|
2000
|
|
|
«1911tik 1968ra bitartean egin zituen marrazki nasaiak,
|
euskal
bizitza tradizionalaren estudio eta zirriborroak (5.000 bat orotara) ezagutzen dituztenek, maiz batere ez dituzte ezagutzen Madrilez, Toledoz, Elx ez, Espainiako gerlaz edo Frantziako okupazio armada naziaz egin zituen marrazkiak (2.000 inguru)»
|
|
2001
|
|
|
Euskal literaturak azkeneko urte hauetan miragarrizko lana burutu du, Orixeren bitartez. Ezin sinetsizkoa da gozogabeko urteotan eman digun
|
euskal
bizitzaren irudi garbia. Gure aldiko haize erauntsiek erruki gabe astindu badute ere, geroak lur gainetik osoro urra badeza ere, hor daukagu  ez atzoko, ez gaurko, ez biharko, bai ordea betiko, sub quadam aeternitatis specie, Jainkoaren begi maitekorretan betidanik egon daitekeen bezalaxe.
|
|
2002
|
|
|
Eleberriaren tonua errealista da, aurrekoen erregistrotik oso urrunekoa. J. Kortazar kritikariaren arabera,"[...] Irigoienek
|
euskal
bizitzaren inguruan eraikitzen dituen kaleidoskopioek islatzen duten barne mundua samurtasunez beteta dago, baina samurtasun horrek ez darama sentimentalismora; aitzitik, indar utopiko izan nahi du, bizitza eta gizartea eraldatzeko ahalmenean oinarritutako indarra. [...] Batere anbiguoa ez den testu honen irakurketek manikeismotik ihes egin nahi duen konstelazio estruktural eta semantikoa eratzen dute" (ik.
|
|
|
Aipatzen ari garen etapa horretan, eta garai hartan nagusi zen garbizalekeriatik urrun zegoen hizkuntz eredutik abiatuta, euskara kultura bideratzeko tresna izatea lortu nahi zen. Ildo berean,
|
euskal
bizitza literarioaren irekitze eta eguneratze unea izan zela erakusten dute 1950eko hamarkadan egin ziren literatur itzulpenek (itzuliak izan ziren, besteak beste, Shakespeare, Baroja, Homero edo Juan Ramón Jiménez); joera hau sendotu egin zen ondoko bi hamarkadetan, Hemingway, Tagore, Ionesco, Cela, Brecht, Camus, Kafka, Stevenson edo Twainen itzulpen astiroei esker. Lehen esan bezala, Zarauzko Itxaropena argitaletxeak 1952an Kulixka Sorta bilduma sortzeak bulkada eman zion abian jarri nahi zen eguneratzeari eta aldizkari berrien sorrerari, hala nola Jakin (1956), Karmel (1950) edo Anaitasuna (1953), eta akuilu garrantzitsua izan zen kultur bizitza suspertzeko.
|
|
2003
|
|
|
·
|
Euskal
bizitzako alderdi asko eskainiz, ikasgurea, iker gurea eta eztabaida aberasgarria sortuazoteko ikasleen artean. Gai asko, era askotakoak.
|
|
2005
|
|
|
Bizitza erdia eman zuen Kanbon, baina Bilbon ere bizi izan zen, Donostian, Madrilen, Toledon, Elchen, AEBetan, Kuban, Parisen.
|
Euskal
bizitza tradizionalari buruzko 5.000 marrazki inguru egin zituen, baina Espainiako Gerra zibila eta naziak Ipar Euskal Herrian ere jaso zituen bere marrazkietan. Horrez gain, 86 liburu, 20 argitaratu gabeak, ere ilustratu zituen.
|
|
2007
|
|
|
euskaraz bizi dira gehienak, euskaraz pentsatzen dute, euskaltasuna ez da arrotza bizi duten errealitatesozialean, errealitate hori bera euskaldundua dago neurri ohargarri batean. Donostian, aldiz, nekez izan liteke inor
|
euskal
bizitza sozial baten baitako, euskal nortasunaren altzoko, euskal herri baten ezpaleko. Victor Hugoren garaian ez bezala, Donostia Espainia da gaur egun. Gauza bera pentsatuko luke idazle frantsesak.Gure hiriak ez dauka ezer. Euskararen Donostiatik?.
|
|
|
Jakin 1956ko udazkenean jaio zen, eta urte modu hartako
|
euskal
bizitza kulturalari begiratu bat ematea dagokit.
|
|
2008
|
|
|
Zer, nazio euskaldunari? Abertzaletasun arroztuaren ekarpenak ezertan laguntzen ote du, izan ere,
|
euskal
bizitza sozialaren mundua sortzen eta berritzen. Zertan hezurmamitzen da, horrenbestez, praxi abertzalearen ondorioa euskaldun garen aldetik?
|
|
2009
|
|
|
(...) Ez dakit zerk egiten duen garrantzitsu Astrofisikarentzat euskaraz irakatsia izateak. (...) Uste dut helburu egingarria izan behar lukeela, baita Euskal Herriko espainieradunentzat ere, bertako etno humanitateak eta
|
euskal
bizitzaren gizarte zientziak euskaraz ikasteak. Eta, halaber, euskaldunentzat espainiera ongi mintzatzeko ikastea garrantzitsua da.
|
|
2010
|
|
|
Luzaroan ekuazio kritiko erakargarri bat itsuki sinetsi dugu: fenomeno sozialen ulermen kausala burutzea, historia martxan jar dadin kontzientzia piztea eta kideek esperientzia sozialak konpartitzea hirutasun saindu gisa erabili ditugu
|
euskal
bizitza ulertu, aldaketa justifikatu eta mobilizazioa eragiteko. Hiru mekanismo horiek erabat akituta daude eta muga sozial nabarmenekin topatu dira, protestak bizitza politikoaren erregaia izateari utzi dio eta aidanez gure artean zenbaitzuek onartu dute sarriegitan opresio kolektiboaren irudikariak herritarren askatasun errealak, arazoen indibidualtasuna eta aktore sozialen gaitasun sortzailea ukatu egin dituztela.
|
|
2012
|
|
|
Eleberri honek euskal literaturan jorratzen ziren baserri gaiekin bukatuzuen, lehenengo aldiz euskal hiritar bat jarri zuelarik protagonista. Kontatzen denistorioak ez du zerikusirik
|
euskal
bizitza tradizionaleko inongo gairekin. Nobelandagoen kontaketa lehenengo azaleko begirada batean behintzat, mutiko bat eta beremaitasun istorio batean eta hark ekartzen dizkion buruhausteetan zentratzen da.Irakurketa mamitsuago bat eginez gero, aldiz, istorio hori barne kontaketa eta barnehausnarketa baterako aitzakia baino ez dela konturatuko gara.
|
|
2013
|
|
|
Beraz, lanaren zergatia eta Zapirain sendiaren inguruko zertzeladak daude bertan. Hala nola, Zapiraindarren bertsozaletasuna, ezagutu zuten
|
euskal
bizitza tradizionala eta familia kideen hainbat datu biografiko.
|
|
2015
|
|
|
Antologia honek Euskal Literatura leialki ordezkatzera,
|
euskal
bizitza literarioan ageri diren praktika eta sailak adieraztera, iritsi nahi du: euskalki, eremu geografiko, jarrera tradizional eta berritzaile, genero literario, sexu identitate, euskarri erabilgarri (ahozko, inprimatu, digital...) eta bestelako alorretan gauzatzen diren jarduera literarioak.
|
|
|
Aldikatze eta azalpenetarako, jadanik landutakoez, argitaratutako historia eta ikerketez ari da baliatzen: horiek eratu, osatu, ñabartu, eta
|
euskal
bizitza literarioaren azterketan egingo diren balizko aurreratze eta proposamenen zain geratzen da.
|
|
|
Tresna aproposa da literatur testu onenen zabalkunderako. Euskal Literaturaren Antologia honek balio dezake, gutxienez, zenbait euskal testu ezagutarazteko eta, bereziki testu horien bidez,
|
euskal
bizitza literarioaren alde ugariz informazioa jasotzeko. Ahalbidetu lezake Euskal Literaturaren bilakaera prozesua edo ibilbidearen tarte bat, hurbiletik eta materialki, testuen bidez, aiseago ezagutzea.
|
|
|
Euskal Literaturaren antologia batek lagun dezake euskal komunitatearen memoria literario eta kulturala antolatzen, eta
|
euskal
bizitza literarioa, ez
|
|
|
Abagune politikoa aztertzerakoan, aro bat amaitutzat jotzen dute," azken 20 urtetan
|
euskal
bizitza instituzionalaren ardatz izan den eredu juridiko politikoa agortu" ondoren: " bidegurutzea aukera eta aurrerapauso bihurtu behar dugu abertzale eta demokratok".
|
|
2016
|
|
|
Hantxe apaiz lanekin segitu zuen, Araban bezala, Monez Cazon izeneko hirian, eta modu berean, literatura ez zuen largatu. Galdutako
|
euskal
bizitzak lehen baino sakonkiago kitzikaturik, Euzko Gogoa zein Boletin Americano de Estudios Vascos argitalpenetan eman zion jarraipena bere ekoizpen poetikoari, zenbaitetan hitz neurtuko lerroekin batera horiek are hobekiro ulertzeko azalpenak eskaintzen zituela: " Aberri maite maitea utzirik"," Ameriketarrai"," Eleberria"," Goiko jaunaren arnas sutua"," Loidiren eskutitzari erantzuna"," Markiegiren oroimenez"...
|
|
2021
|
|
|
Jaialdi bat eratu, xox batzuk atera, eta aurrera, beste bat arte! Badirudi gure eguneroko bizia gauza bat dela eta
|
euskal
bizitza beste bat, zeharo ezberdina. Gure bizimodua itxuratzeko garaian, lana sendo egin behar dugu, diru asko irabazi, etorkizuna bideratu.
|
|
|
Baina egiazko laguntza serio eta praktiko bat emateko garaian, orduan txanponak besterik ez ditugu botatzen. Badirudi gure eguneroko bizia gauza bat dela eta
|
euskal
bizitza beste bat, zeharo ezberdina. Gure bizimodua itxuratzeko garaian, lana sendo egin behar dugu, diru asko irabazi, etorkizuna bideratu.
|
|
|
Halere helduen partez euskara ikasteko eskaera garatzen zen gero eta gehiago. Jules Ferry karrikako euskaltegian egiazko
|
euskal
bizitza sortu zen, aipatu behar ditut nor ziren animatzaileak, lehendabizi irakasleak. Maddik eta Sergek utzi zioten klasea emateari, Ani Baxok eta gero Zigor Goiazkoetxeak ordezkatu zituzten, baita miarriztar batzuk ere izan ziren protagonista garrantzitsuak euskaltegiaren bizitasunean, besteak beste, Beñat Jauregi eta Johanes Hillau, biak baigorriarrak jatorriz.
|