2000
|
|
Euskarak metahizkuntza funtziorik nabarmena du Diario Vascon.Bestalde, euskarari buruzkoak ez diren euskaraz idatzitako artikuluek Euskal Herriadute jomuga. Euskaratik eta
|
Euskal
Herritik at, euskaraz ez da deus ezer argitaratzenegunkari donostiarrean. Euskaraz argia ikusitako albiste apurrek Euskal Herria dutesorburu eta Euskal Herria helburu.
|
|
JOSE RAMON ZABALA Z',_, „__ ranco jeneralaren altxamenduak eragindako erbesteratzeak gure kulturaren arrastoak munduan zehar indarrez eraman zituen, gaur egun zoritxarrez ahaztuta edo, sarritan, gure artean nahiko ezezagunak gelditu direnak, hain zuzen. Behin baino gehiagotan
|
Euskal
Herritik at eginiko lanak betirako galdu dira, eta hori gertatu ez denean, bigarren mailako ekimen bezala gogoratu dira, balio gutxiko lan boluntarista baten emaitza kaskar bezala. Errealitatea ez da hori izan, eta askotan, balio handiko ekimenak estatu desberdinetan sakabanatuta gelditu izan dira.
|
|
Biblinleka ko liburugintza osoari emandako babesaren eta
|
Euskal
Herritik at euskal liburuen sustapenaren bidez.
|
2002
|
|
eta, endogenisten? eskema interpretatibora (ikus, adibidez, 1970 urte inguruanklandestinitatean lantzen ziren eztabaida historiografikoak), hau da, euskalkomunitatea bloke itxi eta trinko gisa ulertzera,
|
Euskal
Herritik at bestelako bloketrinko eta erasokorrak baleude bezala. Imajinario hori gainditu beharra dugu, Euskal Herria igarolekua izan delako eta itsasbazterrean zabal zabalik egon delako.Eta gure iraganean, ez dira izan barnealdeko kontraesanak, endogenoak?
|
2004
|
|
Oso besterik da,
|
Euskal
Herritik at, termino horren inguruan Yacer La pouge k, edo Gumplowicz ek, edo Houston Stewart Chamberlain ek, Joseph Arthur Gobineau k, eta beste hainbatek egiten duten irakurketa garbiki arra zista, batez ere, hitlerismoarekin politikan ondorio genozida izugarriak ekarri ko dituena. Lekuz kanpokoa baino askoz harago, guztiz deitoragarria iruditzen zaigu nazismoa eta aranismoa ez direla berdintzekoak esatea hutsa (278), ager pen publikoetan esan izan den bezala, zeren Euskal Herria, orduko Alemani arekin konparatuta, oso bestelako egoera soziopolitiko batean aurkitzen bai tzen, zapaldua eta inmigrazio masibo baten pean.
|
2005
|
|
|
Euskal
Herritik at, nola bizi duzu Euskal Herria?
|
2007
|
|
Lehendik EAEko euskaltegi batean inoiz ibili gabeko 11.652 ikasle azaltzen zaizkigu 2005 ikasturtean, horietatik 9.761 Euskal Herrian bertan jaioak direlarik. 2.000 inguru dira, beraz,
|
Euskal
Herritik at jaiotakoak. Euskal Herrian jaiotako ikasle kopuru horren datu batzuk (adina eta hezkuntza eredua) emango ditugu jarraian:
|
|
Lehendik EAEko euskaltegi batean inoiz ibili gabeko 11.652 ikasle azaltzen zaizkigu 2005 ikasturtean, horietatik 9.761 Euskal Herrian bertan jaioak direlarik. 2.000 inguru dira, beraz,
|
Euskal
Herritik at jaiotakoak. Euskal Herrian jaiotako ikaslekopuru horren datu batzuk (adina eta hezkuntza eredua) emango ditugu jarraian.
|
2009
|
|
% 37, 6». Kontzentraziorako joera, beraz, indartzen ari da sektore honetan ere, eta deigarria da, halaber, Euskal Herritik kanpoko (edo etxe nagusia
|
Euskal
Herritik at daukaten) enpresen presentzia: produkzio totalaren% 20,5 (betiere Jakineko zuzendariaren kalkuluen arabera).
|
|
Duela pare bat hilabete laneko betebeharren ondorioz
|
Euskal
Herritik at egin zen biltzar batera joan behar izan nuen zenbait lankiderekin batera. Kongresuaren ostean, bazkaltzeko leku bila genbiltzala, bi lankide ibilbidean zehar horma bati itsatsirik zegoen afixa bati begira geratu ziren adi adi.
|
|
Lau urte
|
Euskal
Herritik at egin ondotik, iaz iritsi zen Iker Serrano Arratera. Denboraldi hau sasoi onean hasi du, baina etorri zenetik une gazi gozoak bizi izan ditu, taldearen egoera ekonomikoa dela eta.
|
2011
|
|
Bai,
|
Euskal
Herritik at eginiko banaketarako, azpitituluen aldeko apustua egin du Garaño eta Goenagaren filmak eta egileak pozik daude erabakiarekin, ez baitira bikoizketaren lagun. Ostera, Katalunian polemika bizia piztu zen zinema aretoetan film kopuru jakin bat katalanez bikoiztuta eskaintzea legeztatzeagatik.
|
2012
|
|
Etxean ekonomiaren aurreikuspenak ez dira onak, eta hor ez dirudi helduleku egokirik lortuko duenik. Aldiz,
|
Euskal
Herritik at zenbait gauza aldatu dira, eta horretara begira jarri da. Batetik, PP hasia da nabaritzen Espainia gobernatzeak eragiten duen higadura, gizarteko sektore geroz eta gehiago asaldatzen dituzten murrizketa gupidagabeekin.
|
|
2009 urtean,
|
Euskal
Herritik at «kasualitatez» elkartu ziren Aritz Galarraga eta Joxemari Iturralde, eta orduan sortu zen Iturraldek Gara egunkariaren Mugalari kultur gehigarriko artikuluen antologia bat osatzeko ideia. Hasierako asmoa lehendabiziko urteetako testuen aukeraketa bat egitea bazen ere, denbora aurrera joan ahala 2001etik 2011 artean Iturraldek argitaratutako artikuluez baliatzea erabaki du Galarragak.
|
|
Izan ere, jendearen sentimenduak erabakitzen du norberaren naziotasuna, eta horrek ahalmen mobilizatzaile eta eraldatzailea ematen dio nazionalismoari.Ahalbidetu egiten du, gainera,
|
Euskal
Herritik at egon daitekeen euskal sentimenduabiltzea, diasporarekin gertatzen den bezala.
|
|
Izan ere, immigrante kategoria, estigmabat finean, saihestu nahi izaten da, herritar oso eta normala izateko, nahiz eta horrenondorioa ez den jatorrizko identitate zein praktika kulturalei muzin egiteko nahia (Zapata Barrero, 2004). Edonola ere, lan honetan immigrante edo etorkin kategoriamodu lausoan erabiliko dugu,
|
Euskal
Herritik at etorritako biztanle guztiez aritzeko, haien migrazio prozesua orain dela hamarkada batzuk gertatu bazen ere.
|
|
" Gernikako arbola" abesti ikurra bihurtu zen eta euskal ereserkitzat hartu zuten. 1856an, Espainiar agintariek
|
Euskal
Herritik at, desterrura, bidali zuten Iparragirre foruzaletasunaren inguruko mugimendu sozial berria gelditu nahian.
|
2014
|
|
Euskal nazionalismoak nazioaz eginiko definizio berriarekin batera, eta haren ondorioz ziurrenik,
|
Euskal
Herritik at jaiotako hainbat herritarrek abertzaleen planteamenduekin bat egin zuten. Gainera, aldaketa hori 1960ko eta 1970eko hamarkaden testuinguruan kokatu behar da, orduan Europako Mendebaldean gertatutako mugimendu iraultzaileen loratzearekin, eta Afrika nahiz Asiako nazio askapenerako mugimenduekin.
|
2015
|
|
Adibiderik sinpleena ipinita, askotan gertatzen da bere sorterritik at dagoenak herrimina sentitzea, eta nahiko naturala den sentimendu hori nazioarekiko maitasun bihur dezake nazionalismoak. Hala, Euskal Herriko erdaldunak,
|
Euskal
Herritik at, euskararen (edo Hegoaldean, behintzat, hango gaztelaniaren), kulturaren edo etniaren ezaugarriak nabarmenduko ditu, bere berezitasuna adierazteko.
|
2018
|
|
Gerrak idazle askoren bokaziozko ibilbidea eten bazuen ere, erbesteratuen antzezlan eta itzulpenak izan ziren euskal kulturgintzaren erresistentziarik esanguratsuena sasoi hartan. 1946an Jokin Zaitegiren Sopokelen antzerkiak8 itzulpenarekin hasi eta beste hainbat klasiko jarraian,
|
Euskal
Herritik at euskarara itzulitako antzezlanak argitaratu ziren. Zentsuraren amaraunetik itzuri eta diasporaz baliatuz, Amerikako lurretan inprimatu ziren lehen euskarazko antzerki testuak hurrengo bi hamarkadetan.
|
|
Abelera horiek guztiak behar bezala ulertzeko,
|
Euskal
Herritik at gizarteak mundu mailan eta teatrogintzak fenomeno artistikoaren baitan XX. mendean jasandako bilakaera ere kontuan hartu behar dira. Bigarren Mundu Gerraren() ondorioak kultura ezberdinetara hedatu ziren eta arte esparruetan nabarmenki ezaguna izan zen hauen eragina.
|
2019
|
|
Izan ere, landa eremuaren eta baserrien egoera makala da EuroHiriaren eta elikadura inportazioaren euskal paradigman. Euskal Herrian kontsumitzen ditugun produktu gehienak
|
Euskal
Herritik at ekoitzi dira, eta batez beste, elikagai horiek 5.000 km-ko «bidaia» egiten dute gure ahora iritsi baino lehen (Biolur). Horrek inpaktu handia du gure ekonomian, batez ere lehen sektorean, kulturan eta, nola ez, lurralde antolaketan:
|
|
Miren Tirapu Goikoetxeak (Iruñea, 1981)
|
Euskal
Herritik at eman zituen antzerkigintzan lehen urratsak. Bueltakoan zirrara eragin zion antzerki mugimendu bat topatu zuen, euskara hutsez mintzo zen taldeen olatu bat.
|
2020
|
|
Nik gero eta astunagoa dut burua, baina gozo nabil: maite dut politikaz hitz egitea,
|
Euskal
Herritik at Euskal Herriaz hitz egitea, borroka armatuaz, independentziaz, besteen kuriositatea asetzeko euskaraz hitz batzuk esateko prest beti, gehiegizkoaren mugan. Exotikoa sentitzen naiz, protagonista.
|
|
Exotikoa sentitzen naiz, protagonista.
|
Euskal
Herritik at nork ez du garai hauetan diplomatikoa izatea gogoko, kausaren nazioarteko ordezkari. Are gehiago Espainian bertan, egingo nuke guztiz sinetsita nagoela baseko lana egiten ari naizela.
|
2022
|
|
|
Euskal
Herritik at, VWen proiektua alde batera utzita, diru gehien Hub Tech Factory proiektuak jasoko du (107,8 milioi), Nissanek Bartzelonan zuen auto lantegiaren lurretan deskarbonizazio hub bat sortzeko egitasmoak.
|
|
Lehenago hizkuntza horrek gaurko
|
Euskal
Herritik at eremu zabalak bete ukan ditu, Zesarren Akitaniako eta Pirinioetako toponimiak erakusten duenez.
|
2023
|
|
«Herritarrek elkarbizitzaren alde egin zuten, pluraltasunaren alde, eskubideetan aurrera egiteko, ez atzera». Bere hitzetan nabaritu da etengabeko erreferentzia egin diela
|
Euskal
Herritik at, Espainian, eskuinaren eta eskuin muturraren artean sortzen ari diren gobernu akordioei.
|
|
Atzo, inbestidurako lehen osoko bilkura berezian, elkar ulertze politikoaren eta gizartearen elkarbizitzaren aldeko mezua eman zuen PSNren lehendakarigaiak.
|
Euskal
Herritik at, Espainian, PPren eta Voxen arteko akordioen aurrean mehatxaturik sentitzen diren herritarrei mintzatu zitzaien. «Gure lurraldean bizi diren pertsona guztiak lasai eta erabat seguru egon daitezke euren alboan izango dutelako eskubide guztien aldeko konpromisoa eta sentsibilitatea duen gobernua».
|
|
Goizean zein arratsaldean, Txibiteren hitzetan islatu zen bere gobernuak
|
Euskal
Herritik at PPk eta eskuin muturrak hitzartu dituzten akordioen kontrako norabidean egingo duela aurrera: «Gehiengo aurrerakoi honek handitzen jarraituko du, eskuina zenbat eta muturrerago joan eta guk zenbat eta aurrerago jo.
|
|
Ordutik, alboka, gitarra, mandolina, baxua eta bateriarekin konposatzen dituzte doinuak, dantzarekin uztartuta. Barandiaranek azaldu du «oso nekeza» dela ezaugarri horiek dituen talde bat bizirik mantentzea hainbeste urtez, batez ere
|
Euskal
Herritik at horrenbeste kontzertu emanda, eta, hain justu ere, lan berriaren asmoa dela ibilbide luze hori publikoarekin ospatzea. «Festa bat egin nahi dugu jendearekin».
|
|
|
Euskal
Herritik at eragina izateko, Jon Maia bertsolariak idatzitako testu bat lau hizkuntzatan irakurri dute. Maiak berak eta Itziar Ituño aktoreak euskaraz eta gazteleraz irakurri dute, Mohammed Kmailek arabieraz eta Fatima Aspiritou Aznagek ingelesez:
|