|
2000
|
|
|
Euskaltzaindiak bere sorreratik Jagon Sailaren ardurapean dituen eginkizunetarako baliagarri ditugu ONU eta Unesco ren arau horiek,
|
Euskal
Herriko muga guztien gainetik, nahiz Iparralde nahiz Hegoalde, ahal denean administrazioekin erarik hoberenean arituz eta lan eginaz; eta, hori ezinezko zaigunean, horien gainetik aipaturiko bi erakundeotara edo Europako Parlamentura joaz.
|
|
2001
|
|
|
Hark zioenez,
|
Euskal
Herriko mugaz harantz guraso jendea beldurrez airean zegoen" gazte jendeak gero eta gehiago erabiltzen" zituelako"' atxis',' marijuana',' anfetaminak',' eroina',' L.S.D.' direlakoak". Zorionez, ez zirudien gaztedi horrek arazorik zuenik edariarekin, alkohola ez baitzuen Olaldek inon aipatzen.
|
|
|
Prezipitazio erregimena eta lurpeko urak direla eta, ur emaria ez dute oparoa; bai, ordea, iraunkorra. Mediterraneorako isurialdean Ebro da ibai guztien bilgunea;
|
Euskal
Herriko muga eratzen du Gaztela eta Errioxarekin. Oro har, ibai hauek beste isurialdekoak baino luzeagoak dira.
|
|
2002
|
|
|
Deustu (1988), Gasteizko Olabide (1988), Lauaxeta Zornotza (1988), Santutxu Bilbo (1989), Irun Hondarribia (1989), Bermeo (1990), Donostiako Herri Ametsa (1990), DonostiakoAmossarrain (1991), Lasarte Oria (1991), Urnieta (1991), Zarautz (1991), Galdakao (1992), Oñati (1992), Oiartzun (1992), Mungia (1993), Donostiako Aitor (1993), Sopela (1993), Legazpi (1993), Tolosa (1993), Donostiako Zurriola (1993), Ermua (1994), Anoeta (1994), Arrasate (1994), EtxarriAranaz (1994), Arantzazuko Ama Eskola (1994), Leioa Erandio (1994), Azkoitia (1995), Basauri (1995), Ibarra (1995), Lizarra (1995), Usurbil (1995), Iruñako San Fermin (1996), Iñigo Aritza (Ziordia, Olazti, Altsasu, Urdiain), Laudio (1997), Agurian (1999), Iruñako Jaso (1999). Hauetaz aparte, ikastola gertakariak bere isla izan du
|
Euskal
Herriko muga zehatzak gaindituz erbestekoeuskal komunitateetan ere, Caracas-ko Euzkadi Venezuela ikastolako kasuan batik bat. I. Fernandez eta beste (1999)?.
|
|
|
Euskaldungoa hiztun kolektibo bat da, zerbaiten parte delako ideia gero eta modu argiagoan garatzen ari dena; besteak beste, euskara hutsez ari diren hedabideei esker, muga guztien gainetik. Teknologia komunikatibo berriei esker, esate baterako, Ameriketako euskaldunek euskarazko produktu kulturala kontsumi dezakete,
|
Euskal
Herriko mugetatik at, eta balizko Euskal Herri batean senti daitezke. Muga kartografikorik egon ez arren, muga kulturalaren moduko bat ezar daiteke, kontzientzia kolektiboan baino ez bada ere.
|
|
|
...ean oinarritua, publikoa, autonomoa, osoa, demokratikoa, berritzailea, irekia, ikasleriaren garapen integrala bermatuko duena, euskararen eta euskal kulturaren hedapena ahalbidetuko duena, ikerkuntzari leku zabala eskainiko diona, langileria propioa izango duena, eraikin konbentzionalean kokatua eta ikas/ irakaskuntza prozesua ikas/ irakasgela birtualen bidez aurrera eramateko aukera emango duena,
|
Euskal
Herriko mugen gainetik mundu osoko beste herrialde eta kulturekin harreman zuzena izango duena, ekarpen propioak eginez eta besteenak jasoz.
|
|
2003
|
|
|
Garbi dago euskal literaturak, berriak edo zaharrak, geroago eta interes handiagoa sortzen duela
|
Euskal
Herriko mugetatik kanpo, eta geroago eta normalago ikusten ditugula euskal lanak beste hizkuntza batera normalean, gaztelerara itzulirik.
|
|
|
Hala eta guztiz ere, kasu honetan aizkorakada hedabide euskaldun baten kontra jo badute ere, nago kolpearen helburua
|
Euskal
Herriko mugez haratago dagoela. Nago Espainiako hedabide guztiei bidali zaien oharra dela.
|
|
2004
|
|
|
Euskalduntzea
|
Euskal
Herriko mugez haraino joan dela esanez ez dizuegu aparteko albisterik ematen. Ezagun da munduan zehar barreiatuta dauden euskal etxeetan, adibidez, euskara eskolak hartzen dituztela batzuek arbasoen hizkuntza berreskuratzeko.
|
|
2005
|
|
|
Ez dago festaren formula bateraturik. Alboko kulturei begiratzen badiegu, mundu osoko herri mugakideetan gertatzen den bezala,
|
Euskal
Herriko mugetako kulturek festaren elementu asko partekatzen dute. Milagro herriko festek zer ikusia handiago dute Errioxako Rincon de Sotoko festekin Lasarte Oriako festekin baino.
|
|
|
Nire ustez, ospakizuna eta festa ez doaz elkarren aurka. Euskal Herria beste kulturen aldean ezberdin ikusten dut, baina euskal festa ez da ehunetik ehunean euskalduna, euskal ezaugarriak biltzen dituen festa da, baina ez modu bateratu batean, adibidez,
|
Euskal
Herriko mugetako festa, ez da Biarno, Aragoi, Errioxa edota Kantabriako festetatik erabat ezberdina.
|
|
2006
|
|
|
Urte hauetan pilota profesionalaren mundua gero eta zabalagoa bilakatzen ari da.
|
Euskal
Herriko mugak aspalditik pasatuak ditu. Enpresa berri batzuk ere sortzen dira tartean egun guziz handitzen ari den ipotxa, Nafarroako Frontis.
|
|
2007
|
|
|
Izan ere, hainbat euskal jatorriko izen dugu Gaskoniako lurralde horretan. Euskal izenok hainbat ugariago dira gaurko
|
Euskal
Herriko mugarantz hurbildu ahala, batez ere Biarnoan eta Pirinio barreneko ibarretan. Hala esaterako, Elinberri, Auchen antzinako izena, Auskien hiri zaharra.
|
|
2008
|
|
|
Bigarren Mundu Gerrak iraun zuen urteetan, nazien aurkako hainbat talde klandestinok Madrilen zeuden aliatuen zerbitzu sekretuek eta enbaxadek sostengatzen zituztenak
|
Euskal
Herriko muga gurutzatzen zuten erresistentzia eta alemanen jazarpenetik ihes zihoazenak babestu eta berriro aliatuen aldera itzultzeko. Iheslariek usaian ibilbidea Gibraltar edo Afrika iparralderaino egiten zuten, eta handik Londres aldera eramaten zituzten.
|
|
|
–Herritarrek bere egin behar dute erabakitzeko eskubidea, beraiei dagokien eskubidea dela onartu behar dute, eta gogoan izan etorkizuna ez ezik, eguneroko bizimoduaren baldintzak ere erabaki egin behar direla herri aurreratuagoa izatekotan?. Gainera,
|
Euskal
Herriko mugetatik kanpo landu nahi dute diskurtso hori, gatazka politikoa izanik, irtenbide politikoak erabili behar direla aldarrikatuz.
|
|
|
Makina bat aldiz esan dut, eta hemen berriz, kanpokotzat zer hartzen dugun, osoki kanpoan kokatzen den argitaratzailea edo etxe nagusia
|
Euskal
Herriko mugetatik at duena. Nahasian hartzen ditugu hemen bai enpresak eta bai elkarteak.
|
|
2009
|
|
|
Azken talde hori. Iparraldea zeharkatzen duen ibaitik hartzen du izena? izan zen lehen euskal rock taldea eta 1970eko hamarraldiaren bukaeran egiten zuen musika ezaguna zen baita
|
Euskal
Herriko mugetatik kanpo ere. Aukeratu dugun kantan garrantzi handiko hiru elementu dira nagusi:
|
|
|
|
Euskal
Herriko mugak: haustura identitarioaren adierazpen instituzionala
|
|
|
|
Euskal
Herriko mugak: haustura identitarioan sakontzeko tresna
|
|
2010
|
|
|
Hurrengo astean albiste gehiago zekarren aldizkariak. Soldaduen joan etorriak,
|
Euskal
Herriko mugaz honanzko lau probintzietatik heldutako milaka gizon eta armamentua enbarkatzen ziren Bilbo eta Pasaiako portuetan.
|
|
2011
|
|
|
Denborarekin egindako deialdia da, «purrustaden» politikatik at, eta geroan euskararen kontra bihur daitezkeen lege egitasmoak baztertuz. Deiadar horrek
|
Euskal
Herriko mugak gaindituko ditu. Izan ere, euskaldunekin batera, hizkuntza gutxituen aldeko manifestazioak antolatuko dituzte Alsazia, Bretainia, Okzitania, Katalunia eta Korsikan, egiazko lege geriza eskatzeko.
|
|
|
–Reicheko gerlaririk hoberenak ginen. Gure unitatea
|
Euskal
Herriko mugaz arduratzen zen. Lan gogorra, baina ederra.
|
|
2012
|
|
|
«Isiltasun gorgarri hau,
|
Euskal
Herriko muga gaindituta, Madrilera helduko da»
|
|
|
Hala, manifestazio isila izanda ere, mezua dagokion lekura heltzeko itxaropena agertu du: «Isiltasun gorgarri hau,
|
Euskal
Herriko muga gaindituta, Madrilera helduko da, PP konturatu dadin» Hala, Espainiako Gobernuari jarrera aldatzeko galdegin dio, «herri honetako normalizazio politikoan agente aktibo bihur dadin».
|
|
|
Euskal Gabon kantuen sorta berezia eskainiko dute.
|
Euskal
Herriko mugetatik at sortutako Gabon kanta bereziak ere eskainiko dituzte, tartean Santa Baby eta Rosie Christmas. Bestalde, hainbat politikari Gure Olentzero abestia kantatzen agertuko dira. ETBko albistegietako kide batzuek, berriz, Mari Domingi kantaren bertsio berezia eskainiko dute.
|
|
|
Villasanteren asmoak, bahean iragazi baino lehen, ozen eta arrai aitor dezagun jaunhau euskara eta gure herriarekiko maitasunik aratz eta garbienak eraginda datorkigula.Eskerrak ere eman behar dizkiegu eskola berri honetako jaunei orain arteko euskalariguztiek baino argi eta klarkiago euskararen noraezekotasuna nabarmendu digutelako.Horiek euskara maila guztietarako nahi dute, eta
|
Euskal
Herriko muga guztietarako erebai. Alde horretatik goragarri ditugu.
|
|
2013
|
|
|
Paristik Euskal Herriak jaso «mespretxuak», «mehatxuak» eta «diskriminazioak» salatzeko unea eta gunea izatea nahi dute. Euskal lurralde elkargoaren aldarriak jasan «mespretxua» oroitarazi zuten, eta gehitu zuten «mehatxatuak» direla ere hurbileko zerbitzu publikoen desagerpenarekin, ikastolei ezarri oztopoekin eta kantonamenduen mapak dakarren Ipar
|
Euskal
Herriko muga historikoen zangopilatzearekin. «Diskriminazio ikaragarria pairatzen dugu; guretzat ezinezkoa dena besteentzat aukera izan liteke», zioen Nikolas Blainek, Korsikaren aitorpenan lortu aitzinamenduak oroitarazirik.
|
|
|
Esan daiteke, beraz, jauzi handi bat eman duela txalapartaren egoerak XXI. mendean. Txalapartarien kopurua hazi egin da, eta
|
Euskal
Herriko mugetatik kanpo ere entzun daiteke txalaparta.
|
|
2014
|
|
|
Espainiako Itzuliak
|
Euskal
Herriko muga zeharkatzea mamu beltza izan da, historikoki, gure independentistendako. Garai berrien kontua egia izanen da, norbait politika zentzuzkoa egiten ari baita ezker abertzalean.
|
|
|
Taldeka, banaka, zaletasun bereziak dituztelako..., gehienek izan dute euren tartea. Basopeta guraso elkarteak bere atxikimendua azaldu nahi dio gure eskualdeko aldizkariari”.Oinkari dantza taldeaAMASA VILLABONAEuskal dantza tradizional eta garaikideak landuz, herri, eskualde nahiz
|
Euskal
Herriko mugak gainditu ditu azken urteotan Oinkarik. “Dantza alorra gure eginkizun garrantzitsuena izan arren, herriarekiko harremana ezinbestekoa da Oinkari bezalako talde herrikoi batentzat.
|
|
|
Inoiz edo behin
|
Euskal
Herriko mugetatik kanpo ere joan ziren, eta jende handiarekin programatu zituzten, orduko kronikek esaten dutenez. Andre Dassary chansonnier famatuarekin kantatu zuten Frantziako hiriburuan.
|
|
2015
|
|
|
Beraz, ez dago
|
Euskal
Herriko mugetatik kanpora joan beharrik txoko polit eta interesgarriak ezagutzeko.
|
|
|
Ikuskera subjektibista honetan inon baino ageriago geratzen da naziotasunaren banaketa espaziala: pertsonak lurraldeka batzen dira, eta mugek erabakitzen dute norberaren nazio adskripzioa;
|
Euskal
Herriko mugen barruan geratu direnek euskal nazioa osatzen dute; mugen beste aldean geratzen direnek, espainiarra edo frantziarra. Barrura begira, herritar guztien integrazioa bilatzen da, eta horretarako, normalean, iragana eta ezaugarri etniko kulturalak proposatzen dira.
|
|
|
Baina hor ez ezik, Madrilen, Bartzelonan, Parisen, Londresen, Poznanen, Moskun, Tokion, Buenos Airesen, Renon... nonahi daude euskaldunak. Euskara ez da, dagoeneko,
|
Euskal
Herriko muga estuetan bizi den hizkuntza, mugarik gabea delako Euskararen Herria.
|
|
|
Emakume miresgarria. Nahiz eta buruzagia izan, komandantea,
|
Euskal
Herriko mugara etorri eta pilotuak pasatzen ibiltzen zen Florentinorekinbatera. Oso andre txikia zen, itxuraz ahula.
|
|
|
" Nahiz sozialista estaduak nik nahiagoko nuen euskal departamenduaren egitea ez duen onartu, gaur egiten duten herri elkargo haundiaren alde agertzen naiz, projektu hau departamenduarena baino hertsiagoa izanik ere. Alde batetik
|
Euskal
Herriko mugak barne dauzka eta oro har gure herriaren alde lan egitea errextua izanen da. Bertze bortz ilabete gelditzen dira gauzak leguntzeko, nola gobernatua izanen den ikusteko eta herri elkargoetan lan egiten duten jendeen geroa segurtatzeko, nik alde bozkatuko dut" zion auzapezak.
|
|
2016
|
|
|
Orduan jaiotako estatu nazioaren ereduak bere izateari eutsi dio, baina behinolako hegemonia galdua du. Horrenbestez, bestelako antolamendu politikoen abaguneaz hausnartuta, aztergai izango da epe ertainera bederen, erakundetze modu berrituen harira,
|
Euskal
Herriko mugaz gaindiko harremanen abagunea. Horretarako ere kirola, eta zehazki esateko, futbola eta errugbia, izan lituzke etorkizuneko ikerketa ildoak zientzia jomuga eta bitarteko.
|
|
2017
|
|
|
–Study on dubbing and subtitling needs and practices in the European audiovisual industry? (
|
Euskal
Herriko mugak zehazteko aipatutako lana egokitu egin da).
|
|
|
Zeintzuk ziren
|
Euskal
Herriko mugak
|
|
2018
|
|
|
Comete sarea Euskal Herrian) liburua, eta datorren abenduan aterako du liburuaren berridazketa, material berri ugari gehituta. " Niretzat, Comete ikertzen hasi nintzelarik, interes handikoa zen mugaz gaindiko fenomenoa zela,
|
Euskal
Herriko mugaren alde bietan gertatzen zena eta nazioarteko izaera zuena; alegia, mundu mailako gertakari historiko handi bat nola gertatzen zen lurralde txiki batean, eta nola hartu zuen parte herriko jendeak".
|
|
|
Manuel Sarrion arbitroak hala izan zenik gezurtatu badu ere.
|
Euskal
Herriko mugetatik kanpoko hainbat medioen arreta ere piztu du gaiak, BBC agerkari prestigiotsuarena, horien artean. Elgoibarko Udalak ere gertaturikoa salatzeko adierazpena zabaldu du.
|
|
2020
|
|
|
Erabaki genuen borroka horretan parte hartu zuten horiek izango zirela protagonistak. Dena dela, barrutik kontatu dugu, baina
|
Euskal
Herriko mugak zeharkatu, eta kanpora ere atera gara ahots horien bila. Danimarkan, Anne Lund elkarrizketatu genuen, hain zuzen; Ez, eskerrik asko!
|
|
|
Euskal Herriko antzokietatik bira bat abiatuko dute ondoren; besteak beste, Bizkaian (Basauri, Ermua, Zornotza, Santurtzi, Durango) eta Gipuzkoan (Ordizia) egingo dituzte emanaldiak.
|
Euskal
Herriko mugetatik kanpo ere atera nahiko lukete, baina oraindik ez dute ezer zehaztuta. «Garrantzitsua da ikuspegi ugari badirela erakustea».
|
|
|
Eric Spitz Pirinio Atlantikoetako prefetak iragarri du Hego Euskal Herritik Ipar
|
Euskal
Herrirako muga zeharkatzeko agiri berezi bat erakutsi dela. «Baliozko arrazoi bat du Ipar Euskal Herrira sartu nahi duen pertsona orok», esan du Spitzek.
|
|
|
Baina kritika politikoak
|
Euskal
Herriko mugak ere gainditu zituen. Askapeña konpartsa internazionalistak zirku bat irudikatu zuen, «horixe baita mundua», Bea Paulek azaldu zuenez.
|
|
|
Rosa Arburua Goienetxek
|
Euskal
Herriko mugaz gaineko portugaldarren pasa ikerlanean esaten duenez, portugesak izan zitezkeen zazpi hildako topatu zituen Hondarribiko erregistroan, 1955etik 1975era bitarteko kanpotarren hil agirietan. Bat izan ezik," izengabeak" denak.
|
|
2021
|
|
|
Musikaire jaialdia edulkoratu xamarra dela dio Iriartek," publiko guztiarentzat" etiketa daramana.
|
Euskal
Herriko mugetatik harago, munduko musika eta kultura askoren plaza bihurtzen da Elorrio hilabetez. Dohainik eta halako lekuetan izatea da adin guztietako jendea erakartzeko gakoa.
|
|
|
|
Euskal
Herriko mugetatik kanpo ere arrakasta du Tropelak. Euskal produktua den heinean, balioan jarri beharrekoa da, ezta?
|
|
|
Bere iritziz, politika kulturaletik Haur eta Gazte Literaturari (HGL)" garrantzi handiagoa" eman behar zaio, eta, lehenik eta behin, HGL n lanean diharduen Galtzagorri Elkartearekin," HGLko elkarte bakarra eta The International Board on Books for Young People (IBBY) 66 erakundearen euskal adarra dena", hain justu ere," duintasunez eta finkotasunez lan egitea, gutxinaka gutxinaka borondatezko jardunetatik aldenduz". Modu berean, euskal literatura nazioartera zabaltzea garrantzitsutzat jotzen du HGLk
|
Euskal
Herriko mugetatik haragoko espazioetan ere tokia izateko, eta liburuaren inguruko esparruetan" literaturaren kalitate mailan zorrotzagoak" izatea galdegiten du elkarrizketatuak, argitaletxe, editore, erakunde publiko nahiz editoreei. Horrekin batera, HGL eremuan espezializazio handiagoa beharrezkoa dela uste du," irakurketa arloko ofizioaren eta irakurle komunitatearen egitura sendotzeko"; esate baterako, haur eta gazte literaturaren inguruko ikasketa espezializatuak sortzea, graduondokoak, masterrak eta abar.
|
|
|
1960ko eta 1970eko hamarkadetako portugesen migrazioa ikertu zenuen[
|
Euskal
Herriko mugaz gaineko portugaldarren pasa, 2012]. Orain gertatu denak zer antzekotasun du?
|
|
|
G7a, COVID hedapena saihestea eta, orain, terrorismo jihadista. Anitz izan dira Hego eta Ipar
|
Euskal
Herriko muga ixteko arrazoiak. Erabaki honek eskualdeko hainbat herritarren egunerokotasuna hankaz goiti paratu du eta horietako batzuen testigantzak bildu ditu TTIPI TTAPAk.
|
|
|
Osasun egoeraren ondorioz hainbat aldiz atzeratu ostean,
|
Euskal
Herriko mugetatik kanpoko lehen proiektua da taldearentzako. Azaldu dutenez, pandemiaren eraginez Kantikaren agenda oso kaltetua egon da, beraz, bira hau pizgarri garrantzitsua izango da taldearentzako.
|
|
|
Zimendu horiekin ekingo dio ibilbideari datozen hilabeteetan Errenteriako Torrekua eraikinean, bertan izango baitu behin behineko egoitza.
|
Euskal
Herriko mugez haratago erreferentzia bilakatzeko bokazioa ere hasiera hasieratik garatuko du, egitasmo aitzindaria izango baita nazioarteko mailan. Horrela, hizkuntza gutxituak biziberritzeko lanean diharduten guztientzat erreferentzia izango da BADALAB.
|
|
2022
|
|
|
Izan ere, lehen urteetan nazioartera begira jardun zuen Artiumek, bilduma bera ere
|
Euskal
Herriko mugez gaindiko artistengana zabalduz. Eta garesti ordaindu zuen hori:
|
|
|
Ohitura denez, zinemazaleek
|
Euskal
Herriko mugez haraindira bihurtu dituzte begiak urteko lehenbiziko hilabeteetan. Aurrena, Beverly Hillsera (AEB).
|
|
|
Euskaldunen historia ezin da osoki
|
Euskal
Herriko mugen artean eden eta kabitu, askoz ere zabalagoa da: parte handi bat egin da gure aberri edo amerritik bazter, euskaldunak hein bat saldoan ibili diren toki anitzetan.
|
|
2023
|
|
|
Bizi zen artean —Egañak bere diskurtsoa eman zuenetik—, mito bat izan bazen ere, hil ondoren loratu zen Iparragirreren mitoa. Hala, mendea bukatu aurretik haren oihartzunak
|
Euskal
Herriko mugak gaindituak zituen, erabat. La Renaxensa k galegoz idatzi zuen urretxuarraz eta La Ilustració Catalana k, katalanez.
|
|
|
Urrendutako eman beharrean dira anaiak Sohütako ikastolako aro bilkura, uste baino anitzez haboro luzatu baita. Ontsalaz, gauean finituren dute aro bidaia Eskiulan, Biarnon,
|
Euskal
Herriko mugez lekorean. Besarkatze eta pott bero bero hunkigarriak eman dizkiote elkarri bertaraturikoek eta anaiek.
|
|
|
Xantza desirak eta esker onak nahasi dira giroan, trumilka eta samaldaka. Azkenik, hunki hunki eginik, lekoratu eta haize beltza, manexen haizea, ilki du azken aldiz
|
Euskal
Herriko mugetatik kanpora eramatekotz. Eskiulara, Biarnoko herri euskaldunera.
|
|
|
Arlo pedagogikoaz gain, konpainia bezala haur eta gazteentzako antzerkia sortzen dute, eta musika arloan euren abestiekin CDak ere atera izan dituzte. Orain dela lauzpabost urte ikasleekin film pedagogikoak ekoizten hasi ziren,
|
Euskal
Herriko muga gainditu dutenak, Venezuela eta Kubako haurrekin aritu baitira elkarlanean.
|
|
|
...z, Santa Eufemia… Bizkaiko mendi ederretan ibili naiz, aspaldiko eta ez hain aspaldiko lagunekin egun pasa politak egin ditut, Sarasuaren Hiztunpolisa k putzu sakon, soziolinguistiko eta ilun batera eraman nau are gehiago, nire etxe pareko patioko haurrek erdara barra barra egiten jarraitzen dutela entzutean, etxeko traste zaharrak ordenatu ditut, Edorta kapitainarekin Urdaibai zeharkatu dut,
|
Euskal
Herriko mugetatik at Castro Urdiales eta Eskiulako bestetan ere ibili naiz. Eta artikulu hau idazteko prokrastinatu dut.
|