|
2017
|
|
|
Orain, beste garai batean gaude, egitura instituzional berria eraikitze bidean dagoelako:
|
Euskal
Hirigune Elkargoa. Garapen Kontseilua ez da aldatu, gizarte zibilaren ordezkaritza baita.
|
|
|
Edonola ere, Garapen Kontseiluko presidente bezala," normaltzat" hartzen dut. Hautetsiak juxtuki aglomerazioen eta herrien arteko elkargoetan hautatuak izan direlarik, hasi baita
|
Euskal
Hirigune Elkargoa eraikitzen. Aldaketa handia da.
|
|
2019
|
|
|
Azken urteetan eta datozenetan, lurralde antolaketan izandako aldaketak kontuan harturik, egitura lortzeko garai egokia iduritzen zaie. Batetik,
|
Euskal
Hirigune Elkargoa 2017an sorturik, Lapurdi, Nafarroa Beherea eta Zuberoa biltzen dituen instituzioa hor da, garapen ekonomikoari bideratu eskumenean laborantza txertaturik gainera. Funtsean, Pauen lortuko dituzten aulkiak hutsik utziko ditu berriz ere ELBk, koadro instituzional propioa duelako orain Ipar Euskal Herriak eta hau delako bere lan esparrua.
|
|
|
Departamenduko Laborantza Ganberak Donapaleun ireki adarra daukate FDSEAkoek lotura hori segurtatzeko gune gisa: " Donapaleuko toki hori azkartu dugu, nahi dugu oraino gehiago azkartu, hori da Euskal Herriko Laborantza Ganbara ofiziala eta
|
Euskal
Hirigune Elkargoak hori behar du ezagutu, bihar hor dugu denek lanean ari izan", zioen Patrick Etxegarai FDSEAren hautagaietako batek, Euskal Irratiek eta Kanaldudek antolatu eztabaida publikoan [Argia.eus eko multimedia atalean ikusgai]. Baina, ordezkaritza erdi proportzionala dela eta, alde bakarrera doan laborantza politika garatzea deitoratu zion Beñat Molinos ELBkoak.
|
|
|
Eskakizuna Emmanuel Macron Frantziako presidentearen kontseilariei aurkeztu berri die Jean Rene Etxegarai
|
Euskal
Hirigune Elkargoko presidenteak. Dudarik gabe, egitasmoaren sustatzaileek begi onez ikusiriko urratsa.
|
|
|
Itxaropentsu izaten segitzen dute ELB, EHLG zein Arrapitzekoek: Parisen baimena ukan bitartean, gaurdanik has daitezkeelako horrela antolatzen eta
|
Euskal
Hirigune Elkargoaren mintzakide izaten.
|
|
|
Hondakinen ardura zuen herrien arteko (Bil Ta Garbi) elkargoko presidentea izan zen.
|
Euskal
Hirigune Elkargoaren presidenteordea da egun, hondakin uren arduradun nagusia: " 2020ko urtarrilean bi urte beteko ditu Euskal Elkargoak.
|
|
|
|
Euskal
Hirigune Elkargoaren lehen betebeharra gobernantza politika egitea izan da. Arauak finkatu ahalaz, Elkargoa eta herriek osatutako hamar elkargo txikiak bateratzen joateko.
|
|
|
Iraganean, Euskal Departamendua edo instituzio berezia erreibindikatu genuenean hori galde egin genuen. Egun,
|
Euskal
Hirigune Elkargoak hori ekarri du. Hori da politika egiteko orduan elementu baikorrena, hori azpimarratu behar da.
|
|
|
Horiek ere ari dira gaur egun. Euskal Konfederazioak euskararen aldeko elkarteak eta taldeak bildu ditu bereziki, Ipar Euskal Herriaren erakundetze bidean. Gaur egunera etorrita, 2017an
|
Euskal
Hirigune Elkargoa sortu zen, iraganaren eta geroaren arteko instituzio mugarria. Bere zereginaz galdezka ekin genion solasaldiari.
|
|
|
|
Euskal
Hirigune Elkargoa 2017ko urtarrilean sortu zen. Zein da zuen aburuz, euskararen inguruan egiten ari den hizkuntza politika?
|
|
2020
|
|
|
izan ingurumena, presoen auzia zein euskara, besteak beste.
|
Euskal
Hirigune Elkargoan ere dute aulkia eta instituzio horren nondik norakoan pisua. Hala ere, herri ttipietako ika mikak eta auzoen arteko tratuak alde batera utzirik, zerrendei begira jarri gara.
|
|
|
|
Euskal
Hirigune Elkargoko hautetsiak ere hautatuko dituzte martxoaren 15 eta 22ko hauteskundeetan. Lehen hiru urteen balorapen baikorra egiten baldin bada ere, behin baino gehiagotan kritikatua izan da kostaldearen eta baserri munduaren artean sendi den desoreka.
|
|
|
Herriko Kontseilua hautatzeaz gain,
|
Euskal
Hirigune Elkargoa osatzeko boza emanen dute Ipar Euskal Herriko herritarrek martxoaren 15 eta 22an. 1.000 biztanletik beherako herrietan herriko kontseilu berriak du hautatuko elkargorako ordezkaria.
|
|
|
Auzapezak inguruan taldea duela diote Etxetoren aldekoek, bai baina auzapezak asko egiten duela diote Etxegarairen aldekoek. Giroa are elektrikoagoa da, jakina delako ekainaren 28ko emaitzak Baionatik haratago ukanen dituela ondorioak,
|
Euskal
Hirigune Elkargoan zein presoen auziari dagokionez Paris mugiarazi nahian dabilen ordezkaritzan.
|
|
2021
|
|
|
Bi erkidego horietako proiektuak aztertu ditugu erreportaje hau osatzeko artikulu banatan.
|
Euskal
Hirigune Elkargoak oraindik ez du NGEUrako egitasmo zehatzik aurkeztu, ARGIAri erakundetik azaldu diotenez.
|
|
|
Arazoari erantzuteko neurri politikoak galdetzen dituzte
|
Euskal
Hirigune Elkargoari
|
|
|
Bigarren aldarrikapen bat esku artean hasi zuten okupazioa ekainaren 23an: Zuberoa, Nafarroa Beherea eta Lapurdiko laborantza lurrei buruzko politika bat abiaraztea galdetzen diote
|
Euskal
Hirigune Elkargoari. Neurri eta erabaki politikorik gabe, ezinezkoa zaielako lurren desagerpena geldiaraztea.
|
|
|
" Ausardia politikoa eskatzen duen asmo handiko etxebizitza politika bat" aldarrikatuko dute. Hain zuzen, nahiz eta neurri interesgarri batzuk ukan, orokorrean urriaren 2an
|
Euskal
Hirigune Elkargoak bozkaturiko Bizitegien Tokiko Programak ez dituelako beharraren heineko erantzunak bideratzen. Ondoko bost urteentzako helburuak eta norabideak finkatzen ditu dokumentu honek.
|
|
|
Alokairuak mugatzeko neurri politikoen bideratzea eskatzen zaio
|
Euskal
Hirigune Elkargoari. 2014ko Alur Legeak eta 2018ko Elan Legeak dakar eskumen hau, Ipar Euskal Herrian oraindik bideratua ez dena.
|
|
|
2014ko Alur Legeak eta 2018ko Elan Legeak dakar eskumen hau, Ipar Euskal Herrian oraindik bideratua ez dena. Absurdoa badirudi ere, anitz eraikitzen delakoan ez zitzaion onartu neurri hau bideratzeko baimena
|
Euskal
Hirigune Elkargoari. Zirrikituak atzeman ala asmatu, neurri hau gauzatzea eskatuko zaio instituzioari azaroaren 20ko herri mobilizaziotik.
|
|
|
lau etxetatik bat horretara bideratua dago. Orotara, 42.238 ziren 2017an, ia 46.000 dira aurten eta
|
Euskal
Hirigune Elkargoaren Tokiko Etxegintza Planari segi, 51.000 izanen dira 2026an. Hots, urtero 892 gehiago.
|
|
|
Adibidez, Suitzak %20ra mugaturik du bigarren egoitzen kopurua eta Italiako Bolzano eskualdean" egoiliar estatutua" sortu dute, tarte nahiko luze batez bertan bizi direnei mugatuz erosteko aukera. Baina, estatutu hau sortzeko eskumenik ez du
|
Euskal
Hirigune Elkargoak: Frantzia mailan bideratu litzateke, eta kortsikar abertzaleek luzatu eskaera honi ezetzaz erantzun zion Parisek, zehaztuz" Konstituzioaren kontra" doala.
|
|
|
Fenomeno honen kontrako borrokari lotu da Alda, okupazio sinbolikoak burutuz. " Ikusten genuen egoera nahiko laster aldarazteko aukerak bagenituela,
|
Euskal
Hirigune Elkargoak hainbat erabaki hartuz gero". Bi neurri eskatu dizkio elkarteak instituzioari, urte bukaera arteko epea emanez.
|
|
|
Gutxienez zazpi dira 2021ean gurean hildakoak. Irungo Udala, Hendaiakoa, Eusko Jaurlaritza eta
|
Euskal
Hirigune Elkargoarekin mintzatu gara, drama gehiago ez gertatzeko bideratu beharreko urratsei buruz hausnartzeko xedez. Orriok ilustratuz, Gari Garaialde fotokazetariaren lanarekin gozatzeko aukera du irakurleak.
|
|
|
Maleruski, hitz ederrek ez dituztelako Bidasoako lasterrak eta mendi magalen maldak eztitzen. Galdera horien inguruan aritu gara Eusko Jaurlaritzako Migrazio eta Asiloko zuzendari Xabier Legarretarekin,
|
Euskal
Hirigune Elkargoan mugaz gaindiko harremanen ardura duen presidenteorde Joseba Erremundegirekin, Hendaiako auzapez Kotte Escenarrorekin eta Irungo herriko etxean gehiengoan dagoen hautetsi David Nuñorekin. Irungo Harrera Sareko Josune Mendigutxiarekin ere hitz egin dugu, ongi dakielako muga horretako berri, ia goizero San Juan plazan etorkinekin elkartzen denak.
|
|
|
" Igarobide jakin batzuk oraindik ere itxita egoteak ez du inola ere eragozten pertsona horiek irteteko duten asmoa". Hori irakurri dezakegu Jean Rene Etxegarai
|
Euskal
Hirigune Elkargoko presidenteak eta Iñigo Urkullu Eusko Jaurlaritzako lehendakariak, azaro bukaeran, bi eskuz idatzitako agirian. Haien" atsekabea" eta" kezkarik handiena" adierazi zuten Bidasoan gertaturiko azken dramaren biharamunetan.
|
|
|
Etorkinek bidean dituzten polizia kontrolen legezkotasunari buruzko azterketa juridiko bat abiatzekotan du
|
Euskal
Hirigune Elkargoak. " Kontrol hauek salagarriak eta konstituzioaren kontra joaten direla ondorioztatzeko oinarri juridiko batzuk badirela suposatzen dugu".
|
|
|
Erakundeen arteko Koordinazio Mahaian sartu berri da
|
Euskal
Hirigune Elkargoa, harrera hobetzeko, informazio partekatze eta koordinazio hobeei esker. Aurten hiru aldiz batu da mahaia, azkenik ekainean, eta ondoko bileraren datarik ez da oraindik jakinarazi.
|
|
2023
|
|
|
|
Euskal
Hirigune Elkargoan elikadura eta laborantzaren ardura du Isabelle Pargadek. Laborantza lurren desagerpenari buruz galdetu dio ARGIAk, eta lehen sektorearen funtsa guzion plateretan ageri denez, elikadura burujabetzaz hitz egiten bukatu dugu.
|
|
|
Safer aren eta
|
Euskal
Hirigune Elkargoaren artean hitzarmen bat izenpetu duzue: lurrak gehiegizko prezioan salduko diren aldi oro lehentasunez erosteko prozedura bideratuko du Safer ak eta elkargoa berme izanen du.
|
|
|
" Irakasleek erraten digute frantses familia batean izanik ere euskara ulertzen duela haurrak". Elebiduna garatzeaz gain, murgiltze eredua sustengatu nahian, 7.400 euro bideratzen ditu
|
Euskal
Hirigune Elkargoak irekitako leku bakoitzarentzat.
|
|
|
Halere, Frantziako Konstituzioa traba izanikan ere, instituzioek anitzez gehiago egin dezaketela uste du euskalgintzak: " Herriko etxeetako zerbitzuetan buru belarri euskara sartu dezakete", Bordagaraien ustez; eta berdin
|
Euskal
Hirigune Elkargoak ere euskara gehiago sartu dezake bere egunerokoan. Hots, ofizialtasunaren aldeko borroka eraman gabe ere, euskarara bideratzeko leku andana dago oraindik.
|
|
|
Galdera horiek esku artean hitz egin dugu euskalgintzako hainbat eragilerekin: haurtzaindegi euskaldunen sarea garatu nahian dabilen Konkolotx elkarteko Elorri Arin; haurrentzako aisialdia euskara hutsean proposatzen dabilen Udaleku ko Maddi Bordagarai; helduak euskalduntzen dabilen AEK ko Ihintz Oliden; euskararen erabilpenaren alde dabiltzan Plazara kooperatibako Eneko Gorri, Irati Fernandez eta Kamila Harluxet, baita EEPko presidentetza utzi berri duen eta
|
Euskal
Hirigune Elkargoan euskararen ardura duen presidenteorde Antton Kurutxarri ere EEPko presidente Maider Behotegik ez die erantzun ARGIAren elkarrizketa eskaerei.
|
|
|
" EEPko lehendakari berriari eskatu nahi diogu ausarta izan dadin, helburu ausartak finka ditzan eta araberako baliabideak ezar ditzatela Estatuak, Eskualdeak, Departamenduak eta
|
Euskal
Hirigune Elkargoak. (...) Ez da oraino berantegi euskara berpizteko, baldin eta zinezko borondate politikoa agertzen bada.
|
|
|
Instituzioei dagokionez, EEPz gain, 2017an osatu zen
|
Euskal
Hirigune Elkargoak ere badu Ipar Euskal Herri mailako hizkuntza politikan ardura handia. 2018ko ekainaren 23an Euskara jalgi hadi plazara hizkuntza politika bozkatu zuen, bide beretik" ofizialki" ezagutuz euskara eta gaskoia ere lurralde honetako hizkuntza gisa sinbolikoki bere pisua ukan bazuen ere adierazpenak, ez zen, ordea," ofizialtasuna" aldarrikatzeko eta beraz desobeditzeko urratsa izan.
|
|
|
5.257.046 euroko aurrekontua zuen 2023 urterako eta horietako 1.930.000 euro euskalgintzako eragileentzat. 2003an sortzerakoan zuen 2 milioi euroko aurrekontuaz geroztik apurka apurka emendatuz joan da, azken emendioa 2017an izanik
|
Euskal
Hirigune Elkargoaren sorrerarekin batera. Aurrekontu eskasegia, hizkuntza politika eraginkor bat eramateko eta euskararen alde dabiltzan eragileek duinki lan egin ahal izateko.
|
|
|
Instituzioaren baitan, berriz, politika publikoa eramateko kontu oro justifikatu eta neurtu behar dugu, begirada zorrotza dute instituzioek, berez gauza ona ere badena. Lau kideen artean adosturiko politika da
|
Euskal
Hirigune Elkargoa, Estatua, Eskualdea eta Departamendua eta EEP euskararen alde sobera engaiatzen denaren susmoa dute horietariko batzuek. Baina aldi berean, euskalgintzatik izugarriko presioa dugu, nahiko egiten ez dugula entzuten dugu, eta hori ere normala da gisa batez.
|