2009
|
|
Ugartebera, beste kapilau talde batekin, martxoaren amaieran Langraizko Menesianoenkomentu batera eraman zuten eta urrian Burgoseko Dueñas komentura. Euskalpresoen multzo handi batek Burgoseko kartzelan pasatu zituen gerrako urteak, osobaldintza gogorretan, beste batzuk San Pedro de Cardeñako kontzentrazio zelaianegon ondoren, langile batailoietara eraman zituzten, derrigorrezko lanak egitera.Dena den, Espainiako beste kasu askotan ez bezala,
|
euskal
preso gehienek ez zutenurte asko eman ziegetan eta 1942 ingururako gehienak kalean zeuden, poliziarenbegirada zorrozpean. Ez zen gauza bera gertatu Katalunian, Valentzian eta Espainiako beste lurralde batzuetan, 1939 urtean giltzapetutako euskal errepublikazaleekin.
|
2011
|
|
errepideak, tunelak eta beste egitera. Horien atzetik,
|
euskal
preso gehien bildu zuen espetxea Puerto de Santa Mariakoa izan zen, Euskal Herritik ia mila kilometrora; distantziagatik edo erregimenak jarritako trabengatik, senideei ia ezinezkoa egiten zitzaien haiek bisitatzera joatea.EpaitegiakTOP Ordena Publikorako Epaitegia izan zen erregimenaren auzitegi politikoa. 1964an sortu zuten, eta, hamabi urtean, 53.000 herritar inguru pasa ziren handik, gehienak euskal herritarrak.
|
2014
|
|
Horretarako presoen kolektiboa bera apurtzea ezinbestekotzat jo zuten, eta Espainia osoko presondegietan urrundu eta sakabanatzeari ekin zioten. Ordura arte
|
euskal
preso gehienak Herrera de la Manchan eta Alcala Mecon zeuden. 1980eko hamarkadaren hasieran Herreran 200 presotik gora zeuden, eta Alcalan beste ehun bat.
|
2017
|
|
Aste honetan argitaratu da Eusko Jaurlaritzak
|
euskal
presoak gehienez etxetik 250 km-ra egoteko eskaera egin duela. Ildo beretik, euskal presoen hurbiltzea nahi du Frantziako presondegien ikuskatzaileak.
|
|
Presoen arloan jarri behar dugu begirada, eta, beraz, kontu handiz egin behar zen armagabetze prozesua.
|
Euskal
preso gehienak Espainiako Estatuan daude, eta Hegoaldekoak dira gehienak. Adostasun zabal bat behar da Hego Euskal Herrian ere.
|
2021
|
|
Aldiz, Euskal Herri inguruko espetxeak betetzen ari dira. Mementoan, Dueson eta Logroñon daude
|
euskal
preso gehien, Euskal Herritik 170 kilometrora.
|
|
2019ko otsailaren 25etik dago kartzelan, behin behinean. Iragarritako mugimenduak aintzat hartu gabe, 22 euskal preso daude gaur egun Kantabriako presondegian; hura da
|
euskal
preso gehien dituen Espainiako kartzela. Atzo, hileko azken ostiraleroko legez, elkarretaratzeak egin zituzten dozenaka herritan, eta ehunka lagun elkartu ziren euskal preso guztiak etxeratzearen alde.
|
|
2018ko urtarrilean,
|
euskal
preso gehien zituzten Espainiako kartzelak hauek ziren: Valentzia (14), Granada (13), Villena (12), Puerto III (12), Algeciras (11), Puerto I (10), Sevilla (10), Curtis (10), Huelva (10), Kordoba (10) eta Murtzia II (12).
|
|
Valentzia (14), Granada (13), Villena (12), Puerto III (12), Algeciras (11), Puerto I (10), Sevilla (10), Curtis (10), Huelva (10), Kordoba (10) eta Murtzia II (12). 2020ra arte iragarritako mugimenduekin,
|
euskal
preso gehien dituzten Espainiako espetxeak hauek izanen dira laster: Zuera (15), Logroño (14), Dueñas (12), Puerto III (11), Dueso (11) eta Burgos (10).
|
|
Foro Sozialak joan den urteko abendu hasieran salatu zuenez, kartzela horretan lehen graduan dauden presoei ez diete aukerarik ematen bigarrenera igarotzeko, eta bigarren graduan daudenek, berriz, ez dute irteera baimenik eskuratzen. Foro Sozialak, bestalde, urtarrilaren 4an salatu zuen Euskal Herriko kartzeletan badagoela leku aski
|
euskal
preso gehienak edo guztiak hartzeko, eta hara eraman ordez inguruko kartzeletara ari direla eramaten. Oraindik ez da iritsi urruntzearen akabera.
|
|
Bestetik, nahiz eta azken urte hau garrantzitsua izan espetxe politikan hainbeste espero genuen aldaketari dagokionez,
|
euskal
preso gehienak Euskal Herritik kanpoko espetxeetan daudelako oraindik, eta gradu progresioa blokeatuta dagoelako, eta, ondorioz, presoek ezin dutelako egin etxera itzultzeko prozesua.
|
2022
|
|
Gainerako
|
euskal
preso gehienen antzera, Egoitzek ere zigorraren zatirik handiena lehen graduan egin du. Zer nolako eragina du erregimen horrek?
|
|
Ezta Eusko Jaurlaritzari egindako transferentziekin ere. Izan ere,
|
euskal
preso gehienentzako ezinezkoa da kartzelatik ateratzeko baimenak lortzea edota askatasuna lortzea zigorraren hiru laurdenak bete ostean. Salbuespen legedia aplikatzen diete oraindik.
|
|
Etxeko konfinamendua iritsi zenean, espetxeak are gehiago itxi zituzten, eta iazko udan kalean normaltasunerako pausoak ematen hasi ginenean, espetxeetan, artean, aurreko baldintza berberetan jarraitu zuten; besteak beste, etenda egon ziren bisitak.
|
Euskal
preso gehienen senideok aurrez aurreko bisitarik gabe igaro ditugu zortzi, bederatzi, hamar hilabete. Tartean haurrak daudenean, ez da erraza; haurrekin 600 kilometro egitea aita edo ama 40 minutuz kristal baten atzean ikusteko...
|
|
Auzitegi Nazionalak eta Espetxe Zaintzako Epaitegi Zentralak tratamendu batzordeek, presoa hobekien ezagutzen dutelarik, proposatzen dituzten irteera baimenak eta hirugarren graduak oztopatzen jarraitzen dute", salatu du Sarek.Zenbakitan," Euskal Herritik kanpo dauden espetxeetan dauden 85 pertsonek euskal kartzeletan egon lukete. Espetxe legeria arrunta aplikatuko balitzaie,
|
euskal
preso gehienek askatasuna ezagutu lukete, modu batean edo bestean. Hor dugu, adibidez, Joseba Arregiren kasu paradigmatikoa.
|