|
2000
|
|
|
Ehun gertaera(...), ehun tolesdura historiaren ibilian non geure burua identifikatu, non arrotz ez sentitu behingoz» diozu liburuaren sarreran. Duela gutxi irakurri dugu halaber «Bazka» aldizkarian euskal kulturaz egiten zenuen hausnarketa;
|
euskal
kultura ez dela existitzen erdal medioetan, eta Israelgo herriarekin parekatzen zenuen, beti egon behar baitugu gure izaera bilatzen: «Badakigu ia existitzen ez den herri bati itxura eman nahian gabiltzala.
|
|
2001
|
|
|
Baina euskara eta
|
euskal
kultura ez dira uharte, irautekotan Europan eta Europarekin iraungo dute. Etxe barnean egindakoak ezin du etxean soilik gelditu:
|
|
2003
|
|
|
Ez zen egon, beraz, ezertariko hautapenik baizik eta hurbildu ziren guztien onarpen soila; ez eta ere, jakinez gain bederen, inor baztertzeko gogorik. Guttiengo urri bat kezkaratzen duen
|
euskal
kultura ez dago horrelako lujoetarako. Hizkuntzarena eta ez besterik da, mantentzen dugun, eta hau aspalditikako erabakiz?
|
|
2004
|
|
|
Modernizazioaren garaiak harrapatu gintuen, noizbait, eta ordutik komeriak: . Garai edo kontestu modernoetan. Apodakaren eskutik gabiltza?, berriz,
|
euskal
kultura ez zen jendearen bizimodua (ez zen ez garai, ez espazio modernoko euskaldunen bizimodua, ezta euskal herritarrena ere). Euskal kultura tradizio horien bilduma zen:
|
|
|
Asmo orren bidez euskaldun geientsuenen biotz gogoak beste lakotu zitun Arana Goiri k, Onek piztu zuen argi berriaren izpietara, Euzka di euskotar egin zuten Irakaslearen ikasle purrukatuak» (246). Aldizkari hau izango da, jeltzaleen artean bederen bai, Arana Goiri euskaltzalea baino ha rago joango direnak, errebindikatzean euskararik gabe ez dela Euskal Herri rik, euskararik gabeko
|
euskal
kultura ez dela benetakoa eta, azkenik, Euskal Herria euskarak salbatuko duela. Honetaz beste nonbait ari baikara (247), esa na bego horretantxe.
|
|
|
Gipuzkoa, Bizkaia eta Arabako kultura plana da. Hala behar duela azpimarratzen dute Jaurlaritzan, administrazio horren plana delako, baina
|
euskal
kultura ez da hori bakarrik. Planak aipatzen ditu beste lurraldeetan bizi diren sortzaileekiko harremanak, eta aipatzen ditu diru laguntzen aukera bereziak, baina arriskua dago Nafarroakoen eta Iparraldekoen periferia sentsazioa areagotzeko.
|
|
2007
|
|
|
Gaurko euskaldun guziak elebidunak dira. denek frantsesa edota gaztelania badakite, eta gero eta gehiagok ingelesa edo beste atzerri hizkuntza bat. Baina erdal kultura eta
|
euskal
kultura ez dira hein berean. Mugaren alde batean edo bestean, estatuaren kultura indartsua da, nahitaezkoa, eta hedabide guzietan zabaldua.
|
|
2008
|
|
|
–Guk pentsatu izan dugu euskal kultura euskararen ingurukoa dela. (...) Baina
|
euskal
kultura ez da hori bakarrik. Horretaz gainera, euskaldunak ez diren herritarren irudikatzeko, balioztatzeko, egokitzeko, gaizki bizitzeko, irauteko, komunikatzeko, susmo txarra hartzeko, imitatzeko?
|
|
|
Inkestatu bakoitzak bai edo ez erantzun behar zion proposatutako lau definizioetako bakoitzari. Hizkuntza —kasu honetan, euskararen erabilera— funtsezko ezaugarria da Ipar Euskal Herriko galdekatuen %56entzat, baina EAEn (%48) eta bereziki Nafarroan (%43) biztanle gehienentzat
|
euskal
kultura ez da zertan lotu behar derrigorrez euskararekin.
|
|
2009
|
|
|
|
Euskal
kultura ez dagoela ikuspegi folklorikora murriztua erakutsi nahi du jaialdiak. Aurten 15 edizioa du eta urtetik urtera indar handiagoa hartzen ari da, arte mugimendua areagotzen ari denez, kultur adierazpide aukera zabalagoa plazaratzen baita jaialdiaren baitan.
|
|
|
Euskaraz apenas dakien lehendakari horrek, euskara eta libertatea elkarrekin lotu..., euskal kultura demokratikoa, tolerantea eta aurreiritzi gabea bultzatu nahi omen du.
|
Euskal
kultura ez demokratikoa, ez tolerantea eta aurreiritziz josia dela diosku Lehendakariak.
|
|
2010
|
|
|
Quéheille:
|
Euskal
kultura ez da bizitzen ahal euskararik gabe
|
|
|
Eta aurten hemen euskara ikasi nahi dutenei laguntza eskaini dugu gau eskoletan ibil diten. Urrats sinplea, ttipia, arizale horiei ulertarazteko
|
euskal
kultura ez dela bizitzen ahal euskararik gabe. Hori ez da enetako posible.
|
|
|
berrogeita zazpi hizkuntzatara itzulia izan naiz! Egun batean euskaraz ikusi nahiko nuke nire lanen bat; arabieratik zuzenean itzulita baldin bada, askoz hobe.Eta alderantziz, euskarazko lanen bat arabieraz zeren eta, egiatan,
|
euskal
kultura ez dute ongi defendatzen atzerrian, pertsegitu egiten dute, politikoki behintzat. Nire libururik ikusten da Bizkaiko eta abarretako liburu dendetan?
|
|
|
baditu bere ertzak, eta ez hain kamutsak. Hasteko, euskara eta
|
euskal
kultura ez dira arras isolaturiko bi gauza, elkarri loturik dauden gertakari sozialak baizik279 Euskara indarberritu nahia, EEN legeak esplizituki aitortzen duena, xede zabalago baten altzoan emanik dago: galbidean zetorren euskal kulturari gizarte bizitzaren eszenario berrian, bere lekua?
|
|
|
Baina zaude,
|
euskal
kultura ez bada euskara, bereizten badira biak, nozio berri hori zehaztu behar da. Culture basque horren definitzeko iraganean bilatzen da, zerri hiltze (errural) eta laminen (bitxi, xelebre) artean.
|
|
2011
|
|
|
Aitor dezadan, orain artean mutu agertu den Donostia hori erosoago zait. Euskara eta
|
euskal
kultura ez da artalde bat Ñañarriren magalean. Goierri oso bat da, berezkoa eta beregaina.
|
|
|
Bestalde, aldizkarian argitaratutako editorialetan oinarrituz, Iztuetak aldizkariaren tesiak honako hauek zirela aipatzen du: euskara gabe ez da Euskal Herririk, euskararik gabeko
|
euskal
kultura ez da benetakoa, Euskal Herria euskarak salbatuko du eta abertzaletasuna «euskaldun fededun» esloganean mamitzen da (Iztueta, 2001: 81).
|
|
|
kode horiek etengabeko negoziazio askoren emaitzak dira. Zer da
|
euskal
kultura ez bada negoziazio geldiezin horiek. Eta zer euskal identitatea kode horren eraikuntzaz eta erabileraz kanpo?
|
|
2012
|
|
|
3)
|
Euskal
kultura ez da euskal folklorea bakarrik, ezta euskal mainstreama bakarrik ere.
|
|
|
Behar izanik gabe ere, gura barik bada ere, informazio hori jaso egiten dutelako, eten barik, bonbardeo eternal baten gisa. euskal kulturari buruzkoekin ez da antzekorik gertatzen, ezta hurrik eman ere. zaletasuna berezkoak baino eragindakoak direla onartzen badugu, kulturarekiko zaletasuna eragin egin behar dela ondorioztatuko dugu. harrokeria barik esango dugu egungo euskal sortzaileek proposatzen digutenaren kalitatea bizilagun ditugun kulturetakoenaren bestekoa dela, gutxienez, askoz hobea askotan. haatik, ez dugu lortzen euskaldunok horretaz jabetzerik. zein iTuRRiTaTiK JaSOTzen Dugu euSKalDunOK euSKal KulTuRaRen BeRRi? ...kulturek euren adierazpideak zabaltzeko eta kontsumiarazteko dituzten bitartekoen mailakorik ez dugunez, hurbiltasuna dateke gakoetako bat. egun, euskarazko herri aldizkari, irrati, telebista zein interneteko agerkarietan, euskal kulturari buruzko berriei protagonismo handiagoa eman dakieke, are gehiago lekuan lekuko kultur sorkuntzari. horrek, agian, gureaz arduratzeko beharrizana sortaraziko die
|
euskal
kultura ez beste kulturez arduratzen diren agerkariei. hedabide handien kamarak gureganantz enfokarazi behar genituzkeela uste dugu. Berbarako, telebista zabaltzeko aro analogikoaren desagerpenak atomizazioa ekar lezakeela uste dute adituek, hurrekoaz berri emateak garrantzia handia hartuko duela, gaikako telebista kateak nagusituko direla aurreikusten dute. orokorkeriatik, efe agentzismotik ihes egiteko aukera ekar liezaguke euskaldunoi, berton ekoitzitako berton jasotzeko. ekoizpen era digitalak merketzea dakar, merketzeak eskuera.
|
|
|
|
Euskal
kultura ez ezik, euskal herritarren artean badira egoera ahuleandaudenak, immigranteez gain. Emakumeez mintzo gara, jakina.
|
|
2013
|
|
|
Diskoko abestiak euskaraz idatziak dira, eta zati batzuk frantsesez eta katalanez. Euskal Herritik kanpoko errealitatea ere kontuan hartzea baita beren asmoa,
|
euskal
kultura ez ezik mundu zabalean milaka eta milaka kultura badirela islatzea. Horretarako, ezinbestekotzat jo dute hainbat kolaboratzaileren lana.
|
|
|
Adorea eta kemena izanda, badira aurrera atera nahiko nituzkeen egitasmo zehatzak, maila pertsonalean zein gizarte mailan. Ororen gainetik, gure eguneroko kezketatik euskara eta
|
euskal
kultura ez aldentzea eskatuko nioke 2014ari. Horiek gabe, zail ikusten dut gure etorkizuna».
|
|
2014
|
|
|
Zumaiako gazte batzuen azalpena.
|
Euskal
kultura ez dugu bereziki lantzen; erromeriak eta bertso saioak bai, baina bestelako gauza asko ere antolatzen ditugu, hip hop saioak adibidez. Badago berrituz eta nahastuz lehengoari jarraipena emateko borondate moduko bat.
|
|
|
|
Euskal
kultura ez dugu bereziki lantzen; erromeriak eta bertso saioak bai, baina bestelako gauza asko ere antolatzen ditugu, hip hop saioak adibidez.
|
|
|
Politikoki ere beste egoera batean geunden.
|
Euskal
kultura ez zen aintzat hartzen. Horri guztiari buelta eman behar izan genion, eta lortu dugula uste dut.
|
|
2015
|
|
|
Euskal kulturaren alorrean egin lan dokumentuan, euskal kulturaren definizio bat egin eta, ondorio honetara heltzen da: " Euskal kultura barne hartzen duen kultura politika orokor bat derrigorrezkoa da,
|
euskal
kultura ez baita baztertu behar. Beharrezkoa agertzen da Euskal kultura kultura politika publiko ororen norabide eta xedeetan ongi identifikatzea:
|
|
|
Tarteka bere lagun Jonen hots, Juaristi izpiritu liberala agertzen omen zitzaion honakoa esanez: "
|
euskal
kultura ez duk simulakro bat baizik. Eta nik erantzuten nion, mesedez, ez hadi izan hain sinzeroa".
|
|
|
euskarak ezin du determinatu etorkizuneko euskal nazionalismoa. Ez euskara ez
|
euskal
kultura ez dira nazionalismoaren helburu bakarra, ezta haren oinarrizko loturagunea ere. Euskal nazioaren oinarrian lurraldea eta borondatea daude, eta horrela izaten jarraitu behar dute; eta haiekin batera, euskarak, euskal kulturak eta gainerako ezaugarri sistemek agertu behar dute, ezaugarri sinboliko eta indargarri eta eragingarri gisa.
|
|
|
–(...) lege berria ez bada segurik arrunt xuhurra izaiten, lau edo bost irrati berri ukaiten ahal ginuzke Euskal Herri iparraldean. Agian ere
|
euskal
kultura ez dute ahantziko, nor nahi ukan dezaten buru eta kudeatzaile. Gisa guziz, ez dukegu holako irriskurik orain arte mintzo den iparraldeko herri irratiarekin, euskararen alde lan baliosa egiten baitu, ez eta Entzun Ikusen gerizan has litaken sailarekin, horren helburu nausia izanki eta preseski Euskal Herrian euskaldunki bermatzea.
|
|
|
komunikabideak. "
|
Euskal
kultura ez da gauza izan ispilu hori emateko jendeari". Horixe bera aipatu zuen Josu Zabalak ere:
|
|
2016
|
|
|
Horrek eraman ditu Euskal Kultura aztertzera proiektu batean.
|
Euskal
kultura ez dute aztergai bakan, askotariko proiektuak egiten dituzte urtean zehar askotariko gaien gainean. Berbarako, aurreko urte batean Pirritx, Porrotx eta Marimototsen Munduko loreak kantaren bideoklipa ere egin zuten.
|
|
|
11 Euskal idazle erretxinaren atsekabearen iturburu nagusia euskal irakurleak dira: ez dute prestakuntza nahikorik, hipokritak dira?
|
euskal
kultura ez baitute benetan maite eta, ondorioz, kontsumitzen, ohiko lauzpabost errituzko makroerromeriak alde batera utzita?, nahiago izaten dute gaztelania, edo frantsesa, bezalako hizkuntza zapaltzaileetan irakurri, men egiten diete estatu mailako sari inperialisten emaitza ustelei, gure hizkuntza milenarioa bera ez dute behar bezala menderatzen.
|
|
|
Autoestimurako motibo gutxi. Eta arrazoi ematen die aurkariei zera diotenean, alegia,
|
euskal
kultura ez dela berez bizi, artifizialki baizik».
|
|
2017
|
|
|
125). eskola eta bere ingurunea uztartu behar dira; euskararen erabilera hezkuntza mundutik harago hedatu beharra da, eta, horretarako, hizkuntzaren aldeko sustapen politikak beharrezkoak dira. afera politikoak eta bortxa politikoarekiko erreferentziak gurasoen kontakizunen parte dira. azken urteotan gertatu diren aldaketa politikoek hizkuntzaren biziberritzean izan duten eragina sakonean aztertzea eta azaltzea ikerketa honen aukeretatik at dago. aditutako diskurtsoetatik bilakaera bat ondorioztatzen da: euskara eta
|
euskal
kultura ez dira dagoeneko hainbeste lotzen egitasmo politiko abertzalearekin edota indarkeria politikoarekin. horri esker euskararen unibertsora guraso kategoria anitzago bat hurbildu bide da. zentzu horretan, zenbait gurasok aitortu digute haien seme alabak ikastolan sartzeko erabakia hartu zutela lerrokatze politikoekiko zalantzak behin uxatuta. aipatzekoa da elkarrizketatu guztiek, haien ideol... 14). euskararen eta euskal kulturaren jarraipenaren gaia bere horretan jorratu dute zenbait gurasok:
|
|
|
–Biziki interesgarriak diren produktuak dauzkagu hainbat arlotan euskaraz: ala nola literaturan, musikan, bertsolaritzan?, eta, hala ere, oraindik euskal kulturaren inguruan dauden estereotipoak tarteko,
|
euskal
kultura ez da kultura moderno eta hiritarra? 407 Itxura batean, Jausororen hitzok euskal kulturaren kontraesanezko definizioa ematen digute. Alde batetik, euskal kultur produktu, interesgarriak?
|
|
|
Alde batetik, euskal kultur produktu, interesgarriak? dauzkagu, erakargarriak; baina, aldi berean, beste aldetik,
|
euskal
kultura ez da, kultura moderno, bat.
|
|
|
Kultura molde hau lurralde nazional baten luze zabalean saretzen da, eta Kymlickak dioenez,, hizkuntza partekatu batean funtsatzen da? 132 Halako moldez errotzen da gizartean, non komunitate etnikoen kulturak ez bezala, gizarte harremanak harilkatzeko eta trinkotzeko ahalmena darion.
|
Euskal
kultura ez bezala, gizarte erreferentzia soziologikoak ehuntzeko gai da. Euskal kulturak tokian tokiko komunitate lokalak edo bizimolde etnokulturalak egitura ditzake onik onenean; balizko euskal, gizarte kultura?
|
|
|
Sobera leuna dela iruditzen zait.
|
Euskal
kultura ez dago lotan, koman baizik, koma induzitu batean daukate bahiturik, zeina baita anestesia espainolistaren eta kloroformo autonomistaren gaindosi baten ondorio zuzen zuzena. Exajeratzen ari naizela?
|
|
|
" Hortik beste teoria bat ateratzen da, euskalduna, gaurko
|
euskal
kultura ez zela hemen gorpuztu, bizkaiera eta gipuzkera bezelako ezberdintasunak ez zirela hemen gertatu. Replegatutako herrialde bat.
|
|
|
" Hortik beste teoria bat ateratzen da, euskalduna, gaurko
|
euskal
kultura ez zela hemen gorpuztu, bizkaiera eta gipuzkera bezelako ezberdintasunak ez zirela hemen gertatu. Replegatutako herrialde bat.
|
|
|
Ez da segurki guti! " Kasu eman behar dugu beraz
|
euskal
kultura ez dadin ‘administratua’ izan, jendek eta elkarteek dute egiten, eta kultur politikak lagundu behar du hori". Gaur egun" egonkortasun batean dago EKE, eta beraz partaide diren 150 elkarteak".
|
|
2019
|
|
|
|
Euskal
kultura ez dago agenda politikoaren lehentasunen artean. Ezta euskara bera ere.
|
|
2020
|
|
|
Ez da beti asmatzen edukiak plazaratzen, ezagutzatik kontsumora pasatzen, eta hori etengabeko gogoeta da hezkuntzan. Arazoetako bat da
|
euskal
kultura ez dagoela bloke gisara kontsideratua curriculumean.
|
|
2021
|
|
|
Beste ikusgarri batzuetan ere partaide izan da: Kautere Dantza, Ederxuri eta Bakuna bezalakoak,
|
euskal
kultura ez du arrotza, ttipitatik bere baitan ekartzen baitu.
|
|
|
Hor baladak, ahozko euskal literatura... lantzen ditugu eta hori Euskal kulturara eraman dugu, baina astean behin eskaintzen da, eta denborak ez du ematen denerako. Dena den,
|
Euskal
kultura ez da euskal literaturan ardazten. Saio bakarreko ikasgaia da eta gure ikastetxea txikia izanik, irakasleak txandakatzen joaten dira ordu solteak geratzen bazaizkie.
|
|
|
" Batetik, euskal kulturaren transmisioa ziurtatzeko beharrari; Euskal Herrian eragina duten hainbat administrazioren curriculum ofizialetan, kasu batzuetan,
|
euskal
kultura ez delako transmititzen, eta, beste kasu batzuetan, transmisioa ez delako nahikoa. (...) Edgar Morin-ek dioenez (2000: 57), partikularra eta unibertsala, batasuna eta aniztasuna, kontzeptu bereiztezinak dira".
|
|
|
|
Euskal
kultura ez du bakarrik EKEk okupatu behar. Euskal kulturak eskubide komunetan sartu behar luke; badelarik euskal antzerki bat, bistan dena, EKEk lagundu behar du, baina beste politika publikoek ere bai.
|
|
|
Garai hartan rocka eta
|
euskal
kultura ez zeuden lotuta. Eta gu rockeroak ginen.
|
|
|
Gainera, artelan horien teknika eta materialek are gehiago azpimarratzen zuten egiaz iruditegi artistiko horrek berreskuratu nahi zuen
|
euskal
kultura ez zela unibertsala, baizik eta gizonari egiten ziola erreferentzia. Adibidez, burdinaren eta burdinolaren teknikak lurraldeko industria tradizioari egiten zion aipamena.
|
|
2023
|
|
|
Lehen gaia da ikustea
|
euskal
kultura ez dagoela euskal gizartearen erdigunean. Gure ikasleen irudien kontsumoa aztertuta ikusiko dugu nekez iristen zaiela euskal kultura garaikidearen oihartzunik.
|
|
|
Lehen gaia da ikustea
|
euskal
kultura ez dagoela euskal gizartearen erdigunean. Gure ikasleen irudien kontsumoa aztertuta ikusiko dugu nekez iristen zaiela euskal kultura garaikidearen oihartzunik.
|
|
|
Jakina, kulturak biltzen ditu horiek guztiak baina gizarte garaikideetan kultur dimentsioa adiera zabalagoarekin lotu genuke. Jakina denez
|
euskal
kultura ez da soilik pilota, bertsolaritza, dantza, kantua edo maskaradak. Horiek badira kontuan hartu beharrekoak baina euskal kultura bada ere adierazpen horien (eta beste batzuen) bitartez eraikitzen den euskal identitatea, euskaltasunaren errepresentazio moduak eta sailkatzeko moduak; alegia, nor garen, nola errepresentatzen garen, nola pentsatzen dugun, nola ordenatzen dugun mundua (Corcuff 2013).
|
|
|
tamalez, kutsura hurbilduz; eta, hirugarrenik, herri komunitate baten kultura adierazpidetzat kokatzen da, eta, adibideak arretaz begiratuz gero, baita adibideen hurrenkerari erreparaturik ere, zeharka kultura aurreirieuskaldunok maizago jotzen dugu erdazrazko kultura ekoizpenetara tzi hauek islatzen direla ohartzen gara: Mendebaldeko kultura kokatzen da erdigunean; euskal kultura herri gaiekin lotzen da, eta jardun gutxitu modura irudikatzen da(" euskaldunok ez dugu[...] kultura berezirik"); eta azken adibide horren ondoren herri kultura eta kultura jasoa bereiztean, kultura mailakatze horretan indar egiten da, eta Mendebaldeko kultura logika horietan
|
euskal
kultura ez berezitzat, ez aipagarritzat jo. kultura hizkuntza, kultura hizkuntza iz. Kultura ikasiaren adierazpide den hizkuntza arautua. Gaztelania edo frantsesa zen, oro har, garaiko klase eskolatuen kultura hizkuntza.
|
|
|
Abiapuntu gisa dio elizbarrutian hagitz nabaria zela aspalditik bizi zen
|
euskal
kultura eza. Errealitate horren lekuko aipatzen ditu material egokiaren falta ebanjelioaren berri emateko, predikuak prestatzeko, dotrina irakasteko eta abarretarako.
|