|
2000
|
|
|
Hego Euskal Herria ezagutuko du horrek, Napoleonen armadaren pean. Alta,
|
Euskal
Herriko Iparraldean ez bezalaxe, Hego Euskal Herrian luze iraungo du Kode Zibil baten egikerak. Egin ere, 1889 urtean egingo da hori Espainia osorako, foru zuzenbideari lotsa gordeta, apurrean bada ere.
|
|
2004
|
|
|
Hamaika dira halaber, herrien arteko anaitasunezko egunak. Alta bada, elkar ezagutzen ote dugu
|
Euskal
Herriko Iparraldearen eta Hegoaldearen bizilagunek. Sarritan «muga psikologikoa» kontzeptua aipatzen da.
|
|
2005
|
|
|
Nafa rroan hasi zuen bost liburu horietan eskani digun ibilbidea, Irun saria saiakeran eskuratu zuen Poeta baten narrazio nagiak idazlanarekin. Gero Gipuzkoan osoki osatu zuen, jarraian Bizkaia eta Arabako aldarteak erakusten zituena, eta laugarrenean
|
Euskal
Herriko Iparraldean barrena abiatu zen. Oraingo liburu honetan, berriz, Gaztelatik ekin dio Luis Mari Mujikak bere ibilbide poetikoari, Gaztela Zaharra eta Berria, Kantabria, Galizia, Aragoi eta Katalunia aldeak kurrituz, lurralde bakoitzeko arima eta bertako harrien zentzua ere jasotzen ahaleginduz.
|
|
|
Europako sindikatuek Bruselan duela zenbait hilabete egindako manifestaldiak, berehalako errefusaren adierazpenik argienak, edota Frantziako Estatuan eta
|
Euskal
Herriko Iparraldean Europako Konstituzioaren erreferendumerako iragarri duten eragin negatiboak EBeko buruak aztoratu dituzte. Horren ondorioz, artezarauaren edukia aldatu eta negoziazioa geroratuko dutela azaldu dute.
|
|
2006
|
|
|
Goxoa eta amultsua zen. Pentsarazten zidan
|
Euskal
Herriko iparraldeari, baina hotzago, hodeitsuago, misteriotsuago, naturalki pobreago, ez baitzen hainbeste zuhaitz, arroka gotor batzuk baizik.
|
|
2007
|
|
|
Horregatik, zera esaten genuen 2001ean,
|
Euskal
Herriko Iparralde eta Hegoaldeko datuak aztertu eta gero:
|
|
2008
|
|
|
Eta, Scardenallik bezalaxe, bere anbizio pertsonalak hala agindu dionean Ezenarrok ere Ikaroei bizkar eman eta hiria konkistatzera jo du, 70eko hamarkadako utopia ezkertiar iraultzaile abertzalearen arropa estuegi bilakatuak zailtasun edo eskrupulo gehiegirik gabe erantziz. Iparraldean(
|
Euskal
Herriko iparraldean, hau da Frantzian) ETAp.m.kide gisa eginiko egonaldia Gasteiz itxi eta gabeziaz jositakotik ihes egiteko modu bat izan bide zen Ezenarrorentzat, ez dezagun ahantzi ETAk izan zuela hamarkada urrun haietan Europa osoan halako glamour berezi bat, halako unibertsaltasun kutsu bat, Frankok zutik zirauen bitartean, harik eta iraultza abertzalea kontserbatismo nazional bat gehiago bihurtu zen arte.
|
|
2009
|
|
|
Ondorio horiek nahikoa ezagunak dira
|
Euskal
Herriko Iparraldean eta Korsikan bereziki: jende aberats erretiratu gehiago, eta alokairu eta etxegintzaren prezioa emendatzen zaio bertakoari.
|
|
2010
|
|
|
Jendeen jende lanak Garcia Lorcaren La casa de Bernarda Alba (1936) gogorarazi dit. Bata
|
Euskal
Herriko Iparraldean eta bestea Andaluzian kokatua. Irigoienena komedia, Lorcarena, ordea, eremu tragikoagora lerratzen da.
|
|
|
Aliantza eta bateratze sozialaren inguruan, beste adibide interesgarri bat
|
Euskal
Herriko Iparraldean ari da sortzen. LGV, proiektuaren aurka, hots, Abiadura Handiko Lerro berriak jarri nahi izan direnean.
|
|
2012
|
|
|
Azkenik,
|
Euskal
Herriko Iparraldean 1997tik 2006ra jaitsi egin zen euskararen erabilera, baina joera hori aldatu egin da azken bosturtekoan; ikus daitekeenez, 2011ko datua orain bost urtekoaren ia ia berdina da.
|
|
|
Espainiako eta Frantziako estatu liberalen baitan euskal herrialdeen txertatze prozesua ibilbide bihurria dugu, bereziki hegoaldean. Frantziako nazio batzarrak
|
Euskal
Herriko iparralderako Departement de Basses Pyrenées sortu zuen iraganeko legedi guztiak ezereztuz. Espainian, politikari liberal ugarik Frantziako Estatu eredua helburu izan zuten arren, zuzenbide zibil pribatuan zein zuzenbide publikoan, lege zaharraren garaian indarrean egon ziren foru konstituzioaren ildoko legeak ageri zaizkigu.
|
|
2014
|
|
|
Ez, Dan.
|
Euskal
Herri Iparraldera.
|
|
|
1914ko urrian gaude, eta I. Mundu Gerra hasita dago. Horrek eragin zuzena du Argentinako euskaldunengan, batez ere,
|
Euskal
Herriko iparraldetik Ameriketara joandakoengan, euren senide asko gerrara deiturik izan ziren-eta. Baina, Euskal Echeako euskal izpirituan? ¡ Ahora no hay más Pirineos!?
|
|
2015
|
|
|
|
Euskal
Herriko Iparraldean, eta seguru asko Frantzia osoko herrialdeetan, maiatzaren lehen egunean porteur du bonheur, zorionaren eramaile diren loreak jartzen dira salgai herrietan. Egun horretan ez da lore saltzaile baimenik behar lore hori saltzeko eta edonork egin dezake bere negoziotxoa mendian, edo bere lorategian?
|
|
|
Euskal kulturaren egoera larria ikusita, harengan konfiantza berezia ipintzea erabaki lezakete herritarrek, eta zuzena izango litzateke, orduan, hiruretatik bati arreta gehiago opatzea. Gainera, beste bien aldean, euskal kulturak zubi lana egin lezake
|
Euskal
Herriko Iparralde eta Hegoaldearen artean. Azkenik, maitatuagoa izateko aukera gehiago ditu, Euskal Herriko ondare propioa delako.
|
|
|
Hala ere, lotura horiek nasaiagoak direla esan dugu, eta nazionalismoak euskaran ipiniko balu enfasi guztia, itxarotekoa litzateke erdal eremuan erakargarritasun gabezia nabaritzea; ez dagoeneko konbentziturik daudenen artean, jakina, konbentzitu nahi direnen artean baizik. Aurreko atalean, nazionalismoak
|
Euskal
Herriko iparralde fisikoaren paisaia ezarri eta zabaldu zuela esan den era berean, hizkuntza paisaia ezartzeko arriskua legoke gauzak kontuz eta zuhurtziaz egiten ez badira. Kultura lurralde nazionalismoa defendatzean, bigarren osagaiari benetan jokatzen duen papera ezagutu behar zaio, eta, kultura desberdintasunak daudenez, lurraldearen lotura bilatu.
|
|
|
–(...) lege berria ez bada segurik arrunt xuhurra izaiten, lau edo bost irrati berri ukaiten ahal ginuzke
|
Euskal
Herri iparraldean. Agian ere euskal kultura ez dute ahantziko, nor nahi ukan dezaten buru eta kudeatzaile.
|
|
|
Bada diskordantzia egoera hau are gehiago korapilatzen duen beste faktore bat.
|
Euskal
Herriko Iparraldean eta Hegoaldean, literatur mugimenduak edo joerak ez dira beti zehazki batera gertatzen. Ematen diren urratsak ez doaz beti erritmo berean, eta, beraz, aldikatzeak zenbaitetan ez dira elkarri egokitzen.
|
|
|
Aturri Errobi bozgunean, Alain Iriart eta Fabienne Ayensa airez aire nagusitu dira (bozen %78) eta segur gira xintxoki ariko direla lanean. Kontrarioak eskuinburukoak zituzten, alderdi hortako bakarrak bigarren itzulirat helduak
|
Euskal
Herri Iparralde guzian... Hirugarren oharpena, oro har sozialixtak ez direla hain gaizki heldu, frango polliki ihardoki baitute Hendaian eta Baionan sei alki berenganatuz.
|
|
|
Bixtan da egundaino urratsa egin ez dutenek ez dezaketela beren baitan bozkario hori sendi.
|
Euskal
Herriko iparralde hontan horrelakoak badira hamar milaka jende. Xedeak aurkeztu gabe ez da deusik ardiesten, bainan beti neke da inguruko obra baliosen beharra pisatzen ez dakitenak urrats baten egitera deliberaraztea.
|
|
|
Zorionez,
|
Euskal
Herriko iparraldean ikurriña agertzea beti haizu izan da. Euskaltzaleek eta abertzaleek atxikimendu haundia diogu.
|
|
2016
|
|
|
|
Euskal
Herriko iparraldetik Aconcagua mendira, Beldurrik gabe hamalau gazte Lehen aldiz igan dira. Karta eder bat Argentinatik Heldua zait gartzelara?
|
|
|
Horrela lekuko gauzak ere hurbildik ikusiz. Federazio hortan biltzen dira zenbait mila militante Bretainian, UDBetik bereziki, Korsikatik PNCkoak,
|
Euskal
Herri iparraldetik EH Baikoak eta EAJ/ PNBkoak, gainera Ipar Kataluniatik, Alsaziatik, Saboiatik eta abar... 3 edo 4 egunez, abuztuaren 23tik 27ra izanen da gogoeta kartsu eta obratzeko xede andana.
|
|
|
Bi egun egon da hor. Bidaiariak ibili dira
|
Euskal
Herri Iparraldean gaindi bainan andana bat urruntxago ere. Batzu izan dira Iruñako Sanferminetan, beste batzu Bilbon eta multxo bat Lurden...
|
|
|
Aspaldian, nahasmendu gaitzak badira Kolonbian, zernahi bortizkeria, bainan oro har emeki bada emeki iduri du giro hobea ari dela sortzen. Bake prozesu bat martxan dago eta aitzineko astean hango bi iheslari ibiliak dira
|
Euskal
Herri Iparraldean, bakeari buruz akulatzen diren urrats horien lekuko eta mezulari. Bi bilkura egin dituzte, bat Donapaleun eta bestea Ziburun.
|
|
2017
|
|
|
|
Euskal
Herriko Iparraldearen deslurraldetzea
|
|
|
|
Euskal
Herriko Iparraldearen berlurraldetzea
|
|
|
|
Euskal
Herriko Iparraldearen deslurraldetzea
|
|
|
|
Euskal
Herriko Iparraldearen berlurraldetzea
|
|
|
Xedea da berritasuna, zuzentasuna, iraunkortasuna, hurbiltasuna eta goranahia kalitateak oinarrian ukanen dituen lurraldea bilakatzea. Epe laburra izanik ere,
|
Euskal
Herri iparralde huntako jendarteak landu proiektu ainitz elgarretaratzera entseatu da. Laborantzaz, kalitateko elikaduraz, lurraz, uraz, energiaz, ekoizpen berriez, numerikoaz, goi mailako formakuntzetaz eta beste zonbait gaietaz gogoetatzeko antolatu bilkuretara jende multxo pollita joan da.
|
|
|
Katalunian berriz, ez idurian, berenari jarriak karraskan datorren irailan independentziaren auzia trenkatzeko.
|
Euskal
Herri iparraldean ere mugida zenbait eta lorpen handi bat segurik, J.R. Etchegaray buru, dena orain bidean ezartzeko: Euskal Hirigune Elkargoa delakoa.
|
|
2018
|
|
|
Gaurko egunean, 73.000 langile badauzka, ez denak Euskal Herrian berean haatik. Gero aipatua izan zauku, argitasun ainitz emanez, nola
|
Euskal
Herri Iparraldean ere gisa bereko urratsak abiatu ziren duela berrogoi bat urte... Akulatzaile ekonomiaren alorretan garapen gose ziren euskaltzale suhar batzu, hala nola, besteak beste, Ramuntxo Camblong.
|
|
|
Trump presidentak etorkinen kontra duen amorrazioaren ondorioa. Estatu Batuetako jai alaietan jokatzen zuten
|
Euskal
Herri Iparralde edo Hegoaldeko pilotariei debekatua izanen zaie jokatzea," visa" rik ez izanez. Alta badu mendea Floridako kasinoetako plazetan zesta puntan jokatzen zutela eta 1980ko hamarkadan, 15 bat frontoitan sekulako arrakasta izan zuen, pariatzaleen aldetik.
|
|
|
Azpimarratzen dute politika berri horiek guziak gure lurraldearentzat onuragarri eta bidenabar enplegu sortzaile gerta litaizkeela. Halere, zinez erangikorrak izaiteko,
|
Euskal
Herriko iparralde hunek ahal bezain laster eskumen gehiago eskuratu lituzke, gutienetik duela ez aspaldi eskatzen zen araudi bereziko lurralde kolektibitate baten heinekoak. Zeren aspalditik, lekuko ekimen mota ainitzen aurka baitoatzi Frantziar Estatuko ordezkari batzuren lege interpretatze hertsiak bezain txarrak, hemengo bizilagunen erabakitze eskubidea azkarki mugatzen dutenak.
|
|
|
Maila honetan lana eta borroka aurrera eraman duena Txillardegi izan da, bitartean Hego
|
Euskal
Herritik Iparraldera ihesi joana, eta Jakin haren borrokari eta lanari atxiki zaio. Batasuna eztabaidatzen genuenean, gogoratzen dut ni neu, esate baterako, h ren aurka egon nintzela, Hegoaldeko irakurleria apurra ikaratu eta aienatu egingo genuen beldurrez.
|
|
2020
|
|
|
Jende ezberdinaren bilgune izaten jarraitzen du egun, Beñat Elizondo tabernariaren esanetan. «Izan ere,
|
Euskal
Herriko iparraldean gaude, baina baita Hegoaldeko iparraldean ere», azaldu du, ironiaz.
|
|
|
Ipurua, ordea, Aiaraldeko ekoizleek eman digute. Azkenik, zitrikoak
|
Euskal
Herriko iparraldean eskuratu ditugu. Fresarabako marrubiak ere erabili ditugu".
|
|
|
Ekitaldiak azaroaren 1ean hasi ziren, eta labur aipatzeko, erranen dugu programak izan dituela erakusketak (Gure Arropa eta Euskal Argentina, ondarreko hau
|
Euskal
Herri Iparraldetik eremana), hitzaldiak (sei bat, Diasporaz, euskaldunen jatorriaz... edota euskaraz idazle izateko hautuaz), koralen emanaldiak, pilota txapelgoak (neska eta mutilenak, eta xare erakustaldia), kirol saioak (futbola, hockey, xakea eta itsuen areto futbola, La Platako euskal etxeak futbol itsu taldea baitu), liburu aurkezpena (Magdalena Mignabururena, euskal abertzaletasunaz Argent...
|
|
|
Akitania konparazione azkarki handituko da iparralderat. Gisa hortan
|
Euskal
Herri iparraldea eta Creuse departamendua lurralde beraren bi zati izanen dira. Batek ez besteak ez badute ere holakorik galdetu, eta ez amestu ere!
|
|
2021
|
|
|
Bere aldetik, urte guzia bizitzeko etxeen arazoak gero eta aipamen gehiago sortzen ditu. Alda elkartea eta abertzale mugimenduek egin inkestei esker ikasi dugu zenbat etxe huts eta bigarren egoitza badiren
|
Euskal
Herriko iparralde huntan. Berriki Baigorrin bezala, gero eta ozenkiago salatzen dira etxeen sal prezio ikaragarriak, lekuko gazteek eta jite xumeak dituzten herritarrek nehola paga ez ditzazketenak.
|
|
|
1936an sortu zen Edurne Hebrard Epalza bizkaitarra. Beren famila osoarekin batera Lekeitiotik itsasontziz ihes egin zuten
|
Euskal
Herriko iparraldera, Edurne txikiak 6 hilabete zituelarik.
|
|
2022
|
|
|
Harreman espazio berri honek landa eremua eta hiritarra ez ezik, ingurune bereko bizilagunak hurbiltzea ere lortu zuen. Tranbia harana zeharkatzen hasi zenean, murriztu egin zen baserrien sakabanatze geografiko tradizionala auzoetan,
|
Euskal
Herriko iparraldean ohikoa dena. Mendi hegal batekoak harremanetan jarri ohi ziren aurrekoekin, izkina batekoekin eta bestekoekin.
|
|
|
Nazio inperialisten hizkuntzak zilegi bihurtzen ditu espantsionismoaren botere bortitzak ordezkapena eta asimilazioa tarteko. Horrenbestez, Kataluniako eta
|
Euskal
Herriko Iparraldean noiz utzi zion Frantziak indar okupatzaile eta inperialista izateari. Eta Espainiak gauza bera izateari gure bi nazio zapalduon Hegoaldean?
|
|
|
Beti iruditu izan zait tristea dantza folklorikoak turistentzat egitea.
|
Euskal
Herriko Iparraldean behin edo behin sumatutako joera, hemen nabarmenago ikusten da. Baina honetan ere dena ez da izango zuria edo beltza.
|
|
2023
|
|
|
Alabainan, gero eta maizago aipatzen diren elikadura eta energia burujabetza helburuetatik sor ditaizke aterabideak. Haatik, eraginkor izaiteko,
|
Euskal
Herriko iparralde huntan segurik, oraino eskas ditugu guhauren botere legegilea eta gure zergetako dirua gure lurraldera bideratzeko ahala. Nehoiz ez dezagula gal aitzinatzeko gogo bizia!
|
|
|
Ez haatik noiz behinka gertatzen den bezala Lapurdiko hirietaraino. Noizetik noizera negu bortitzago bat gertaturik ere,
|
Euskal
Herriko iparraldean bakan jasan behar ukaiten ditugu Erroibarren, Aezkoan eta Zaraitzun bezalako hotzaldi dorpeak. Hala eta guziz ere, aurten, gainalde horietan elur hormatu dirdiranta aste zonbaitez gesaldu gabe gelditzeak bi erran zahar gogora ekartzen dizkigu:
|
|
|
Luzaide Ibarra ibaiak zeharkatzen du, Errobi ibaiaren adarrak. Geografikoki
|
Euskal
Herriko iparraldean kokaturik da, Garazi eskualdean, baina administrazio aldetik Nafarroa Garaiko udalerri independentea da, Pirinioen magalean. Luzeide, garaztarrek erraten duten bezala, eskualdeko ohiko herria da, egitura deszentralizatua duena, auzotan banatua.
|