|
2008
|
|
|
Iñaki de Juana euskal presoak gose greba mugagabea hasi du Aranjuezeko espetxean (Madril, Espainia). Senideen kontrako eta bere kontrako «toxikazio eta presio kanpaina» salatzeko abiatu du protesta, baita
|
euskal
presoei ezartzen zaien espetxe politika salatzeko ere. Komunikabideei helarazitako agiri baten bitartez ezagutarazi zuen atzo Askatasunak De Juanaren erabakia, Estatuko Fiskaltzak presoaren eta haren emazte Irati Aranzabalen ondasun guztiak ikertzeko eskaera egin ondoren.
|
|
|
Etxerat eko 30 lagun inguruk agerraldia egin zuten atzo, Donostian,
|
euskal
presoei ezartzen ari zaizkien bizi guztirako zigorrak eta heriotza zigorrak salatzeko. Bide batez, urtarrilaren 3an egingo den manifestaziorako prestatu duten agiria babesteko abian jarri duten kanpaina aurkeztu zuten.
|
|
2012
|
|
|
Eta adierazi du Espainiako eta Frantziako gobernuek erreferentzia gisa hartu behar dutela Eskoziaren eta Britainia Handiaren artean autodeterminazio erreferenduma dela-eta sortu den eztabaida. Horrez gain, ezinbestekotzat jo dute
|
euskal
presoei ezartzen zaizkien «salbuespen neurriak» bertan behera uztea. Bilboko mobilizazioa egoera politikoaren adierazle «argitzat» jo du ezker abertzaleak:
|
|
|
|
Euskal
presoei ezartzen zaizkien «muturreko egoerak» indargabetzeko eskatu dio Herrira mugimenduak Espainiako Gobernuari. Egungo espetxe politika egoera «larriak» eragiten ari dela ohartarazi du.
|
|
|
Ezker abertzalearen ustez, Espainiako Gobernuak «mespretxua» adierazi dio
|
euskal
presoei ezartzen zaien espetxe politika «kriminala» behin betiko eteteko euskal gizarteak egiten duen aldarriari. Planak azken hogei urteotako espetxe politikaren oinarri berberak dituela dio, hau da, «salbuespenezkoa» dela eta eskubideen urraketan oinarritzen dela.
|
|
|
Bitartean, trikitilari eta pandero jotzaile bana ere entzun zitezkeen, Kalera, kalera doinu ezaguna joaz.
|
Euskal
presoei ezartzen zaien «salbuespenezko espetxe politika» salatu nahi izan dute, eta Estrasburgoko Giza Eskubideen Auzitegiak horretan duen egitekoa nabarmendu. Bereziki, Josu Uribetxebarriaren kasua salatu du Pilotariak kolektiboak.
|
|
2013
|
|
|
Bilduko biltzarkidearen esanetan, «20, 30 edo 40 urteko espetxe zigorrak betetzea bateraezina da presoak gizarteratzeko helburuarekin» eta gainera, preso guztiek askatasunerako duten eskubidea urratzen du. Gogoratu zuen gaur gaurkoz doktrina hori 94
|
euskal
presori ezarri zaiela.
|
|
|
Presazko eskaera jakin batzuk ere egin dizkio alderdi abertzaleak Espainiari: Parot doktrina deritzon 197/ 2006 doktrina indargabetzea, urtea amaitu aurretik espero da Estrasburgoko Auzitegiak doktrinari buruzko ebazpena ematea?,
|
euskal
presoei ezartzen zaien espetxe politika aldatzea, eta gizarteratzea bultzatzea. Erabakitzeko eskubideari dagokionez, «subiranotasun prozesuak» aurrera doazela ohartarazi diote Espainiako Gobernuari, eta Mariano Rajoy gobernuburuari abisu eman diote hori zenbat eta beranduago onartzen duen prozesuak are mingarriago izango direla Euskal Herriko eta Espainiako gizartearentzat, «betiere termino zibiletan».
|
|
|
Uste dute estatu espainiarrak" erabili" egiten duela" presoen auzia, konponbide prozesua blokeatu eta zapuzteko". Eta"
|
euskal
presoei ezartzen dien espetxe politika kriminala bakearen kontra" erabiltzen duela ere uste dute.
|
|
2014
|
|
|
Antonio Diaz Delgado eta Jose Ricardo de Prada epaileek ohartarazi zuten Espainiako Auzitegi Nazionalak Parot doktrina «biziberritu» duela, presoaren kartzelaldia luzatzeko irizpide berri bat abian jarrita. Doktrina berria lehendabizi Javier Aranburu Muguruza eta Sergio Garcia Razkin
|
euskal
presoei ezarri ostean, Fernando del Olmori aplikatu diote orain, atzo auzitegiaren epai baten bidez jakin zenez. Joan den urteko urrian, Europako Giza Eskubideen Auzitegiak Parot doktrina bertan behera utzita, Del Olmori espetxetik irteteko data 2020tik 2015eko urrira aurreratu zioten.
|
|
2015
|
|
|
Behin eta gobernuak su etena benetakoa zela onartu zuenean euskal presoekiko jokabidea samurtuko zuela itxaroten zutenek ez zuten asmatu. Gobernuarentzat bake prozesua" presoak bakearen truke" ekuaziora mugatzen zen eta, esan bezala, partidaren azkeneraino gorde nahi zuen espetxetako baza; horregatik eutsi egin zion
|
euskal
presoei ezarritako salbuespenezko erregimenari eta egin zituen keinu bakanak —batik bat hurbilagoko espetxeetarako lekualdaketak— urri bezain berantak izan ziren.741
|
|
2016
|
|
|
Espainiak
|
euskal
presoei ezarritako" salbuespeneko espetxe legedia" aztertu du Iñigo Iruin abokatuak. 7/ 2003 legeari borroka juridiko bat planteatzea proposatu du.
|
|
2020
|
|
|
Sare plataforma kezkatuta agertu da presoen egoeragatik, pandemiak bisitak izateko eragozpenak handitu egin dizkielako. " Egoera hori okerragoa da
|
euskal
presoei ezartzen zaien urruntze politikaren ondorioz".
|
|
2021
|
|
|
Euskal Presoa bigarren gradura itzularazi dute eta kartzelara berriz joan behar ukan du. Justiziak
|
euskal
presoei ezarritako traben adierazgarri Sarek elkarretaratze batera deitu du, salbuespen legediaren aurka.
|
|
|
Horregatik,
|
euskal
presoei ezar tzen zaien salbuespen egoera ezeztatu eta haien eskubideak defendatzeko deia egin diete herritarrei, alderdi politikoei, sin dikatuei, elkarte eta erakundeei.
|
|
|
|
Euskal
presoei ezarritako espetxe politika aztertzen duen Behatokia izeneko txostena aurkeztu du Foro Sozialak agerraldian. Hernanek esan du espetxe politika hori oraindik ere «salbuespenezkoa» dela, eta, presoak prest azaldu badira ere gizarteratzeko ibilbidea egiteko, ibilbide hori egitea galarazten dietela «arrazoi politikoak direla medio».
|
|
|
Espetxe onurak lortzeko
|
euskal
presoei ezartzen zaizkien baldintza berezien inguruan ere irmo agertu da Biurrun: «Ezin da esan interpretazio hori legez kontrakoa denik.
|
|
|
Ohar batean, plataformak azaldu du Arrasatekoa beste mobilizazio bat gehiago dela dozenaka herritan egingo dituztenen artean, eta hileko eta urteko azken ostiraletan egin ohi dituzten deialdiak direla, «espetxe politika honen ondorioz
|
euskal
presoei ezartzen zaien salbuespen legediaren» aurka egiteko: «Gure azken urteetako ibilbideari erreparatuz, argi dago guk sekula ez dugula presorik omendu; gure lana beti nabarmendu da salbuespen legediaren salaketa zein euskal presoen eskubideen aldeko defentsa eta biktima guztiekiko errespetua, elkartasuna eta babesaren arteko oreka uztartuz lan egiteagatik».
|
|
|
Giza Eskubidea, elkarbizitza, konponbidea. Modu horretan Sarek
|
euskal
presoei ezartzen zaizkien espetxe zigor luzeak eta salbuespen legedia salatu zituen. Presoen aldeko mugimendutik adierazi zutenez, “elkarbizitzarentzako beharrezkoa delako presoei ezartzen zaizkien salbuespenezko neurriekin bukatzea”.
|
|
|
|
Euskal
presoei ezartzen zaien salbuespenezko espetxe politika aldatzeko, ihes egiten uzterik ez dagoen unea dela uste du Sarek. Era berean, presoak Andaluziako espetxeetatik lekualdatu izana eta Madril eta Euskal Herria arteko kartzeletara eraman izana" urrats garrantzitsua" izan dela adierazi du Sarek.
|
|
2022
|
|
|
Mobilizazioon helburuak ez dira aldatu, ordea:
|
euskal
presoei ezarritako" salbuespen politika" deuseztatzeko eskatuko dute horietan ere. Espetxe politika ondo ezagutzen du Txusa Etxeandiak (Bilbo, 1952).
|
|
|
Sarek esan du beharrezkoa dela
|
euskal
presoei ezartzen dieten salbuespenezko espetxe politika bukatzea. Ondo ezagutzen duzu zuk politika hori.
|
|
|
Sareko eledunek adierazi zutenez,
|
euskal
presoei ezartzen dieten «salbuespen erregimenak» indarrean dirau. Aitortu zuten presoen urruntzeari dagokionez «zerbait» aurreratu dela, baina oraindik preso asko Euskal Herritik urrun atxikitzen dituztela salatu zuten.
|
|
|
Plataformak, beste behin, eskatu du
|
euskal
presoei ezartzen zaien salbuespen legedia bertan behera uzteko. Haien arabera, nazioarteko legedia eta estandar zorrotzenak kontutan hartuta, «gaixotasun sendaezin oso larria» duen Fernandez Iradik espetxetik atera luke, artatze egoki bat jasotzeko aukera izan dezan.
|
|
2023
|
|
|
Larunbat arratsaldeko manifestaldia Milaka lagunek bete dituzte Bilboko karrikak larunbat arratsaldean,
|
euskal
presoei ezartzen zaien" salbuespen politika" bazterrera uzteko eskatuz. Manifestaldia bukatzean, Joseba Azkarragak eta Anaiz Funosasek ohartarazi dute" benetako bakea eta bizikidetza lortzeko oztopo garrantzitsuak" daudela, horien artean" Espainiako eta Frantziako auzitegi berezi eta fiskaltza antiterroristak".
|
|
|
Mahai ingurua hasi aurretik adierazpenak egin dituzte bertaratutako hainbat alderdi eta sindikatuetako ordezkariek. EAJk ez du arratsaldeko manifestazioan parte hartuko, baina Irune Berasaluze EAJko ordezkariak Espainiako Gobernuari eskatu dio behingoz indargabetzeko
|
euskal
presoei ezarritako «salbuespen legedia». Positibotzat jo du azken hilabeteotan izan diren presoen hurbilketak, «bergizarteratzean lagungarri izango delako eta iraganaren irakurketa kritikoa sustatzeko baliagarria izango delako».
|
|
|
EAJko ordezkariak ere izan ziren ekitaldian, nahiz eta arratsaldean ez zuten manifestazioan parte hartu. Irune Berasaluze jeltzaleak Espainiako Gobernuari eskatu zion «behingoz» indargabetzeko
|
euskal
presoei ezarritako «salbuespen legedia». Positibotzat jo zuen azken hilabeteotan izan diren hurbilketak, «birgizarteratzean lagungarri izango delako eta iraganaren azterketa kritikoa sustatzeko baliagarria izango delako».
|
|
|
Sarek bukatutzat eman du
|
euskal
presoei ezarritako sakabanaketa politika
|
|
|
«Ordu erdikoak izaten ziren bisitak, adibidez, Salto del Negro espetxean, Kanaria uharteetan, eta Mallorca, Ceuta edo Melilla bezain urruti dauden espetxeetan ere bai, haraino joan eta gero». 1998 urtean bukatu ziren beste kontinenteetara egindako urruntzeak, baina ez, ordea,
|
euskal
presoei ezarritako sakabanaketa politikaren ondorioak: «Dozenaka istripu gertatu ziren; zauri arinak batzuetan, larriak besteetan.
|