|
2009
|
|
|
|
Euskal
nobela bat irakurtzen hasi bezain agudo, ikusiko bagenu narratzaileak pertsonaien euskalkiei edo ahoskerei edo hautamen lexikoei buruzko apunteak eta digresioak eskaintzen dizkigula (esate baterako," dialektoz eginiko esaldi batez argitzen zion hitz dialektala" bezalako esaldiak), atezuan jarriko ginateke. Irakurketan aurrera egin, eta ikusiko bagenu narratzaileak, pertsonaia baten goitizena aitzakiatzat harturik, goitizenei buruzko digresio luze bat egiten duela(" badira irain batzuk halako baten gorputzaren itxura edo akatsak adierazten dituztenak, eta, beste batzuk, aldiz, izaera morala adierazten dutenak; beste batzuk halako gertakari edo pasadizo bati dagozkio.
|
|
2012
|
|
|
Euskal gatazkari buruz ikuspuntu asko oraindik idazteke daudela zenioen duela ez asko. Baina, posible al da
|
euskal
nobela batean torturatzaile zintzoa agertzea, adibidez?
|
|
|
Obra hau garai baten isla zen, eta hala, garaiko ideiak zekartzan berekin. Lehenaldiz
|
euskal
nobela batean ezkontza tradizionalaren, erlijio tradizionalaren kritikaagertzen da, fedearen inguruko gogoeta berezi bat, egiaren erlatibismoa aurkeztendu, antidogmatismoa. askorentzat kritikoegia garai hartarako.
|
|
|
Askatasun osoaren esparrua behar lukeena, arte mundua, injustiziaren eremu bilakatzen baitute besterik gabe. Eskandalu dezentekoa harrotu da duela ez hainbeste, eta orain literaturaren alorrera mugatuko naiz, Espainiako egunkari garrantzitsuenean kritiko literarioen artean errespetatuena omen denak izugarrizko jipoia eman diolako gazteleraz argitaratu berri den
|
euskal
nobela bati, kristorenak eta bi esanez. Kritika horrek (hori kritika baldin bazen) berriro ere agerian utzi du injustiziaren eremua liburuak aztertzerakoan, guztiz eta erabat injustua baitzen bertan adierazitakoa.
|
|
2015
|
|
|
Jakina, hau irakurrita edozeini burura lezaiokeen lehen ideia hauxe litzateke: nola ote daki tipo honek zer den benetako
|
euskal
nobela bat idatzi ere idatzi gabe dagoen sasoiean, perspektiba historiko ttikienarik gabe. Galdetzekoa da halaber, zer suposatzen duen BENETAKO horrek, nork emango dion nobela bati egiaztasun hori, nobelak egiteko modu bakar bat suposatzen duen edo ze letxe.
|
|
2016
|
|
|
Euskararen mundua, berriz, itxia eta isilpekoa zen, politikoki eta sozialki indarge. Beraz, errepresentazio errealista bat erabiliz gero, gerraondoko
|
euskal
nobela bat pertsonaiaren barne gogoetara mugatuta egongo zen. Hala ere, oso modu bitxian, detektibe nobela klasikoaren eskemak erabilita, paradigma hori iraultzen da eta euskarak hizkuntza moderno, hiritar eta zientifikoaren lekua hartzen du Loidiren eleberrian.
|
|
|
Izan ere, polizia gerraondoko errealitateari atxikitako osagai negatibo bat zen.
|
Euskal
nobela batean agertzekotan,, etsaien, sailean agertu luke (eta hala agertuko zen Saizarbitoriaren 100 metron, adibidez).
|
|
2021
|
|
|
Beste hauek, berriz, tradiziokoak dira: Orain, gogo osoz, bere neurriko
|
euskal
nobela bat egiteari lotu nahi bazaio, beldurrik gabe egingo nuke hori ere emango digula (Mitxelena); Bainan azkenean jarria zen osoki gurekilakoaren ahalik hobekiena egiteari (Hiriart Urruti); Itxi daiogun ekatxa zelan amaitu zan esateari (Agirre); Bere eskuz ekin zion landare zuloak egiteari (Munita); Bada darraiozunean bekatu egiteari, Jangoikoaganik urrinduten zareanean, geienez gaztea zara, s... Etxepare).
|