenaldi batean parte hartzeagatik Otegiri egindako epaiketa baliorik gabe utzi zuen Auzitegi Gorenak joan den otsailean, Murillok alderdikeriaz jokatu zuela iritzita. Goirizelaiak gogoratu duenez, Bateragune auzitik kanpo uzteko eskaria egin zuen, baina auzitegiak ez zuen onartu.Bestalde, Bilbon eginiko prentsaurreko batean, Rodolfo Ares Eusko Jaurlaritzako Herrizaingo sailburuak auzipetuei eskatu die epaiketa ETAren «amaiera» eskatzeko balia dezaten.
|
|
|
Daniel Dergi atxilotu zuten Cahorsen.
|
Euskal
preso ohia han bizi zen aske geratu zenetik, Euskal Herrira itzultzeko debekua ezarri baitzioten.. Uztailaren 8a.
|
|
2014
|
|
|
presoen sakabanaketari ekin zion PSOEren gobernuak. Hainbat
|
euskal
preso ohik hil honetan artikulu batean gogoratu dute, hemerotekatik garai hartako esanak eta jasoz, EAJk izan zuela erantzukizunik. Arzalluz:
|
|
|
Jone eta Eider libre lelopean egin zuten manifestazioa. Eider Uruburu
|
euskal
preso ohia joan den ostiralean atxilotu zuten Parisen, Etxerat ek jakinarazi duenez, haren bikotekidearen aurkako epaiketan. Frantzian sartzeko debekua zuen Uruburuk, eta zortzi hilabeterako kartzelatzeko agindu zuen epaileak hori urratzeagatik.
|
|
2016
|
|
|
Jaialdiari hasiera emateko, 11:30ean,' Kalera Kalera!' hitzaldia eskainiko dute Lasarte Oriako
|
euskal
preso ohiek.
|
|
|
Frankismo garaian Saturrarango kartzelan (Mutriku, Gipuzkoa) preso egondako emakume baten testigantza da, Debekatuta dago dokumentalean jasoa. Pantailan jarri dute adibide gisa Oihana Etxebarrieta Legrand kazetari eta ikerlariak eta Arantza Santesteban Perez historialari eta
|
euskal
preso ohiak Eibarren, UEUren Kartzela eta euskal gatazka birpentsatzen. Subjektu feminista baten norabidean udako ikastaroan.
|
|
|
Abenduaren 10ean abiatu zuten Usurbilen (Gipuzkoa)
|
euskal
preso ohi ugarik antolatutako ‘Kalera, kalera’ dinamika. Urtarrilaren 8ra arte iraungo duen Kaleragunea zabaldu dute, eta hainbat ekitaldi antolatuko dituzte han eta beste hainbat herritan.
|
|
2017
|
|
|
Duela 40 urte bezala, «amnistiaren eta askatasunaren» aldeko aldarriak entzun ziren atzo arratsaldean Errenterian (Gipuzkoa), Kalera Kalera
|
euskal
preso ohien talde batek bultzatu duen dinamikak deitutako manifestazioan. «Borrokan» jarraitzera deitu zuten, presoak eta iheslariak «etxeratzeko», eta xede hori «independentziaren aldeko estrategiaren» barruan kokatu zuten.«Presoak, iheslariak eta deportatuak Euskal Herriko kaleetara lehenbailehen itzultzeko eredu bat behar dugu, eta, duela 40 urte bezala, borroka eginez lortu behar dugu.
|
|
|
Alvarez Santacristina, Jose Luis.
|
Euskal
preso ohia.
|
|
|
Chasseriaux, Nathalie.
|
Euskal
preso ohia, 2015ean Miarritzeko operazioan atxilotutakoa.
|
|
|
Lopez, Enrike.
|
Euskal
preso ohia, 2015ean Miarritzeko operazioan atxilotutakoa.
|
|
|
Sagarzazu, Ramon.
|
Euskal
preso ohia, 2015ean Baigorriko operazioan atxilotutakoa.
|
|
2019
|
|
|
Barrualdean, ordea, bestelakoa zen egoera. Jose Ramon Lopez de Abetxuko
|
euskal
preso ohia eta Txema Matanzas abokatua hitzaldi bat eskaintzekoak ziren larri gaixo dauden euskal presoen eskubideei buruz: –Ez da mesede bat; legea betetzeko ari gara eskatzen?.
|
|
2020
|
|
|
Guardia Zibila, besteak beste, Juan Manuel Soares Ganboa eta Juan Jose Rego Vidal
|
euskal
preso ohien deklarazioetan oinarritu zen Urrutikoetxea inputatu ahal izateko.
|
|
|
Lorentxa Beirierena eta Ibon Fernandez Iradirena, erraterako, prokuradoreak trabatuak baititu baldintzapean aske ateratzeko eskaerak. Bide beretik, Etxerat ek gogor salatu du David Pla
|
euskal
preso ohiaren atzoko atxilotzea.
|
|
|
Maria Tardon Espainiako Auzitegi Nazionaleko epaileak behin behinean eta baldintzapean aske utzi du David Pla
|
euskal
preso ohia, (h) Alboka auzian espetxera sartzea «neurrikoa» ez dela jota; izan ere, epaileak dio Pla orain arte azaldu dela auziko hitzorduetara Frantziako Estatuan —iazko apirilean beste auzi batean libre geratu zenetik, astean bitan sinatzera joan da Frantziako polizia etxera, Hendaian (Lapurdi), eta Parisko auzitegietara ere joan da bere aurkako euroaginduari buruzko saioetara— Hir... Fiskalak ez du eskatu kartzelatzea; herri akusazioko AVT elkarteak, berriz, bai.
|
|
|
Orotara, 101 umek dauzkate bi gurasoak edo haietako bat kartzelan; 89 euskal preso gurasoak dira, eta haietako bost semearekin edo alabarekin bizi dira kartzelan: lau, Picassenten, eta bat, Aranjuezen (Madril). «Baldintza batzuk hobeak dira kartzela batean, eta beste batzuk bestean», dio Sara Majarenas
|
euskal
preso ohiak —bi espetxe horietan bizi izan da alabarekin— Picassenten, esaterako, ez dira malguak izaten ordutegiekin: 08:30ean irekitzen dituzte ziegak, 14:00ak arte, eta hor haur eskolara joateko aukera daukate umeek.
|
|
|
|
Euskal
preso ohia Espainiaratu egingo dute, Madrilek 2008ko bilera bat egotzita. Parisek egiaztatua du Pla orduan espetxe batean zela
|
|
|
Hendaian (Lapurdi) atzeman zuten
|
euskal
preso ohia, polizia etxera sinatzera joan zenean. Hendaian bertan bizi da, familiarekin, eta, espetxe zigorra osorik beteta iazko apirilean aske geratu zenetik, astean bitan joan da sinatzera, euroagindu eskaera ebatzi arteko neurri administratibo bategatik.
|
|
2021
|
|
|
Antton Troitino
|
euskal
preso ohia zendu da abenduaren 17an, 64 urtetan. Palentziako Tariego de Cerrato herrian sortua zen.
|
|
|
Parisko zigor auzitegiak atzera bota du
|
euskal
preso ohiak egindako eskakizuna, hirugarrenez
|
|
|
Oier Oa ez da Larresorora (Lapurdi) itzultzen. Parisko Zigor Auzitegiak erabaki du ez diola kenduko Frantziako Estatuan egoteko debekua,
|
euskal
preso ohiak BERRIAri jakinarazi dionez. Egoera aztertu, eta ondoko egunetan erabakiko dute zer urrats juridiko egin Oak eta haren defentsak.
|
|
|
Anartean, emaztearengandik eta semeengandik banatua segitu du oraindik. Kasu deigarria da
|
euskal
preso ohi horrena. Urteak daramatza eskatzen ken diezaiotela Frantziako Estatuan egoteko lurralde debekua, baina behin eta berriz ukatu diote.
|
|
|
Lorentxa Beirie
|
euskal
preso ohi kanboarrari ongietorria eman zioten atzo, sorterrian. Ehunka lagun bildu ziren.
|
|
|
Aire Ahizpak kantari taldeak ere parte hartu zuen agerraldian, eta Denak ala inor ez kantua eskaini zioten
|
euskal
preso ohiari. Azken hogei urteetan Fleury Merogis, Joux la Ville eta Roanneko espetxeetan bisitan joan zaizkion lagun guziek eman zuten ondotik, eta Beirie ere batu zen dantzara.
|
|
|
Niko Etxart kantaria Oihaneko zuhainetan kantatzeko igo zen eszenara. Finitzeko, aurresku «herrikoi eta parte hartzailea» egin zuten hainbat lagunek, dozena bat
|
euskal
preso ohi eszenara igo zirela, Beirierekin batera.
|
|
|
Bakegintzan egindako urratsak goraipatu zituen, eta azpimarratu bururaino atxiki dituela haren asmoak. Eri zela, mezu bat bidali zion Lorentxa Beirie
|
euskal
preso ohiari askatu berritan: «Ez baita bakerik presoak askatu gabe».
|
|
|
Oier Oa
|
euskal
preso ohiak Ipar Euskal Herrian bizitzeko eskubidea duen ala ez. Hara zer erabaki duen Parisko Zigor Auzitegiak ondoko asteetan.
|
|
|
Igor Uriarte
|
euskal
preso ohiaren aurrekaria dago hor: maiatzean kendu zioten lurralde debekua, eta, irailean, Baionako auzitegiak ez zuen zigortu debekua ez errespetatzeagatik.
|
|
|
Tesi horiek defendatu zituzten atzo, nork bere hitzekin, Espainiako Auzitegi Nazionalean 13/ 13 epaiketako defentsaren lekuko gisa arituriko EPPK-ko eta ETAko kide ohiek. EPPKren izenean Ana Belen Egues euskal presoa eta Juan Lorenzo Lasa Mitxelena Txikierdi
|
euskal
preso ohia aritu ziren, eta ETAn izandako jardunaz mintzatu ziren David Pla, Jon Salaberria eta Aitor Elizaran etakide ohiak. Bertze bi lekukok ere hartu zuten hitza:
|
|
2022
|
|
|
Espainiako Auzitegi Nazionaleko 3 Instrukzio Epaitegi Zentraleko Juan Pablo Gonzalez magistratuak abiatu zuen Frantziako kartzeletan dauden hiru euskal preso horien eta Josu Urrutikoetxearen aurkako auzibidea, 2015ean, hainbat biktima elkartek eskatuta. Aitor Elizaran
|
euskal
preso ohia ere auzibidean sartu zuen hasieran, baina haren kausa artxibatu egin zuten azkenean. 2018an Espainiako Auzitegi Nazionaleko Carmen Lamela epaileak erabaki zuen Aspiazu, Karrera eta Iriondo auzipetzea —Urrutikoetxea orduan bilatze eta atxilotze agindupean zegoen—.
|
|
|
Haren esanetan, errekurtsoa aurkeztu ezean, litekeena da dozenaka euskal preso askatzeko bidea irekitzea ebazpenak. Izan ere, EH Bilduk adierazi zuen erabakiak «aplikazio analogikoa» izan lukeela,
|
euskal
preso ohia aske geratu berritan: «Autoinkulpazio horiek eta inkomunikaziopean torturapean erauzitako hirugarren pertsonei egindako inkulpazioak Auzitegi Nazionalaren jardueraren oinarrian egon dira»
|
|
|
2024ko urtarrilaren 9an, 10ean eta 11n izanen du epaiketa Madrilen, 1987an Zaragozako Guardia Zibilaren kuartelaren aurka egindako atentatua leporatuta. Fiskalak 2.354 urteko espetxe zigorra galdegina du
|
euskal
preso ohiaren aurka atentatu hori egotzita: orduan hildako bakoitzarengatik —11 pertsona—, 30 urte; eta hiltzen saiaturiko bertze 88 lagunengatik, 23na urte.
|
|
|
Fiskalak otsailean gogoratu zuen, ordea, Frantziak oraindik ez duela Urrutikoetxea Espainiaratzeko dekretua igorri. Gaur egun Lapurdin bizi den
|
euskal
preso ohiak iazko martxoan deklaratu zuen Espainiako Auzitegi Nazionalean, telematikoki, eta atentatu horretan parte hartu izana ukatu zuen.
|
|
|
Ikusi gehiago: Gisasola, Abad eta Martinez
|
euskal
preso ohiak berriz epaitzeko agindu du Gorenak
|
|
|
Arzallusek 32 izeneko bertso musikatuak kantatu zituen ostiral goizean Euskadi Irratiko Faktoria saioan, gitarraren laguntzarekin. Ion Parot
|
euskal
preso ohia hizpide hartuta abestu zituen bertsoak: 32 urte egin ditu preso hark, eta bertsolariak bere ibilbide biografiko propioa egin zuen, 32 urteotan Parotek espetxean jarraitu duela gogoratuta.
|
|
|
Urriaren 14an Maddalen Arzallus bertsolari eta aurkezleak Ion Parot
|
euskal
preso ohia hizpide hartuta bertsoak kantatu zituen Euskadi Irratiko Faktoria saioan. Eztabaida sortu zuen horrek:
|
|
2023
|
|
|
Sortuk, berriz, 111 aulki beltzez estali ditu Arrasaten, han izandako tortura kasuak salatzeko, eta nabarmendu dute lanean jarraituko dutela egia argitara ateratzeko bidean. Halaber, Goiena taldean gutun bat idatzi dute Arrasateko bi
|
euskal
preso ohik, Saioa Altzua Galparsorok eta Amaia Arrieta Gonzalezek. «Sarri egokitu zaigu, zoritxarrez gehiegitan, komisaldegitik iritsi den kidea jasotzea.
|
|
|
Gaur egun, guztira 151 preso, 17 erbesteratu eta 5 deportatu politiko daudela mahaigaineratu dute. Bide beretik, gogora ekarri dute uztailaren 22an zendu zen Sebas Etxaniz
|
euskal
preso ohia. «Erbesteko eta espetxeko urte luzeak ez zaizkio oharkabean pasa».
|
|
|
Presondegitik atera eta urtebetera, eskumuturreko elektronikoa kentzeko ordua zuen bertan. Baldintzapean aske gelditu da Baionako
|
euskal
preso ohia. Etxerat ek jakinarazi duenez, baldintza zorrotzak bete ditugu hurrengo hamar urteetan.
|