|
2000
|
|
|
Egunkariak, irrati emandegiak eta telebista kateak dira aztergai ditugun hedabideak, eta hiruren kasuan Hego
|
Euskal
Herriko populazioa hartu dugu erreferentzia modura, beti ere, hamalau urtetik gorako gizon emakumeen portaera mediatikoa jorratuz.
|
|
|
Hala ere, alde nabarmenakdaude beren artean. Horrela, EUSKALDUNON EGUNKARIAk, bere albisteen %7, 2dedikatzen dizkio Iparraldeko errealitateari,
|
Euskal
Herriko populazioaren barneanipartarrek duten pisutik oso hurbil (euskal herritarren %9 bizi baita Iparraldeko herrialdeetan). GARAk, Baionan delegazioa eduki arren, oso informazio gutxi eskaintzen die, ordea, Iparraldeko biztanleei beren inguru hurbilaz:
|
|
2002
|
|
|
Berrogeiko hamarkadan zehar, Ipar
|
Euskal
Herriko populazioak behera eginzuen, aurrerago? 2.4 irudian, ikusiko dugun bezala.
|
|
|
Hirurogeiko hamarkadan,
|
Euskal
Herriko populazioaren hazkundeak aisegainditu zuen inguruko herriena. Hazkunde horrek berrogeita hamarreko hamarkadan hasitako tiraldiari jarraipena emateko balio izan zuen.
|
|
|
Ipar
|
Euskal
Herriko populazioak Lapurdiko kostaldean kontzentratzera jozuen, barnealdeak etengabe behera egiten zuen bitartean. 1954 eta 1975 urteen bitartean, Baionako eta inguruko kantonamenduetako populazioak %25 baino gehiago egin zuen gora; kostaldeko gainerakoak %10 egin zuen gora, eta zerbait goraere egin zuten Donibane Lohitzune eta Hendaiatik hurbil dauden kantonamenduekere, turismoaren tiraldiaz aprobetxatuz.
|
|
|
Krisialdiak
|
Euskal
Herriko populazioaren jaitsiera ekarri zuen laurogeikohamarkadan, produkzio arazoek gehien zartaturiko bi herrialdeen biztanle kopuruek behera egin zutelako, Bizkaiko eta Gipuzkoakoek hai zuzen. Populazioarenhazkunde begetatiboaren jaitsierak, hirurogeita hamarreko hamarkadan jadaikusten hasia zen?
|
|
|
|
Euskal
Herriko populazioa asko hazi zen orain aztergai dugun mendehorretan. Biztanleen kopurua ia bikoiztu egin zen, eta hurbileko herrialdeekinalderaketa eginez erraz egiazta daiteke ikuspegi espantsibo hori (ikus 1.2 irudia). Euskal Herriko populazioa Mendebaldeko Europa bezainbeste hazi zen1, eta Frantziakoa eta Espainiakoa baino gehiago ere hazi zen; egia da, bestalde, hazkundegeldoko lehenbiziko aldi bat gertatu zela 1851 eta 1881 urteen bitartean, eta gerohazkunde azkarreko beste aldi bat izan zela 1881 eta 1931 urteen bitartean.Gainera, populazio hazkunde horiek azeleratuz joan ziren denbora pasatu ahala.
|
|
|
Euskal Herriko populazioa asko hazi zen orain aztergai dugun mendehorretan. Biztanleen kopurua ia bikoiztu egin zen, eta hurbileko herrialdeekinalderaketa eginez erraz egiazta daiteke ikuspegi espantsibo hori (ikus 1.2 irudia).
|
Euskal
Herriko populazioa Mendebaldeko Europa bezainbeste hazi zen1, eta Frantziakoa eta Espainiakoa baino gehiago ere hazi zen; egia da, bestalde, hazkundegeldoko lehenbiziko aldi bat gertatu zela 1851 eta 1881 urteen bitartean, eta gerohazkunde azkarreko beste aldi bat izan zela 1881 eta 1931 urteen bitartean.Gainera, populazio hazkunde horiek azeleratuz joan ziren denbora pasatu ahala....
|
|
|
Gizonezkoen aktibitate tasa Europako Batasunaren parekoa da (%66), baina emakumeena txikiagoa (%46, 5 Europako Batasunean eta %40 HegoEuskal Herrian). Beraz, ondoko urteetan Hego
|
Euskal
Herriko populazio aktiboaren hazkundea espero daiteke, eta, bereziki, emakumeen populazio aktiboaren gorakada. Azpimarratzekoa da, halaber, emakumeen langabezia tasak (%20) bikoiztuegiten duela oraindik ere gizonezkoena.
|
|
|
Bestalde, INSEE delako elkarteak antzeko portaera antzeman du bere proiekzioetan11, Ipar
|
Euskal
Herriko populazioari dagokionez. Horrela, zahartze prozesuari dagokionez, 20 urte baino gutxiago dutenen portzentajeak beherantz egingodu nabarmenki.
|
|
2006
|
|
|
tzako Hizkuntza Politikarako Sailburuordetzak XX. mendearen bukaeran agindutako ikerketa batek aurreikusi zuen moduan, euskara oraindik ere ez da
|
Euskal
Herriko populazio osoaren hizkuntza, ezta herritarren erdiarena ere. Alegia, euskarak oraindik ere ezinean jarraitzen du.
|
|
2008
|
|
|
Eta hauxe da baietsi nahi dugun egitatea: izatez, ñabardurak ñabardura,
|
Euskal
Herriko populazio osoa bizi da euskal erroekiko nolabaiteko periferiaren ertzetan, eta herritar ia guztien erreferentzia eta esperientzia etnonazionalak espainiarrak edo frantsesak dira funts funtsean.
|
|
|
Urte hauetan 118.289 biztanle berri dago Hegoaldeko lau herrialdeetan, baina bertakoen saldoa negatiboa da, 16.645 pertsonatan gutxitu baita. Etorkinen saldoa, ordea, positiboa izan da, ia 135.000 pertsonakoa, eta horrek permititu du Hego
|
Euskal
Herriko populazioaren hazkundea ia 120.000 pertsonakoa izatea.
|
|
|
1 taula. Hego
|
Euskal
Herriko populazioaren hazkundea, bertakoena eta atzerritarrena, zenbaki absolutuak eta ehunekoak()
|
|
2009
|
|
|
2008an ELA sindikatuak 105.000 afiliatu inguru ditu;
|
Euskal
Herriko populazioaren% 3inguru da hori.
|
|
|
Etengabe zentsuratuak direnek ETAren aurka azaltzeko kamara eta mikrofono guztiak topatu dituzte. Errazki erori dira batzuk agintarien jukutria horretan.Orobat
|
Euskal
Herriko populazioari dei egiten diogu indar guztiz Abiadura Handiko Trenaren aurka altxa dadin. Euskal Herria ezker eskuin zulatu nahi duen tren txikitzaile hori mobilizazioek eta herri presioak soilik gera dezakete.
|
|
2012
|
|
|
Laburpena. ...eskualdean, eta ezin da ahaztu, populazioaren gehiengoa erdalduna izan arren, hain populazio tasa altua duen eremu batean, gutxiengoa izanda ere, euskaldun kopurua izugarri handia dela. eremu honetan egoera larrian dago euskara kontseiluak egindako udal Neurketen rankinaren arabera; eskualde honetako hiri eta herriek jaso duten puntuazioa oso baxua da. datu kezkagarriak dira kontuan hartzen badugu
|
euskal
herriko populazioaren zati handi bat eskualde honetan biltzen dela. Lan honen asmo nagusietako bat Barakaldoko euskararen errealitatea islatzea izan da, eta horretarako, hiriaren ezaugarriak (bilakaera historikoa) ezagutzea ezinbestekoa da.
|
|
|
Lan honen asmoa, besteak beste, hizkuntza bat ahoz erabiltzeak duen garrantzia azpimarratzea da, kasu honetan euskararena. euskararen normalizazioari buruzko ikerketa gutxi egin dira ezkerraldeko eskualdean, eta ezin da ahaztu, populazioaren gehiengoa erdalduna izan arren, hain populazio tasa altua duen eremu batean, gutxiengoa izanda ere, euskaldun kopurua izugarri handia dela. eremu honetan, euskal herriko beste toki askotan bezala, egoera larrian dago euskara, kontseiluak egindako udal Neurketen rankinean ikus daitezke (http://www.udalenhizkuntzapolitika.org/udalerriak/ Barakaldo/Barakaldo.html) eskualde honetako hiri eta herri hauek jaso duten puntuazio baxua: Santurtzik 3,4; Sestaok 3,32; Barakaldok eta portugaletek 1,7 Ikus daitekeenez, datu kezkagarriak dira, kontuan hartzen badugu,
|
euskal
herriko populazioaren zati handi bat eskualde honetan biltzen dela, euskaltzaleok badaukagu larritzeko arrazoirik.
|
|
|
Valentziako ehuneko laurogeita hamarrak ulertzen dute katalana, eta jarrera ez da horren ona, askoz politizatuagoa dago. (...) Nik uste dut
|
Euskal
Herriko populazioak, gehienak, errespetatzen duela eta maitatzen duela hizkuntza, nahiz eta ez jakin" 38 Gerardo Armentiak dio euskarak abantaila pertsuasiboa eskaintzen duela" ez soilik euskaldunekin, jakina".
|
|
|
Ez da arraroaikuspegi biologiko batetik, baina politikoki oso ikuspegi aldaketa handia da: pentsa dezagun, gure kasuan,
|
Euskal
Herriko populazio handi bat. Bilbo eta Gasteizko eremu metropolitarrean bizi den jendetza. Ebro ibaiaren arrotik hornitzen dela ura edangarria lortzeko. Eta Ebro ibaiaren arroa Gaztela, EuskalHerri, Aragoi eta Kataluniako lurraldeetan zehar luzatzen da.
|
|
|
Ez da arraroaikuspegi biologiko batetik, baina politikoki oso ikuspegi aldaketa handia da: pentsa dezagun, gure kasuan,
|
Euskal
Herriko populazio handi bat. Bilbo eta Gasteizko eremu metropolitarrean bizi den jendetza. Ebro ibaiaren arrotik hornitzen dela ura edangarria lortzeko. Eta Ebro ibaiaren arroa Gaztela, EuskalHerri, Aragoi eta Kataluniako lurraldeetan zehar luzatzen da.
|
|
|
Urte haietan gertatzen ari ziren aldaketa demografikoek aro berri bat iragartzenzuten. XX. mendean
|
Euskal
Herriko populazioa ia hirukoiztu egin zen, hazkunderikadierazgarrienak 50 eta 60ko hamarkadetan izan zirelarik. Ekonomiaren hazkundetasak ikaragarriak ziren, gaur egun Txinak edo Indiak dituztenen antzekoak.
|
|
|
Horrenbestez, bi ezaugarri nagusi ditu merkatuak. Lehenengo eta behin, oso merkatu txikia da, hau da,
|
Euskal
Herriko populazioaren% 25, gehienez. Bigarrenik, txikia izateaz gain, euskarazko komunikazioaren merkatuko bezeroak aldi berean inguruko erdaren merkatuetako produktuen kontsumitzaile eta iragarle ere badira (Elosegi, 2005:
|
|
|
hartzaileak eta iragarleak dira. Alde batetik, euskarazko komunikazioaren merkatuko hartzaileak
|
Euskal
Herriko populazioaren% 25 lirateke. Beraz, merkatu txikia da.
|
|
2013
|
|
|
Itxuraz diogu, zeren euskaldunok elebidunak izanik gaztelerazko kanalaren target ere izan gara ordutik, bereziki kanal horretan soilik eskaintzen diren edota lehenesten diren generoetan. Ordutik hona, ordea, euskal gizartea ez da geldirik egon, eta, artikuluak azpimarratzen duenez, aldaketa sakona gertatu da hizkuntzaren arloan, jadanik euskarazko telebista uler lezaketenak
|
Euskal
Herriko populazioaren erditik gorakoa izateraino (artikuluak EAE aipatzen du, baina zazpi herrialdeak hartuz gero horren inguruan gabiltza). Eta horren aurrean EITBk zenbait eskema zurrun berrikusteko eta aldatzeko asmoa agertzen dute sinatzaileek.
|
|
|
Aztertzen ari garen astekariak ez bazuen ere ikusten Euskal Herriaren nortasun politiko propiorik, eta hori horrela erraten bazuen ere, denek ez zuten uste euskaldunak bereziki bero zirela Frantziaren defendatzeko. Miquèl Ruqueten arabera,
|
Euskal
Herriko populazioa ez zen bero gerlan parte hartzeko, eta ez zeukan frantses nazioarenganako atxikimendu handirik. Eskualduna astekariaren azterketaren helburua ez da euskal gizarteak zinez zer pentsatzen zuten jakitea, baizik eta astekari horrek euskal gizarteari zer mezu zabaltzen zion argitzea, sarrera nagusian esplikatu dugun bezala.
|
|
2014
|
|
|
Uste dugu hiriburuak eta eskualde buruak ere badutela izaera hori. Batetik,
|
Euskal
Herriko populazioaren parte handiena halakoetan biltzen delako eta bestetik, eremu horiek inguruko herriengan eragin nabarmena dutelako. Izan ere, Euskal Herrian oro har (Gipuzkoa salbuespena izan daiteke) eraiki den lurralde antolamendu ereduak, herrialdeak hiriburuen bueltan egituratzea ekarri baitu nola zerbitzuen, hala garraio-bideen ikuspegitik.
|
|
2015
|
|
|
Salcesek dioenez (2016: 544), Médiamétriek. Xiberoko Botzaren audientzia 1995 eta 2002 artean baino ez zuen neurtu; azken urte horretan irrati zuberotarra aintzat hartzeari utzi zion audientziak Ipar
|
Euskal
Herriko populazioaren ehuneko oso txikia osatzen zuelako.?
|
|
2016
|
|
|
Erantzun posible bat aski erraza da:
|
Euskal
Herriko populazio osoa95 2.649.000 lagunekoa delarik, EAEn bizi da jende gehiena (1.873.000 lagun: Euskal Herriko %70, 1 hortaz).
|
|
|
c)
|
Euskal
Herriko populazioaren aurreikuspena datorren hamarkadarako.
|
|
2017
|
|
|
Ezinezkorik ez dagoela erakusten ari dira hauek.Gure Esku Dago dinamikan ibili zara azken boladan. Gaztetako askatasun eta herrigintza gose hura berriz pizteko modurik ikusten duzu
|
Euskal
Herriko populazio piramidea horren zahartuta dagoen honetan. Ez da erraza. Ditugun helburuak aurrera eraman ahal izateko mugimendu indartsu bat behar da.
|
|
|
Ongizatea analizatzean, jatorri kulturalaren efektua (F (2, 701= 58,74; p p<, 001;? 2=, 014) eta interakzio efektua esanguratsuak izan ziren (F (2, 701)= 3,15; p=, 043;? 2=, 009). Alde batetik, Latinoamerikako (t=, 749; p=, 455) eta
|
Euskal
Herriko populazioan (t=, 297; pt=, 767) ez dago desberdintasun esanguratsurik gizonen eta emakumeen artean ongizate mailan. Magrebeko taldean, berriz, emakumeek gizonek baino ongizate gehiago adierazten dute(= 2,37; p=, 018).
|
|
|
Zalantzarik ez, askok eta askok hartu zuten Montevideo eta Buenos Aireserako bidea, baina adituek ezin dute zehaztu joandako euskaldunen zenbatekoa. Kopuruak kopuru, badaude ere zeharkako datuak ezin garbiago erakusten digutenak
|
Euskal
Herriko populazioak jasandako hemorragiaren handia. Kasurako, nire ustez ezin adierazgarriagoa da jakitea jadanik 1850ean, non eta Buenos Airesen argitaratu zela Frantzisko Jauregi donibandarrak apailatutako Gramera berria, ikasteko eskualdunec mintzatzen espainoles, dibiditua bipartetan; lehena ortografiaren gainian, eta bigarrena lenguayaren ikasteko erreski mintzatzen, eta areago dena, birritan argitaratu zela, 1860 eta 1883an.
|
|
2018
|
|
|
Galdera hauek erantzun konkretuak ukan dituzte, biharko Ipar
|
Euskal
Herriko populazioaren beharreri ihardesteko. 2019a, urte garrantzitsua izanen da arlo huntan, Euskal Elkargoak definitu baitu lurralde proiektu bat Ipar Euskal Herriarentzat.
|
|
|
Euskal Herriko Garapen Kontseiluak jendarte osoaren ahotsa izan nahi du, proiektu konkretu batzuk proposatuz gero Euskal Elkargoak onartuta, hautetsiek plantan jarri dituztenak. Ipar
|
Euskal
Herriko populazioa handituz doa (3.000 jende berri urtero), hunek erran nahi du beharkizun berri batzuk agertzen direla, besteak beste arlo hauetan: etxebizitzak, garraioak, zerbitzu desberdin batzuk eskastuko direla.
|
|
|
Potentzialki irits zezaketen populazioaren zati mugatu batengana baino ez dira iristen. Eta zati hori gutxiengo nabarmena da
|
Euskal
Herriko populazioaren baitan.
|
|
|
Orain, Limousin eta Poitou Charentes eskualde administratibo ohiak ere bereganatu ondoan, Akitania Berria du izena. Euroeskualdeak 9 milioi biztanle dauzka(
|
Euskal
Herriko populazioa horren herena baizik ez da).
|
|
2020
|
|
|
Ikerlan honekin, bestalde, euskarazko ebaluazio tresnak garatzeko beharrari erantzun nahi zaio hein batean. Izan ere,
|
Euskal
Herriko populazioaren kopuru esanguratsu batek bere egunerokotasunean euskara erabiltzen du edo/ eta bere ama hizkuntzatzat jotzen du; are gehiago, euskararen erabilerari dagokionez, azken inkestek goranzko joeraren berri ematen dute. Hala, lurralde honen ezaugarri soziolinguistikoek euskarara egokitutako eta baliozkotutako ebaluazio tresnen beharra agerian jartzen dute, eta, hartara, EADG galde sorta euskal hizkuntza eta kulturara egokitu nahi da.
|
|
2021
|
|
|
Bada, inork ez duelako idatzi". Testuinguru horren barruan, eta hori eraldatzeko xedez, jaio da Wikikunde,
|
Euskal
Herriko populazio unitate txikiak dokumentatzeko ahalegina: orri berriak sortu, ilustratu eta datu gehiagoz hornitzeko egun badirenak.
|
|
2023
|
|
|
Ez alde ez kontra direnak anitz dira, %49, 2 Aldiz kontra direnen kopurua ttipituz doa, %14, 5 (2016an %17, 1). Ipar
|
Euskal
Herriko populazioaren %60 inguruk euskararentzat interes handia du. Ipar Euskal Herriko pertsonen %16, 5ek nahi luke seme alabak murgiltze ereduan eskolatzea eta %37, 5ek eredu elebidunean.
|
|
|
Ipar Euskal Herrian etxe baten ukaiteko eskubidearen aldeko borrokan eta jabetzaren eztabaidan eragile berri bezala agertu da, egoitzak alokatzen dituzten pertsonak lehen lerroan ezarriz. Alokatzeen merkatuan, 110.000 pertsona, Ipar
|
Euskal
Herriko populazioaren herena, bereziki langile klaseak eta gazteak dira HLM eta egoitza pribatuak alokatzen dituztenak.
|
|
|
2019an, 60 urte baino gehiago zutenek Ipar
|
Euskal
Herriko populazioaren %31, 5 ordezkatzen zuten eta 75 urtetik gorakoak %12, 4 2050erako, proiekzio demografikoek 65 urtetik gorako populazioa bikoiztuko dela errana da. Gaur egun, Ipar Euskal Herrian, 65 urtetik gorako pertsonen %77 baino gehiago bere etxearen jabe da.
|
|
|
|
Euskal
Herriko populazioaren parte handi batek, hemen bizi arren, Espainian izan du erreferentzia politikoa, Fullaondok dioenez, eta «logikoa da» Espainiatik iritsitakoen talde handi batek erreferentzia horiek bilatu izana. «Ezkerreko ardatzean alderdi bakoitzaren boto emaileen batez besteko adina esanguratsua da:
|
|
|
Bestalde, Euskal Herriko tradizioaren arabera, etxaldea premuari, hots haur zaharrenari, uzten zitzaion, eta premu ez zirenak bizibide baten aurkitzera behartuak ziren. Gainera, Europa osoan bezala,
|
Euskal
Herriko populazioa azkarki hazi zen.
|