|
2000
|
|
|
Hego
|
Euskal
Herriko enpresak gero eta gehiago irteten dira nazioartera. Industri Sustapen eta Eraldaketarako Baltzua (SPRI) gogor ari da Polonian plataforma bat eratzeko eta euskal industria produktuak Europako Ekialdean sarrera azkarra izateko.
|
|
|
Halaber, Matanzaseko Central Azucarero España Republicana eta fabrika erantsi guztien eraldaketa negoziatzen ari da. Programa horrek bost urteko iraupena izango du, eta
|
Euskal
Herriko enpresa txiki eta ertain ugari erakarri dezake. Azkenik, aipatzekoa da baita ere turismoan edo energiaren arloan gauza daitezkeen negozioetarako aukera.
|
|
2001
|
|
|
Hamar urte lehenago sortua zen Sokoa kooperatiba, Arrasateko kooperatiben ildoan. Esperientzia haren ondotik, 1979an aldean, enpresa eta ekonomiako hainbat eragilek kapitala biltzeko molde berri bat aurreikusi zuten Ipar
|
Euskal
Herriko enpresak sortzeko. Asmo haren karietara sortu zen Hemen elkartea.
|
|
2002
|
|
|
zigortuei, egonkortasun gutxikoei, borroka armatuaren gorabehera dutenei, giza eskubideak urratzen dituztenei, terrorismoa gaitzesten ez dutenei eta ongizateko egoera eskasean bizi direnei. Espainiako gobernuak, ordea, iazko urtean bertan, hala Espainiako, nola Hego
|
Euskal
Herriko enpresei, ondoko herrialdeetara armak esportatzeko baimena eman zien: Saudi Arabiara, Arabiako Emirerri Batuetara, Indiara, Indonesiara, Israela, Jordaniara, Pakistana, Sri Lankara eta Turkiara.
|
|
|
Arian arian, garai hartan ere pagamenduen etenaldia egon zen, eta orduko huraxe da lehen krisi ardurakoa. Jaitsaldiari aurre egiteko, garai hartan
|
Euskal
Herriko enpresa garrantzitsuenetakoa zena aitzineratzeko, noraezekoa izan zen Espainiako Estatuaren esku hartzea.
|
|
|
Hortaz, feria heldu baino lehen zalantza horiek argituko ote diren da kontua, eta erantzuna Chicagoko makina tresnaren nazioarteko feriako emaitzek emango dute. Azoka horretan izan dira
|
Euskal
Herriko enpresek kontrolatzen duten Makina Tresnaren Fabrikatzaileen Elkarteko (MFE) arduradunak, eta neurtuko dute itxaropena zertan geratu den.
|
|
|
azken hamarkadetan euskal enpresek eta eragile ekonomikoek aparteko joeraerakutsi dute nazioarteko beste eragile ekonomikoekiko harreman ekonomikoaksendotu eta areagotzeko. Joera hori ikusgarria da, batez ere 1993 urtetik aurrera; izan ere, 1992 urterainoko lehen epean barne merkatu espainiarrak indar handiazuen, gastu publikoaren hazkundeari zein inbertsioaren igoera trinkoari esker.Horrela, Hego
|
Euskal
Herriko enpresentzat kanpo merkatuaren erakarpena gutxituegin zen sasoi horretan; are gehiago, pezetaren garaiko indarra kontuan hartuta.Dena den, arrazoi desberdinak daude 1993 urtearen ondorengo jauzia ulertzeko.
|
|
|
Europa osatzen duten estatuen arteko mugak geroagoeta lausoagoak dira, eta muga horiek zeharkatzen dituzten herritarrak geroago etagehiago.
|
Euskal
Herriko enpresen merkatua Euskal Herri txikia baino askoz zabalagoa da, eta euskal herritarrok Europan zehar ez ezik, mundu osoan zehar beharkodugu mugitu. Dagoeneko nabaria da; hasiera baino ez, ordea:
|
|
|
Bestalde, unibertsitateaz gain, bestelako tokietan ere beharrezkoak dira ikertzaileak, doktore mailakoak, gainera. Oso gutxi dira
|
Euskal
Herriko enpresetan egun dauden doktoreak, eta ondorio kaltegarriak ditu horrek. Izan ere, enpresetan lan egiten duten doktoreen kopurua hartzen da herrienzientzi eta teknologi garapenaren adierazletzat; ez dut uste hori zentzugabekeria denik.
|
|
2003
|
|
|
|
Euskal
Herriko enpresetan, etengabe ari dira ugaltzen laneko zoritxarrak, eta egitate horrek benetan kezkatu ditu sindikatuak. ARGIA aldizkarian azaldu genuen moduan (ikusi 2003ko urtarrilaren 5eko zenbakia), behin behar eta, 2002 urtean ere gehitu egin ziren laneko heriotzak (140 gehiago edo) eta laneko istripu larriak.
|
|
2004
|
|
|
Hauxe dut gogoan:
|
Euskal
Herriko enpresen presentzia oso handia. Urola aldetik, Plazentzi aldetik, Bergara aldetik, Durangaldetik… gure aitak esan zidan:
|
|
|
Eta horrek dakarkigun galdera nagusia hauda:
|
Euskal
Herriko enpresa kooperatiboek egiten al dute atzerrian dauden enpresetan Euskal Herrian bertan egiten duten ezagutzaren kudeaketa. Eta bereziki, hirugarren munduan kokatzen diren taldeko enpresetan?
|
|
2005
|
|
|
Euskal Herrian Letonia, Polonia edo Europako ekialdeko zerbitzu bat kontratatzen bada, Letonia, Polonia edo dagokion estatuko legeak lan eta gizarte kontuez xedatutakoari jarraitu zaio. Horren ondorioz,
|
Euskal
Herriko enpresak kontratatutako zerbitzura diharduten langile letoniar, poloniar edo dena delakoek jasoko duten soldata eta lan baldintzak Letonia, Polonia edo dagokion herrialdearen legediak aurreikusitakoa bete du. Jakina denez, soldatok eta baldintzok euskal hiritarrek dituztenak baino askoz baxuagoak dira.
|
|
|
Abertzaleok lan komuna egiten hasi beharrean gaude euskal komunikazio sistema sendotzeko, hezkuntza sistema indartzeko, unibertsitatea mailarik gorenenera eramateko,
|
Euskal
Herriko enpresak indartzeko, euskarazko aktoreen ariketa eta gizarte sareak indartzeko eta abar. Markoaren inguruko adostasuna bezain garrantzitsua da, marko horren barruan herri estrategia sendo bat pentsatu eta praktikara eramatea.
|
|
2006
|
|
|
Urte honetan zehar Hego
|
Euskal
Herriko enpresa gehienetan hauteskunde sindikalak izan dira. 2006ko ekainaren 30ean, ELA STV sindikatua nagusi ageri zen 9.503 ordezkarirekin (%35, 94).
|
|
2007
|
|
|
Beharbada,
|
Euskal
Herriko enpresa ehundura adibide bat izan daiteke horretan; gizartearen eskakizuna handia eta sendoa izan denean, enpresetara iristeko gaitasuna antzeman da. Euskararen normalizazioaren kasua izan daiteke adibidebat; gizarteak eskatzen duen zerbait da, eta, erritmoa gorabehera, iritsi da enpresetara, enpresa jabetu da horretaz.
|
|
2008
|
|
|
Izenburua ez da demagogikoa.
|
Euskal
Herriko enpresetan amiantoarekin lan egin duen hainbat langilek egoera gordin hori bizi du. Batzuk hil egin dira amianto kriminal horrek eragindako minbiziengatik.
|
|
|
Are argigarriagoa da Espainiako eta Hego
|
Euskal
Herriko enpresen gainean egindako azterketa: bertako 1.000 enpresa handietako %76k ez dute emakumerik administrazio kontseiluetan.
|
|
2009
|
|
|
Kasuek lan munduan eragina izan behar bazuten, gogoan izan behar genuen enpresako buru asko ez direla euskaldunak, askotan erabakiak horrelako pertsonengan daudela eta askotan euskaraz ez dakitenek ere egin dezaketela euskararen alde. Ezinbestean,
|
Euskal
Herriko enpresa eta erakundeetako pertsonengana iritsi nahi bagenuen, Euskal Herriko hizkuntzetan argitaratu behar zen: euskaraz, jakina, baina baita gaztelaniaz eta frantsesez ere.
|
|
|
Aire eta espazioko sektorea. Sektore horretan lan egiten duten
|
Euskal
Herriko enpresek 420 milioi euroko salmentak izan zituzten 2006 urtean. Espainia, Europa eta AEBetako programetan hartu zuten parte horretarako.
|
|
|
Ildo beretik, Hego
|
Euskal
Herriko enpresek enplegua sortzeko herrialde horietakoak baino baldintza hobeak dituztela gogorarazi zuen: Soldatak txikiagoak dira, eta abantaila garrantzitsuak dituzte zerga politikan.
|
|
|
Eusko Jaurlaritzak 459 kontratu murrizketaren berri eman du, eta Nafarroan 336 laguni ezarri dizkiete espediente mistoak hausturak eta etenak nahasten dituztenak. Datu horiei gehitu behar zaizkie Espainiako Gobernuak Hego
|
Euskal
Herriko enpresetan onartutakoak. Oso litekeena da haren esku geratzea ArcelorMittalen negoziatzen ari direna.
|
|
|
CAF da krisiaren eragina nabaritzen ari ez den
|
Euskal
Herriko enpresa handi bakanetakoa. Hilabeteak joan, hilabeteak etorri, kontratu berriak iragartzen ditu.
|
|
|
Zortzi ontzi horiek baldintza bera betetzen dute:
|
Euskal
Herriko enpresenak izan arren, Seychelleetako bandera dute, eta, ondorioz, ez dute Espainiako Gobernuak zehaztutako baldintzak bete beharrik. Espainiako bandera duten ontziak zailtasun gehiago izaten ari dira soldadu ohiak kontratatu ahal izateko.
|
|
|
Batetik, berrikuntzarekin zerikusia duten kontuez arduratzen dira.
|
Euskal
Herriko enpresei berrikuntzan laguntzeko bideak eskaintzen dizkiete. Bestalde, euskara zerbitzua dute.
|
|
2011
|
|
|
Enpresak pixkanaka ari dira berdintasunerako planak prestatzen, baina oraindik bide luzea dute administrazio kontseiluetan gizonen eta emakumeen presentzia parekatzera iristeko. Gaur egun, burtsan kotizatzen duten Hego
|
Euskal
Herriko enpresetako administrazio kontseiluetan hamar kidetik bat besterik ez da emakumea; aurrezki kutxetako administrazio kontseiluetan, berriz, hamarretik bi dira.Gauzak nola dauden ikusita, ia ezinezkoa dirudi urtebetean egoera iraultzea, Redingek nahi bezala. Beraz, ziurrenera, Europako Batzordeak kuota sistema bat sortzen bukatuko du azkenean.
|
|
|
Hala eta guztiz ere, zuzendaritzak bezala, ekoizpena inoizko handiena izango dela nabarmendu du.Azken urteetan jende asko kontratatu du Volkswagenek.
|
Euskal
Herriko enpresarik handiena da langile kopuruan. 5.600 ditu, horietatik 1.500 aldi baterakoak.
|
|
|
Teknologia fotovoltaikoaren ekoizpenerako makinaria saltzen duten
|
Euskal
Herriko enpresek ere Gorosabel eta Mondragon Assembly, besteak beste bezero nagusiak Txinan eta Indian dituzte egun.
|
|
2012
|
|
|
Mariano Raxoi egungo presidenteak ere bide bera hartu du, baina PSOEk abiatutako bidea autobide bihurtu du. Gaurtik aurrera Hego
|
Euskal
Herriko enpresentzat atzo baino merkeagoa eta errazagoa da langileak kaleratzea: kontratu mugagabeetan, lan egindako urte bakoitzagatik eman beharreko kalte ordaina 45 egunetik 33 egunera murriztu dute.
|
|
2013
|
|
|
Gainontzeko bikoteak honakoak izango dira: Sierra anaia mexikarrak eta Arta Spinner bikoteak Orlando Jai Alai ordezkatuko dute, Angel eta Cisneros ek Mexiko eta Olha eta Etchetok Master Pro Tour
|
Euskal
Herriko enpresa.
|
|
|
Emunek (Lan Mundua Euskalduntzeko Kooperatiba) emandako datuen arabera, euskara planak 250 enpresatan dituzte indarrean. Beraz, pixkanaka
|
Euskal
Herriko enpresen jarduna euskaldunduz doa. Bide horretan, Emun bidelagun dute enpresa askok.
|
|
|
Fagor Etxetresnak Mondragon taldeko kooperatiba izaki, badu aparteko sendotasuna, maiatzean taldeak sortutako 70 milioiko funtsak erakusten duen moduan, eta hortik etor daiteke orain ere giharra. Urkulluren oharra Mondragon taldea
|
Euskal
Herriko enpresa talde handiena da (100.000 langile inguru ditu mundu osoan), eta Eusko Jaurlaritza talde hori Fagor Etxetresnak kooperatibari ematen ari zaion laguntzaren berri baduela esan zuen atzo EAEko lehendakari Iñigo Urkulluk: «Arautegia gertutik jarraitzen ari gara».
|
|
2014
|
|
|
Kokatuko zaituztet. 2013ko abendura arte lanean aritu naiz
|
Euskal
Herriko enpresa batean, eta ikaragarria da ezagutzea langileak horrelako baldintzetan ari diren enpresarik badela gure inguruan. Bertan zortzi orduko lanaldiak egiten dituzte, beste enpresa askotan bezalaxe, baina hogei minutuko deskantsu tartea besterik ez da izaten, otorduak, komunerako denborak eta abar kontuan hartuta.
|
|
|
Ikastolen jaiak “HARRO IBILI” leloa izango du eta honekin euskal gizarteari, enpresei eta zentroko ikasle ohiei, gaur eguneko ikasleei eta etorkizuneko ikasleei hurrengo mezua helarazi nahi diete: kalitatezko lanbide heziketa euskaraz ikasiz, beraien itxaropenak beteko dituztela eta langile euskaldunen HARROBIAren parte bilakatuko dira, eta ondorioz,
|
Euskal
herriko enpresek beren beharrei erantzuteko gai.
|
|
2015
|
|
|
Sindikatuek eskatu dute jatorritik datorren esneari salmentarako gutxieneko prezio bat ezartzea.
|
Euskal
Herriko enpresa eta foru erakundeek, baita administrazio autonomikoak ere, ezin dute esnearen sektorea hiltzen utzi, bertatik bizi direlako milaka familia, eta arriskuan daudelako nekazaritza guneak eta ingurumena bera ere.
|
|
|
1971n sortu zen Sokoa enpresa, Hendaian. Eta gaur, 44 urteren buruan, erran daiteke Ipar
|
Euskal
Herriko enpresa enblematikoenetarik bilakatua dela. 14 milioi euroko kapitala dauka.
|
|
2016
|
|
|
Iaz baino %14, 8 kontratu gehiago sinatu dituzte otsailean Hego
|
Euskal
Herriko enpresek, baina haietako %7, 5 baizik ez dira mugagabeak. Kontratuen %92, 5 aldi baterakoak dira, eta, ELAk herenegun salatu zuenez, hamar horietatik ia bederatzi hiru hilabetetik beherakoak dira.
|
|
|
Fagor Etxetresnek lehertutako denboralearen unerik gogorrenean etxe barrura begiratu, eta behar zuena aurkitu zuen:
|
Euskal
Herriko enpresa talde handiena izatera eraman duen balio kooperatibo funtsezkoenak eta horietan hezi eta hazitako lemazain bat. Erretiroa hartu du Javier Sotilek, Txema Gisasolak gori gori utzitako lekukoa hartu zuen gizonak.
|
|
|
Azken hileetan
|
Euskal
Herriko enpresa industrialetan itxierak edota kaleratze masiboak egiteko erabakiak hartu dituzte. Hamarkadetan" industri politikarik izan ez delako" eta gobernuak" botere ekonomikoaren esanetara daudelako" gertatu dira lantegien itxierak eta beharginen kaleratzeak ELA, LAB, CCOO eta UGTren esanetan:
|
|
|
|
Euskal
Herriko enpresa industrial" asko eta asko" multinazionalen esku daude egun. Testuinguru honetan, gobernuek erabakiguneak hemendik kanpora eramateko prozesua" sustatu" dute. " Txaloka hasi dira Euskal Herriko enpresa bat saltzen zen bakoitzean", salatu dute sindikatuek.
|
|
|
Euskal Herriko enpresa industrial" asko eta asko" multinazionalen esku daude egun. Testuinguru honetan, gobernuek erabakiguneak hemendik kanpora eramateko prozesua" sustatu" dute. " Txaloka hasi dira
|
Euskal
Herriko enpresa bat saltzen zen bakoitzean", salatu dute sindikatuek. Horregatik diote" guztiz beharrezkoa" dela" gure industriaren defentsan" eta" benetako politika industrial baten alde", instituzio desberdinek apostu egitea.
|
|
2017
|
|
|
ESPORTAZIOEN BALIOAUrtarriletik ekainera, 16.240 milioi euroko salmentak izan dituzte Hego
|
Euskal
Herriko enpresek atzerrian. Aurreko urteko epe berean baino mila milioi gehiago dira; inoiz izan den esportazio kopururik handiena.
|
|
|
Dinamika horri esker, Euskoak beste emaitza batzu lortzen ditu: 300 merkataritza harreman berri Ipar
|
Euskal
Herriko enpresen artean, ekonomia eta enplegua bertokiratzeko, kasik 50.000 eusko tokiko elkarte batzuer banatuak 2013a geroztik Euskoaren %3ari esker, Eusko sareko 123 saltegietan seinaletika elebiduna plantan ezarria Euskal Monetari esker, EEPren sustenguarekin, 673.000 euro euskotan trukatuak, Euskal Monetak erreserban atxikitzen dituenak; euro horiek finantza espekulatzailetik kenduak dira et...
|
|
2018
|
|
|
Joan den apirilaren 25ean Hazparnen, Ipar
|
Euskal
Herriko enpresa nagusi batzuk, Andre Garreta Merkatal eta Industrial Ganbarako presidentea buru zutela, hautetsi batzurekin bildu ziren salatzeko Euskal Elkargoak plantan jartzen ari duen garraioeri buruzko ordainketa. Zerga hori pagatu dute 11 langile baino gehiago duten enpresek.
|
|
|
Tresna sortu dutenen arabera, orain arte sekula ikusi ez diren kalitatezko itzulpenak eskaintzen ditu" Modelak". Honen sustatzaileen xedea da euskara zabaltzea eta
|
Euskal
Herriko enpresen eleaniztasunean eragina izatea. Jadanik erabil daiteke www.modela.eus webgunean.
|
|
|
Baina zelan erakarriko ditugu
|
Euskal
Herriko enpresak honetara. Ez dut uste plangintzak, epeak, metodologiak, diagnosiak, tresnak eta abarrekoak arazoa direnik; lehen esan lez, hainbat jende baitabil horretan daborduko.
|
|
|
Antza, informazioa euskaraz (ere) emateko erabakia hartu du Lufthansa enpresa alemanak. Apaingarri ñimiñoa da, egia esan; baina
|
Euskal
Herriko enpresa askok ez dute horrelakorik ere egiten.
|
|
|
Euskara hizkuntza ofiziala da EAEn eta baita enpresa horretako langile batzuen ama hizkuntza ere. Beraz, nire iritzian, multinazionalak ondorioztatu zuen CSR konpromisoak euskara zabaltzea eskatzen zuela
|
Euskal
Herriko enpresetan.
|
|
|
Garabidek harreman luze eta sakona du nahuatlekin eta, preziski, joan den martxoan izan ginen azkenekoz beraien lurretan. TOSEPAN kooperatiban “hizkuntza planak” paratu nahi zituzten martxan eta horretarako
|
Euskal
Herriko enpresa batzuetan dauden euskara planen esperientzia hurbiletik ezagutu zuten. Garabide zubigile lanetan aritu zen eta Euskal Herriko EMUN enpresak aholkularitza teknikoa eman zuen TOSEPANeko kideekin lanean gogor aritzeko.
|
|
|
Argi daukat, negozio bolumen handiena erdarazko kultur lanetan dagoenez,
|
Euskal
Herriko enpresek ez diotela uko egingo negozio horri (nola ba!); eta, gainera, irudipena daukat argitaldari eta eragile eta saltzaile eta programatzaile guztiak urtero azkartzen ari direla beren ahaleginak norabide horretan. Merkatuak agintzen du/ eskatzen duena eman behar zaio publikoari/ nork bere borondatez erabakitzen du kultur hizkuntza eta praktika/ publikoak badaki zer nahi duen eta arrazoia dauka beti/ saltzen ez denak ezin du espazioa alferrik okupatu/ galtzea da ez irabaztea... etc.
|
|
|
2016ko udaberrian zigortu zituzten enpresa batzuk, legedia urratzeagatik.
|
Euskal
Herriko enpresa bat zigortu dute Euskal Herrian lan egiteagatik. Absurdua dirudi.
|
|
|
Saretik erosketak egitean ere sortzen dira arazoak. Ez bereziki Amazon eta horrelakoekin, baizik eta
|
Euskal
Herriko enpresekin. Euskal Herriko saltegi baten webgunetik erosi nahi bada liburu bat eta etxera igortzea nahi bada, Biasterin bizi den batek 3,49 euro ordaindu ditu bidalketagatik, eta urruñarrak 6,75 euro.
|
|
2019
|
|
|
Zeruko Argia sortu zelarik 1919an, I. Mundu Gerra birrintzailetik sendatzen hasi berria zen planeta. Espainiak gerra hartan zuzenean eskurik sartu ez zuenez, Hego
|
Euskal
Herriko enpresek Europara produktu gehiago esportatzeko abagunea baliatu zuten. Aldiz, Iparraldeko familiek larrutik pagatu zuten munduko potentzia handiek beren nagusitasuna jokatuz Europan eragin zuten hekatonbea.
|
|
|
Izan zitekeen, baina fitxatu behar dutenak ez dira futbol taldeak, langileak baizik. Espainiako Gobernuak ostiralean onartu zuen dekretua indarrean jartzen bada, Hego
|
Euskal
Herriko enpresa guztietan langile bakoitzaren lanorduak kontrolatzeko erregistroak sortuko dituzte.2 Lantegi handien antzera. Horixe da.
|
|
|
" Lagundu crowdfounding kanpaina babesten!", deitu dute.Urtea amaitzerako Gipuzkoako Foru Aldundiak piztu nahi duen erraustegiaren kutsagaien inguruko kontrol independentea egingo zuela iragarri zuen Zubieta Lantzenek hilabete hasieran. Erraustegia laster martxan jarri dezaketenez, aurretik laginak hartu nahi zituzten, gerora behin aipatu planta martxan jarrita, alderaketak egiteko. Egitasmo honetarako gogoan izan, Holandako Toxicowatch fundazioa eta Eusko Jaurlaritzak akreditaturiko
|
Euskal
Herriko enpresa bat kontratatu ditu Zubieta Lantzenek. Holandatik bi zientzialari izan ziren duela bi aste gure artean laginak hartzen.
|
|
|
" Lagundu crowdfounding kanpaina babesten!", deitu dute.Urtea amaitzerako Gipuzkoako Foru Aldundiak piztu nahi duen erraustegiaren kutsagaien inguruko kontrol independentea egingo zuela iragarri zuen Zubieta Lantzenek hilabete hasieran. Erraustegia laster martxan jarri dezaketenez, aurretik laginak hartu nahi zituzten, gerora behin aipatu planta martxan jarrita, alderaketak egiteko. Egitasmo honetarako gogoan izan, Holandako Toxicowatch fundazioa eta Eusko Jaurlaritzak akreditaturiko
|
Euskal
Herriko enpresa bat kontratatu ditu Zubieta Lantzenek. Holandatik bi zientzialari izan ziren duela bi aste gure artean laginak hartzen.
|
|
|
Elkar ekineko kide batek egin zituen aurkezpen lanak, eta gogoratu zuen hurrengo hitzordua otsailaren 13an izango dela, Sanagustinen bertan. Kasu horretan,' Gerra hemen hasten da' dokumentala ikusteko aukera izango da,
|
Euskal
Herriko enpresa eta erakunde ezberdinek armagintzarekin dituzten loturak aztertzen dituen ikus entzuneko lana, hain zuzen ere.
|
|
2020
|
|
|
Une hauetan, denetarik. Batetik, gehiegi maite ez dudan lan automatiko bat, Ipar
|
Euskal
Herriko enpresa etxeen diagnostiko bat; bestetik, Euskal Kultur Elkarteak abian jarri duen Eleketan erakusketaren harira, euskalki ezberdinetan eginiko elkarrizketen transkripzioa egin dut, hitzei azpi-tituluak jarri eta azkenik frantsesera itzuliz. Hau biziki interesgarria iruditu zait.
|
|
|
Hori dela eta jarri ditugu patronalaren zenbakiak, horrek argi uzten baitu ze eremutan birsortzen den era bortitzagoan menderakuntza mota hau:
|
Euskal
Herriko enpresa erakundeetako zuzendaritzako organoetan emakumeak gutxiengoa dira. EAEn zuzendaritza kontseiluetan pertsona guztien %10 baino ez dira, eta lau presidenteak gizonak dira.
|
|
|
Ipar
|
Euskal
Herriko enpresek atzeratu dituzte langileen gizarte kotizazioak eta zerga zuzenen ordainketak. Aldi baterako kaleratutako langileen soldatak ere ordainduko ditu estatuak, bi hilabetez.
|
|
|
Ipar
|
Euskal
Herriko enpresei dei egin die Jean Rene Etxegarai Euskal Elkargoko lehendakariak, maskarak eta gisa bereko babes neurriak fabrikatzeko gai diren erran dezaten. Krisi sanitarioaren ondotik krisi ekonomikoa izanen dela iragarri du.
|
|
|
Ipar Euskal Herrian konfinamendua abiatu zela hilabete betetzear dela prentsa agerraldia egin du Jean Rene Etxegarai Euskal Elkargoko lehendakariak bideo-konferentzia bidez. Ipar
|
Euskal
Herriko enpresei dei egin diela erran du, maskarak eta bestelako babes neurriak frabrikatzeko gai ote diren jakinarazi dezaten. " Konfinamendutik ateratzea ez da egun batetik bestera eginen, eta herritarrek maskarak dituztela aurreikusten dugu. Ez du dena konpontzen baina babes neurri bat gehiago da; gehitzen dugun babes neurri oro funtsezkoa da".
|
|
|
Ipar
|
Euskal
Herriko enpresa nagusiek ez dute euren jarduna eten, eta langileak kexu dira. Sindikatuen arabera, ezinezkoa da segurtasun arauak plantan ezartzea
|
|
2021
|
|
|
Are Gehiago:
|
Euskal
Herriko enpresa asko bizi dira software librearen inguruan egindako garapen eta zerbitzuei esker. Tresna nork egingo du, bertako enpresa txiki eta ertainak kanpo utzita?
|
|
|
Apaldu den enpleguari sortu ez dena batu behar zaio. 2020an 1,5 milioi kontratu inguru izenpetu dituzte Hego
|
Euskal
Herriko enpresek eta administrazioek. 2019an baino 455.000 gutxiago da hori (%31).
|
|
|
Barandak ere uste du kamioilarien gabeziak arazoak sor ditzakeela berandu baino lehen
|
Euskal
Herriko enpresetan, eta gazteak laneratzeko ahalegina egin beharraz ohartarazi du: «Argi dago soldatei ere erreparatu behar zaiela, baina nire ustez gazteei sarbidea erraztu behar zaie».
|
|
|
Politika hau hitzez hitz ezartzen ari dira
|
Euskal
Herriko enpresa handi ugari, hala nola Gestamp, ITP, Alestis, Aernnova, Tubacex... Desindustrializazio prozesua bere bidea egiten ari da.
|
|
2022
|
|
|
Ipar
|
Euskal
Herriko enpresen egoera
|
|
|
Edozein kasutan,
|
Euskal
Herriko enpresa ugarik hartu ohi dituzte inguruneko komunitatearekiko edo ingurumenarekiko konpromisoak. Horretarako beren ohiko jardunean prozedurak eta eginkizunak eraldatu, inguruko gizarte erakundeek bultzatzen dituzten ekimen sozialei babesa eskaini edo kirol eta kultura jarduerak ekonomikoki babesten dituzte.
|
|
|
Eralan5 gida hizkuntza aniztasuna kudeatzeko euskara indargune izan dadin konpromisoa hartu (nahi) duten
|
Euskal
Herriko enpresa eta erakundeek eskura duten tresna da.
|
|
|
Espainiako Garraio, Ekonomia eta Ogasuneko ministroak bilera luze batean ari zaizkie gobernuaren proposamenak esplikatzen garraioaren patronal nagusiei, Madrilen, gaur. Hego
|
Euskal
Herriko enpresa askoren egoera muturrera eramaten ari den greba bukarazteko saio etsia da, biharko zen batzarra 24 ordu aurreratu ondoren. Lanuztea urrunegi heldu da, eta Madrilek ez du ongi kalkulatu timing a, behin eta berriro hilaren 29an onartuko duen dekretu bati erreparatu diolako.
|
|
|
Hego
|
Euskal
Herriko enpresei amaitu zaie jada lan erreformak kontratazio moldeetan eragindako aldaketetara egokitzeko epea, eta, funtsean, aldi baterako kontratu iruzurtiekin ari ziren langileei kontratu mugagabea egiteko denbora. Eusko Jaurlaritzako Lan Sailak uste du askok ez dutela egin, eta hurrengo egunotan eskutitzak bidaliko dizkie 3.559 enpresari, ustez egoera irregularrean dauden 9.950 kontratu berrikusteko eskatzeko.
|
|
|
Kanpo merkataritza hazkunde betean dago oraindik. Aurtengo lehen lau hilabeteetan, Hego
|
Euskal
Herriko enpresek 13.709,8 milioi euroren ondasunak esportatu dituzte, iaz epe horretan baino 2.493,4 milioi gehiago(+ %22, 2).
|
|
|
Hizkuntzen kudeaketa egokiak langileen, bezeroen eta kontsumitzaileen hizkuntza eskaerak eta eskubideak asetzen ditu? Zeintzuk dira
|
Euskal
Herriko enpresek eta erakundeek kudeatu beharreko hizkuntzak. Zergatik?
|
|
|
|
Euskal
Herriko enpresa talderik handiena da Mondragon, eta urak nahasten hasita daude aspaldian. Izan ere, Ulmak ez ezik, Oronak ere atea zabaldu dio taldetik ateratzeko aukerari.
|
|
|
Ezin baztertuzko pertsonaia politikoa bilakatu da Peio Etxeleku Euskal Hirigune Elkargoan. Ipar
|
Euskal
Herriko enpresa munduan ezaguna da, eta plaza politikora salto egin du azken urteetan. 2014tik Kanboko (Lapurdi) herriko etxeko hautetsi bada ere, 2020ko bozen ondotik agertu da gehien:
|
|
|
Motelaldi txiki bat ikusten hasi da kanpo merkataritzan. Urtarriletik irailera, Hego
|
Euskal
Herriko enpresek 32.170,2 milioi euroren esportazioak egin zituzten, inoizko kopururik handiena urte bateko lehen bederatzi hilabeteetan. Iaz baino %24, 6 gehiago dira, eta aise gainditzen dituzte pandemia aurreko kopuruak ere(+ %21, 9).
|
|
|
Lan faltarik ez dute portuek, aireportuek, kamioiek eta trenek. Urteko lehen hamar hilabeteetan, 35.975 milioi euroren salgaiak esportatu dituzte Hego
|
Euskal
Herriko enpresek, iaz tarte horretan baino 7.049 milioi gehiago(+ %24, 3). Horietatik 3.805 milioi izan dira urrian.
|
|
|
29 PYSBE edo Pesquerías y Secaderos de Bacalao de España S.A, Pasaian, Gipuzkoan, 1919an sortutako arrantza munduko
|
Euskal
Herriko enpresa garrantzitsuena izan zen, bakailaoaren arrantza eta komertzializazioarekin zuzenean lotutakoa. Enpresa horrekin Pasaiakoak bakailao trafikoan Europako portu garrantzitsuenetariko bat izatea lortu zuen.
|
|
2023
|
|
|
Gazteak garrantzitsuak dira eusGararen proiektuan, baita nagusiak ere.
|
Euskal
Herriko enpresa sarearen errealitatea kontuan hartuta, zerbitzua darabilten guztiak ez dira industriaren eremukoak; zerbitzueen arloko hainbat enpresa daude. Aurtengo kide berriek garrantzi berezia dute eusGarako ordezkarientzat.
|
|
|
Uztailaren 3tik 20ra, Baionako Merkatal eta Industria Ganbarak Ipar
|
Euskal
Herriko enpresetan inkesta bat egin du. Joan den astean Andre Garreta eta Pantxoa Bimboire Merkatal eta Industria Ganbarako ordezkariek, horiekin zutela Marie Anne Kozlowski Baionako" Banque de France" ko arduraduna, inkestaren emaitzen berri eman dute.
|
|
|
Joan den astean Andre Garreta eta Pantxoa Bimboire Merkatal eta Industria Ganbarako ordezkariek, horiekin zutela Marie Anne Kozlowski Baionako" Banque de France" ko arduraduna, inkestaren emaitzen berri eman dute. " Eko Barometroa" deitu azterketan, 2023ko lehen sei hilabeteak kontutan hartzen ditu, Ipar
|
Euskal
Herriko enpresen egoera ekonomikoa agertzen dela.
|
|
|
Elbarrituak diren Pertsonen Enplegurako Europako Astearen baitan antolatua izan da. HandiTrofeoak lanbide integraziorako eta lana atxikitzearen aldeko parioa egin nahi duten Ipar
|
Euskal
Herriko enpresa guzieri zuzendua da. Aurten hartu engaiamenduarentzat eta eredugarritasunarentzat bost enpresa sariztatu ditu.
|
|
|
Baina ez gara inozoak; jakin badakigu pertsona ugariren sufrimendua eragiten duen gerraren logikak arma industria indartsu bat duela atzean, eta kontziente gara tartean
|
Euskal
Herriko enpresa ugari daudela. Bi adibide, bestela, lagin bezala:
|
|
|
Kanpo merkataritzak 2019ko marka txikitu du. 2022an 43.257 milioi euroren esportazioak egin zituzten Hego
|
Euskal
Herriko enpresek, 2019an baino %21, 2 gehiago, eta 2021 urtean baino %23 gehiago. Goia jo dute inportazioek ere:
|
|
|
Patronalaren arabera, nazioarteko legediak ez die kooperatibei egitura juridiko berezirik aitortzen, eta ordezkaritzarako eskubide duen eragile izateko enpresen eta langileen gutxieneko kopuru bat izan behar du: %15 Mujikak ez du ukatu kooperatibek
|
Euskal
Herriko enpresa ehunean duten garrantzia, baina gogorarazi du, enpleguari dagokionez, Bizkaiko metalgintzako sektorearen pareko kopurua ordezkatzen duela Konfekoopek: 60.000 langile inguru.
|
|
|
ELAk gero eta emakume gehiago ditu Hego
|
Euskal
Herriko enpresen langile batzordeetan. Zehazki, ordezkari guztien %41 dira emakumeak, 2019an baino lau puntu gehiago (%37).
|
|
|
Gainera, aurreratu dute enpresa horiei erantzukizun ekonomikoak eskatzea aztertzen ari direla. Ikusteko dago konpainiaren galera handiek nolako eragina izango duten harentzat lan egiten duten
|
Euskal
Herriko enpresa hornitzaileentzat: iaz, 700 milioi euro inguruko erosketak egin zizkien.
|
|
|
Gainera, aurreratu dute enpresa horiei erantzukizun ekonomikoak eskatzea aztertzen ari direla. Ikusteko dago konpainiaren galera handiek nolako eragina izango duten harentzat lan egiten duten
|
Euskal
Herriko enpresa hornitzaileentzat: iaz, 700 milioi euro ingururen erosketak egin zizkien.
|
|
|
Laguntza publikoak handitu egingo du Alemaniako enpresen lehiakortasuna, eta txikitu, berriz, haien lehiakideena.
|
Euskal
Herriko enpresetan ere eragina izan dezake, Alemania bazkide komertzial handia baita haientzat. 2022an, Hego Euskal Herriko enpresek egindako esportazioen %15, 4 joan ziren Alemaniara, eta handik iritsi ziren inportazioen %14, 9.
|
|
|
Euskal Herriko enpresetan ere eragina izan dezake, Alemania bazkide komertzial handia baita haientzat. 2022an, Hego
|
Euskal
Herriko enpresek egindako esportazioen %15, 4 joan ziren Alemaniara, eta handik iritsi ziren inportazioen %14, 9.
|
|
|
Esportazioei dagokienez, Espainiako Industria eta Merkataritza Ministerioaren arabera, urteko lehen bederatzi hilabeteetan 31.928 milioi euroren esportazioak egin dituzte Hego
|
Euskal
Herriko enpresek, iaz epe horretan baino %0, 8 gutxiago.
|
|
|
Bizikletez gain, horiek egiteko osagaiak egin zituzten
|
Euskal
Herriko enpresa askok. Horien artean izen bat nabarmendu da historian:
|
|
|
|
Euskal
Herriko enpresek elitezko txirrindularitzan erdietsitako lorpenak, baina, ezin du itzalpean utzi paraleloan eman zen historia; bizikleta erabiltzaile guztiek memorian gordetzen dituzten bizipenak. BH California, Bolero, Gacela; Orbea Deba, Susy…; Torrot Cross MX; GAC Motoretta… Zerrenda amaiezina egin daiteke haur, nerabe eta nagusiek hamarkadaz hamarkada erabilitako bizikleten izenekin:
|