|
2000
|
|
|
Ez da alferrik izango, Larramendik 1760 urtearen inguruan eginikoproposamena:
|
Euskal
Herri euskalduna, lurraldetasuna (zazpiak bat), independenteaeta demokratikoa. Galdutako lurraldeek atxikimendua egingo badigute, euskaltasunaberreskuratu dute.
|
|
2001
|
|
|
Gernika, Durango, Markina eta Lekeitio herriek mapan sortzen duten erronboaren bihotzean, Bizkairik eta
|
Euskal
Herririk euskaldunenean, Lea ibaiaren urek bizitza sortzen jarraitzen dute. Jaiotzen den Oiz mendiko magaletik Kantauri itsasoraino, iparrerako bidean igarotzen dituen nekazal kutsuko herrien nortasun komuna eraikitzen jarraitzen du.
|
|
|
Pezeta, Hego
|
Euskal
Herriko euskaldunok erabiltzera beharturik egon garen Espainiako diru nazionala, behin betiko desagertuko da 2002ko martxoaren 1etik aurrera, hau da, Europako diru batasunean esku hartzen duten herrialdeetan euroa soilik erabiltzeko jarri den egunetik aurrera.
|
|
2002
|
|
|
Beste aldetik, jazarpen politikotik ihes eginez, Hego
|
Euskal
Herriko euskaldun asko heldu ziren Ipar Euskal Herrira 1960 hamarkadetan. Errefuxiatu horien inguruan sostengu taldeak eratzeaz gain, mugimendu euskaltzalea indartzen hasi zen iparreko herrialdeetan.
|
|
2003
|
|
|
Espainiako Estatuan, hilabete honetan hasi dira Toledoko Ituna berritzeko negoziazioak, hain zuzen ere Hego
|
Euskal
Herriko euskaldunekin zerikusia dutenak. Bileretako gai nagusi bat pentsioen kalkulua da ezbairik gabe.
|
|
|
Eta
|
Euskal
Herri euskalduna eta bateratua helburu hartu genuenok beraz, zertan gabiltza?
|
|
|
Txillardegiren hitzetan, «Ito egin nahi gaituzte(?) Baina ez gaituzte itoko.
|
Euskal
Herri euskaldunaren hazia hemen ereiten dute salduen areto dotoreetan. Orain eta beti:
|
|
|
Enfrentamenduaren beste esparruan Euskal Herrian Euskaraz (EHE), 1977 ekintzen itzalpean osatutako elkartea egon zen. Euskal Herrian sortzen ari zen autonomia sistemak ez zituela euskaldunen eskubideak errespetatuko zegoen EHEren oinarrian, eta instituzio publikoen gabeziak salatzera bideratu zuen bere lana,
|
Euskal
Herri euskaldunean euskaraz idatzitako sinboloak behar zirela azpi marratuz. 1979ko azaroaren hasieran plazaratutako erakundearen lehen ekintza Eusko Kontseilu Nagusiaren egoitzan egindako itxialdia izan zen, euskarak jasa ten zuen bazterketa salatzeko.
|
|
|
Euskarak ere desobedientzia behar. Iparraldeari loturiko eskakizuna izan arren, Hegoaldeari begira egindakoa ere bada; muga administratiboen gainetik
|
Euskal
Herri euskalduna bat baita.
|
|
|
• Euskalgintzatik (eta alderdi politiko abertzaleetatik) landu den diskurtso baztertzailearen inguruan hausnartu behar da. Euskararen normalizazioaren eta Euskal Herria proiektu politikoaren aurka daudenek ederki barneratu dute beren diskurtsoetan
|
Euskal
Herri euskaldun elebakarraren mezua, eta mezu faltsuen bidez lortu dute, momentuz nahi bada, kostu politikorik ez izatea. Areago, alderantziz izan dela erranen nuke nik, egoera honi etekin politikoa ateratzen diotela.
|
|
2004
|
|
|
Euskararen Kontseiluak antolatuta," Gora
|
Euskal
Herri euskalduna. Bai Euskarari" lelopean egin zen, Donostian.
|
|
|
Urte oroz, Makearen heineko herri bat desagertzen da. Horrela dugu eraikiko biharko
|
Euskal
Herri Euskalduna. Amets Arzallus gaztea entzun dut behin Euskadi Irratian:
|
|
|
–Euskaldunen eta euskaltzaleen artean ere arriskutsutzat jotzen den ghettoari buruz zerbait komentatu nahi nuke. Ghettoa edo ghettizazioa aipatzeak ematen du Euskal Herria euskararik gabe ere izan daitekeela edo erdal hizkuntzek Euskal Herrian duten nagusigoa
|
Euskal
Herri euskaldunon izatea bezain bidezkoa dela, eta, beraz, euskaraz ari diren hiztun eta eremuak direla egoera normalizaturik at ala legitimatutako egoeraren kontra, korrontearen aurka, ari direnak?. 437
|
|
|
|
Euskal
Herri euskaldunera iristeko, Euskadi’tik pasa behar da. Hurrengo kapituluan agertuko da karia.
|
|
2005
|
|
|
Ba ez diot galdetzen, ze galdera tontoa litzateke, ezta? Esan gabe ere badoa, oiloa oiloa den bezala, ni
|
Euskal
Herritik euskalduna naiz, polizia espainolak harrapatu nahi ninduelako. Ez naiz bakarra, ni bezalako asko dabiltza munduan zehar, eta orain dela ehun eta hogeita hamar urte ere ibili ziren, eta orain dela hirurogei urte.
|
|
|
Zazpi probintzietako jendea biltzen gara, norbe re euskalkiz mintzo dela. Huraxe bai egiazko
|
Euskal
Herri euskalduna!
|
|
2006
|
|
|
|
Euskal
herri euskalduna
|
|
|
Egia esan erredundantzia bat dugu hor, ezta?
|
Euskal
herri euskalduna. Izan al liteke bestela?
|
|
|
euskara, jalgi hadi plazara; bihur dezagun euskara kultura hizkuntza; egin dezagun zinezko literatura bat; sar dezagun euskara bizitza urbanoan; finean, Bernardo Atxagak berriki plazaratu duen bezala, sor dezagun Euskal Hiria. Edo
|
Euskal
Herri euskalduna. Edo biak?
|
|
2007
|
|
|
Agian hortik sortuko dira basamortuetako oasiak. Azken batean,
|
Euskal
Herri euskalduna nahi badugu, halakoa den lekuetako ezaugarriak inportatzen asmatu dugu.
|
|
|
Euskarak markatzen du, bertakoaizateak baino gehiago, identifikazio nazionala. Inkesta berean, benetako euskalherritarra
|
euskal
herrikoa euskalduna (vasco, basque, ciudadano vasco, citoyenbasque?) izateko, ehun euskalduneko 73k, 81ek, 79k (EAEn, Nafarroan, Iparraldean, hurrenez hurren) euskara ezinbestekotzat jotzen dute.
|
|
|
baina helburua argi behar dugu. Argi izan behar dugu, esaterako,
|
euskal
herri euskalduna (alegia, euskaraz bizi den jendartea) nahi izatea eta harenalde borrokatzea guztiz zilegia dela. Bistan da, euskal jendarte horretan ere jendeeleanitza biziko da, erdaraz, erdara askoz, biziko da, baina irudikatu ahal dugueuskaraz bizi den euskal jendarte bat.
|
|
|
Ezen, erabateko garrantzia baitu, gaur egun euskararen sustatzen, hazten, garatzen ari garenontzat, ikasleentzat, eta oro har
|
Euskal
Herri euskalduna sendotu dadin dugunontzat, euskaltzale aurrendari horien berri jakitea eta horiek euren garaian —eta ez ziren garai errazak haiek ere euskararen alde agertzeko— eginiko lan oparoaz ohartzea. Ez dezagun pentsa iraganeko kontu interesik gabekoak direla... zeren eta iragana —bere alde on eta txarrekin— egungoaren eta etorkizunaren bide erakusle baita.
|
|
2008
|
|
|
Euskal Herrian ikasteko programak sortzen dira. Boisen belaunaldi honek Ikastola sortzen du, haurrentzako musika eta dantza klaseak, lotura berriak hasten ditu
|
Euskal
Herriko euskaldunekin eta euskal administrazioekin. Boise eta Gernika senidetu egiten dira, Jaialdi euskal festa erraldoia antolatzen dute, eta ugaldu egiten dira itsasoz bi aldeetako euskaldunen arteko harremanak.
|
|
|
" Gazte ginela ezagutu genuen Ipar
|
Euskal
Herri euskaldunagoa", kontatu du Oihartzabalek. " Hala ere, azpiko tokian zegoen euskara.
|
|
|
Asko maite ditut bai euskara eta baita euskal kultura ere. Nire ametsa, beraz, euskara normalizatua egongo den
|
Euskal
Herri euskaldun bat da. Beharbada oso utopikoa izango da, baina polita da.
|
|
|
Baina herri txiki euskaldunetan bizi den euskaldunak ere lanak izango ditu bizitza modernoaren joan etorriak erdal munduaren itsasoan murgildu gabe egiteko. Euskalduna, denik
|
euskal
herririk euskalduneneko euskalduna ere, nik dakidala, bizitza modernoaren zurrunbiloan barneraturik bizi da aldez edo moldez. Ez da garai bateko konturik egun. Diglosiaren erresuma bakartuak konkistatu ditu goitik behera eta ezker eskuin espainieraren edo frantsesaren tsunamiak.
|
|
|
1887ko otsaileko bozetako kanpainan errepublikanoak bat eginik agertu ziren eta, gainera,
|
Euskal
Herrikoek euskaldunen sentimenduei deika, euskara erabi liz eta Biba Eskual Herria oihukatuz. Adibidez, J. D. J. Salaberri Mauleko notario eta kontseilari jenerala, 1870an bere kantutegi ospetsua argitara zuena (Sallaberry,. Mauleko kantounadako botz emailer?, RB 17, II).
|
|
|
Musikari buruzko 1918ko hitzaldi haietan, sabindarrekin izan zuen pasarte polemikoa, beste behin ere jakingarria da. Oraingoan balio du ikusteko Azkueren
|
Euskal
Herri euskaldun idealak ez zuela homogeneotasun etnikorik inplikatzen, ez hizkuntza aldetik, ezta arraza aldetik ere:
|
|
|
Iduri luke Azkuek gogotan zuena
|
Euskal
Herri euskaldun bat zela, non edozein herri normaletan bezala bertokoen ondoan atzerritar jatorriko komunitateak ere bazeuden (espainolak, frantsesak, alemanak...). Gainera, pentsa daiteke Azkuek denboraz Euskal Herri betidanik isolatuaren ideia matizatu egin zuela, arraza nahasgabearen kontua Strabon en garaian kokatuz, eta soilik agian («quizá» dio), baina ez ordutikako historia osoan zehar.
|
|
|
Xalbadorrek utzitako mezua Ipar
|
Euskal
Herriko euskaldunen artean bizirik atxikitzeko helburuz sortu zen, 2004 urtean, Deiadarra elkartea. Ordutik, urtero antolatzen du elkarteak Xalbador Eguna, Urepele inguruetan.
|
|
|
Bitartean, Euskal Herrian Euskarazek (EHE) gaur abiatu eta igandera bitartean egingo du Ezabaketa Astea. " Herri honetako kaleetan ematen diren hizkuntza urraketak salatzea eta gure paisaia linguistikoan eraginez
|
Euskal
Herri euskaldunaren bidean hizkuntza zapalkuntzari aurre egin eta berau agerian uztea" dira ekimenaren helburuak, EHEkoek hitzetan. Azkenik, astearte honetarako, azaroak 4, elkarretaratzea deitu du Euskal Herriak Bere Eskola (EHBE) erakundeak, 18:30ean, Bilboko Sabin Etxearen aurrean," eskolak euskaldundu behar duela esateko EAJri".
|
|
|
|
Euskal
Herri euskalduna eraikitze bidean tinko
|
|
|
Aipatu zatiketa administratiboak berreuskalduntze eta normalizazio prozesuak trabatzen baditu ere, euskaraz biziko den herria dugu helburu, eta zentzu horretan
|
Euskal
Herri euskalduna eraiki behar dugu egunez egun. Egoera honi buelta eman nahi badiogu, nahitaezko baldintza izango da egungo errealitatearen gaineko erroko aldaketa, egungo markoak gainditu eta eurek bultzatutako hizkuntza politikak alde batera utzi eta euskararen estatus aldaketa ekarriko duena: ofizialtasuna Euskal Herri osoan.
|
|
|
Iruzurrik ez! Urratsez urrats,
|
Euskal
Herri euskalduna eraiki!
|
|
|
Euskarak behar duen aldaketaren alde lan eginez, auzoz auzo, herriz herri. Administrazioen ahaleginak beste norabide batean begiratzen badute ere,
|
Euskal
Herri euskalduna eraikitzen jarraituko dugu, euskaldunon hizkuntza eskubideen alde, burujabetza linguistikoaren alde, auzolanean.
|
|
|
Urratsez urrats,
|
Euskal
Herri euskalduna eraikiko dugu!
|
|
|
" Pauso ugari eman dugu, beste hainbat dugu emateko. Azken batean indarrak bildu eta lan egitea besterik ez baitugu,
|
Euskal
Herri euskalduna eraiki nahi badugu".
|
|
|
"
|
Euskal
Herri euskalduna eraikitzeko" urratsak
|
|
|
Azpeitiko Euskal Herrian Euskaraz ekoek urratsez urrats,"
|
Euskal
Herri euskalduna eraikitzeko" dei egin dute. Bosgarren Hizkuntza Eskubideen Egunaren atarian," Euskal Herrian hizkuntza eskubideak urratzen direla salatu beharrean gaude" azaldu dute.
|
|
|
Euskal Herrian euskaraz bizi nahi dutenek, ordea," egoera gainditu eta dagokiguna geure egin" nahi dutela azaldu dute. " Zapalkuntzaren urratsak, euskararen ofizialtasunaren bidean egin beharreko urrats bilakatu nahi ditugu, urratsez urrats,
|
Euskal
Herri euskalduna eraikitzeraino!".
|
|
|
Urratsak ematen jarraitzeko, igandean, hilak 6, Atarrabian egingo den 5 Hizkuntza Eskubideen Egunera joateko animatu dituzte herritarrak. "
|
Euskal
Herri euskalduna eraikitzeko bidean, euskaldun orori dagokigu-eta norbere urratsa ematea".
|
|
|
Hori guztia egiteko lan politiko instituzionala eta lan soziala bideratu behar dira, biak ere norabide berean. Erakunde instituzionalek, eragile politikoek, ekonomikoek eta sozialek, norbanakoek eta euskalgintzak norabide berean lan egitea ezinbestekoa da, guztion arteko lankidetzak ziurta baitezake euskararen geroa eta
|
Euskal
Herri euskalduna.
|
|
2009
|
|
|
Mitoa da euskaraz bizi garela etorkizuneko
|
Euskal
Herri euskalduna egiteko. Euskaraz bizi gara, batez ere, hala nahi dugulako, horrek asetzen gaituelako, hala gustura bizi garelako, finean, halakoak garelako.
|
|
|
Horrenbestez, jarraian, euskararen ofizialtasuna Euskal Autonomia Erkidegoan aztergai izango da (II), baita Nafarroan ere (III). Azkenik, Ipar
|
Euskal
Herriko euskaldunen hizkuntza eskubideak aztertuko ditugu (IV). Aldez aurretik alabaina, ikergai izango dugun legezko errealitate hori kokatuko dugu, argitara eman diren azken datuek islatzen duten errealitate soziolinguistikoan.
|
|
|
Bitxia badirudi ere, Xahoren 1848ko ahaleginaren ondoren Amerikako Estatu Batuetan (AEB) suspertu zen euskara hutsez edo nagusiki euskaraz idatzitako prentsaren garra, Ipar
|
Euskal
Herriko euskaldunen ekimenez, Escualdun Gazeta() eta California-ko Eskual Herria() astekariekin. Egin kontu immigrazio itzela egon zela XIX. mende amaiera aldera Hego zein Ipar Euskal Herritik Ameriketara (zela Hegoaldean indarrean ezarri berri zuten soldadutzatik ihesi, zela baserri giroko ekonomiaren estutasunek bultzaturik).
|
|
|
Baina ez da artikulu horrekin bultzatu nahi duten ideia bakarra. Sortu beharreko beste euskal etxe horren barruan Ipar eta Hego
|
Euskal
Herriko euskaldunak batu behar dituen etxea lortzea, alegia17:
|
|
|
Euskal Herrian, autodeterminazio prozesurik gabe ez dago demokraziarik, ez hizkuntz normalizaziorik. Kontua da nahitaezko batasun akordioa egitea eta jauzi kualitatiboa antolatzea, epe ertainean eraso politikora jotzeko, eta prozesua gidatzeko euskaldun eleaniztunezko
|
Euskal
Herri euskalduna eraikitzeko.
|
|
|
Non daude hizkuntz eskubideen eta normalizazioaren progresibotasuna? Euskaldunok egunoro ditugun oztopo horiekin, nola lortu
|
Euskal
Herri euskalduna. Menpeko politiken mugak eta tranpak nabarmenak dira:
|
|
|
Geure gezur sozialari aurre egiteko nork bere lanaren zatia bete behar du: banakoek euskal nortasuna osatzea; entitate publiko eta pribatuek beren harremanak euskalduntzea; nazioak indarrak biltzea eta
|
Euskal
Herri Euskaldunaren aldeko politika gauzatzea. Bi premisarekin:
|
|
|
Horiek dira, nire ustez, azken hogeita hamar urte hauetatik atera beharreko irakaspen nagusiak, eratu behar den gune independentistak hasiera beretik burutu ditzan. Helburua da euskalduntze prozesuaren hazkunde global jasangarria lortzea, eta, erakundeen, enpresen eta herritarren beharrak betetzea, bi belaunaldiren barruan, euskaldun eleaniztunez osatutako
|
Euskal
Herri euskalduna iristeko. Herriak du hitza eta erabakia.
|
|
|
Horiek dira hizkuntza bat berreskuratzeko borondatearen isla; hortxe dago froga. Euskal Herriak euskaraz bizi nahi du, eta
|
Euskal
Herri euskaldunerako bidean, militantzia lezioa eman digute Gasteizko AEK ko langile eta ikasleek. Bai euskarari esatea ez da nahikoa eta euskaraz bai!
|
|
|
Ezker Abertzaleko hautetsiok beharrezkoa ikusten dugu euskararen aldeko tresna guztiak erabiltzea eta indartzea; izan ere, aldaketaren bidean indarrak batu eta
|
Euskal
Herri euskaldunerako urratsak egin behar baititugu.
|
|
|
|
Euskal
herri euskalduna mespretxatuz, Oviedotik ekarritako espainiartasuna aldarrikatzen zuen lotsarik gabe.
|
|
|
Araba, Bizkaia eta Gipuzkoako Gobernu Sozialista berriak ekarri eta ekarriko duenak ere ez dio esperantzari leku askorik uzten.Eta euskaldunok, beti bezala, bigarren mailako herritar gisa jarraitzen dugu, euskaraz bizitzeko ezintasunean murgilduta, baina inolaz ere itota. Euskaraz bizitzearen aldekotasuna bizirik mantentzea lortu dugu, eta hau garatu ahal izateko kohesioa eta elkarlana jorratzeko apustua egin behar dugu, apustu sendoa.Beraz, EHE sortzera eraman gintuzten arrazoiak indarrean dira egun oraindik, eta zentzu horretan euskaldunok bigarren mailako herritar izateari utzi eta euskarari lehentasuna emango dioten politika burujabeen bidez
|
Euskal
Herri euskaldunera heltzeko bidean irmo jarraituko dugu aurrera.Euskaraz biziz, Euskal Herri euskalduna eraiki!!!
|
|
|
Araba, Bizkaia eta Gipuzkoako Gobernu Sozialista berriak ekarri eta ekarriko duenak ere ez dio esperantzari leku askorik uzten.Eta euskaldunok, beti bezala, bigarren mailako herritar gisa jarraitzen dugu, euskaraz bizitzeko ezintasunean murgilduta, baina inolaz ere itota. ...a hau garatu ahal izateko kohesioa eta elkarlana jorratzeko apustua egin behar dugu, apustu sendoa.Beraz, EHE sortzera eraman gintuzten arrazoiak indarrean dira egun oraindik, eta zentzu horretan euskaldunok bigarren mailako herritar izateari utzi eta euskarari lehentasuna emango dioten politika burujabeen bidez Euskal Herri euskaldunera heltzeko bidean irmo jarraituko dugu aurrera.Euskaraz biziz,
|
Euskal
Herri euskalduna eraiki!!!
|
|
|
Horretarako behar du batez ere burujabetza Euskal Herriak, euskararen herria berreraikitzeko aukerak eman ditzakeen eskenatoki bat sortzeko alegia.
|
Euskal
Herri euskaldunaren alde lanean gabiltzan euskaltzaleok beraz indar egin behar dugu gure herriaren eskubideen alde. Honekin batera, Euskal Herriaren eskubideen alde diharduten eragile ezberdinek ere ozen aldarrikatu lukete euskaraz biziko litzatekeen herria dutela helburu.
|
|
|
Lehena, gaur egun euskaldunon etorkizuna erabakitzeko ahalmena dutenei, alderdi politikoei, alegia.
|
Euskal
Herri euskalduna eraikitzea ahalbidetuko duen eskenatokira joateko beharraz konbentziturik, horretara iristeko bideak jar ditzatela exijitu nahi diegu, eraginkortasunez eta egoerak eskatzen duen tamainan. Bigarren deia, herritarrei egin nahi diegu.
|
|
|
Bigarren deia, herritarrei egin nahi diegu.
|
Euskal
Herri euskaldunaren bideak bere fruituak eman ditzan, euskarari lehentasuna emanaz gure eguneroko jarduna aldaketa hori etengabe elikatzera bideratu behar dugu. Kalean, etxean, jolasean, borrokan, eskolan zein lanean herri bat osaturik euskaraz bizi nahi dugula aldarrikatu, eta hori horrela izan dadin neurriak eskatzea eta hartzea dagokigu.
|
|
|
|
Euskal
Herri euskalduna eraiki!
|
|
|
Euskaldunok osatzen dugun hizkuntza komunitatearen aurkako etengabeko eraso hauen ondorioz, ezinezkoa da
|
Euskal
Herri euskalduna eraikitzea, ezinezkoa da euskaraz bizitzea. Menpeko egoera honek beti bigarren maila batetara kondenatzen du euskara.
|
|
|
Horretarako behar du batez ere burujabetza Euskal Herriak, euskararen herria berreraikitzeko aukerak eman ditzakeen eskenatoki bat sortzeko alegia.
|
Euskal
Herri euskaldunaren alde lanean gabiltzan euskaltzaleok beraz indar egin behar dugu gure herriaren eskubideen alde. Honekin batera, Euskal Herriaren eskubideen alde diharduten eragile ezberdinek ere ozen aldarrikatu lukete euskaraz biziko litzatekeen herria dutela helburu.
|
|
|
Euskara menpekotik lehentasunezkora!
|
Euskal
Herri euskalduna eraiki!
|
|
|
EHE: " Helburua, euskaraz biziko den herria,
|
Euskal
Herri euskalduna"
|
|
|
EHEk, bere sorrera egunetik, helburu argi bat izan du bere jardunean:
|
Euskal
Herri euskalduna, euskaraz biziko den herria berreraikitzea. Euskara Euskal Herriko berezko hizkuntza da, horregatik nahi dugu euskaraz bizitzeko egoerara berriz ere iristea.
|
|
|
Berdintasunez jokatzeko, beraz, euskarak hizkuntza nagusia izan behar du hezkuntzan; bakarra izango ez bada ere lehentasuna izan behar du; baina hori da, hain zuzen ere, PSOEko gobernuak baliogabetu duena. Espainierazko komunitate egituratu batean hamarretik hiru euskaldun elebidun direnean, euskara eta gaztelania maila berean jartzea euskara zanpatzea da eta
|
Euskal
Herri euskalduna berrosatzea eragoztea. Desberdintasuna oinarrian dagoenean, neutraltasuna indartsuenaren aldekoa baita.
|
|
|
Hizkuntzak, herriak eta pertsonak duintasun berdina dute; horregatik, euskarak, Euskal Herriak eta euskaldunak berdintasunez tratatzeko prozesu demokratikoa eskatzen dugu. Lehendabizi, Euskararen Herri osoan, euskaldunen lurraldetasuna duen hizkuntz eskubide pertsonala lortzeko, tarteko helburu taktiko bezala; ondoren,
|
Euskal
Herri Euskaldunaren azken helburu estrategikora iristeko.
|
|
|
Lurraldetasun printzipioa, berriz, bitarteko juridikoa da munduko herritarren hizkuntza ezberdinak beren lurraldeetan babesteko eta hizkuntz eskubideen urratzea gainditzeko. Geure kasuan,
|
Euskal
Herri euskalduna berrosatzeko eta dagokion garapen iraunkorra bermatzeko.
|
|
|
...ktore sozial zabalenak biltzeko eta mobilizatzeko; gaur egungo menpeko hizkuntz politikak salatu eta askatasunezko eta berdintasunezko irtenbidea aldarrikatzeko; PP PSOEk dituzten egitasmoak baldintzatzeko; hizkuntz politikaren aldaketa eta beste eredu soziolinguistiko bat lortzeko; Espainiako eta Frantziako estatuen esku sartze bidegabeak arbuiatzeko eta inposaturiko hizkuntz gatazka gainditzeko;
|
Euskal
Herri Euskaldunaren iraunkortasuna bermatuko duen ingurune politiko, juridiko, sozial eta ekonomikoa eraikitzeko. Independentziaren bilguneak orain arteko menpeko hizkuntz politiken zikloa itxi eta Euskal Herri euskalduna berreskuratzeko ziklo berria ireki behar du.
|
|
|
Iritsi da ordua herri harresia eraikitzeko, sektore sozial zabalenak biltzeko eta mobilizatzeko; gaur egungo menpeko hizkuntz politikak salatu eta askatasunezko eta berdintasunezko irtenbidea aldarrikatzeko; PP PSOEk dituzten egitasmoak baldintzatzeko; hizkuntz politikaren aldaketa eta beste eredu soziolinguistiko bat lortzeko; Espainiako eta Frantziako estatuen esku sartze bidegabeak arbuiatzeko eta inposaturiko hizkuntz gatazka gainditzeko; Euskal Herri Euskaldunaren iraunkortasuna bermatuko duen ingurune politiko, juridiko, sozial eta ekonomikoa eraikitzeko. Independentziaren bilguneak orain arteko menpeko hizkuntz politiken zikloa itxi eta
|
Euskal
Herri euskalduna berreskuratzeko ziklo berria ireki behar du.
|
|
|
elebitasunaren aberastasunaz zinez jabetu edo txarrera egin. Beraz, garbi esanda, datozen lauzpabost hamarraldietan (nahiko atrebentzia bada hizkuntza kontuetan 40 urtean gerta litekeena irudikatzea, beraz, hortik aurrera auskalo zer geratuko den), ez da izango" herritar eleaniztunez osaturiko
|
Euskal
Herri euskalduna", baldin eta horrekin esan nahi bada" erabat" edo" batez ere" euskaraz biziko den Euskal Herria bere luze zabal geografiko guztian.
|
|
|
Esango zaigu, dagoeneko, gehienon harridurarako? " herritar eleaniztunez osaturiko
|
Euskal
Herri euskalduna", hots, ez euskaraz ere bizi den Euskal Herria, baizik eta osorik edo nagusiki euskaraz bizi den Euskal Herria eraikitzea herri aginteen eta politikarien esku dagoela, eta epe zorrotz eta neurgailuz jositako planekin, giza-eta diru baliabide bikainekin eta erabaki ausartekin egingarria dela helburu hori. Borondate politikoa eta ausardia:
|
|
|
Horrek esan nahi ote du bi hizkuntzetan egin behar dela guztia? edo areago oraindik, inondik inora bideragarria ote da,"
|
Euskal
Herri euskalduna" helburuari jarraiki," euskaraz bizi" leloaren praktika orokortzea Euskadi osora. Jadanik aipatuak ditugun arazo geografiko, ekonomiko, kultural eta demografikoen aurrean begiak itxita agian?
|
|
|
Desberdintasun hori handia da Ipar Euskal Herrian, bertako hiru probintziak, hegoaldekoak ez bezala, inolako autonomia administratiborik gabe baitaude, ez baitute osotasunean zuzenbide publikoko nortasun moralik, hori departamenduei eta eskualdeei baizik ez baitzaie aitortzen. Egoera horretan, Hego
|
Euskal
Herriko euskaldunen aldean ageriko desorekaz gain, beste desoreka bat ondorioztatzen da: " erabaki" desoreka, erabakiak hartzeko moduari dagokiona, euskal lurraldeei eragingo dieten erabaki garrantzitsuenak Pauen hartuko baitira (Pirinio Atlantikoetako Kontseilu Nagusian) edo Bordelen (Akitaniako Eskualdean).
|
|
|
4 Hori guztia egiteko lan politiko instituzionala eta lan soziala bideratu behar dira, biak ere norabide berean. Erakunde instituzionalek, eragile politikoek, ekonomikoek eta sozialek, norbanakoek eta euskalgintzak norabide berean lan egitea ezinbestekoa da, guztion arteko lankidetzak ziurta baitezake euskararen geroa eta
|
Euskal
Herri euskalduna.
|
|
2010
|
|
|
Erraten da 14ko Gerla izan zela Frantziaren' nazio eraikuntzaren' azken urratsa. Ipar
|
Euskal
Herriko euskaldunek Frantziaren alde egin zuten gerla, Frantziaren alde hil ziren. Eta Eskualduna astekariak, euskaraz izanik ere, Frantziaren aldeko mezu hori zabaldu zuen, erran nahi baita, gu frantsesak gara".
|
|
|
Artikulu honen helburua da termino horiek ahalik eta modurik errazenean ulertaraztea.Herrialde eta estatuen funtzionamenduak diru sarrera eta gastu publikoen premia du. Horregatik bihurtu da defizit publikoa eta zorraren arazoa
|
Euskal
Herriko euskaldunak beren pean hartzen gaituzten Espainiako Estatuak eta Frantziako Estatuak bizi duten kezka ekonomikoaren ardatz nagusi; baita gainerako Europan eta munduan ere, gauza bera gertatzen baita. Diru irteerak diru sarrerak baino nabarmen handiagoak badira, zorpetzeari heldu behar zaio funtzionatzen jarraitu ahal izateko, osasungintzak, hezkuntzak, segurtasun publikoak, pentsio sistemak funtzionatzen jarraitu nahi badute.
|
|
|
2.1 mendialde euskaldunean ipar mendebaldea7 da bertako euskara bizien gorde duen nafarroako eremua eta
|
euskal
herriko euskaldunenetako bat (leitzaran urumealdea, Malerreka, bortziriak, baztanaldea, Mendebaldeko ibarrak eta aranatzaldea, batez ere). horretan, euskara demografikoki kontzentratua eta belaunez belaun jarraitua da. hau da, euskaldun jendea ehunekoan nagusi da eta euskara historikoki gurasoengandik seme alabengana eten sozialik gabe transmititu izan da. eremu euskaldun horretakoak dira gure ga... etxekoen eta belaunaldien arteko harremanetan, lagun arteko jolasetan, herriko bizimoduan oro har... inguruko eguneroko hizkuntza izateak balio positiboak lotu dizkio euskarari. gazte horiek euskaran daude errotuak, euskara ohikoa, erabilgarria, beharrezkoa eta, ondorioz, erraza zaie. hau da, haien hizkuntza da:
|
|
|
4 diSKurTSo SoziolinguiSTiKoa alde batera utziko dut iñaki larrañagak soziolinguistika aplikatuari egin dion ekarpena. ez garrantzirik ez duelako, sakontasun gehiago eskatzen duelako baizik; lan eskerga burutu baitu eta nik baino hobeto egin dezaketenak ere izan badirelako. iradokizuna egina da. azpimarratu nahi dut, ordea, esparru ideologikoan eta ideien lehian, iñakik teoria orokorraren baitan zabaldu dituen diskurtso soziolinguistikoak eta argudio sorta. etengabeko kezka eta ardura berezia izan ditu oinarrizko kontzeptu soziolinguistikoen definizioak zedarritzeko: ...alaben etorkizuna arriskuan jartzeko eskubiderik. ez naiz gogoratzen ñabarduraz; bai ordea, guraso guztiak konbentzitu gintuela euskarazko haurtzaindegia hobestera eta gure seme alabek hezkuntza osoa euskaraz egin zezaten aldeko jarrera hartzera. haur euskaldun askeak, solidarioak, irekiak eta profesionalak hezi behar genituen, bizitzea tokatuko zitzaien gizarterako prestatuak, euskaraz bizitzeko
|
euskal
herri euskaldun batean. diskurtso hori aitzindaria zen garai hartako tolosan.
|
|
|
Nire irakurketa kritikoa, bai, baina baikorra izango da. Hondamendira eraman gaitzakeen euforia itsutik katastrofismo ezkorretik bezain urrun kokaturik, alegia.16 iñaki larrañaga da
|
euskal
herri euskalduna berrosatzea eta bere garapen iraunkorra bermatzea nahi duen pentsamenduaren eta praktika soziolinguistikoaren erakuslerik handienetakoa. beti ere, manera onaz, hizkuntz ekologiaren ikuspegiaz —munduko hizkuntza komunitateak berdinak dira duintasunean, eskubidedun subjektuak dira, eta tratamendu bera behar dute— eta jarrera prepolitikoaz —euskararen herria lehenagok... Franco hil zenetik, hogeita hamar urte igarota, eta hogei urteko hizkuntz politikaren bueltan, eaen, hau da, nafarroarekin eta iparraldearekin erkatuz euskararen aldeko politikarik onena burutu den eremuan, ibarretxe Jaurlaritzak argitaratutako liburuxkan" hizkuntza politika aurrera begira" hizkuntza politikarako Sailburuordetzaren egitasmoan, honako hauek irakur daitezke:
|
|
|
Franco hil zenetik, hogeita hamar urte igarota, eta hogei urteko hizkuntz politikaren bueltan, eaen, hau da, nafarroarekin eta iparraldearekin erkatuz euskararen aldeko politikarik onena burutu den eremuan, ibarretxe Jaurlaritzak argitaratutako liburuxkan" hizkuntza politika aurrera begira" hizkuntza politikarako Sailburuordetzaren egitasmoan, honako hauek irakur daitezke: ...ita oraindik ere euskararen erabilera... ezin da euskararen geroa bermatutzat eman" (38 orrialdean);" euskaldunak bakarrik hartuz gero, euskararen erabilerak behera egin du eaen ere bai" (64 orrialdea);" hizkuntza gutxitu batek atzera egiteko arriskua berezkoa du" (37 orrialdean). teoriak eta praktikak erakusten dute, beraz, menpeko hizkuntz politikekin euskaraz biziko den
|
euskal
herri euskalduna berrosatu nahi izatea idealista dela. globalizazioaren aroan eta euskararen egungo egoera minorizatuaren baldintzatan, gure hizkuntzaren normalkuntza osoa lortzeko, besteren artean, estatu politika eta estatu hizkuntz ofizialen estatusa behar dira. espainiako eta Frantziako estatuen ideologia hedatzaileek eta euskal herriko laguntzaileek, ordea, erreparazio historikoa baztertuz e...
|
|
|
Franco hil zenetik, hogeita hamar urte igarota, eta hogei urteko hizkuntz politikaren bueltan, eaen, hau da, nafarroarekin eta iparraldearekin erkatuz euskararen aldeko politikarik onena burutu den eremuan, ibarretxe Jaurlaritzak argitaratutako liburuxkan" hizkuntza politika aurrera begira" hizkuntza politikarako Sailburuordetzaren egitasmoan, honako hauek irakur daitezke: ...oaren aroan eta euskararen egungo egoera minorizatuaren baldintzatan, gure hizkuntzaren normalkuntza osoa lortzeko, besteren artean, estatu politika eta estatu hizkuntz ofizialen estatusa behar dira. espainiako eta Frantziako estatuen ideologia hedatzaileek eta euskal herriko laguntzaileek, ordea, erreparazio historikoa baztertuz eta europako estatu hizkuntzen berdintasunezko ofizialtasuna ukatuz,
|
euskal
herri euskalduna berregitea eragozten dute. kasurik onenean ere, egungo euskararen hizkuntz politiken adostasuna ez da normalizatzailea, asimilatzailea baizik; eta euskarazko hizkuntz komunitatea berrosatzeko eta bere garapen iraunkorra bermatzeko betoa ezkutatzen du. horrek arriskuan jartzen ditu euskararen osasun betea bere lurralde historikoan eta hizkuntz aniztasunaren osotasuna munduan....
|
|
|
Teoriak eta praktikak erakusten dute, beraz, menpeko hizkuntz politikekin euskaraz biziko den
|
Euskal
Herri euskalduna berrosatu nahi izatea idealista dela.
|
|
|
1960ko hamarkadaren azken aldera ezagutu nuen iñaki, euskal komunitatearen kontzientzia sentitzen, bizi nahia agertzen eta zabaltzen. beti zaindu du bere askatasuna: ...t udalerritako egoera soziolinguistikoaren azterketa, programa eta plangintza burutu ditu. wikipedian (iñaki larrañaga – wikipedia, entziklopedia askea) ikus daiteke haren bibliografia oparoa. bide berri asko urratu dituen aitzindaria da. gutxik bezala ezagutzen du euskal herriaren egoera soziolinguistikoa eta, bere esanaren eta eginaren arteko koherentzia erakutsiz, ekarpen handia egin dio
|
euskal
herri euskaldunaren iraupenari. soziolinguistika klusterra martin ugalde, kp/ 20140 andoain
|
|
|
Herriaren egoera soziolinguistikoa eta, bere esanaren eta eginaren arteko koherentzia erakutsiz, ekarpen handia egin dio
|
Euskal
Herri euskaldunaren iraupenari.
|
|
|
252 Erabateko adostasunik ez izate horrek erreferente bat zuen, argia eta gogorra: gaztelaniarensupraordinazio juridikoa ontzat eman ez eta
|
Euskal
herri euskaldun (ahal balitz euskara hutsezko) batenparadigmari eusten zioten hiritar eta iritzi sortzaileena.
|
|
|
Ezker abertzaleak gogorarazi du
|
Euskal
Herri euskaldun eta askea eraikitzeko udalerri euskaldunek berebiziko garrantzia dutela. Egunero arnasa berria ematen diote euskarari.
|
|
2011
|
|
|
195196): " Ghettoa edo ghettizazioa aipatzeak ematen du euskal herria euskararik gabe ere izan daitekeela edo erdal hizkuntzek euskal herrian duten nagusigoa
|
euskal
herria euskaldun izatea bezain bidezkoa dela, eta, beraz, euskaraz ari diren hiztun eta eremuak direla egoera normalizatutik at ala legitimatutako egoeraren kontra, korrontearen gora, ari direnak. honenbestez, hizkuntza nagusiek ematen duten mailari eta erosotasunari muzin eginez hizkuntza minorizatuaren aldeko apustua gutxiengoen jokabide setatiaren adierazpide besterik ez litzateke izango, ghet... Irudiekin jarraituz, zergatik ez aldarrikatu euskarak bizi behar duen basamortuan euskal unibertsitatea, euskararentzat irabazitako beste eremu guztiak bezalaxe, Prognosia egitea ez da, ahuldutako hizkuntzen bilakaera kontuan, batere lan erraza.
|
|
|
Errua gurea ere bada, noski.
|
Euskal
Herri euskalduna horrela antolatu dugulako. Nire lagun batek esan ohi du, bai lantokiei eta bai lanpostu kopuruari erreparatuta,, euskalgintza?
|
|
|
Asimilazioak ere, horrenbestez, bere gutxieneko baldintzak bete ezean kolpe huts egiten zuen. Demagun, bestetara gabe, garai bateko
|
euskal
herri euskaldunetan eskolak lortzen zuen elebitasun maila. Eskolako hizkuntzak, botere hizkuntza bazen ere, ez zuen eskola ume haien buruetan habiarik egiten.
|
|
|
–. Ana Telletxea,. Hizkuntza eta nortasun txikiak?, Berria, Ana Telletxeak Hego
|
Euskal
Herriko euskaldunek jasandako erdeinuez ziharduen hor; Ipar Euskal Herrian, berriz, Antton Lukuk adierazten digunez, egoera oraindik ere makurragoa da: –Ez da imajinatzen ahal zer den euskaldun irautea mespretxu mundu horretan.
|
|
|
Herritarrok gara euskara erabiltzeko eta
|
Euskal
Herri euskalduna berrosatzeko eragile, babesle eta berme; baita Getxon ere. Horrenbestez, ezinbestekoa da herri gogoa indartzea.
|
|
2012
|
|
|
Politikagintzara hurbiltzeko hamaika arrazoi izan nituen, baina nire lehentasunen artean ez zegoen euskal hiztunen eskubideak defendatzeko beharrizana. Garai hartan Euskal Herri independente, sozialista eta euskalduna amesten nuen; eleaniztuna behar zuen
|
Euskal
Herri euskalduna, alegia. Politikaren jardunean aritu naizen urte hauetan euskara izan da nire hizkuntza aldarrikapenak plazaratzeko, bai zinegotzi moduan eta baita legebiltzarkide moduan ere.
|
|
|
haurtzaroan, lagunartean, norberarekiko gogoetan... uneak izango ditugu. Sarri une edo aro horrekin egiten dugu amets,
|
euskal
herri euskaldun hura aterpe psikologiko edota sinboliko gisa erabiltzen dugu. denok dugu, uste dut, euskal bizi munduarekin konexioren bat, esan bezala, haurtzaroko oroipenak, lagunarteko solasaldiak, amama baten berba jarioa, mendi arteko hizkera hura, euskaltegiko atmosfera itxi eta babestu hori... Nonbaiten eta noizbait bada euskal herria. ontogenesia eta filogenesia nahasten dira kontaera hauetan, norberaren euskal bizi mundua eta euskal herriarena nahasten direlako.
|
|
|
Esparru sozioekonomiko propioaren alde egin dugu maiatzaren 1ean. Baina eguneroko borrokarekin eraiki behar dugu
|
Euskal
Herri euskalduna.
|
|
|
Hizkuntza eta kultur burujabetzak bideratuko gaitu
|
Euskal
Herri Euskaldun eta librera.
|
|
2013
|
|
|
Euskaldun eta anitza Gipuzkoan 140 hizkuntzatik gora hitz egiten direla jakinarazi du Aniztasunaren saileko ordezkariak eta esaldi bakar batekin laburbildu du euren asmoa: "
|
Euskal
Herri euskalduna eta anitza nahi dugu". Aurkezpenean Marcos Nanclaresek esan duenez hitegiek jasotzen dute filosofia hori:
|
|
|
" Gure kasuan, hilabete honetan Zarauzko Udalak eta beste hainbat herritako udalek jasan duten salaketari aurre egin eta babesa emateko egongo diren ekimenetan parte hartzera gonbidatzen zaituztegu. Guk euskaraz bizitzen segitzeko eta
|
Euskal
Herri euskaldunaren alde borrokatzeko konpromisoa berresten dugu. Zuek ere batu zaitezte horretara, guztion artean lortuko baitugu Euskal Herri euskalduna".
|
|
|
Guk euskaraz bizitzen segitzeko eta Euskal Herri euskaldunaren alde borrokatzeko konpromisoa berresten dugu. Zuek ere batu zaitezte horretara, guztion artean lortuko baitugu
|
Euskal
Herri euskalduna".
|
|
|
" Zarauzko Udalak eta beste 35 udalerrik hori ahalbidetzeko pausuak eman dituzte eta oztopoak datoz orain", ohartarazi zuten, eta horren aurrean," babes osoa" agertu zien herri horiei eta batez ere, Zarauzko Udalari,"
|
Euskal
Herri euskaldunaren bidean jarrai dezaten".
|