|
2002
|
|
|
Ondorio horixe ateratzen da I. Mujika Iraolak (1991), I. Aldekoak (1993; 2000) edo X. Mendiguren Elizegik (1997) argitara eman dituzten artikulu nahiz sarrera interesgarrietatik1:
|
euskal
ipuingintza modernoak 1980ko hamarkadatik gaurdaino izan duen bermatze prozesuak liburu honen mugak gaindituko lituzkeen azterketa zehatzagoa eskatzen duela.
|
|
2005
|
|
|
|
Euskal
ipuingintza modernoa 70eko hamarkadaren hasieraz gerokoari esaten diogu. Hamarkada hasierakoak ditugu genero honen testu fundazionalak.
|
|
|
Atxaga, J. Sarrionandia, J. Iturralde) hamarkadako izenbururik onenetakoak eman zituzten. B. Atxagaren Obabakoak
|
euskal
ipuingintza modernoaren gailurra genuke. Bizkai idazleei dagokienez, esan bezala, Joseba Sarrionandia.
|
|
|
Idazle eta argitalpen berriak agertu ahala, ordea, zenbait zalantza argitu dira. Beharbada 80ko hamarkadako arrakasta sonaturik erdietsi gabe, argi dago
|
euskal
ipuingintza modernoak aurrera egin duena. Erabat onartuta dugu gaur egungo euskal literaturaren barruan urrats bat dela eta, kopuruz behintzat, hamarkadaren amaierarako ipuin bildumak ugaritu direla esan daiteke.
|
|
|
Ondorioz, ikusi bezala, 1983 urteak mugarri bat jarri zuen
|
euskal
ipuingintza modernoan. Ipuingintzan eta, oro har, narratiban, olerkigintzaren kalterako.
|
|
|
Irakurlea kontuan hartzen duen euskal literaturaren aroaren aurrean gaude. Estrategiok eta arestian aurreratu ditugun gaiak dira Sarrionandiak
|
euskal
ipuingintza modernoari egindako ekarpen nagusiak.
|
|
|
Aurretiaz esan bezala,
|
euskal
ipuingintza modernoak 70eko hamarkadan hasi zuen bere ibilbidea. Lehenengo ipuin liburuak hamarkada horretan argitaratu ziren, baita, Bizkaiko euskal idazleenak ere.
|
|
|
2.2
|
Euskal
ipuingintza modernoaren sorrera
|
|
|
Euskal ipuin modernoa saio batetik etorri dela esan genezake, batetik ipuingintzaren eredu garaikide nagusiak (Poe, Kafka, Txejov, Quiroga, Borges, J. Cortazar...) bereganatzetik, eta bestetik modernismoaren estetikak lantzetik. Bien uztarduran
|
euskal
ipuingintza modernoaren sorrera dugu.
|
|
|
3.1.2 Gabriel Aresti
|
euskal
ipuingintza modernoaren aitzindarietako bat
|
|
|
Ipuin hauen balio bikoitza berriro nabarmendu beharrean gaude, gaur egungo estetiken ikuspegitik urrunak diruditen arren. Batetik, estetika, gai eta idazkeragatik
|
euskal
ipuingintza modernoaren aitzindaritzat har ditzakegu, bestetik aitzindariak ere badira Arestik ondorengo lanetan jorratuko zuen poetikarena, hau da poesia sozialarena. Bere trantsizioaren erakusgarriak izan litezke.
|
|
|
Bizkaiko idazleengana mugatu izanak, gainera, arriskuak dakartza. Bat aitortuta, partziala izatea, eta lagin garrantzitsua eta adierazgarria dela esan arren, nahitaez ezin izango ditugu jorratu
|
euskal
ipuingintza modernoak eman dituen maisu-lan guztiak. Horiek oraindino itxaron dute.
|
|
|
2 IPUINAZ ETA
|
EUSKAL
IPUINGINTZA MODERNOAREN INGURUAN
|
|
|
Gure aldetik, gauzak berriro argitze aldera eta jorratuko dugun alorra mugatzearren, bereizketa bat egingo dugu. Aurretiaz aipatu bezala gure asmoa
|
euskal
ipuingintza modernoaren historiaren lan partzial bat egitea baino ez da. Ez dugu euskal ipuingintza osoaren historia egingo, ez dugu ahozko ipuingintzaren eta idatzizko ipuingintzaren arteko harremanaz jardungo, ezta izan diren idatzizko ipuin guztiez ere, hori guztia aipatu dugun arren.
|
|
2020
|
|
|
Nahiz eta, ziurrenik, azkenean ez duen ikuspegi historizista hori hautatuko, eta zuzenean joango den 1980ko hamarkadako" eztandara": ondo dago, kritika literarioa egiten baduzu, eztabaidatzea ea
|
euskal
ipuingintza modernoaren abiapuntua Iltzailleak ala Hunik arrats artean izan ote ziren, baina hori, neurri handi batean, arkeologia baino ez da, lan horien eragina eta oihartzuna oso mugatua izan zelako, berez. Alde horretatik, hobe da zuzenean Bernardo Atxaga eta Joseba Sarrionandiarengana jotzea generoaren euskal aldaeraren ezartzaile zinezkoak bilatzeko.
|
|
2022
|
|
|
Nahiz eta, ziurrenik, azkenean ez duen ikuspegi historizista hori hautatuko, eta zuzenean joango den 1980ko hamarkadako" eztandara": ondo dago, kritika literarioa egiten baduzu, eztabaidatzea ea
|
euskal
ipuingintza modernoaren abiapuntua Iltzailleak ala Hunik arrats artean izan ote zen, baina hori, neurri handi batean, arkeologia baino ez da, lan horien eragina eta oihartzuna oso mugatua izan zelako, berez. Alde horretatik, hobe da zuzenean Bernardo Atxaga eta Joseba Sarrionandiarengana jotzea generoaren euskal aldaeraren ezartzaile zinezkoak bilatzeko.
|