|
2005
|
|
|
Parekotasun politikoa galdu zen. Subsidiaritate printzipiorik ez zen onartu,
|
euskal
Batzar Nagusietako ordezkarien eskaria sarritan hori izan arren: Batzar Nagusietan onarturikoa Espainiakoan legez bermatzea bide onean.
|
|
|
Txillardegiren omenezko liburuan, literatura eta historia gogoko izan dituen gizona dugun heinean, neure saiakera hau historiografiaz egitea pen tsatu dut. Gonbitea jaso nuenean,
|
euskal
Batzar Nagusien elkarkidetza proze zuez, tradizio politikoaz eta, beraz, abertzaletasun politikoaren gihartzeaz XIX. mendean zehar 1877 artekoa lantzea pentsatu nuen, hau da, herrialdee tako Batzar Nagusiak eta bereziki Conferencias izenekoak, herrialdeen elka rren arteko bilkurak3. Delako garaian ere euskal abertzaletasun politikoa ere nabarmena izan zelako, bereziki, euskal foruzale liberalen ekimenez.
|
|
2012
|
|
|
Honela, xix. mendean barrena Espainiako erresumarako asmaturiko gorpuzkera politiko edo konstituzio liberal berriak euskal autogobernuaren auzian eta iraupenean erronka berriak sortu zituen.
|
Euskal
Batzar Nagusietako ordezkariek, behin eta sarriago adierazi zuten Konstituzio foralak iraun egin behar zuela. Ondorioz, Konstituzio egitasmo desberdinen arteko egokitzapena lortzeko garaia ireki zen:
|
|
|
1808an, Baionan
|
euskal
batzar nagusi eta erakundeen ordezkari gisa bildu zirenek, Espainiako beste ordezkariekin batera, argi eta garbi adieraztera eman zuten beraientzat foruen bidezko oinarria kultura konstituzionala zela. Espainiaren baitako aniztasuna abiapuntutzat zuten, askotariko" Espainiak" baitzeuden.
|
|
|
Euskal aginte publikoa arautzeko proiektuen jatorrizko legitimitatea bi iturburutan datza:
|
Euskal
Batzar Nagusietan eta Espainiako Legebiltzarrean. Erakunde publikoetan pentsatu, eztabaidatu, hitzartu eta erabaki ziren egitasmoak zuzenbide positiboaren arlokoak dira.
|
|
|
Beraz ez zen pertsona jakin batzuen uste soil soila. Bertan ageri zena,
|
euskal
Batzar Nagusietan gehiengoaren doktrina politiko bihurtu zen.
|
|
|
2.1
|
Euskal
Batzar Nagusien erabakiak Cadizko konstituzioaren aurrean (1812): " Parlamentu bat dela dirudi"
|
|
|
mejorar la Constitución del PaÃs y consolidar la Hermandad que desean perpetuar.
|
Euskal
Batzar nagusiaren egitasmoa ere iragarrita zegoen. Gogoratu behar dugu, garaiko beste esperientzia bat, 1765etik aurrera egiten zena:
|
|
|
Lehendabizi, herritarren ordezkaritzaren ikuspegi zabala behar da izan. xix. mendean barrena, herritarren ordezkaritza, bi erakundetan ageri da:
|
Euskal
Batzar Nagusietan eta Espainiako Parlamentuan. Horrezaz gain, udal hauteskundeak egiten ziren Aldundi probintzialerako eta auzoz auzo ere ohiko sistemari jarraituz, auzo ondasun komunalak gobernatzeko hauteskundeak egiten ziren.
|