|
2000
|
|
|
Nire ustez, aipatutako
|
euskal
alderdi nazionalisten txosten politikoak hiruprintzipio hauen arabera daude moldatuta:
|
|
|
AEK kriminalizatzeko asmo horren aurrean, argi izpirik bada, ordea.
|
Euskal
alderdi politikoek, gizarte eragileek eta norbanakoek euskalduntzea helburua duen erakundeari erakutsitako sostengua berebizikoa izan da. Horrelako batasunaren beharra sumatzen zen aspaldian eta, EAJko ordezkariek esan zuten bezala, euskal gizartean denon ahaleginez lorturiko adostasun politikoa eta gizartekoa haustea ezkutatzen da Garzonen eta Espainiako botere faktikoen jardunbidearen atzean, betiere euskalgintza eta politika nahastuz, eta euskal gizartearen edozein herrigintza edo kultur mugimendu susmopean jarriz, eta ez bakarrik Espainia mailan, bertako askoren ustean ere bai.
|
|
|
PEÑAFIEL, Carmen; ZABALETA, Iñaki; XAMARDO, Nicolas; AGIRREAZALDEGI, Teresa Kable bidezko Telebista eta euskara. 111 zk. (1999), 41
|
Euskal
alderdien barneko demokrazia. 44 zk. (1987), 217 Gipuzkoako populazioaren proiekzioa. 76 zk. (1993), 105
|
|
|
PEÑAS AIZPURU, Eugenio
|
Euskal
alderdien barneko demokrazia. 44 zk. (1987), 217
|
|
2002
|
|
|
Bertan, bere garaian EEko partaide, eta egun, inongo alderdirekin loturarik ez izan arren, sozialismo europarrarekin lerratzen den gizon hau Euskal Herriak jasaten duen bortxa egoerari irtenbide errealista eta bidezkoa eskaintzen saiatzen da. Horretarako,
|
euskal
alderdi abertzale guztiek burujabetasunaren inguruan dauzkaten ikuspuntuak ohartasunez begiratu eta gero, planteamendu hauei Espainiako konstituzioak zein nazioarteko zuzenbideak ezartzen dizkien mugak azpimarratzen ditu, SESB eta Yugoslavia ohiko federazioen banaketa, edota Belgika, Irlanda eta Quebeceko prozesuak aztertuz. Arazoari konponbidea bilatzeko, euskal alderdi abertzaleen eta Espainiaren arteko elkarrizketaren alde agertzen da Luis Sanzo.
|
|
|
Horretarako, euskal alderdi abertzale guztiek burujabetasunaren inguruan dauzkaten ikuspuntuak ohartasunez begiratu eta gero, planteamendu hauei Espainiako konstituzioak zein nazioarteko zuzenbideak ezartzen dizkien mugak azpimarratzen ditu, SESB eta Yugoslavia ohiko federazioen banaketa, edota Belgika, Irlanda eta Quebeceko prozesuak aztertuz. Arazoari konponbidea bilatzeko,
|
euskal
alderdi abertzaleen eta Espainiaren arteko elkarrizketaren alde agertzen da Luis Sanzo. Hala ere, bere iritziz, elkarrizketa hori gertatzeko indarkeria bertan behera utzi litzateke, eta hasieran, negoziaketaren oinarria ez litzateke autodeterminazio eskubidea izango, Konstituzio espaniarra aldatzeko erakunde autonomikoek legitimitate demokratikoan martxan jarritako ahalegina baizik.
|
|
|
Jacques Chirac Frantziako egungo lehendakaria (RPR) eta Lionel Jospin lehen ministroaren (PS) arteko lehia izango da nagusiki eta inkesten arabera biak oso parekatuak doaz.
|
Euskal
alderdiei dagokienez, Batasunak duela gutxi iragarri du azkenean hauteskundeetara aurkeztuko dela, nahiz eta ez duen hautagairik aurkeztuko.
|
|
|
Bata, PPrena. Bestea,
|
euskal
alderdi abertzaleena. Lehenak norabide zehatza eta gidoi argia ditu, eta geldiunerik gabe martxan dago.
|
|
|
|
Euskal
alderdi abertzaleei dagokienean, bi proiektu nagusi ikusten ditut. Soberanista da bat, bestea ez dakit hitz batean definitzen.
|
|
|
Radio Emisora Bilbaína irrati bilbotarraren emanaldian ere EAJren oharra irakurri zuten, eta, irakurritakoaren arabera, gobernu errepublikarraren alde agertu zen
|
euskal
alderdia. Gauean, berriz, Echevarría Novoa gobernadore zibilak lasaitasuna mantentzeko eta Errepublika defenditzeko deialdia egin zien herritarrei.
|
|
2003
|
|
|
Bere alde ditu ADNko froga nabariak: ikurriña, berak marraztua (nahiz Bizkaiarentzat asmatua),
|
euskal
alderdi zaharren eta indartsuena, E.A.J., berak sortua... Haatik jakin behar genuke beste iturririk ere izan duela gure abertzaletasunak, eta hor aipatu nahi ditut bereziki Aita Larramendi, Uztaritzeko Garat anaietako gazteena, Agosti Xaho zuberotarra, Arturo Campion Iruñearra...
|
|
|
Ez ordea Euskal Herrian! Zeren eta, ez behialako
|
Euskal
Alderdi Jeltzale zaharrak, ez haren ondotik agertu diren xotxek, ez dute oraino partida irabazi. Alta, ez gudukatu eskasez, ez aski pairaturik?
|
|
|
Garai berean, hain zuzen, espainol eta amerikar nazionalismo eta inperialismo zahar eta berrien arteko gatazka markatzen zuelarik 1898ko gerlak alde batetik, ohartzen gara beste aldetik,. Jainkoa eta Lege Zaharraren? izenean, Luis eta Sabino Arana Goiri bi anaia bizkaitarrek sortzen zutela lehen
|
euskal
alderdi abertzalea.
|
|
|
Alde honetatik, uste dut 2001eko otsailetik hasita euskaltzaleek karrikan egindakoagerraldiak arrakastatsuak izan direla. ...rtan Iruñean egindako Euskaltzaindiaren agerraldi publikoa eta adierazpena, Nafarroako udaletako hautetsiena, Unibertsitate Publikoan izandako erantzunak, Euskara Kultur Elkargoak eta Behatokiak egindako zenbait helegite, Parlamentuan agertutako desadostasunak, izandako eztabaidak, etab. Garrantzitsuak eta aipagarriak denak, baina bertze aterabide batzuk ere planteatzeko ordua iritsi dela dirudi.
|
Euskal
alderdietako ordezkari politikoek egiten duten lanabaliagarria da ezbairik gabe, baina mesedegarria izanen litzateke, edo beharbeharrezkoa nahi bada, esparru horretanbe rtze urrats batzuk egitea. Euskararen geroa nafar guztienerantzukizuna denez gero, euskaltzaleak direnena eta ezdi renena alegia, azken hauen euskararekiko erantzukizuna berpizten saiatu beharra dago.
|
|
2004
|
|
|
ETAk ezin du erabaki euskal gizarteak izan behar duena, ETA ez da inor euskal gizartearen borondatea erabakitzeko eta bere etorkizuna definitzeko. Euskal gizartearen etorkizuna
|
euskal
alderdi politikoek bideratu behar dute elkarrizketaren bitartez, eta azken hitza gizarteari eman.
|
|
|
Navalaren krisia hauteskundeen periodoan instalatua da dagoeneko.
|
Euskal
alderdi gehienek bezala, EAJk ere, zeinek beste bi diputatu behar baititu bere plan aldebakarrerako, ezin du bozik galdu Ezkerraldeko fronte hori dela kausa. Orain, beraz, Navalaren gai beroari buruz, eta Zapateroren PSOEren aurrean, pribatizazioaren kontrako bandera goratzea egokitzen da, eta enpresako komitearekin argazkiak egitea.
|
|
|
Halakoak ba ote daki hizkuntzen gizarte erakarpenak zerikusi gutxi duela nahikunde hutsetik eta bai beharrezko izatearen lege hotzetik? Zubiaren
|
euskal
alderdira abiatzeko eta hau igarotzeko daukaten ustezko debekuak arrazoi sinple bat dauka oinarri oinarrian: zubiaz edo mugaz bestaldeko hizkuntzan eta kulturan beren kabuz bizitzeko ez gaituztela gu ezertarako behar, beregain den herria baita erdal komunitatea, euskaldungoa haren mirabe besterik ez den bitartean.
|
|
|
Eusko Jaurlaritzak eta
|
euskal
alderdi politikoek egiatzat hartu dute ETAren deia
|
|
2005
|
|
|
Frantses, espainiar eta berdin
|
euskal
alderdi politikoetatik ezberdintzen gaituena, konstituzio itun horri dagokionez, ABko idazkaritzak erabaki barne metodologia ausarta da. Iritzi artikulu izenpetzaile gisa erabakitze molde berritzaile hori zinez azpimarratu eta txalotu nahi dut.
|
|
|
Keinuen garaia da eta keinu bakoitza hartu behar da aurrerapen gisa, lur azalaren azpiko ur korrontearen intentsitatea oso ongi zein mailatakoa den ez dakigun arren. Alderdi politikoek, hala ere, jakin badakite Espainiako Gobernua eta ETAren arteko pultsua garrantzitsua izanik, garrantzitsuena
|
euskal
alderdien lapikoan egosten dena dela eta hori izango dela erabakigarria garai politiko berrian. Txanponaren alde batek, halaber, beti du bestea, hala ikusi nahi ala ez, eta errealitatearen perspektibarik ez galtzeko, komeni da aintzat hartzea ETAk zabalik mantentzen dituela gainerako fronte guztiak, hori bai, azken bi urteetan hildakorik eragin gabe.
|
|
|
Beraz, aipatzen den modura, Estatuak erabilitako biolentziak bere kotarik nabarmenenak Euskal Herrian bizi izan zituen. Biolentzia erabiltzen zuen eta duen ETA taldea, 1977an gobernuarekin akordio batetara heldu zen, zeinetan talde armatuaren hiru hilabetetako su etenaren bitartez,
|
euskal
alderdi guztien legalizazioa emango zen, preso zenbaitzuei amnistia osoa emanez. ETAk deklarazio hau sinatu zuen, ondokoa erantsiz:
|
|
2006
|
|
|
Edozein modutan, eta hori alde guztiek onartzen dute, bi arazo nagusi konpondu behar dira: batetik ETAk eta Espainiako Gobernuak bideratu behar dutena, preso, errepresaliatu eta desmilitarizazio kontuak; eta bestetik, gatazkaren muinean dagoen korapilo politikoa, nagusiki
|
euskal
alderdiek bideratu dutena.
|
|
|
|
Euskal
alderdien aldetik ez dugu benetako ahalegina ikusten egoerarekin bukatzeko. EAJren jarrera da kritikagarriena.
|
|
|
Bere kaskarrean, eta erabiltzen duen euskararekiko duen utzikeria eta axolagabekeria salagarria bada ere, ustez euskaltzaleak diren hainbat politiko baino gehiago saiatu da. Badugu, adibidez, Madrilgo kongresuan
|
euskal
alderdi abertzale baten ordezkaria den diputatu erdalduna, Iturgaitzen euskararen mailara behintzat iristen ez dena. Eta ongi gordea dut gogoan diputatu horrek berak behin ETBren kameraren aurrean egindako agerraldi hura.
|
|
2008
|
|
|
Gobernu konpromiso hura aldatuz, lehendakariak estrategiaz aldatu zuen goitik behera. Lehen proposamenean protagonismoa
|
euskal
alderdien eta euskal instituzioen esku uzten bazen, bigarrengoan, ulertezina bada ere, Zapateroren esku gelditzen zen elkarrizketa politikoaren giltza, gero denborak ongi aski erakutsi digun bezala. Aldaketa estrategiko hori hanka sartze politiko larria da, abertzaletasunaren indar politiko eta soziala ahuldu besterik ez du egiten eta okerragoa dena, irteerarik gabeko bidezidorrera garamatza.
|
|
|
|
Euskal
alderdiek eta hainbat politikarik atentatua gaitzetsi dute jada. Horietako bat Miguel Angel Revilla Kantabriako presidentea izan da.
|
|
|
|
Euskal
alderdien adierazpenak
|
|
|
XI> Congreso> de> Estudios> Vascos, > l991, 423 argitaratu genituen. Lehenengo lanean, zerrenda zehatzez gain mila ehun eta piku
|
euskal
alderdi filologiko batzuk aztertzen genituen, hau, alde fonetikoak, fonetismo zenbait, onomastikan integraturiko lexikoaren azterketa, eta, orobat, toki zen atzizkigintza, beti ere alderdi dialektalak kontuan izanik. Bigarren lanean, zehaz ki, eskualde bateko toponimia eman genuen, hau da, Burgosko Beloradoko epai
|
|
|
1906ko apirilean hiru probintziak Konferentzian elkartzeko geratu ziren, besteak beste Akademiaren sorrera aztertzeko. Ohargarria da Euskal Akademia sortzeko proposamen hau Kontzertu Ekonomikoa berritu behar zen unean gertatzea,
|
euskal
alderdi eta herrialdeen artean aliantza eta elkartasun foruzaleak gertatzen ari ziren testuinguruan.
|
|
|
Aldaketa perspektiba horien aurrean Azkuek euskara hezkuntzan sartzeko aukera berriak antzeman zituen. Ohargarria da, ordura arte direktorioko agintariei egiten bazien eskaria, orain, joko demokratikoa berrabiatzeko perspektiba ikustean
|
euskal
alderdiei zuzentzea. Eta ez euskal alderdi jakin batzuei (demagun jeltzaleei) baizik, aurreko atal batean esan denez, euskal ordezkari guztiei, diferentzia politikoen gainetik («naiz txuri naiz gorri»).
|
|
|
Ohargarria da, ordura arte direktorioko agintariei egiten bazien eskaria, orain, joko demokratikoa berrabiatzeko perspektiba ikustean euskal alderdiei zuzentzea. Eta ez
|
euskal
alderdi jakin batzuei (demagun jeltzaleei) baizik, aurreko atal batean esan denez, euskal ordezkari guztiei, diferentzia politikoen gainetik («naiz txuri naiz gorri»). Hola, euskara eskoletan sartzeko xedea, Azkuek alderdikerien gainetik jarri nahi zuen, euskarazko hezkuntza, euskal gizartearen oinarrizko kontsentsu komun gisa planteatuz.
|
|
|
Hola euskal hezkuntzaren auzia euskal autonomia lortzeko aukerari lotuta geratu zen. Eta hura lortzeko
|
euskal
alderdi ahalik eta gehienen aldekotasuna behar zen. Hurrengo urtean, 1932an, hau zen egoera Azkueren hitzetan:
|
|
|
1930ean sortu zen ezkerreko
|
euskal
alderdi nazionalista.
|
|
|
EBren ustez, ETAren aurkako ituna «eraginkorra» izan dadin, Espainiako Gobernuaren eta Eusko Jaurlaritzaren arteko akordioa behar da eta
|
euskal
alderdiek ere osatu behar dute.
|
|
|
Irratian elkarrizketa bat egin diote oraindik orain
|
Euskal
Alderdi Popularreko buruzagi berriari, eta AHTren aurka dauden pertsonenganako jarrera omen kentzailea agertu du. Antonio Basagoitik honako ideia nagusi hauek aldeztu ditu:
|
|
|
Euskal Herrian bizi diren Espainiako eta Frantziako Estatuetatik etorritako immigrante kolektiboei dagokienez, bi auzi horiei buruz duten jarrera, nahiz eta gizarte osoaren batez bestekoaren azpitik egon, nahiko jende dator bat iritzi horrekin, oraingoz. Horrenbestez, zazpi lurraldeetako batez bestekoa hartuta, immigrante horien %25 baino gehiagok aitortzen dute
|
euskal
alderdiei ematen dietela botoa, %50 baino gehiagok pentsatzen du euskal gizarteak berak hartu behar dituela erabakiak eta %30 baino gehiago euskalduntze prozesuarekin bat dator. Ikusten denez, bide luzea dugu oraindik29 Baina oraingoz, batetik, Espainiako Estatuak immigrante horiekin egikaritu nahi duen etnifikazioa nekez gauzatzen ari da, gehienak eta zeharka, Hego Euskal Herriaren autodeterminazioaren aldekoak dira; eta, bestetik, Frantziako Estatuak euskaldunekin egikaritu nahi duen ghettifikazioa, Ipar Euskal Herrian turismoaren aldeko politika masiboaren bidez, eteten ari da, Departamenduak berak hala eskatzen baitio.
|
|
2009
|
|
|
Ez omen dugu biktimismoan erori behar.
|
Euskal
alderdiren batek protesta xume bat egin eta kito. Imazen eta Urkulluren Madrilgo adiskide gaiztoek bere hauteskunde kuttunak nola desdemokratizatu egin dituzten ikusita, nik, neure zindotasunean, ez dut ulertzen, ordea, zergatik Lehendakariak, hauteskundeetara deitu zigun bezala, ez ote digun desdeitu.
|
|
|
Agian, eredurik egokiena Flandeskoa liteke:
|
euskal
alderdi eremu oso bat izatea, eta aukera bakarra, alegia, euskaldunen artean ez dago tokirik erdal alderdientzat. Guk, ordea, ez dugu eredu horrek nahitaez eskatzen duen lurralde jabetzarik.
|
|
|
Beste aukera teoriko bi datozkit burua: bata, oraingo alderdiren bat —edo bi—
|
euskal
alderdi bihurtzea, horretarako barne funtzionamendua eta agerpen publikoak ia erabat euskaldunduta; bestea, euskal hiztun herriaren alderdi bat sortzea.
|
|
|
Beste aukera teoriko bi datozkit burua: bata, oraingo alderdiren bat —edo bi—
|
euskal
alderdi bihurtzea, horretarako barne funtzionamendua eta agerpen publikoak ia erabat euskaldunduta; bestea, euskal hiztunherriaren alderdi bat sortzea.
|
|
|
|
Euskal
alderdiek gaur gauean hasiko dute Eusko Legebiltzarrerako hauteskunde kanpaina, eta horretarako kartelak itsatsiko dituzte Euskal Herriko hainbat tokitan. EAJk Gasteiz eszenatokitzat hartu du, EA eta UPyD bezala; PSE EEK, aldiz, Portugaleten egingo du ekitaldia; PP eta EB Bilbon izango dira eta Aralar Donostian, alderdi politiko ezberdinek Europa Pressi jakinarazi diotenez.
|
|
|
Halere, ziur gaude aldaketa politikoa bultzatuko duen eskaintza egingo dugula, langileek beste Euskal Herri baten alde apustua egin dezaten.Kanpaina hasi zenetik, ezker abertzaleak hauteskundeetan parte hartzeko apustu barea, zentzudun eta irmoa egiten zuela esan du. Beraz, ziur da eskaintza egongo dela, nahiz eta formula zein izango den ez jakin eta hori ez dagokigu guri, gehitu du.Gainera, kritikatu egin du
|
euskal
alderdi politikoen jarrera, hauteskunde hauetako emaitzei erabateko normaltasuna eta zilegitasuna emanez, Askatasuna eta D3M baliogabetzeko prozesua bultzatzen eta legezkotzat jotzen dutelako.
|
|
|
Izaskun Bilbao Europako Legebiltzarrera EAJren hautagaiak hausnarketa sakona egiteko deia egin die
|
euskal
alderdi politikoei, atzoko hauteskundeetan izandako abstentzio datu kezkagarrien ondoren.
|
|
|
Idoia Mendia Eusko Jaurlaritzako bozeramaileakadierazi du Kontzertu Ekonomikoari buruz gaur arratsaldean Kongresuan egingo duten eztabaidan inportanteena
|
euskal
alderdiok jarrera beradefendatuko dutela izango da.
|
|
|
PPko presidenteak alderdiaren Gasteizko egoitza berria inauguratu du eta
|
euskal
Alderdi Popularrak Eusko Jaurlaritzari laguntzen jarraituko diola esan du. Kontzertu Ekonomikoaren inguruan PPk Kongresuan hartuko duen jarrera ez du argitu.
|
|
|
Horrez gain, lehendakariak berriz ere
|
euskal
alderdi guztiei eskatu die aurrekontuen inguruan adostasuna lor dezaten eta krisi ekonomikoak eskatzen duen egoerara molda daitezen.
|
|
|
Ehunka herritarrek,
|
euskal
alderdi politiko guztien ordezkariekin batera, elkartasuna helarazi diete kontzentraziora bertaratu diren senideei.
|
|
|
2 Ados zaude
|
euskal
alderdiek, bazterketarik gabe, Euskal Herriaren erabakitzeko eskubidea gauzatzeari buruz Akordio Demokratiko bat lortzeko negoziazio prozesu bati ekitearekin, eta akordio hori 2010 urtea bukatu baino lehen erreferendumera jartzearekin?
|
|
|
Mikel Cabieces Espainiako Gobernuaren Euskadiko ordezkariak adierazi du
|
euskal
alderdi guztiek ETAren proiektu politikoa abertzalea izan arren totalitarioa dela esan luketela.
|
|
|
Patxi Lopez lehendakariak iragarri duenez, bilera erronda bat irekiko du
|
euskal
alderdi politikoekin Gernikako Estatutua aldatzeko prozesu baten aukera aztertze aldera. Aldaketa horrek Gernikako Estatutuak adina adostasun edo gehiago lukeela azpimarratu du.
|
|
|
Buruzagi popularraren esanetan, inoiz ez da horrelako ekintza desleialik izan. Euskal herritarren ordezkariek eskumen bat eskatu dute eta
|
euskal
alderdi bat eskumen hori ez emateko lanean ari da Madrilen.
|
|
|
NTV telebista katearen arabera, Batasuna
|
euskal
alderdia legez kanpo uzteko erabakia kontuan izan dutela esan du Hasim Kilic Auzitegiko presidenteak.
|
|
|
NTV telebista katearen arabera, Batasuna
|
euskal
alderdia legez kanpo uzteko erabakia kontuan izan dutela esan du Hasim Kilic Auzitegiko presidenteak.
|
|
|
Ni
|
euskal
alderdira bultzatu ninduana gertaera bat izan zan, batik bat. Xabierra joan eta eskolak ematen jarri ninduten.
|
|
|
Euskadin gerra amaitu eta batera hasten du Aberasturik bere lana eta EuzkadikoJaurlaritzak eta
|
euskal
alderdi politikoek Bigarren Mundu Gerra amaitu bitarteangaratu zituzten politiken berri ematen du bertan.
|
|
|
XIX. mendearen azken laurdenetik aurrera Amerikako hainbat naziotan jaiotako euskal instituzioak ditugu, «instituzio» hitzari ahalik eta esanahirik zabalena emanik: azken hamarkadetako historiografian euskal etxeak (gaztelaniaz centros vascos, ingelesez basque clubs) izenarekin ezagutzen diren elkarteez gain, egunkari eta aldizkariak,
|
euskal
alderdi politikoen eta gobernu erakundeen ordezkaritzak, kirol guneak eta elkarteak, argitaletxeak, esparru ekonomiko ia guztietako enpresak, kultura arloko ekimenak, jatetxeak, hotelak eta abar, sortu, bizi, eten, birjaio eta desagertu ziren Ameriketan euskal emigrazioaren loraldian zehar, eta horietako asko, gainera, salbuespenak salbuespen, XXI. mendeko lehenengo urte hauetara arte ere ailegat...
|
|
|
PSOEk eginiko apustu tranposo eta trukatu honi abertzaletasunaren aldetik emandako erantzuna kezkatzen nau. Oso gaizki interpretatu da
|
euskal
alderdi abertzaleen aldetik. Ezker abertzaleari adierazpen askatasuna kendu izan balitzaio bezala interpretatu da, baina PSOEren helburua da abertzaletasuna birrintzea.
|
|
|
Ondorengo hitzak II HEri zuzendu zizkion: ?
|
Euskal
alderdi gehienek zuen duintasunaren hamarren bat izan balute, aspalditik ez legoke Alderdien Legerik?.
|
|
|
Hori da 114 urte betetzera doan alderdiaren iparrorratza. Hor baitu bere tokia eta eginkizuna
|
euskal
alderdi abertzaleak, EAJk.
|
|
|
Aurreko astean Eusko Alderdi Jeltzaleak proposamen bat mahaigaineratu zuen krisi ekonomikoari aurre egiteko, erakunde publikoetan egonkortasuna lortzeko eta ongizateari eusteko. Atzo, berriz, EAJk prentsa ohar batean jakinarazi zuen hurrengo egunetan harremanak hasiko dituela beste
|
euskal
alderdiekin akordioa lortzeko asmoz.
|
|
|
Ezer konpondu gabe dena nahaspilatu dadin sortutakoak dira Espainiako Estatuaren parametroak, eta horiexetan mugitzen dira
|
euskal
alderdiak: batetik, espainolak beren saltsan; bestetik, abertzaleak beren tinta lodi eta trinko trinkoan.
|
|
|
Bai, paradoxa da euskal atunontzi bat defendatzeko
|
euskal
alderdi batek Espainiako armadaren babesa eskatzea. Eta, bai, eztabaidatu dezakegu Indiako ozeanoan arrantzatzeak ekartzen eta ematen dituen ondorio ekonomikoez, zergez, herrien aberastasunez, neokolonialismoaz eta abarrez.
|
|
|
Kezka agertu dute
|
euskal
alderdi politiko eta sindikatu gehienek. Atxiloketak salatu dituzte, eta polizia operazioak adierazten duen bidearen esanahiaz ohartarazi dute.
|
|
|
Espainiako Gobernuaren aurrekontuen aurka osoko zuzenketak bozkatuko dira gaur, eta beste
|
euskal
alderdiek argitu dute zer egingo duten: UPN abstenitu egingo da, eta NaBaik zuzenketen alde egingo du,. Gobernuak ez duelako ezer berririk ekarri?.
|
|
2010
|
|
|
Iazko urtearen amaiera aldera eta aurtengoaren hasiera aldean, estrategia formulazioaren inguruko barne prozesu miresgarri bat burutan atera zuten
|
euskal
alderdiek, sindikalistek eta aktibista politikoek. Milaka aktibistak parte hartu zuten.
|
|
|
Ezker abertzalearen jarrerak iradokiko luke
|
euskal
alderdiek badakitela ezinbestekoa dela halako ekimen bat oinarritzat hartu eta lantzea. Espainiako Gobernuak ere izugarrizko erantzukizuna du aukera hau baliatu eta bakea eta aurrerabidea ekartzeko.
|
|
|
|
Euskal
alderdien arteko negoziazioetan parte hartzen duten indar guztiek Mitchell printzipioak onartzea proposatzen du bigarren puntuak.
|
|
|
Batetik, hor da Jesus Egigurenen ildoa, funtsean Loiolako negoziazioan islatu zena eta irtenbide duinarekin lotua egon litekeena: gatazkaren ondorio bortitzak konpondu eta akordio politikoa
|
euskal
alderdien artean.
|
|
|
Alderdien arteko mahaia osatzeko bidean al daude
|
euskal
alderdiak?
|
|
|
Rodolfo Ares Eusko Jaurlaritzako Herrizaingo sailburuak gaitzetsi egin du hilketa, eta berdin egiteko exijitu dio ezker abertzale erradikalari, politikaren aldeko apustua sinesgarria izan dadin. Radio Euskadin egindako adierazpenetan, ezker abertzaleari eskakizun bera egiten diezaioten eskatu die, gainera,
|
euskal
alderdi ei.
|
|
|
Muñozek Gobernuak sustatu nahi duen lan erreforma ez babestea eskatu die
|
euskal
alderdiei: euskal alderdiek ezin dute Madrilen eztabaidatzen ari den erreforma hori babestu.
|
|
|
Muñozek Gobernuak sustatu nahi duen lan erreforma ez babestea eskatu die euskal alderdiei:
|
euskal
alderdiek ezin dute Madrilen eztabaidatzen ari den erreforma hori babestu. Krisiaren aitzakiaz ezin da Zapateroren politika hori indartu, gaineratu du.
|
|
|
Zerga igoeraz hitz egin behar dela aitortu du Iñaki Galdosek baina, ausardia eskatu du: Euskal erakundeek eta
|
euskal
alderdiek autokritikak egin behar dugu azken urteetan gertatu denaren inguruan. Hemen behin eta berriz ahoa bete zaigu gure autonomia fiskala aldarrikatuz baina, askotan ez dugu ausardia nahikoa izan hainbat neurri hartzeko edo Madrildik etorri direnei ezetz esateko.
|
|
|
Iritzi kontrajarriak,
|
euskal
alderdien artean
|
|
|
|
Euskal
alderdietako hainbat ordezkari ere Diadan izan dira; Iñigo Urkullu EAJko presidentea eta Aralarreko Aintzane Ezenarro eta Jon Abril.
|
|
|
Lehendakariak
|
euskal
alderdi politikoekin egingo duen bilera sortaren harira, Erkorekak ongietorria eman dio lehendakariari, alderdi politiko nagusiekiko harremanak etenak baitzituen.
|
|
|
Iritzi kontrajarriak,
|
euskal
alderdien artean
|
|
|
|
Euskal
alderdi politikoek gehiago eskatu diote ETAri
|
|
|
betetzen ari zela?? está teniendo un cumplimiento adecuado??; PSE EEk
|
euskal
alderdi politikoen arteko harremanak indarberritzeko asmoa zuela; elkarrizketa horietan ezker abertzalea, solaskide beharrezkoa, zela eta, ondorioz, PSE EEk ezker abertzalearekin bilera egingo zuela; harreman horien helburua, hurrengo hilabeteetan?
|
|
|
Ondoren, Espainiako Gobernuko lehendakariak, Rodriguez Zapaterok, euskal herritarrek erabakitakoa errespetatuko zuela aginduko zuen, alderdien arteko elkarrizketari bedeinkazioa emango zion eta ETArekin elkarrizketa formalak hasiko zituela jakinarazi; dena, bi aldeek hitzez hitz hitzartutako adierazpenaren bidez. Su etenarekin eta Rodriguez Zapateroren adierazpenarekin, bi mahaiak abiatuko zirela ere hitzartu zuten bi aldeek, Anoetako proposamenak zehaztutako moduan: batetik, ETA Gobernua mahaia, gatazkaren ondorioez hitz egiteko, eta, bestetik,
|
euskal
alderdi politikoen mahaia, esparru politiko berrirako akordioa negoziatzeko.
|
|
|
Euskal Herriaren etorkizunari buruzko akordioa
|
euskal
alderdi politiko, eragile sindikal eta ekonomikoen artean adostuko zela zehazten zen.
|
|
|
Han hartutako erabakiak norbere jendeari nola esplikatu ere aurreikusi behar zuten. Sozialisten ikuspegitik nola azaldu, adibidez, PSNk
|
euskal
alderdien arteko konferentzia politiko batean parte hartuko zuela. Edo ezker abertzalearen ikuspegitik nola azaldu Hego Euskal Herri osorako alderdien mahai bakarra osatu beharrean bi mahai bereizi osatuko zirela, bata Euskal Autonomia Erkidegorako eta bestea Nafarroarako?
|
|
|
Otegiren azken galdera horretan egon daiteke Loiolan gertatu zenaren gakoetako bat: hitzartu zuten zirriborroak esaten zuena esaten zuelarik ere,
|
euskal
alderdiek hitzartutakoa Madrilek bere horretan errespetatuko ote zuen ez ziren fidatzen Batasunekoak. Egigurenek, hain zuzen ere, aitortzen du euskal alderdiek hitzartutakoa Madrilen errespetatu beharrari buruz oso ikuspegi ezberdina zutela, une batean zirriborroan ados jartzea lortu zuten arren:
|
|
|
hitzartu zuten zirriborroak esaten zuena esaten zuelarik ere, euskal alderdiek hitzartutakoa Madrilek bere horretan errespetatuko ote zuen ez ziren fidatzen Batasunekoak. Egigurenek, hain zuzen ere, aitortzen du
|
euskal
alderdiek hitzartutakoa Madrilen errespetatu beharrari buruz oso ikuspegi ezberdina zutela, une batean zirriborroan ados jartzea lortu zuten arren: –Gure ideia zen Madrilek onartu ezin zuen ezer ez ginela ari erabakitzen hemen.
|
|
|
Neurri honetako aldaketa guztiek Espainiako Gorteen oniritzia behar dute, Madrilekin negoziatu beharra dago, baina Loiolan hitzartu beharreko printzipio nagusietako bat horixe zen, hain zuzen ere:
|
euskal
alderdien artean euskal erakundeetan hitzartutakoa errespetatu egingo zuten Madrilgo aginteek, baldin eta aldaketa guztiak legezko prozeduren bitartez gauzatzen baziren. Ondoren, erreferenduma, edo erreferendumak.
|
|
|
Bi hitzetan, proposatutako errezeta hauxe zen: konstituzionalistek agindu dezagun
|
euskal
alderdiek akordio politikoan hitzartutakoa bere horretan onartuko duela Estatuak, eta abertzaleek onar ezazue akordio politiko horren ondorioz egin beharreko aldaketak gaur egungo legeriak zehaztutako bidetik egin direla, Madrilek eman beharreko oniritzia barne. Metodoa, funtsean, alderdi politikoen arteko elkarrizketa zen:
|
|
|
PSE EEko ordezkaritzak hori aitortzeko eragozpenik ez bazuen, besteek ere ez. Dena den,
|
euskal
alderdien arteko akordiorako oinarriak idazten eta hitzartzen ari zirenez, ezin zuten idatzi Espainiako Gobernuak edo Estatuko Instituzioek euskal herritarren erabakia errespetatuko zutela, hori agintzea ez baitagokie euskal alderdiei, baizik eta akordioa sinatzen duten alderdiek. PSE EE barne, konpromisoa hartzen dutela behar den lekuan defenditzeko. Madrilen, alegia?
|
|
|
PSE EEko ordezkaritzak hori aitortzeko eragozpenik ez bazuen, besteek ere ez. Dena den, euskal alderdien arteko akordiorako oinarriak idazten eta hitzartzen ari zirenez, ezin zuten idatzi Espainiako Gobernuak edo Estatuko Instituzioek euskal herritarren erabakia errespetatuko zutela, hori agintzea ez baitagokie
|
euskal
alderdiei, baizik eta akordioa sinatzen duten alderdiek. PSE EE barne, konpromisoa hartzen dutela behar den lekuan defenditzeko. Madrilen, alegia?
|
|
|
Gero, Jose Luis Rodriguez Zapaterok ekainaren 29ko adierazpenean, hitzez hitz esan zuen gauza bera, nahiz eta Konstituzioari eta Estatutuari egin zizkion aipamenengatik erakunde armatuak hitza jan egin zuela leporatu. Dena den, Oslon hitzartutakoak eta Loiolan hitzartzekotan egon zirenak elkar osatzen zuten, Madrilek
|
euskal
alderdiek hitzartutakoa, euskal erakundeetan onartutakoa eta euskal herritarrek berretsitakoa errespetatu egingo zuela bermatze aldera.
|
|
|
Ziurrenik garrantzitsuagoa zen, hala ere, atal bereko beste pasarte bat. Oinarri politiko horietatik abiatuta
|
euskal
alderdi politikoek hitzartuko zuten akordio politikoak proiektu politiko guztiak gauzatzeko aukera emango zuela zehazten zuen pasarte horrek; hau da, egutegian zehaztutako metodologiaren bidez akordio politiko hori gerora esparru juridiko politikoan gauzatuko zenez, joko arau berrietan independentzia ere gauzatu ahal izango litzateke, horretarako gizartearen gehiengoaren babesa lortuz gero.... Aukera politiko guztiez ari zirenean independentziaz ere ari zirela berariaz zehaztea edo ez zehaztea bigarren mailako arazoa zen, guztiak esaten zuenez independentzia ere barnean zegoela ulertzen baitzen.
|
|
|
Madrilen
|
euskal
alderdiek hitzartutakoa errespetatzeko bermearen beharra ere erlatibizatu egiten du Egigurenek: bere arabera, Espainiako Gorteek bere horretan eta hitzez hitz ez lukete derrigor errespetatu euskal alderdiek hitzartutakoa; PSE EEren eskemaren arabera, Madrilekin, onean?
|
|
|
Madrilen euskal alderdiek hitzartutakoa errespetatzeko bermearen beharra ere erlatibizatu egiten du Egigurenek: bere arabera, Espainiako Gorteek bere horretan eta hitzez hitz ez lukete derrigor errespetatu
|
euskal
alderdiek hitzartutakoa; PSE EEren eskemaren arabera, Madrilekin, onean, negoziatzea izango litzateke bidea, eta negoziazioaren bidez saiatu euskal alderdiek erabakitakoa onartua izan zedin.
|
|
|
bere arabera, Espainiako Gorteek bere horretan eta hitzez hitz ez lukete derrigor errespetatu euskal alderdiek hitzartutakoa; PSE EEren eskemaren arabera, Madrilekin, onean? negoziatzea izango litzateke bidea, eta negoziazioaren bidez saiatu
|
euskal
alderdiek erabakitakoa onartua izan zedin. Filosofia horrekin, ez du ematen bermatua zegoenik esparru juridikopolitiko berrian independentzia ere aukera politiko gauzagarrien artean izatea.
|
|
|
16 «Euskal Herriko Alderdi Sozialista (EHAS): Euskal Herriko alderdi politiko ezkertiar abertzalea(), Hegoaldeko EAS(
|
Euskal
Alderdi Sozialista) eta Iparraldeko HAS (Herriko Alderdi Sozialista) bat egitetik 1975ean sortua[...] Euskal Herri askatu, batu, euskaldun eta sozialista zuen helburu. Hegoaldeko EHASek Eusko Sozialistak (ES) taldearekin batera HASI (Herriko Alderdi Sozialista Iraultzailea) sortu zuen 1977an; Iparraldeko EHAS, berriz, 1979an desegin zen» (Euskal Hiztegi Entziklopedikoa, Klaudio Harluxet Fundazioa, 1995).
|
|
|
|
Euskal
alderdiak, oro har, bat etorri ziren atzo Jon Anzaren desagertzearen eta heriotzaren inguruan dauden puntu ilunak nabarmendu eta kasua argitu arteko ikerketa eskatuta. Brian Currin hegoafrikar abokatu eta gatazka politikoetako bitartekariak, gainera, hartarako batzorde independente bat beharrezkoa dela agertu zuen[...].
|
|
|
Bigarren urratsa,
|
euskal
alderdi guztien Elkarrizketarako Foroa osatzea zen. Ezin ginen erori iraganeko hutsegiteetan.
|
|
|
|
Euskal
alderdi politikoek geure arteko konfiantza berreskuratu behar genuen, eta gainditutzat eman indar akumulazioen garaia. Beharrezkoa zen, bai, ETAren indarkeria gaitzestea; baina ezin genuen horretan geratu.
|
|
|
|
Euskal
alderdi politiko gehienen kontsentsua lortzeko gai izatEA
|
|
|
Geroago argi ikusi nuen Aznarrek benetako iraintzat hartu zuela Lizarrako Akordioa. Beharbada uste izan zuelako ordura arte ETAk eta espainiar gobernuek izan zuten protagonismoa ordezkatzen zuten protagonista berriak sortu zirela,
|
euskal
alderdiak eta gizarte eragileak alegia. Lizarran izan ezik, horren aurretik eta horren ondoren ere, bake prozesu guztiak Espainiako Gobernuaren eta ETAren ordezkarien arteko isilpeko bileraren batekin hasi dira.
|
|
|
b) Ados zaude
|
euskal
alderdiek, bazterketarik gabe, Euskal Herriaren erabakitzeko eskubidea gauzatzeari buruz Akordio Demokratiko bat lortzeko negoziazio prozesu bati ekitearekin, eta Akordio hori 2010 urtea amaitu baino lehen erreferendumera jartzearekin?
|