|
2000
|
|
|
Ez du ia inoiz hutsik egin. Pentsaera ezberdineko autoreen artikuluakerrespetu osoz aurkeztearekin batera, Txillardegik bere ideiak ere isuri izan ditu sarrerahorietan, soziolinguistikari nahiz
|
Euskal
Herriko hizkuntz politikari buruzkoak.
|
|
|
|
Euskal
Herriko Hizkuntz Atlasean haizeen izenei buruzko itaunetan jasotako erantzunekmotibazio desberdinak dituzte: puntu kardinalak, orografia, toponimia...
|
|
|
|
Euskal
Herriko Hizkuntz Atlasean (EHHA) 1 lau haize mota itauntzen dira2 Ezagunada haize mota hauek izendatzeko forma desberdinak ditugula euskaldunok. Izendapenhoriek motibazio desberdinak eraginik sortu dira:
|
|
|
|
Euskal
Herriko Hizkuntz Atlasa (EHHA) Euskaltzaindia ahozko hizkera biltzeko burutzen ari denproiektua da. Inkestak euskararen eremu osoko 145 herritan egin dira.
|
|
|
Euskal Herriaren independentziaren alde al zaude? Euskara, ingelesaren aurretik,
|
Euskal
Herriko hizkuntza ofizialbakarra izatearen alde al zaude. Orain bai, orain politikari buruz hitz egin beharkodute, baina zuzenean eta amarrurik gabe.
|
|
|
LARRAÑAGA, Iñaki; EGIA, Gotzon; AMONARRIZ, Kike
|
Euskal
Herriko hizkuntz normalizazioaren zenbait alderdi. 32 zk. (1984), 5
|
|
|
EGIA, Gotzon; LARRAÑAGA, Iñaki; AMONARRIZ, Kike
|
Euskal
Herriko hizkuntz normalizazioaren zenbait alderdi. 32 zk. (1984), 5
|
|
|
AMONARRIZ, Kike; LARRAÑAGA, Iñaki; EGIA, Gotzon
|
Euskal
Herriko hizkuntz normalizazioaren zenbait alderdi. 32 zk. (1984), 5 Euskararen berreskurapen prozesua helduen munduan. 42/ 43 zk. (1987), 85
|
|
|
LARRAÑAGA, Iñaki; EGIA, Gotzon; AMONARRIZ, Kike
|
Euskal
Herriko hizkuntz normalizazioaren zenbait alderdi. 32 zk. (1984), 5
|
|
2001
|
|
|
Bi mota horietako aldagaiak oso garrantzitsuak dira, baita helduen euskalduntze prozesua bere osotasunean ulertu nahi bada ere. Baina, oraingo eredu hori, partziala bada ere, garrantzitsuena bezala kontsidera daiteke
|
Euskal
Herriko hizkuntz ukipenarekin lotzen den edozein gai aztertu eta ulertzeko, lan honetan aztertu nahi den helduen euskalduntze prozesua barne; hori horrela da, eredu horrekondo jasotzen dituelako bi mundu hauek: a) alde batetik, aldagai zabalenak etaobjektiboenak direnak (soziologikoak direnak), horregatik gizabanakoarentzat hainhautazkoak ez direnak, b) alderantziz, gizabanako mailan bakoitzarentzakohautazkoenak (psikosozialak direlako) direnak.
|
|
|
Beste kontua da zer bide har dezaketen politikan bigarren gizaldiko etorkinek.
|
Euskal
Herriko hizkuntzaz jabetzen ez diren bitartean, objektiboki don Karlosek ziokeenez, ez da bereizkuntzarik, euskarari dagokionez, han hemen jaiorikako erdaldun hutsen artean.
|
|
|
Kataluniako edo
|
Euskal
Herriko hizkuntz politikenau rrean liberalizazioa proposatzen dutenen artean, askatasun horri mugak jartzen dizkion bat bakarra aurkitu dut, Jesus Royo. Royok zera dio:
|
|
2002
|
|
|
Nafarroako datuen interpretazioaz aritu zaigu Rosa Ramos, Nafarroako gune eskaldunetan emaitza hobeagoak espero zituela aitortuz. Nahiak nahi, errealitatea hor dagoela gogorarazi dio Xabier Aizpuruak, datu, ikerketa eta interpretazio askoren jabetzatik,
|
Euskal
Herriko hizkuntz errealitatea gutxik moduan ezagutzen duela erakutsiz. Iñaki Martinez de Luna EHUko irakaslea baikor agertu da datuen aurrean, baina hizkuntz gutxitu guztiek duten desagertzeko arriskua garbi utziz; horrexegatik, bere ustez, tentsio puntua mantentzea ezinbestekoa da.
|
|
|
Klase politikoaren erantzukizuna saihestezina da gai honekiko. Bizitzen ari garen egoerari behar duen erantzuna ez ematea akats historikoa litzateke;
|
Euskal
Herriko hizkuntza eta kulturaren bizi indarra eta, ondorioz, biziraupena, daude jokoan. Ez dezagun ahaztu, hala ere, gizarteakematen diola boterea klase politikoari, ez beste inork.
|
|
|
Euskal Unibertsitateari buruz dugun ikuspuntua azaltzeari ekin baino lehen, beharrezkoa da zerbait argitzea, hau da, gure herriaren zatiketa politiko administratiboa hiru errealitate desberdinetan eta
|
Euskal
Herriko hizkuntzatzat euskara hartzeari buruzko borondate politiko ezberdinak.
|
|
2003
|
|
|
euskal kultur reibindikapen bideratze egoki baten testigantza bizia dela pentsatuz laguntza osoa eskeintzen diote UEU ri
|
Euskal
Herriko hizkuntza eta kultura, irakaskintza eta ikerkuntzen maila guztietara jasoko duen instituzionalizatze eta normaltzearen ahalegin aberkidean.
|
|
|
Euskararen zabalkundearen inguruan ari ziren elkarteak ditugu; baina, hutsune narbarmenak egon ziren104 Bertan adostutako puntuen arabera,. Etxepare, euskal kultur erakundea, n parte hartzeko oinarrizko puntuak honako hauek ziren:
|
Euskal
Herriko hizkuntza nazionala euskara dela onartzea eta Euskal Herria osotasun moduan hartzea, Bidasoaz bestaldeko lurraldeak barne. Euskarak administrazioan, irakaskuntzan eta komunikabideetan izan beharreko toki garrantzitsua defendatuko zuen Biltzarrak.
|
|
|
Euskaltzaindiaren kasuan, aitzakia
|
Euskal
Herriko Hizkuntza Atlasa zen. UPNko gobernuak Euskal Herria hitza begi aurrean ezin jasan, eta gainontzeko euskal lurraldeekin izan beharrean Nafarroako ikerketa bakarrik egitea proposatu zion Euskaltzaindiari.
|
|
|
Egia da nahikoa lan dugula askotan gure ingurune hurbileko egoerak ulertzen eta bertan eragiten saiatzen, baina euskara ez da soilik Arbizuko hizkuntza, Nafarroako mendialdekoa, edo Nafarroakoa. Euskara
|
Euskal
Herriko hizkuntza da eta bere lurralde osoan da hizkuntza minoritario eta minorizatua. Paternalismoak saihestu behar badira ere, nork bere esparrutxoa gestionatze hutsera mugatzea ere ez dut uste bide egokia denik, etaho rretarako joera izan badugu euskalgintzan.
|
|
2004
|
|
|
–Eta. Nafarroa Euskadi da? esan ondoren. Atxaga ari zaigu hizketan?,, espainola ez da
|
Euskal
Herriko hizkuntza, esaten duenak, berriz, edo kontraesanak maite ditu, edo zer esaten ari den ez daki?. 114
|
|
|
Espainola
|
Euskal
Herriko hizkuntza da. Duda izpirik ez.
|
|
|
|
Euskal
Herriko hizkuntzen artean erdara ere badagoela aitortzearekin, euskararen aldera zubian zehar aiseago abiatuko direla uste ote du baten batek. Halakoak ba ote daki hizkuntzen gizarte erakarpenak zerikusi gutxi duela nahikunde hutsetik eta bai beharrezko izatearen lege hotzetik?
|
|
|
Gezurra badirudi ere,
|
Euskal
Herriko hizkuntza gatazkaren ingurumarian nagusi dabilen ideiaren erakusgarri zuzena dugu aurreko pasarte hori. Ez da txoriburu intelektual edo intelektual txoriburu baten hutsalkeria.
|
|
|
|
Euskal
Herriko hizkuntza harremanetan gailendurik dagoen hizkuntza joera zehaztu digu Agotek. Dirudienez, aldez aurretik jaun eta jabe ezarria dagoen legitimitate soziolinguistikoari darion araua izango litzateke espektatiba sozial gisa definitu duen jokaera.
|
|
|
Zalbideren baieztapenari indar ematen dioten argudioak non nahi idoro ditzakegu. Eskola soilaren hizkuntza eragina eskolako atetik irten bezain agudo ahitzen da
|
Euskal
Herriko hizkuntza giro gehientsuenetan. Ikastetxearen hizkuntza politikarik euskaldunenak ere gaindiezineko langak ditu bere hizkuntza egitasmoa mamitzerakoan.
|
|
|
|
Euskal
Herriko hizkuntza historia, gauden gune eta une geopolitikoan egonda, zirriborratu berri dugun makro gertakari historikoaren bidean kokatu behar dugu. Bide nagusi horren bazterrak ezagutu dituen mintzaira izan da gurea, era guztietako aginte jauregi eta eliza erreinuetarik alboratua.
|
|
|
(109) < <
|
Euskal
Herriko hizkuntza ofiziala ez izateaz gainera, euskerak bestelako problema asko ere zeuzkan bere barruan: dialektotan banaturik egotea, literatur eredu batuaren premia, or tografi araurik eza, hitz berrien arazoa, Frantzia eta Espainiako erakunde politikoen aurrean ha besa lortu beharra etab. Guzti horretarako, XIX mendeko euskaltzaleek ongi zekusatenez, beha rrezkoa zen Euskeraren Akademia sortzea.
|
|
2005
|
|
|
Orain arte harmailetan egon denak, hizkuntza politikaren porrotaz hitz egingo du; nik, aldiz, hiztunak ez ezik erabilera eremuak ere irabazi ditugula eta, hargatik, aurrera egin dugula ikusten dut oso garbi, baina 80ko hamarkadan zehar zehaztu zen hizkuntza politikak bere onenak eman dituela ere antzematen dut. Abagune berri honetan,
|
Euskal
Herrirako hizkuntza politika bakar bat eratu beharraz, lege geriza komuna erdietsi beharraz arituko denik izango da bazterretan, baina, diskurtso hori ez da errealitatean ardazten, antzua eta erosoa da, demagogia da. Beste lurralde batzuetan zer egin den arakatu ostean, antzeko errezetak proposatuko dira, beharbada.
|
|
|
Zortzi urtetan euskara ikasi ez eta beren burua kalean ikusi dutenean hasi dira kezkatzen egoeraz. Lotsagarria da
|
Euskal
Herriko hizkuntza ez jakitea, berek direlako eragile zuzenak ikasleoi hizkuntza hori irakasterakoan.
|
|
2006
|
|
|
Alderdi guztiek aurkako botoa eman dute (Aralar abstenitu egin da). Ezker Abertzalearen ustez,
|
Euskal
Herriko hizkuntza politika ereduak agortuta daude. EAJk Ezker Abertzaleak egindako diagnostikoa ez zuen ontzat hartu.
|
|
|
"
|
Euskal
Herriko hizkuntz egoerari lotuta hitz gako bi proposatuko genituzke: aniztasuna eta aldakortasuna"
|
|
|
Dena den gure ikuspegia gehiago zehaztu nahian
|
Euskal
Herriko hizkuntz egoerari lotuta hitz gako bi proposatuko genituzke: aniztasuna eta aldakortasuna.
|
|
2007
|
|
|
Antzera mintzo gintezke jarrerei dagokienez ere. Aldizkari honen 40 alean
|
Euskal
Herriko hizkuntz jarrerei egin genien begiradan, hogeita zazpi azterlan berrikusi genituen horietako zazpi bete betean euskalduntze alfabetatzean lekutuak (Perales, 2001a).
|
|
|
Helduen euskalduntze alfabetatzea (HEA) hasiera batetik euskara normalizaziorantz eroango duen prozesuaren adarretako bat kontsideratu izan da. Izan ere, euskara inoiz
|
Euskal
Herriko hizkuntza" normala" eta" naturala" izango bada eta herri honetan maila guztietako hartu emanetarako erabiliko badugu, hartarako behar diren baldintza politiko administratiboak, hizkuntzarekiko jarrerak eta hizkuntz eredu normalizatuarekin eta abarrekin batera, herritarrak hizkuntza arlo guztietan erabiltzeko trebatzea dugu zer eginetako bat da....
|
|
|
Euskal Herriko egoera soziolinguistikoaren adierazle garrantzitsuenetako bat da Soziolinguistika Klusterrak antolatzen duen
|
Euskal
Herriko hizkuntzen kale neurketa. Euskal Herriko Kale Erabileraren Neurketa Orokorra 1989 urtean egin zen lehen aldiz; geroztik lau urtez behin errepikatu da, eta 2001etik aurrera bost urtez behin.
|
|
|
Euskal Herriko Kale Erabileraren Neurketa Orokorra 1989 urtean egin zen lehen aldiz; geroztik lau urtez behin errepikatu da, eta 2001etik aurrera bost urtez behin. 2006an, beraz,
|
Euskal
Herriko hizkuntzen erabileraren kale neurketa egin da eta laster aurkeztuko dizkizuegu neurketa honen emaitza guztiak BAT aldizkariaren ale berezi batean. Artikulu honen asmoa kale neurketen funts teorikoa, 2006ko neurketaren berezitasunak, eta erabiliko ditugun lan hipotesiak aurkeztea da.
|
|
|
Izan ere, azken urte horietan Euskal Herriak jaso duen immigrazio berriak errealitate soziologikoa aldatu du neurri batean eta herritar berri horien etorrerak egoera soziolinguistikoan zer nolako aldaketak eragin dituen jakin nahi izan dugu. Noski, immigrazio berri horren eragina ez da
|
Euskal
Herriko hizkuntzen aniztasunean bakarrik gertatu. Hizkuntza berriak entzun ez ezik gazteleraren erabilera zertxobait areagotu egin dela pentsa genezake.
|
|
|
Euskararen kale erabilera da
|
Euskal
Herriko hizkuntza egoera aztertu eta neurtzeko adierazle nagusia, herritarren hizkuntza gaitasunarekin batera. Kale erabilera da, ziur aski, euskararen egoera hobekien islatzen duen adierazlea.
|
|
|
Hiperesteka erreferentzia ez da baliozkoa. Ipar
|
Euskal
Herriko hizkuntza politika publikoaren azken dokumentua 2006ko abenduaren Hizkuntza politika proiektua da.
|
|
|
Liburuxka hau zazpi hizkuntzatan egin da euskaraz, gaztelaniaz, portugesez, frantsesez, ingelesez, errumanieraz eta arabieraz, eta beraren xedea da etorkinei bertokotzen laguntzea, eta horretarako erabilgarria izango dezaketen informazioa ematen zaie, Bizkaiko Foru Aldundiko iturrien arabera. Bertan aurkituko dituzte
|
Euskal
Herriko hizkuntza zein den, lana aurkitzeko jarraibideak, hezkuntza eta kulturaren berri eta oinarrizko gestioak egiteko behar dituzten telefono interesgarriak. Gidak erroldatzera joaten diren etorkinei banatuko zaizkie, udalerrira heltzen diren unean, eurek behar duten informazioa eskura izan dezaten.
|
|
|
Hitzarmen horren arabera, Eusko Jaurlaritzak ematen zituen diru-laguntzak Hizkuntza Politikaren Obragintza Publikoarekin adostu behar zituen eta bide instituzionalen bidez soilik eman zitezkeen. Akordio horrek alde baikor eta ezkorrak zeuzkan, zeren, iparraldeko elkarteek zeukaten arma nagusia galtzen bazuten eta frantses erakundeen kontrola areagotzen bazen, mugazgaindiko harremanak instituzionalizatzen zituen eta Frantziako botere publikoek, inplizituki bada ere, onartzen zuten, alde batetik, Eusko Jaurlaritzak zeresana zeukala ipar
|
Euskal
Herriko hizkuntza politikan eta, beste aldetik, euskal hizkuntz komunitate komun bat zegoela.
|
|
|
Hor agertu da azkenean, besteri konparatuz, Ipar Euskal Herrian badela memento honetan dinamika bat euskararen alde, ofizialtasuna falta baldin bada ere. Gure lana izan da
|
Euskal
Herriko hizkuntza politikaren aurkeztea, ekintza konkretuak aipatuz. Besteak beste, arratsalde bat antolatu dugu Donostian, Batekmila erakusketa ikusteko Koldo Mitxelena Kulturunean, eta Miren Azkarate Kultura Sailburuaren entzuteko, Jaurlaritzaren hizkuntza politika aurkeztu duelarik.
|
|
2008
|
|
|
Eztabaidak, beraz, ez du zertan itzulpenaren aldekoa edo kontrakoa izan behar derrigorrez. Onartu beharra dago itzulpena oraindik ere urte askotxotan euskal administrazioen lan tresna izango dela lege testuak
|
Euskal
Herriko hizkuntza ofizialetan egon daitezen bermatzeko, alegia, euskaraz, gaztelaniaz eta frantsesez.
|
|
|
Altza euskalduntzeko ibilbide luzea aurreikusten da nahitaez. Orrialde honetako infograman ikus dezakezue
|
Euskal
Herriko hizkuntza adierazleen sistemaren arabera, Altzako hizkuntza gaitasuna nolakoa den. Dena den, Altzako ikastetxeetako haurrak Herri Ametsa, Altza Herri Ikastetxea, Herrera eta Oletakoak izango dira, hein batean, euskarari bizia eman diezaioketenak.
|
|
|
Armiarma; Bonaparte Ondarea; Deba Ibarreko Ahotsak; EHU Euskarazko Testu Biltegia; Eibar.org Materixala; Eibartarren ahotan Eibarko Fonoteka;
|
Euskal
Herriko hizkuntz atlasa: ohiko euskal mintzamoldeen antologia; Euskal testuen gordailua; HABE Ikasbil; IVAP Itzulpen Memoriak; Teatro testuak; Zientzia.net.
|
|
|
Txillardegi, lagun giroan. UEU, 1998
|
Euskal
Herriko Hizkuntza Atlasean haizeen izenei buruzko itau netan jasotako erantzunek motibazio desberdinak dituzte: puntu kardinalak, orogra fia, toponomia?
|
|
|
1981an sortu eta laster, hasi zen bere egitasmo nagusia hausnartzen eta eztabaidatzen, hain zuzen, Deba (1981), Donaixti Ibarre (1982), Markina (1984) eta Gasteiz (1985), lau Dialektologia Jardunaldien eraginez,
|
Euskal
Herriko Hizkuntza Atlasa, hots, aurrerantzean EHHA akronimoaz ezagutua. Lau jar dunaldiotan plangintza hausnartzen eta gauzatzen hasi zen, batzordeburu, hasieran Patxi Ondarra bazen ere, egitasmoaren arduradun Jean zuelarik.
|
|
|
Eremu anitzetan egindako lan itzela, eremu sozialean zein ekonomikoan, gure herriaren garapenean, euskararen biziraupen eta transmisioan... aitortu gabeko ekarpena egin dugu. Gure herriak, hizkuntza eskubideak bermatuak izan behar ditu, gizon eta emakumeon arteko harreman berriak behar dituelarik bere biziraupen eta garapenerako.Euskarak,
|
Euskal
Herriko Hizkuntzak, ez du genero gramatikalik eta, beraz, maiz pentsatu ohi da sexita ez dela, baina genero bereizketa eta diskrimazio sexuala beste modu batzuetan azaleratzen dira. Euskara kultur adierazpidea da, gure herrian nagusitzen den kulturaren parte da, hau da, kultura patriarkalaren isla.Gure herriko errealitatea eta hizkuntzak elkarri eragiten dioten heinean, patriarkatuak sortzen dituen erlazio hierarkikoen errealitatearen isla izango da, gizon eta emakumeen arteko parekidetasunik eza oinarri duen errealitatea adieraziz. (gizarte hitza).
|
|
|
2
|
Euskal
Herriko hizkuntza: euskara.
|
|
2009
|
|
|
Aztertzen dituzunean hizkuntza minorizatuak dituzten beste herri batzuk, gizarte arkaikoak ikusten dituzu.
|
Euskal
Herriko hizkuntza egoeratik gehien interesatzen zaidana da nola uztartzen diren euskara indarberritzeko ahalegina, etorkinen hizkuntzak integratzekoa eta gizarte modernoa. Zuek ez duzue euskaldun elebakarrik eta ez duzue gizarte hartara itzuli nahi, aurrera begiratzen duen gizartea zarete.
|
|
|
Galtzeko arriskutik ateratzeko erantzukizunetaz ere aritu dira. Hauen ustez, euskara
|
Euskal
Herriko hizkuntza denez, bertako izateko jakin egin behar da euskaraz mintzatzen, nahiz eta, inguruak baldintzatuta, sarritan gaztelerara jotzen duten.
|
|
|
Kasuek lan munduan eragina izan behar bazuten, gogoan izan behar genuen enpresako buru asko ez direla euskaldunak, askotan erabakiak horrelako pertsonengan daudela eta askotan euskaraz ez dakitenek ere egin dezaketela euskararen alde. Ezinbestean, Euskal Herriko enpresa eta erakundeetako pertsonengana iritsi nahi bagenuen,
|
Euskal
Herriko hizkuntzetan argitaratu behar zen: euskaraz, jakina, baina baita gaztelaniaz eta frantsesez ere.
|
|
|
Beti sigla berberak izan ditu egitasmoak, EHHA, baina 2000 urtera bitartean
|
Euskal
Herriko Hizkuntz Atlasa zen, eta geroztik Euskararen Herri Hizkeren Atlasa.
|
|
|
Euskal kantagintza harresiz kanpo jarduten hasi zen. Izan ere, 70 eta 80ko urteetan,
|
Euskal
Herriko hizkuntza nagusia gaztelania zen, eta kultura nagusia espainiarra. Herrialde Katalanetan, berriz, berezko kulturak sendoago eutsi zion, gero ikusiko ditugu horren arrazoiak?, baina erregimenaren aurkako borrokan sortuak ziren adierazpen horiek guztiek ez zuten sarbiderik izan katalan kulturaren parametro berrietan.
|
|
2010
|
|
|
5 Euskararen Erakunde Publikoa 2004ko uztailaren 9an sortu den Ipar
|
Euskal
Herriko hizkuntza politikarako egitura publikoa da. Bere hiru partaide nagusiak Frantses Estatua Hezkuntza nazionalarekin, Akitania Eskualdeko Kontseilua eta Pirinio Atlantikoetako Kontseilu Orokorra dira.
|
|
|
•
|
Euskal
Herriko hizkuntzak
|
|
|
Euskaldunekin komunikatzeko
|
Euskal
Herriko hizkuntza delako Nire erroak aurkitzekoEuskal Herritar sentitzen naizelako Herri honetan integratzeko Haurrek euskara ikasten baitute Lanerako
|
|
|
Euskaltzaindia, (1999):
|
Euskal
Herriko Hizkuntz Atlasa. Ohiko euskal mintzamoldeen antologia, Bilbo.
|
|
|
Naturala uste dut kontrakoa dela, edozeinek hizkuntza ikasteko nahia izatea eta ikuskizun honetan naturaltasun hori bilatu nahi izan dugu.Adinduek, betiko urnietarrek, hizkuntza tratamendu hori nola hartuko dute. L.M.Z.:
|
Euskal
Herriko hizkuntzak ez dira Euskal Herrian jatorria dutenak, baizik Euskal Herrian hitz egiten direnak. Urnietan euskara eta gaztelania bertakoak dira.
|
|
|
Eta errukarriak gu, horrela ez balitz gaurko ekonomian.
|
Euskal
Herriko hizkuntzak hiru dira antzinatik: frantsesa, gaztelania eta euskara, eta ez bi bakarrik zenbaitek uste duen bezala.
|
|
2011
|
|
|
Bi urte eta erdi igaro dira
|
Euskal
Herriko Hizkuntzaren Industria cluster bihurtzeko prozesua martxan jarri zenetik. Lehenagotik ere egin izan dira saiakerak.
|
|
|
euskara galtzori gorrian dago elebitasuna dela kausa. (83 or.)(...) ez da izan eta ez da sekula izango bi hizkuntzez ondo mintzatuko den herririk.
|
euskal
herriaren hizkuntza euskara izango da ala espainola edo frantsesa. eta aurrerakoan ere orain arteko bidetik joanez gero, seguru baino seguruago azken biok bakarrik geldituko dira bizirik euskal herrian. (99 or.)(...) euskal herrian elebitasuna erdaldun herrian sartzeko zubia da. zubi horretan gaude orain:
|
|
|
Laburpena. diglosia egoera ezaugarritzen duten faktore nagusiak ez dira
|
euskal
herriko hizkuntza egoeran atzematen. euskal herrian bizitzen ari garen hizkuntza egoera ez da diglosia motakoa, beraz. euskal herriko hizkuntza egoera definizio berritua bilatu behar dugu. eginkizun horretan soziolinguistika jakintza alorreko oinarrizko terminologia adostua izatea behar beharrezkoa da. euskara, soziolinguistikaren ikuspegitik, zer hizkuntza mota den, hiztun elkartea zer den edota... • Hitz gakoak:
|
|
|
Laburpena. diglosia egoera ezaugarritzen duten faktore nagusiak ez dira euskal herriko hizkuntza egoeran atzematen. euskal herrian bizitzen ari garen hizkuntza egoera ez da diglosia motakoa, beraz.
|
euskal
herriko hizkuntza egoera definizio berritua bilatu behar dugu. eginkizun horretan soziolinguistika jakintza alorreko oinarrizko terminologia adostua izatea behar beharrezkoa da. euskara, soziolinguistikaren ikuspegitik, zer hizkuntza mota den, hiztun elkartea zer den edota hizkuntzak desagertzen ala galtzen diren argituko badugu. • Hitz gakoak:
|
|
|
Cambridge university press. onar dezagun, hasiera hasieratik, Mikel zalbidek proposatzen digun diglosia kontzeptuaren adiera2 ez arrazoia eman eta isilarazteagatik, ez, zintzoki bat baizik. horrela, adiera hertsian, euskararen hiztun elkartea ez da, gaur egun, egoera diglosikoan bizi; euskal herrian ez dago diglosiarik. ...enik), hizkuntzen geroratzean, transmisioan, ez dago aurrerapenik, eta, azkenik, hizkuntzen (erabilera eremu, modu eta abarren) arteko berezitasunak ezabatzen ari dira. diglosia terminoak, beraz, ez digu balio euskal herrian bizi dugun berariazko hizkuntza egoera izendatzeko. hori da, hain zuzen ere, Diglosiaren purgatorioaz txostenari datxekion konklusiorik behinena. diglosia barik zalbide jaunak
|
euskal
herriko hizkuntza egoera honela definitzen du: behinolako diglosia betearen azken arrastoak baizik gelditzen ez zaizkion elebitasun partzialeko egoera mugikorra.
|
|
|
|
Euskal
Herriko hizkuntz politika, eredu
|
|
|
Hau da, hizkuntza txiki batean argitaratuagatik, ez ziren tematikoki mugatuak. Izan ere, jada ikusi dugunez, 50eko hamarkadaren bigarren erdialdetik aurrera, Txillardegik egina zuen
|
Euskal
Herriko hizkuntza eta kultura erlikia gisa hartzearen kontrako kritika. Eta, beraz, ordutik aurrera hizkuntza mordoiloan, edo Batuan, argitaratutako aldizkariek eta joera horretan kokatutako euskal kulturgintzako elkarteek gainditua zuten aspalditik Barandiaranen ikuskera.
|
|
|
Ikerketa horrekin 100 hizkuntza zenbatu dira gure lurraldean (gaztelania, frantsesa, ingelesa eta portugesaz gain). Datu horrek garbi adierazten du
|
Euskal
Herriko hizkuntza aniztasuna.
|
|
2012
|
|
|
Helburu hura erdiesteko sektoreko agenteak identifikatu, haien erronkak definitu eta ekimenari ekin zitzaion, sektorea bere ordezkariak bilduko zituen egitura batez antolatzeko asmoz. 2010 urtean sortu zen ofizialki Langune
|
Euskal
Herriko Hizkuntzen Industrien Elkartea, Euskal Herriko Hizkuntzen Industriaren garapena eta hazkundea bultzatzeko helburuarekin eta bere kideen eta sektorearen mesederako balio handiko zerbitzuak eskaintzeko. Langunek, gainera, nazioartean elkarteen arteko eredu bilakatu nahi du, eta Euskal Herrian bere garrantzi estrategikoa aitor dakion.
|
|
|
Helburu hura erdiesteko sektoreko agenteak identifikatu, haien erronkak definitu eta ekimenari ekin zitzaion, sektorea bere ordezkariak bilduko zituen egitura batez antolatzeko asmoz. 2010 urtean sortu zen ofizialki Langune Euskal Herriko Hizkuntzen Industrien Elkartea,
|
Euskal
Herriko Hizkuntzen Industriaren garapena eta hazkundea bultzatzeko helburuarekin eta bere kideen eta sektorearen mesederako balio handiko zerbitzuak eskaintzeko. Langunek, gainera, nazioartean elkarteen arteko eredu bilakatu nahi du, eta Euskal Herrian bere garrantzi estrategikoa aitor dakion.
|
|
|
Halaber, sektorearen trakzio agenteak dinamizatzera eta lan bateratua sustatzera eta, zer esanik ez, beste eragile batzuek ere proiektura erakartzera, orain artean proiektutik at egonagatik ere, baldin eta interesgarria bazaie eta garrantzitsuak badira. Ziur gaude
|
Euskal
Herriko Hizkuntzen Industria hazteko potentzial handiko sektorea dela eta enplegua zein balio erantsia sortzeko gaitasun handikoa; joan den urtean, izan ere, 3.150 langileri eman zien lana eta 570 milioi eurotik gora fakturatu zituen. Kontuan hartzen badugu, gainera, EAEko hizkuntzen industria hasten ari dela oraindik, ondoriozta dezakegu hazkunde aukera handiko sektore bat dela, eta erreferentzia bihur daitekeela mundu osoan.
|
|
|
Horren arrazoi nagusietako bat da enpresen globalizazioa eta eduki digitalen lehertzea, horrek eragin baitu gehien itzulpengintza merkatuaren hazkundea. Egoera horrela,
|
Euskal
Herriko Hizkuntzen Industriak aurreikusi du sektorea %3 inguru haziko dela 2012an. Sektoreari Euskal Herrian bere garrantzi estrategikoa aitor dakion eta hargatik ezagut dadin segituko du lanean Langunek, bere enpresa elkartuentzako eta Euskal Herriko bilbe enpresarial eta sozialeko gainerako sektoreentzako baliodun zerbitzuak eskainiz.
|
|
|
Beste hitz batzuekin esanda: Hego
|
Euskal
Herriko hizkuntz legeek euskarari lurralde jakin batzuetan (Gipuzkoan, Araban, Bizkaian eta Nafarroaren zati batean) ofizialtasun estatusa emateak ez dakar bere horretan euskara eta euskararen erabilera normala izatea. Gure aburuz, ofiziala izatea ez da lortutako helburua, baizik eta administrazioak euskararen alde neurriak hartzeko akuilua.
|
|
|
Auzoko egitasmoa euskara, aniztasuna eta herritarrak barnebiltzen dituen egitasmoa da. hizkuntz egitasmoa da, herritarrak euskarara gerturatzeko helburua duena. Aniztasuna du oinarri,
|
euskal
herrian hizkuntza eta kultura aniztasun errealitate baten aurrean gauden heinean. eta herritarrak, herritarren artean harremantzeko topaguneak sortzen ditu, kulturen arteko elkartrukeak bultzatuz. Azken batean, hizkuntz aniztasun honetan, euskara herritarren arteko komunikazio eta kohesio hizkuntza izan dadin ahalegintzen da. egitasmo pilotuak, euskal herriko sei herritan jarri dira martxan; Agurainen (Araba), Bergaran (Gipuzkoa), Berriatuan (Bizkaia), donostiako Antigua auzoan, orion (Gipuzkoa) eta zeanurin (Bizkaia).
|
|
|
Eta politikoki eragin dute euskaldunek, nik ez dakit nola baina, marjinazio horretatik ateratzeko. Euskarak ez du aurrera egingo munduko idazlerik onenak, munduko kantaririk onenak eta munduko bertsolaririk onenak edukita." euskalgintzan eta euskal kulturgintzan hamarkadetan egin dugun lan eskergak ematen digun zilegitasuna eta bermea aldarrikatu behar ditugu euskal herritarren gehiengoa jabetu dadin geu garela
|
euskal
herrian hizkuntza politika zein kultura politika gidatu behar dugunak. auzOlanaRen DeKalOgOa
|
|
|
Horrenbestez, erabilera hori neurtzea ariketa konplexua da eta, taxuz egingo bada, metodologia landu eta findua eskatzen du ezinbestez.
|
Euskal
Herriko hizkuntza erabileraren neurketaren alderdi metodologikoaz arituko gara, kontuan izanda gainera, aurten hainbat berrikuntza egin direla, landa lanean zein datuen prozesaketan. Horiek guztiak azalduko ditugu artikulu honetan.
|
|
|
|
Euskal
Herriko Hizkuntzen Kale erabileraren ikerketak lau adin talde bereizi ohi ditu datuak jasotzerakoan: haurrak (2 eta 14 urte bitartekoak), gazteak (15 eta 24 urte bitartekoak), helduak (25 eta 64 urte bitartekoak), eta adinekoak (urtetik gorakoak).
|
|
|
Azpimarratu beharreko bigarren fenomenoaren erakusgarri 16 Irudia dugu: Hori da, akaso,
|
Euskal
Herriko Hizkuntzen kale erabileraren neurketaren bilakaeran gertaturiko aldaketarik esanguratsuena.
|
|
|
Euskal Herriko luze zabalean euskararen erabilera zertan den aztertzeko bi operazio estatistiko nagusi ditugu: Inkesta Soziolinguistikoa batetik (ISL) eta
|
Euskal
Herriko hizkuntza erabileraren kale neurketa (EHKN) bestetik. Ezinbestekoa da bi iturri horiek aintzat hartzea egoeraren eta joeren argazki egokia egin nahi izanez gero.
|
|
|
Artikulu honetan, bi iturrietako datuak alderatzea ahalbidetuko duen homogeneizatze lana egiteko metodozko proposamena aurkezten dugu.• Hitz gakoak: Euskararen erabilera, metodologia, Inkesta Soziolinguistikoa (ISL),
|
Euskal
Herriko hizkuntza erabileraren kale neurketa (EHKN).
|
|
|
Euskal Herriko luze zabalean euskararen erabilera zertan den aztertzeko, bi operazio estatistiko nagusi ditugu: Inkesta Soziolinguistikoa batetik (ISL) eta
|
Euskal
Herriko hizkuntza erabileraren kale neurketa (EHKN) bestetik. Biek ematen digute oso informazio baliagarria erabilerari buruz.
|
|
|
• Hitz gakoak: Euskararen erabilera, Bilakaera, Sintesia, Inkesta Soziolinguistikoa (ISL),
|
Euskal
Herriko hizkuntza erabileraren kale neurketa (EHKN).
|
|
|
Euskal Herriko luze zabalean euskararen erabilera zertan den aztertzeko, bi operazio estatistiko nagusi ditugu: Inkesta Soziolinguistikoa batetik (ISL) eta
|
Euskal
Herriko hizkuntza erabileraren kale neurketa (EHKN) bestetik. Biek ematen digute oso informazio baliagarria erabilerari buruz.
|
|
|
Euskal Herrian eta, zer esanik ez, EAEn," gai" oso garrantzitsua da euskara. "
|
Euskal
Herriko hizkuntza nazionala da", batzuentzat;" Euskadiko berezko hizkuntza", beste batzuentzat;" Euskadiko bigarren hizkuntza ofiziala", beste batzuentzat... Edozein kasutan, ezbairik gabe esan daiteke, Euskal Herriko kultur osagai eta adierazle nagusi eta garrantzitsuena dela euskara.
|
|
|
Unibertsitateak titulatu berri guztiek
|
Euskal
Herriko hizkuntza nazionala ezagutzen dutelabermatu luke (Finlandian, Quebecen edo Belgikan egiten denaren antzera). Burujabetzaren bideak euskal hezkuntzaren premia eduki badu. Bide hori jorratzeko, bada, bereziki Finlandian erabilitako hezkuntza sistemari so egingo diogu, baita Herbehereek etaEstoniak garatu dituztenei ere.
|
|
|
Ildo horretatik dator irakasleak sortzeko eskola eta fakultateak birmoldatzekobeharra. Unibertsitateak titulatu berri guztiek
|
Euskal
Herriko hizkuntza nazionalaezagutzen dutela bermatu luke (Finlandian, Quebecen edo Belgikan egitendenaren antzera). Burujabetzaren bideak euskal hezkuntzaren premia dauka.
|
|
|
Iturria:
|
Euskal
Herriko Hizkuntza Adierazle Sistema (EAS). Hizkuntza Politikarako Sailburuordetza (2008c).
|
|
2014
|
|
|
Izaskun Etxeberria Euskara eta Literatura ikasgaiko irakaslea da Iruñeko Jaso ikastolan, eta irakasle zein herritar modura, ezin du ulertu Hezkuntza Departamentuaren erabakia; errealitatetik at dagoela uste du. Euskara baldin bada
|
Euskal
Herriko hizkuntza, mapa osoa agertzea ezinbestekoa dela uste du: " Euskalkien mapa ezin izango dugu landu?
|
|
|
Horrela gaurko euskaltzainon kezkak eta ahaleginak ez dira gurekin amaituko.
|
Euskal
Herriko hizkuntza nazionala, euskara, kontserbatzeko, zaharberritzeko, denbora eta zeregin berrietarako egokitzeko ardura hori, zuengana pasatuko da, bidean izan ditzakegun arazoak guztion artean aztertu, kritikatu eta ahalik eta egokien konpontzeko?.
|
|
2015
|
|
|
Ez da Espainiako Gobernuaren ordezkariaren apeta, Espainiako eta Frantziako Estatuek
|
Euskal
Herriko hizkuntza neurrietan esku hartzeko duten politika baizik. Espainiako Gobernuak Nafarroan duen ordezkariak (Carmen Albak) ez du Urquijok duen osperik, hainbesterainoko lanik izan ez duelako.
|
|
|
" Euskarak zentralago izan behar du, inplikazio handiagoa behar dugu. Salto horrekin lortu behar diogu hurrengo belaunaldiari hizkuntza eskubideak bermatuta izango dituela, hizkuntzaren erreprodukzio soziala bermatuko dela, erabilera areagotuko dela nahiz eta jakin euskara
|
Euskal
Herriko hizkuntza erabiliena izateko hamarkada asko geratzen zaizkigula".
|
|
|
Erdal eremuan, Euskal Herri osoan, ezinbestekoa izango da euskal nazionalismoa indar guztiz ahalegintzea euskararen alde. Identifikazioa saihestezina bada ere, uxatu egin litzateke euskara halabeharrez ezarri nahi delako inpresioa eta susmoa (eremu horretako indar ez abertzaleek bultzatu nahi izango duten iritzia, ziur aski), eta, hemen bai, euskara aberastasun bezala ikusarazi;
|
Euskal
Herriko hizkuntzetako bat delako; Hego eta Ipar aldeen arteko lingua franca izan daitekeelako; eta, Euskal Herrian bakarrik mintzatzen denez, euskal herritarrok abegi berezia zor diogulako, ikasteko beharra eta egokitasuna zabaldu litzateke.
|
|
|
–1999
|
Euskal
Herriko Hizkuntz Atlasa. Ohiko euskal mintzamoldeen antologia.
|
|
|
Beste kontua da zer bide har dezaketen politikan bigarren gizaldiko etorkinek.
|
Euskal
Herriko hizkuntzaz jabetzen ez diren bitartean, objektiboki Don Karlosek [Karlos Santamaria?] ziokeenez, ez da bereizkuntzarik, euskarari dagokionez, han hemen jaiorikako erdaldun hutsen artean.. Ez dugu ukatzen, dena dela, literaturan edota prentsan argi dagoena ez dagoela hain argi beste esparru batzuetan.
|
|
|
Paisaia linguistikoa, hau da, inguratzen gaituzten kartelen hizkuntza ia bakarrak gaztelania eta frantsesa diren bitartean, euskaldunok gurea ez den herrian bezala biziko gara, eta bigarren mailako hiritarrak izango gara?.. Salbatzeko esan du Xabier Kintanak euskarak kaleko erabileraren borroka irabazi beharra dauka?. Bere hitzetan,?
|
Euskal
Herriko hizkuntza ofizial biak berdintasunean erabiltzea lortzen ez den bitartean, euskaraz bizi nahi duten hiritarrek bereizkeriaz diskriminaturik segituko dute beren herrian bertan?. Erramun Osa: Euskarak denon beharra duAmaitzeko, Erramun Osa Euskaltzaindiko idazkariordeak hartu du hitza.
|
|
2016
|
|
|
Txosten honetan aurkeztuko ditugun oinarrien gainean abian jarria dugu
|
Euskal
Herriko hizkuntza gaitasunaren egoera bilakaerak continuum gisa aztertzen dituen ikerketa lan enpirikoa. Ikerketa enpiriko hori zeharkako iturrien azterketan oinarritu dugu, Inkesta Soziolinguistikoan (ISL) gehienbat, eta hilabete batzuetan bukatzea espero dugu.
|
|
|
Ezker abertzaleak berdintasuna du helburu, maila juridikoan eta sozialean. «Euskara
|
Euskal
Herriko hizkuntza izanda, euskara gaztelaniarekin eta frantsesarekin parekatzea. Zein da bidea?
|
|
|
Anitz zerbitzatuko luke antzerkiak euskara, baina euskarak ez du zerbitzari beharrik baizik ez hiztunak, baldin eta gai zabalagoak taularatzen balitu.
|
Euskal
herrikoak hizkuntzaren garapenerako ere eremua murrizten dion pedagogia militantismo kutsu hori badu oraino.438
|
|
|
13 grafikoan esandakoek azpiatal honetarako ere balio dute.
|
Euskal
Herriko hizkuntza egoera anitzak bere isla du Interneten ere, eta bi norabidetan eragin da hemendik aurrera.
|
|
|
Eusko Jaurlaritza, d. g., «EAS:
|
Euskal
Herriko hizkuntza adierazleen sistema». Helbidea:
|