|
2013
|
|
|
Eta horrela iritsi da Confebasken jarrera arbuiatzen duen proposamenaren eztabaida; goizean (o9: 30) abiatuko da Diputazio Iraunkorra, osoko bilkuraren udako ordezkaritza murritza?. Argigarria izango da EAJren eta Confebasken arteko harremanak
|
euskal
itunen galera dela-eta zein mailatan kaltetu diren neurtzeko; azken adierazpen eta gertaerei begira kalteturik egon daitezkeela ematen baitu. Baina bat da legez besteko proposamen hori tramiterako onartzea eta bestea Legebiltzarrak EH Bilduk idatzi bezala onartzea.
|
|
2015
|
|
|
Gauzak horrela, Lan Sailak Confebask eta sindikatuak azken bilerara deitu zituen irailaren 27ko arratsalderako; ez zegoen jada atzerabiderik, hurrengo goizerako deituak baitzeuden hedabideak Prestakuntza Jarraituko
|
euskal
itunaren sinadura ekitaldirako. Arratsaldez hasitako bilerak biharamun goizerarte luzatu zen:
|
|
|
ELAren itun sozialen aurkako jarreraren sendotasuna berretsia geratu zen Moncloakoen denbora gutxira, Ramon Rubial buru zuen Euskal Kontseilu Nagusiak Bilboko Itsasadarreko Ituna negoziatzea proposatu zuenean; itunari inolako aukerarik ez emateko, ELA ez zen joan Juan Iglesias kontseilari sozialistak deitutako bilerara. Izan ere, ELAren itun orokorren aurkako jarreraren arrazoi nagusia ez zen esparruarena;
|
euskal
itun soziala negoziatzeko aukeraz galdetu ziotenean ezin argiago erantzungo zuen Alfontso Etxeberriak: " estatu mailan balio ez duen itunak ez du balio Euskadi mailan ere". 93
|
|
2016
|
|
|
EAEn laugarren indar politikoa zela PPk Madrilen onartutako lan erreformak inoizko blokeo handiena ekarri du euskal lan harremanetara azken lau urteotan, Confebaskek hasieratik heldu baitzien arautegi berriak ematen zizkion abantaila itzelei, eta ELAk eta LABek ez baitute sekula onartu eragileen arteko desoreka ekarri duen erreforma hori.Bada, patronalak eta gutxiengo sindikalak gehiengo sindikalari izkin egingo dion irtenbidea eman diote usteltzen ari den blokeoari, legeak eragin mugatuko itunak ahalbidetzen dituela aprobetxatuta. Euskal sektoreetan azken urtean gertatzen ari den estatalizazioa geraraztea helburu dutela diote Mahaiko kideek;
|
euskal
itunak blindatzea litzateke itun horren xedea, lan harremanetan eta, areago, bake sozialean ondorio ezezagunak eragin ditzakeen itunarena. Lan erreformak Espainiako hitzarmenei ematen die lehentasuna, eta, hemen baino gehiago eta azkarrago sinatzen ari direnez, CCOOren eta UGTren erabakiz, gero eta euskal langile gehiago geratzen ari dira Espainiako akordioei lotuta.Jaurlaritzak ez du begi onez ikusten prozesu hori, ezta Lan Harremanen Kontseiluak ere, Tomas Arrieta presidenteak behin eta berriz esan duen gisan, besteak beste, euskal lan esparrua are ahulago uzten duelako.
|
|
|
Alegia, hitzarmenen estatalizazioari muga jartzea. Kontua da
|
euskal
itunak blindatzeko helburu hori betetzeko bihar gauzatzea espero den soluzioak kanpoan uzten duela euskal gehiengo sindikala. Eta, gehiengoa denez, Adolfo Muñozek demokraziaz hitz egin zuen, ordezkaritzaz, eta Andoni Ortuzar EAJko presidenteari galdera zuzena egin:
|
|
2020
|
|
|
Zer esparrutakoak?
|
Euskal
itunak errespetatuko dituzte. Zapateroren garaian hasitako zentralizazioan sakondu nahi dute.
|
|
2021
|
|
|
Halaber, deskarbonizazioaren bide orri bat osatuko duen aditu talde bat sortzea hitzartu dute, joan den legegintzaldian hasi lanari jarraipena emanen diona. Talde horrek Energiaren
|
Euskal
Ituna idazteko xedea zuen, baina asmoa ez zen bururaino eraman ahal izan.
|
|
|
Halaber, deskarbonizazioaren bide orri bat osatuko duen aditu lantalde bat sortzea ere akordatu dute, joan den legegintzaldian hasitako lanari jarraipena emango diona. Talde horrek Energiaren
|
Euskal
Ituna idazteko xedea zuen, baina legealdiaren amaierarekin haren ibilbidea eten egin zela gogoratu du Oterok.
|
|
|
Migrazioko
|
Euskal
Itun Sozialari atxikimendua adierazi diote
|
|
|
Ohiko osoko bilkura egin zuen udalbatzak eguaztenean, eta Eusko Jaurlaritzak sustatutako Migrazioko
|
Euskal
Itun Soziala izan zuten berbetarako gai, besteak beste. Jaso nahiko genukeena eskaintzea izeneko dokumentuan hamar puntu zehaztu dituzte, eta horiei babesa eman zien udalbatzak, aho batez.
|
|
|
Osoko bilkuraren gai ordenak 11 puntu zituen, eta horietatik gehienak mozioak, kontramozioak eta adierazpen instituzionalak izan ziren. Besteak beste, Emakumeenganako Indarkeriaren Aurkako Nazioarteko Eguna, 2021eko Euskararen Nazioarteko Eguna eta Migraziorako
|
Euskal
Itun Soziala izan zituzten hizpide. Horrez gain, energia horniduraren prezioen gorakadaren aurrean hartu beharreko neurriak eta Eusko Jaurlaritzak ezarritako Interes Publiko Goreneko Proiektuen Erregulazio berria izan zituzten eztabaidagai.
|
|
2022
|
|
|
Bien bitartean, beti egongo da arriskua Espainiako patronalak eta sindikatuek egindako itun bat Euskal Herrian agintzen hasteko, bertako eragile sozialei subjektu izaera kenduta; alegia, euskal langileen ordezkaritza sindikala eta enpresakoa baliogabetuta. Esparru ituna auzitara eraman zuten 2018an; gaur arte zutik dago, baina, lan legeak
|
euskal
itunen lehentasuna jasotzen ez duen bitartean, berriro salatu nahi duenaren esku egongo da hura ezbaian jartzea, erreformak estatuko sektoreko itunen nagusitasuna berretsi baitu. Halaxe dira gauzak.
|
|
|
Batera edo bestera, EAJk inoiz baino argiago utzi du ez duela onartuko orain erreformari bidea zabaltzea eta gero
|
euskal
itunen lehentasuna negoziatzea Langilearen Estatutuan aldaketak eginez: «Ez bada onartzen orain eta legez erkidegoen itunen nagusitasuna, gure botoa ezezkoa izango da.
|
|
|
Espainiako Gobernuak espero duen flotagailua izan daitekeena iradoki du Iñigo Urkullu Jaurlaritzako lehendakariak. Urkulluk garbi utzi du
|
euskal
itunen lehentasuna jaso behar dela nola edo hala, baina «dekretuari lotutako beste mekanismo batzuk» badirela esan du hori lor dadin, eta ez luketela «ezertan» aldatuko erreforma. Oraingo blokeo egoera eta «oztopoak» gainditzea espero du Urkulluk, euskal esparrua errespetatzeak ez duelako zertan aldatu erreforma, haren ustez.
|
|
|
Beraz, EAJren jarrera lan erreformaren inguruko jarrera leundu egin du EAEko lehendakariak, baina, aldi berean, berretsita
|
euskal
itunek lehentasuna izan behar dutela estatukoen aldean. Beste kontu bat da hori nola jaso behar den.
|
|
|
Astelehenean, berriz, EAJko ordezkariekin biltzekoa da gehiengo sindikala, horiei ere esateko 2010 eta 2012 urteetako lan erreformak baliogabetu eta aurreko baldintzetara itzuli behar dela lan araudia. EAJk berretsi du
|
euskal
itunen lehentasuna bermatu gabe ez duela erreformaren alde egingo edo abstentziora joko. Baina azken orduetan Eusko Jaurlaritzako lehendakari Iñigo Urkulluk formula berriak topatzeko ahaleginak eskatu ditu, modu horretan Madrilen sei diputatu dituen alderdiaren jarrera leunduz.
|
|
|
Urkulluk garbi utzi du
|
euskal
itunen lehentasuna jaso behar dela nola edo hala legez, baina denborak esango du Espainiako Gobernuak espero duen flotagailua izan daitekeena iradoki ote duen «beste mekanismo batzuk» erabil daitezkeela helarazi duenean. «Dekretuari lotutako beste mekanismo batzuk» badirela esan du itunen lehentasunaren arazoa gaindi dadin, eta ez luketela «ezertan» aldatuko erreforma.
|
|
|
Astelehenean, berriz, EAJko ordezkariekin biltzekoa da gehiengo sindikala, hari ere esateko 2010 eta 2012 urteetako lan erreformak baliogabetu eta aurreko baldintzetara itzuli behar dela lan araudian. EAJk berretsi du
|
euskal
itunen lehentasuna bermatu gabe ez duela erreformaren alde egingo edo abstentziora joko. Baina azken orduetan Eusko Jaurlaritzako lehendakari Iñigo Urkulluk formula berriak topatzeko ahaleginak eskatu ditu, modu horretan Madrilen sei diputatu dituen alderdiaren jarrera leunduz.
|
|
|
Urkulluk garbi utzi du
|
euskal
itunen lehentasuna jaso behar dela nola edo hala, legez, baina denborak esango du Espainiako Gobernuak espero duen flotagailua izan daitekeena iradoki ote duen «beste mekanismo batzuk» erabil daitezkeela helarazi duenean. «Dekretuari lotutako beste mekanismo batzuk» badirela esan du itunen lehentasunaren arazoa gaindi dadin, eta ez luketela «ezer» aldatuko erreforma.
|
|
|
«Bat gatoz sindikatuen eskaera ia guztiekin, baina, aintzat hartuta sindikatuek, patronalak eta Espainiako Gobernuak egindako akordioaren edukia eta Europako Batasunaren baldintzak, erkidegoaren esparruari eusteko egingo ditugu negoziatzeko ahalegin guztiak». Ortuzarrek erantsi du
|
euskal
itunek nagusitasuna izateko aldaketa hori «lorgarria» dela oraindik.
|
|
|
Ortuzarren erantzunak ez du zalantzarako tarterik utzi: euskal esparrua defendatuko dute jeltzaleek, eta,
|
euskal
itunen lehentasuna bermatu gabe, ezezkoa izango da EAJren botoa, baina hura izango dute marra gorri bakarra. Hau da, enpresen barne malgutasunaren mekanismoei eutsi izana, alegia, kaleratze errazei eta merkeei, ez da marra gorri bat izango Ortuzarren alderdiarentzat etziko bozketan.
|
|
|
«Elkarrizketa sozialetik ateratzen den edozein akordioren aurka jartzen dira». Behin behinekotasuna amaitzeko «erreforma erradikala» dela uste du, eta ukatu egin du
|
euskal
itunek ez dutela lehentasuna izango, haien berme juridikoetan sartu gabe: «Nagusituko dira, bai noski».
|
|
|
EAJko presidente Andoni Ortuzarrek «CEOE bere lekuan» jartzeko eskatu du asteon, negoziazio parlamentario bat egon dadin.
|
Euskal
itunak estatukoen gainetik jartzea besterik ez dute eskatu jeltzaleek, 2010eko lan erreforma iritsi arte zeuden moduan; hor jarri dute marra gorri bakarra, baina hori ere ez du aldatu nahi izan gobernuak, patronalaren mehatxupean. Beraz, EAJko diputatuek ezezkoa emango dute, azken orduko negoziazioek ezusteren bat eragiten ez badute behintzat.
|
|
|
Halaber, EH Bilduren ezetza segurua da,
|
euskal
itunen nagusitasuna eskatzeaz gain, kaleratze errazen eta merkeen araudia aldatzeko eskatu baitu, erreformaren muina, PPk goitik behera aldatu zuena langileen kalterako. Horiek horrela, litekeena da gaur Espainiako Kongresuak berrestea euskal lan itunek ez dutela segurtasun juridikorik edukiko eta kaleratzeak azken urteetan bezain errazak eta merkeak izango direla aurrerantzean ere.
|
|
|
Eroritako
|
euskal
itun bat estatuko baten barruan sartu bada, zer gertatuko da horrekin?
|
|
|
Guretzat ez zen izango arazo bat hori aldatzea, eraginkortasun gutxikoa litzatekeelako, baina dagoen moduan egotea ere ez da arazo bat, inondik inora. Etorkizunean bermatuko balira
|
euskal
itunak berme juridiko berriekin, ba, oso ondo, baina hori gainditutako gai bat da guretzat. Azkenean, honek guztiak gehiago du eztabaida politiko filosofikotik, eguneroko errealitatetik baino.
|
|
|
Hurrengo urtean abiatu nahi du, eta harekin batera «atzerritar jatorriko pertsonen harrerarako laguntzak» mantentzeko eta hobetzeko ahaleginak egin; hala nola asilo eskatzaileentzako eta igaroan dauden etorkinentzako bizitoki baliabideei eustea, Errefuxiatuentzako Babes Komunitariorako Programa indartzea eta egun martxan dauden laguntzak berrikustea. Era berean, Migraziorako
|
Euskal
Itun Soziala udal eremuan zabaltzeko neurriak eta haren hedapenerako materialak eratzea aurreikusi dute, gazteen problematikari heltzeko euskarri estrategia bat ezartzeko eta atzerritar emakumeen errealitate soziala aztertzeko neurriekin batera.
|
|
|
Jaurlaritzak Bide Segurtasunaren Aldeko
|
Euskal
Ituna izenpetu du hamalau erakunderekin batera
|
|
|
Bide Segurtasunaren Aldeko
|
Euskal
Ituna sinatu du gaur Eusko Jaurlaritzak, foru aldundiekin eta beste 11 erakunderekin batera, eta 17 konpromiso izenpetu dituzte, «bizimodu osasungarria bermatu eta ongizatea sustatzeko» eta «hiriak inklusiboak, seguruak, erresilienteak eta jasangarriak izateko» helburuarekin, Iñigo Urkullu lehendakariak azaldu duenez. Bi ideia horiek, bestalde, bat egiten dute Euskadiko Segurtasun Publikoarekin eta Nazio Batuen 2030 Agendarekin.
|
|
2023
|
|
|
«Adibidez, orain badirudi arlo batzuetan kezka handia dagoela erronka demografikoarekin, baina kezka hori ez dator bat umeen ongizatea bermatzeko politikekin». 2018an onartutako Familien eta Haurtzaroaren aldeko
|
Euskal
Ituna ere aipatu du: haren helburuetako bat zen haurren pobrezia txikitzea, baina geroztik handitu egin da.
|
|
|
Haurtzaroa eta nerabezaroa «lehentasunezko ardatz gisa» hartzeko eskatu diete, bai eta Familien eta Haurtzaroaren aldeko
|
Euskal
Ituna «errealitate» bilakatzeko ere. Haurren egoera ezagutzeko diagnostikoak egitea, haien parte hartzea sustatzea, larrialdirako gizarte laguntzak indartzea, osasun mentalari garrantzia ematea, hezkuntza programak bultzatzea eta beste zenbait neurri ere agertzen dira dekalogo horretan.
|
|
|
EH Bilduk ohartarazi du zaintza eragilerik ez dabilela zainketen aldeko
|
euskal
ituna eraikitzen
|
|
|
Zainketen aldeko
|
euskal
ituna eraikitzeko prozesuari buruz galdetu dio Oihana Etxebarrietak (EH Bildu) Iñigo Urkullu Eusko Jaurlaritzako lehendakariari, kontroleko osoko bilkuran. Zehazki, prozesu horretan zaintza eragileak –mugimendu feminista, zenbait sindikatu eta pentsiodunen mugimenduan dauden emakumeak, adibidez– kontuan ez hartu izanaz; betiere, gogoratuta «adostasun sozial zabala» behar dela ituna egiteko.
|
|
|
«Eusko Jaurlaritzaren ustez, zaintza herri erronka bat da, guztiok interpelatzen gaitu, eta ezin dugu beste aldera begiratu». Hala, adierazi du zainketen aldeko
|
euskal
ituna eraikitzeko prozesua bultzatzen ari direla: apirilean, Jaurlaritzak, Confebask erakundeak, eta CCOO eta UGT sindikatuek akordio bat sinatu zuten, eta hori eztabaida zibilerako mahaira eramanen dute, non hirugarren sektoreko eragile anitz dauden.
|
|
|
Euskal gizartea antolatuta dagoela esan zuen Urkulluk, eta antolaketa horretan eragile guztiek dutela lekua. Adierazi zuen, hala ere, prest daudela zaintzaren aldeko
|
euskal
itun bat sortzeko lanean aritzeko: «Aurrera egiten jarraituko dugu, sektore eta eragile guztiekin elkarrizketa sustatuz».
|
|
|
Zainketen aldeko
|
euskal
ituna eraikitzeko prozesuari buruz galdetu zion atzo Oihana Etxebarrieta EH Bilduko legebiltzarkideak Iñigo Urkullu Eusko Jaurlaritzako lehendakariari, Eusko Legebiltzarreko kontrol saioan. Zehazki, prozesu horretan zaintzaren eremuko eragileak mugimendu feminista, zenbait sindikatu eta pentsiodunen mugimendua, adibidez kontuan hartu ez izana egotzi zion, gogoratuta «adostasun sozial zabala» behar dela ituna egiteko.
|
|
|
«Eusko Jaurlaritzaren ustez, zaintza herri erronka bat da, guztiok interpelatzen gaitu, eta ezin dugu beste alde batera begiratu». Hala, gogora ekarri du zainketen aldeko
|
euskal
ituna eraikitzeko prozesua bultzatzen ari direla: apirilean, Jaurlaritzak, Confebaskek eta CCOO eta UGT sindikatuek akordio bat sinatu zuten, eta hori eztabaida zibilerako mahaira eramanen dute, non hirugarren sektoreko eragile anitz dauden.
|