|
2000
|
|
|
Eta oroitzen ditut, halaber, amaren hitzak, eta haren behakoa, argi ezkutu batek liluratua zeukana, noiz eta, sermoia akabaturik,
|
etxerako
bidean jarri baikinen, jauregiko kotxean:
|
|
|
" Liburu bat bi aldiz irakurtzen duenak bi liburu irakurtzen ditu", zeren ez baitzen berdin liburu bat irakurtzea bazkal aitzinean edo bazkal ondoren, eri egonik edo osasuntsu... eta zeren eguraldiak ere bere eragina izan baitzezakeen, halako moldez, non orzkarbiak, bertzerik gabe, arrai eta alegera jar baikintzakeen, eta lainoak triste, oraingo arraitasunak eta geroko tristeziak, bakoitzak bere oinatzak eta aztarnak utz ziezazkiokeelarik irakurleari, bere irakurbidean. Eta, noiz eta ideia hura aditu bainizun, atsegin izan nuen, baina
|
etxerako
bidean, haatik, galdegite bat etorri zitzaidan: " Eta liburu hori Biblia balitz, zer...?
|
|
|
...tzakeela, eta, halatan, fede osoz natorkizu erraiterat ezen batzuetan ez dakidala non dagoen egia, non gezurra, baina arras egin nahi nukeela egiaren alderat, baldin non dagoen baneki; eta, batzuetan, galdua bezala sentitzen naiz, baina badakit ezen zure semetzat gaituzula, eta egunen batean argiren bat igorriko didazula, nola igorri baitzenion etxetik alde egin zuen parabolako seme xahutzaileari,
|
etxerako
bidean ipintzen zenuela. Eta nik ere guztiz nahi bainuke egiaren bidetik joan, zure betiko etxerat, amen.
|
|
|
Eta hirurak Buccioren
|
etxerako
bidean jarri, eta, harat iritsirik, frai Domenicok galdetu zion Bucciori:
|
|
2001
|
|
|
Zegoen garestiena, perfektuena, egiazkoena zirudiena eta bere maitearen antzik handiena zeukana.
|
Etxerako
bidean Dibinaren zapata denda paretik pasa zen eta txarolezko takoi luze eta zorrotzdun oinetakoak erosi zizkion Sergiori. Strass distiragarriz lotzen ziren zapata ikaragarri altuak, zerurik urrunenera iristeko gai ziruditen plataforma sentsualak.
|
|
|
Kafetegi eta pasilloetan erdi ezkutuan baina adi. Azkenerako nekagarria gertatzen den ariketa dela konturatu da honezkero Tasio, eta eraitsita itzuli ohi da beti
|
etxerako
bidean. Begiak gorri, besazpian liburu pare bat eta koadernoa dituela, unibertsitateko ikasle itxura edo izateko.
|
|
|
Korrika egin nuen
|
etxerako
bidean. Nire onetik kanpo.
|
|
|
Iluntzean nire txanda bukatu eta
|
etxerako
bidean jarri naizenean umore txarrez nengoen oraindik. Pauso bizkorrez nenbilen, haserreagatik alde batetik eta euriagatik bestetik, eguraldi ona iragarri baitzuten gaurko eta, hori dela eta, ez baitut aterkirik eraman.
|
|
|
Zer pentsatu ote du, galdetu dio Tasiok bere buruari, harrituta. Baina hik zer pentsatuko huke neska bahintz eta norbait jarraika sumatuko bahu iluntzean
|
etxerako
bidean. Okerrena.
|
|
|
Neurona hilketa maila kezkagarrira heldu dela hausnartu du Tasiok. Baina, duen mozkorra kontuan izanik, bere paranoien jatorria aztertzea eta
|
etxerako
bidea gogoratzen saiatzea, batera egin ezin dituen bi gauza dira. Eta une horietan, zalantzarik gabe, bere ohea harrapatzea da gehien erakartzen duena.
|
|
|
A ze kaka, egin du berekiko. Baina bera ere pixka bat lasaitu da azkenerako, edo nekatu, eta kopetako izerdia xukatuz
|
etxerako
bidea hartu du. Aditu duena bere lekuan jartzen saiatuz.
|
|
|
Han dena ixten ari zirela eta
|
etxerako
bidea hartzeko garaia iritsi zitzaigun azkenean. Hasiera batean beldur pixka bat banuen, Armendariz gidatzeko ondo egongo ote zen zalantzan baina, dena esateko, berak ez zuen nik edan nuenaren erdia edan, eta gainera autoarekin oso serioa zen.
|
|
|
Disimuluan hartu eta berokiko poltsikoan gorde du bada. Gero
|
etxerako
bidean zakarrontzira botatzeko. Ez du nahi zerbitzariak txarrera hartzea eta.
|
|
|
Ibai ertzetik zihoan anbulantzia. Lucas sorgindurik ikusten ari zen
|
etxerako
bidea. Izan ere, bi begi pare diferente zituen paisaje haiek guztiak ikusteko:
|
|
|
Behin Ahmedabaden galdu egin nintzen eta bertako polizia batek lagundu zidan
|
etxerako
bidea aurkitzen. Ingelesa nintzela uste zuen.
|
|
2002
|
|
|
|
Etxerako
bidea hartu zuten. Alazneren besoak Imanolenari heltzen zion oraindik.
|
|
|
Eta, ikurrina zola gainean jarririk, biak ala biak belaunikatu ziren eta, eskua eskuan loturik, zin egin zuten bizia emango zutela Euzkadiren alde. Ondoren, ikurrina lurretik jaso eta musu bana eman zioten, fabrika abandonatu hartatik kanpora egiten zutela, nork bere
|
etxerako
bideari ekiteko.
|
|
2004
|
|
|
Jendearen bihotzak irabazi nahirik, presoak askatu, kzar’en agindu asko ezereztatu, danetan liberal kolore bat eman, itxaropen giro bat sortu zan. Askatutakoen artean, suomitar famatu bat, Siberia’n hiru urte latz pasa ondoren
|
etxerako
bidean: Ervin Svinhufvud, 1914 arte Gorteko Lendakari ohia.
|
|
|
Martinek ez zuen txikitorik hartu: poltsikoan gorde eta
|
etxerako
bidea hartu zuen.
|
|
|
|
Etxerako
bidean sakela telefonoa joka hasi zitzaion
|
|
|
Segituan banandu ziren. Josebak
|
etxerako
bidea hartu zuen, baina oso denbora laburrez. Lasterka itzuli zen Bulebar aldera.
|
|
|
Gimnasiako klaseetan ikasitako itzulipurdikoak hondar epelaren gainean lagun guztien aurrean zelan egiten zituen gogoratu du eta zelan bera ahoa zabalik begira harrapatzen zuen beti. Eta pipak jaten
|
etxerako
bidea egiten zutela denek, iluntzerakoan. Eta Martinarekin bakarrik egoteko ehun metro izaten zituela egunero, biak bizi zirelako hondartzako bidetik ezkerrerantz, beste guztiek eskuin alderantz egin behar zuten bitartean.
|
|
|
Beste ezer esan gabe. Orain metro batzuetara duen atarira sartu zen; neguan,
|
etxerako
bidea hartu duen bakoitzean, begiratu duen ata rira.
|
|
|
|
Etxerako
bidea hartu aurretik, Andresek musua eman dio ahoan, eta mingaina bortizki sartu diola sentitu du.
|
|
|
Bi eskuak bolantean,
|
etxerako
bidea hartu du, dutxan bota gabe geratu zaizkion malkoak aurpegitik behera doazkiola. Hiria eta auzoa banatzen dituen zubira heldu eta eskuin aldera begiratu du, baina gaur ez du farolaren argipean neska ilehoria ikusi.
|
|
|
Baina ondo daki Mirenek emazteak ez diola ezer igarriko. Andresek dutxa hartu du hoteletik atera aurretik eta goitik beherako errepasoa egin dio bere buruari
|
etxerako
bidea hartu baino lehen.
|
|
|
Ohi bezala, D. rekin itzuli nintzen egun hartan ere, haren automobilean, baina,
|
etxerako
bidean, ez nion ezer esan. Etxera sartu bezain laster, haatik, esan egin nion, ohi nuen bezala, zeharka ibili gabe:
|
|
2005
|
|
|
Eguerdia zen eta, eguerdi guztietan bezala, Anbrosiok portutik
|
etxerako
bidea egin zuen, bazkaltzeko asmotan. Alaba ere. Teresa?
|
|
|
–Ez dakit, oroitzapen batzuen eta nire artean kotoizko hesia jarri balute bezala sentitzen naiz. Esango nuke zerbait egin nahi izan nuela
|
etxerako
bidean, baina dena ezabatzen zait. Bikote hori nire orpoetara itsatsita sumatu artean ez naiz honekin guztiarekin gogoratu.
|
|
|
Ia arratsaldeko zazpiak dira. Errepidean trafiko handia dago Bilborantz, argi piloa iluntasun distiratsuan
|
etxerako
bidean. Oso luzea izan ez bada ere, auto ilara topatu dute Artxandako irteera baino lehenagotik.
|
|
|
Arazoek edatera bultzatzen ninduten eta era berean burua ez galtzera: hiru edo lau zerbeza edanda nituenean
|
etxerako
bidea hartzen nuen, inoren aholkuari itxaron gabe.
|
|
|
Bere merienda gustukoena Nocillazko ogitartekoa da. Eskolatik
|
etxerako
bidea ere ziztu bizian egiten du, ogi puska bedeinkatua esku artean noiz edukiko. Anaia txikia ito beharrean eramaten du etxeraino, ia ia tatarrez," goazen aguro etxera" ahopean errepikatzen duela.
|
|
|
Azokatik irtetean, uhalaz helduta,
|
etxerako
bidea hartu dut erreka ondoko Aita Bastarrika kaletik.
|
|
|
Hortaz,
|
etxerako
bidea hartu nuen emozioak prozesatzen nituen bitartean. Goiza argitu zuen azkenik, arrosa eta hotza, farolak itzali egin ziren.
|
|
|
Gorritasunak lepoa, belarriak eta ile erroa ere hartuak zizkidan. Txurrotegian dozena pare bat txurro erosi eta orduan bai,
|
etxerako
bidea hartu nuen erabakitsu.
|
|
2006
|
|
|
Xabierrek bezala, izekok ere ama ospitaletik irtetean zer gertatuko den galdetu dio. Arratsalde osoa erredakzioan igaro ondoren, ospitalera abiatu da izekoren bila eta autoan,
|
etxerako
bidean, atera du gaia.
|
|
|
Beltza. Kalean aurkituz gero, Nerearengana hurbiltzen zen eta zaunka hasi, non dago Karlos galdeginez bezala, baina ez zuen neska burumakur harengandik erantzunik lortzen eta
|
etxerako
bidea hartu behar izaten zuen, Karlosen osabak tiraka egiten ziolako uhaletik. Urrunetik ere entzuten zituen Nereak zaunka haiek, eta zaunkekin batera bere buru gainean uzten zuen galdera txakurrak.
|
|
|
Korrika irten da ospitaletik eguerdian eta, bulegorako bidea hartu beharrean,
|
etxerako
bidea hartu du berriz. Izekorekin egon behar du eta hari kontatu zorakeria egiteko prest dagoela eta, zorakeria bat egitera doanari gertatzen zaion bezala, erreakzio berezia sentitzen duela gorputzean, hankak arinago doazkiola, gorputzak pisurik ez baleuka bezala.
|
|
|
|
Etxerako
bidean. Bueltan.
|
|
|
Graemetarren
|
etxerako
bidean txilarrak nabarrak zeuden, udako kolore zuri, arrosa eta ubelak galdu eta herdoilaren kolorea harturik.
|
|
|
Luze zihoakidan une hura. Orduan,
|
etxerako
bidean aurrea hartuko zutenen besarkadak eta hitz gozoak amaitu zirenean, zaldiaren irrintziak eta Carvallok aurrean zeraman antzara aldrak harresiko irteera utzi zutenean, gurdiaren gurpilen kirrinka geroz eta urrunago entzun nuenean, begiak bete zitzaizkidan.
|
|
|
Baina Batis ez da berehalakoan agertu, eta
|
etxerako
bidea hartu dut.
|
|
2007
|
|
|
Pozezko negarra irten zitzaidan begi bietatik, nire galeran ez nintzelako erabat galtzaile atera. Elisak
|
etxerako
bidea hartu zuen, alabarekin batera, niri hitzik esan gabe. Ni ere joango nintzatekeen haien atzetik, esku trinko eta gihartsu batek eztarritik heldu ez balit.
|
|
|
Zigarroa ohean erre zenuten eta zuk
|
etxerako
bidea hartu zenuen, gau polita izan da, esan ondoren.
|
|
2008
|
|
|
|
Etxerako
bidean, makurtu, eta elurra ukitu zuen bere bizitzan lehen aldiz.
|
|
|
betartetik orduantxe ezabatzu zitzaiòn irria, hamar bat metrora zegokeèn balizko lekuko batek ere argi eta garbi ikusteko modukoa, aldaketaren erakusgarri; Beñardok, ondorioz, etorkizunaren beldur behar zuen, zer gertatu ote zen eta zer gertatuko ote zen eskolan?; zer neurri hartuko zituen don Hipolitok?; eta aitak??, aitak ere gertatuaren berri jakingo baitzuen, goizago edo beranduago?, eta hala ibili zen isil gordeka, ezkutuan, eskolatik hirurehun bat metrora zegoèn harizti batean, eskolara itzuli gabe, zelatan? umeen hotsak eta oihuak entzun eta Honorato ikusi zuen arte beste mutil batekin,
|
etxerako
bidean; handik gutxira, beste mutilak beste bidexka bat hartu, Honoratok bereari jarraitu, eta segundo gutxira bildu zitzaion Beñardo bazter batetik.
|
|
|
Baina Beñardo ez zegoen ongi, eta nola etxera gizon iritsi nahi baitzuen, denbora egiteko edo, bide ertzetik bospasei metrora zegoèn toki batean eseri zen, zuhaitz baten enborra bizkartokitzat harturik, non, berandu baino lehen, lotan gelditu baitzen. Itzarri zenean, gainean zuen gaua, ilargi erdia gauaren begi?, arazo handirik gabe zutitu,
|
etxerako
bideari berrekin, jiraka ez zebilkion arren (balantzarik ez zuen egiten behinik behin), astuna behar zuen Beñardok burua, eta gorabehera handirik gabe heldu zen etxera.
|
|
|
Gero, kontsula agurtu, berokia jantzi eta, arratsaldeko azken argiaren pean,
|
etxerako
bidean jarri zen markes jauna.
|
|
|
Beñardo etxe ingurura joan zen, izeba Ursularen galdeketari aurre egin nahi izan ez ziolako edo, ez zen etxean sartu?, non igaro baitzuen eguna, gaua gainera erori eta Nazario
|
etxerako
bidean nabaritu zuen arte. Gero, sartu zen etxean Nazario, sartu zen handik gutxira Beñardo, jarri zen hura honen parez pare, erakutsi zion poltsa txiki bat, billete batzuk ez ezik, zilarrezko eta kobrezko txanpon batzuk ere bazituena?
|
|
|
Behin
|
etxerako
bidean, berehala harrapatu zuen Regina, ihes egin ondoren atzera egin zuena, izeba Eugeni zertan ari zen jakiteko.
|
|
|
Edo aski izango al zuen, baldin eta?? Reginaren damua?
|
etxerako
bidean hiruzpalau bider eraman zuen eskua kopetara, bere buruarekin haserre balego bezala?, aitari bere garaian gogorrago egin ez ziolako: nola, baina, Reginak berak jantziak, ispiluak eta takoi altuak gogokoago bazituen!
|
|
|
Gero, belauna tolestu eta burua makurtu zuen berriro, jarraian korrika hasten zela, pozez saltoka,
|
etxerako
bidean: hain pozez, non ahaztu egin baitzitzaion pitxerra, iturri parean utzita; plaza atzean uztera zihoanean, ordea, hartaz ohartu eta pitxer betearen bila itzuli zen.
|
|
|
Hain genbiltzan gizonez urri, non itsasontziko guztiok zerbaitetan lagundu beharra genuen, kapitainak izan ezik, hura koltxoi batean etzanda baitzihoan txopan, aginduak ematen; zeren, asko bizkortu bazen ere, artean lasaitasuna behar zuen. Amerika espainiarreko porturik hurbilenerantz jarri genuen branka, ezin baikinen arriskatu
|
etxerako
bidea hartzera aurrena eskifaia sendotu gabe; eta hala ere, kontrako haizeak eta ekaitz pare bat zirela medio, zeharo leher eginda ginen portura heltzerako.
|
|
|
Gero gerokoak. Zuekin denokin seguru banengo, holandar semeak halakoak, Smollett kapitainari
|
etxerako
bidearen erdiraino ekarraraziko nioke itsasontzia, erasoari ekin baino lehen.
|
|
|
Squirea gizon prestua duzu. Eta, gainera, beste horietaz libratuko bagina, zure laguntza genuke
|
etxerako
bidean ontzia gidatzeko.
|
|
|
Orduan krokodiloa agertu eta jarraitzeko esan zien. Parajeotako urmael eder baten ertzean ase zuten egarria,
|
etxerako
bideari ekin aurretik. Ordutik animalia sakratua da krokodiloa guretzat, burutik pasa ere ez zaigu egiten krokodiloak hiltzea.
|
|
|
Eta piano jolea, beltza, bistan da. Adin nagusi edo ez, bikotekidearen urteen herena izango dituen neska ikusi dugu tabernatik irteten, eta geuk ere
|
etxerako
bidea hartzeko ordua dela iritzi diogu. Orduantxe hasi da As Time Goes By.
|
|
|
Kataluniatik
|
etxerako
bidea hartu genuen. Eta hiru hilean lehenengoz lehertzea eta barruan pilatutako negar guztiak askatzea lortu genuen.
|
|
|
ontziari Rockall inguruan baimenik gabe arrantzan zebilela, eta gaztigua igorri zien Bruselako gorteari eta Stornowayko kostazainei. Ordurako. Toki Argia, k
|
etxerako
bidea hartua zuenez, hurrengo marea arte itxaron behar izan zuten barkuaren bila joateko.
|
|
|
Gero, kontsula agurtu, berokia jantzi eta, arratsaldeko azken argiaren pean,
|
etxerako
bidean jarri zen markes jauna.
|
|
|
Beñardo etxe ingurura joan zen –izeba Ursularen galdeketari aurre egin nahi izan ez ziolako edo, ez zen etxean sartu–, non igaro baitzuen eguna, gaua gainera erori eta Nazario
|
etxerako
bidean nabaritu zuen arte. Gero, sartu zen etxean Nazario, sartu zen handik gutxira Beñardo, jarri zen hura honen parez pare, erakutsi zion poltsa txiki bat, billete batzuk ez ezik, zilarrezko eta kobrezko txanpon batzuk ere bazituena... eta hotz bezain motz galdetu zion:
|
|
|
...er gertatu ote zen eta zer gertatuko ote zen eskolan?; zer neurri hartuko zituen don Hipolitok?; eta aitak...?, aitak ere gertatuaren berri jakingo baitzuen, goizago edo beranduago–, eta hala ibili zen isil gordeka, ezkutuan, eskolatik hirurehun bat metrora zegoèn harizti batean, eskolara itzuli gabe, zelatan... umeen hotsak eta oihuak entzun eta Honorato ikusi zuen arte beste mutil batekin,
|
etxerako
bidean; handik gutxira, beste mutilak beste bidexka bat hartu, Honoratok bereari jarraitu... eta segundo gutxira bildu zitzaion Beñardo bazter batetik. Guztia jakin nahi baitzuen, mila galdera egin zizkion anaia gazteenari:
|
|
|
Gero, belauna tolestu eta burua makurtu zuen berriro, jarraian korrika hasten zela, pozez saltoka,
|
etxerako
bidean: hain pozez, non ahaztu egin baitzitzaion pitxerra, iturri parean utzita; plaza atzean uztera zihoanean, ordea, hartaz ohartu eta pitxer betearen bila itzuli zen.
|
|
|
Behin
|
etxerako
bidean, berehala harrapatu zuen Regina, ihes egin ondoren atzera egin zuena, izeba Eugeni zertan ari zen jakiteko.
|
|
|
Baina Beñardo ez zegoen ongi, eta nola etxera gizon iritsi nahi baitzuen, denbora egiteko edo, bide ertzetik bospasei metrora zegoèn toki batean eseri zen, zuhaitz baten enborra bizkartokitzat harturik, non, berandu baino lehen, lotan gelditu baitzen. Itzarri zenean –gainean zuen gaua, ilargi erdia gauaren begi–, arazo handirik gabe zutitu,
|
etxerako
bideari berrekin –jiraka ez zebilkion arren (balantzarik ez zuen egiten behinik behin), astuna behar zuen Beñardok burua– eta gorabehera handirik gabe heldu zen etxera. Sukaldean izeba Ursula aurkitu zuen bere zain, kriseilu baten argipean.
|
|
2009
|
|
|
Aldapan gora hasieran, lautada luzea gero, bertan natura babestua, subentzionatua edonon. Bikoteak lasai asko, zakurrak korrika belar motzaren gainetik, agure kirolariak urrats azkarrez
|
etxerako
bidean. Paula pozik, ni ez hainbeste.
|
|
|
Autoa hartu eta Oskarren
|
etxerako
bidea hartu zutelarik ere, Xabierrek barrez jarraitzen zuen.
|
|
|
Hotza zen urtarrileko ilunabartze hartan Manhattanen. Jendea erruz harat honat,
|
etxerako
bideak hartzen, bulego dorreetan egun osoa kalefakziopean lanean pasa ondoren.
|
|
|
L ANETIK bueltan,
|
etxerako
bide baldarrean, bere gauzetan pentsatzen du. Lapurtutako horiek.
|
|
|
Ez zuen lortu. Garazirengan pentsatuz,
|
etxerako
bidea hartu zuen berriro. Azkar egin zuen, hotzak kitzikatua.
|
|
|
G ALERIATIK
|
etxerako
bidea hartzen duenean, iluntzen ari du. Laster alderantziz egingo du bidea, etxetik galeriara.
|
|
|
Buruko keinu leunarekin ematen dio hitza Martinek, eta
|
etxerako
bidean zarata gutxien daukan taberna aukeratzen du, libreta atera eta agindutakoa idazteko. Egunen baten nahi badu gaur izan behar du, bere egunak gutxi baitira eta zenbatuta baitaude.
|
|
|
Deusturako bidean aurrera egin baino lehen, atzera egiten du apur bat eta koadernotik kendutako orriak, ipuina sinistuko ez duen emakume luzearen buzoian utzi ditu.
|
Etxerako
bidean, bariku gaua dela konturatzen da. Mahukarik eta bizkarrik gabeko kamisetak, belaunetik gorako prakak.
|
|
|
Adiós muchachos. Hiru edo lau ahotsetara. Abestian bezala, gure gorputz gaixoek ez zuten guri eusteko kemenik
|
etxerako
bideari ekin genionean. Ateri zegoen.
|
|
|
Besarkatu egingo ninduela pentsatu nuen, baina ez. Gabon pasa Tasio esan eta
|
etxerako
bidea hartu zuen, kalearen zabalerari neurriak hartuz.
|
|
|
Egiten ari zen lan hura bukatu bezain pronto gerturatuko zela, hala ere. Sakelakoa gorde eta
|
etxerako
bideari ekin nion berriz. Ugarteri gauzak nola azaldu ere pentsatu nuen.
|
|
|
Bakarrik eta negarrez itzultzen geroxeago. Ordu erdi gehiago egon omen zen furgonetan
|
etxerako
bidea hartu aurretik. Perez ez zen bueltan igaro.
|
|
|
Horregatik edo, beste aitzakia bat topatu nuen Ugarteren
|
etxerako
bidea luzatzeko, eta Musika Plaza aldera hartu nuen. Goizean lanpetuta ibili nintzen eta egunkaria jasotzeko neukan oraindik.
|
|
|
–
|
Etxerako
bidea, Tasio, kopa hutsik egon arren indarrez heltzen zion Ugartek. Keinu gisa hartu zuen Xantik eta berriz bete zion?.
|
|
|
Zarauzko azken geltokian jaitsi nintzen. Ilargira azaltzeko kinadari aurre eginez,
|
etxerako
bidea hartu nuen, pauso geldoz, autobusean zorabiatu izan banintz bezala ibiliz kalean behera, trakets eta mantso. iritsi eta, giltzen bila, eskua motxilan sartu nuenean, Okendon olerki abortu harekin zirriborratutako orria topatu nuen.
|
|
|
–Ez zuela ez
|
etxerako
bidean, ez Unai Coloma Perezekin pasealekuko eserlekuan egon zen denbora guztian zehar, bere hitzak ziurtatu ditzakeen pertsonarik gurutzatu ez ikusi, egon zitekeenik ukatu ezin duen arren, bere, urduritasun maila nabarmena, kontuan izanik.
|
|
|
Azkenik, kontsultatik irten?. Titanica hondoratu egin zen, bai, baina gaur ez da zorionez hondoratu, seme, aitak halaxe esango luke, eta emadazu musu bat!? bota zion amak, oinak kalean jarri ahala?, eta
|
etxerako
bidean aurkitu zutèn lehen elizan sartu ziren, Jainkoari eta Maria Santisimari era arautuago eta deboziozkoago batean eskerrak emateko; Teofilo Mariak, beraz, gogo gogoan behar zituen eszena haiek, bete ere, halaxe betetzen baitzuen tuberkulosia saihesteko dodekalogoa, hitzez hitz; areago: ateak eta irekitzeko, alkandoraren mahukak luzatu eta eskuak azpian sartzeko ohitura hartu zuen, kirtenari edo eskutokiari heldu aitzin, afera hura obsesio bat bezala bizi zuen seinale.
|
|
|
eta ahora erori balitzaio bezalakoa eginez? hura, bere ibilbide bertikalean, lurrera erori arren, Maria Bibianaren albotik ez, bestetik; Maria Bibiana, baina, bere zirkulu itogarri hartan harrapatua zegoena, hain itota sentitu zen une hartan, antza, non, oihu lazgarri bat egin ondoren,
|
etxerako
bidean jarri baitzen, lasterka, histeriak edo hartuta; etxean ama izebak aurkitu zituen, puntua egiten.
|
|
|
kongregazioko kide sutsua zen; apaiz fundatzailea, don Antonio Garmendia? ...gurutze eginik errezatzen zituztenak, hondartzan zebilèn jende lasaiaren ohituren aurka, apaizak emakumeen bainujantziak lizunkeriarako kilikagarritzat baitzituen, eta dantza lotua, berdin; egun batean, ekain hasierako egun bat zen?, eskolatik irtetean, Mercedesek, Adak eta Maria Bibianak bat egin zuten eta, nola bero sapa egiten baitzuen, honela mintzatu zitzaion Ada Maria Bibianari, hirurak ere
|
etxerako
bidean jada:
|
|
|
Adaren ibilerak, Txaro agurtu eta
|
etxerako
bidean jarri zenean!; eskuin besoak saihets hezurren kontra hertsatua zeraman eskuko poltsa, estu eta zurrun: hain zuen adia poltsan jarria, antza, non, oinen ibiliaz ahaztuta, arin arin zihoan, haatik?, espaloiaren kontra estropezu egin baitzuen halako batean, erori ez erori, orduan ere, baina, eskuin besoa bere tokian!?, oreka berreskuratu eta aurrera jarraitu zuen arte; eta etxera iritsi zenean ere?
|
|
|
Lepantotik
|
etxerako
bidean, betaurrekoak hautsi izanaren ondorioz, zauri axaleko bat zuen Damasok belaunean, odol-jario txiki bat eragin ziona: Teofilo Mariak, halere, berehala sendatu zion, plantain hosto listuz josi bat bertan ipinita?, orbetar anaiek, lehenik, beren poza erakutsi zioten elkarri, gertatuak gertatuta gero laurak sentitzen baitziren bat, inoiz ez bezala aspaldiko partez, baita Teofilo Maria eta Domingo ere, honek ezin baitzuen burutik kendu anaia zaharrenak Eduardo Zetaren aurrean egin ziòn defentsa, guztiaren errua lurrezko eltzeari egotziz:
|
|
|
hirugarrena eta laugarrena ere bai, sarri askotan, beste anaien atzetik?, eta horratx! Gero,
|
etxerako
bidean jarri ez beste, Gabinoren aipua iritsi zen, sari bati buruzkoa, Teofilo Mariak eta Domingok arinkeriaz tratatu zutena, bakoitzak bere astoari arre, Teofilo Maria eta Domingo zeudèn lekuan ez baitzen beste inorentzako lekurik izaten, antza; bere protagonismoa berreskuratzeko tenorea zen, beraz, saria jasotzekoa eta ikatza bere opilari hurbiltzekoa, alegia?, eta Damasok orduan esan zuen:...
|
|
|
Anaia zaharraren mugimendua hain bat batekoa eta hain azkarra izan zen, non, erne zegoen arren, Domingo ez baitzen Teofilo Mariaren aurka erreakzionatzeko gai izan, minak itsututa eta geldiarazita; ordainean, oihu luze ezin mingarriago bat egin zuen, basakatu zaurituaren miau desesperatua iduri: ...inkontzienteki bazen ere; gero, Teofilo Mariaren eskuen presioa jaisten nabaritu zuenean, bere buruaren jabe jada berriro, amorru izugarri bat nabaritu zuen, haziz eta haziz joan zitzaiona, harik eta, gorputzean kabitu ez zitzaionean, lehertu egin zen arte; eta hala, Teofilo Maria bere makila jasotzeko makurtu ez beste astindu zuen Domingok bizkarrean, amorrurik handienarekin astindu ere, segidan
|
etxerako
bidea hartzen zuela, ziztu bizian; korrika zihoan bitartean, tentsioaren gehiegiak hartua sentitu zen, beldurra ere orduantxe errotu zitzaion, beharbada, bere balentriatxoak ondorio izugarriak izan baitzitzakeen, eta ez bere egitekoa egin aurretik espero zituenak?, baina ez tentsioak ezeztatua, Teofilo Mariaren kexuak eta oihuak entzuten baitzituen, atseginez betetzen zutenak; hala, bada, anaiak ...
|
|
|
Nahi baduzue, oraintxe joan gaitezke: datorrela nahi duena, eta Domingok
|
etxerako
bidea hartu zuen, kezkatsu bai, ez baitzekien nola hartuko zuen izeba Ernestinak, baina baita esperantzatsu ere: nola ez zion barkatuko izeba Ernestinak, izan ere, hutsa, baldin eta Domingok, ordainean, anai arreba guztiak?
|
|
|
Ahizparen oihua entzutean, Ada gelditu egin zen, zalantza batek hartua, antza; une hartan, ordea, anaiak eskua luzatu ziola ohartuta, berriro ekin zion aurrerantz, hurbil hurbilekoa zuen Adak Domingoren esku hura, Adari berari egunero abenturaren bat biziarazten ziona? abentura haietan anaiak tarteka beldurtzen zuen arren, ezinbestean beldurtu ere, beldurrak, maiz, abentura abenturago bihurtzen duen neurrian?, Domingori eskutik heldu eta biak halaxe joan ziren arte,
|
etxerako
bidean.
|
|
|
Txoferrarekin
|
etxerako
bidean jarri zenean ere, halatsu gertatu zitzaion: –Berri gaiztoak dira horiek, inondik ere?
|
|
|
Izebaren beste oroitzapen bat ere behar zuen Domingok buruan: ikustekoa zen, izan ere, nola egoten zen izeba elizan, belauniko nahiz eserita, ezpainak mugitu ere gabe, begiak aldareari josita, eskaintzazko eta konfiantza osozko jarreran, harik eta egun batean. Domingok hamar bat urte zituen, eta izeba Ernestinarekin zapata batzuk erostera joan zen hirigunera, baita, erosita gero,
|
etxerako
bidean zegoèn eliza batean sartu ere, non halaxe egon baitziren izeba ilobak hamar bat minututan, isilik?, mutilak bere iruzkina egin zuen arte:
|
|
|
Gero, laurak zutitu eta,
|
etxerako
bidean jarri ahala, bere iruzkina egin zuen Domingok, Chaplini begira:
|
|
|
Orbetarrak isilik zihoazen, beraz,
|
etxerako
bidean, eta isilik heldu ziren Regina enera, non etxeko neskameak zain baitzituzten, mahaia eta janariak prest.
|
|
|
Adaren ibilerak, Txaro agurtu eta
|
etxerako
bidean jarri zenean!; eskuin besoak saihets hezurren kontra hertsatua zeraman eskuko poltsa, estu eta zurrun: hain zuen adia poltsan jarria, antza, non, oinen ibiliaz ahaztuta –arin arin zihoan, haatik–, espaloiaren kontra estropezu egin baitzuen halako batean, erori ez erori –orduan ere, baina, eskuin besoa bere tokian! –, oreka berreskuratu eta aurrera jarraitu zuen arte; eta etxera iritsi zenean ere... sartu zen tximistak hartua bezala, zeharkatu zuen egongela –" Gaur ere berandu heldu zara, eta errezatu dugu arratsaldeko arrosarioa!" esan zion amak, hura deboziozko beroaldi sutsu bati zerraiòn (Pagoagara egindako joan etorri ugariez gain, bost misterioko hiru arrosario errezatzea zen Regina eneko bolada hartako ohitura, Ama Birjinaren agerketa zela-eta) hotzaldia bazen ere, iraganeko indarren inertziak eutsia... baita Adak hitzetik hortzera erantzun ere:
|
|
|
Nahi baduzue, oraintxe joan gaitezke: datorrela nahi duena –eta Domingok
|
etxerako
bidea hartu zuen, kezkatsu bai, ez baitzekien nola hartuko zuen izeba Ernestinak, baina baita esperantzatsu ere: nola ez zion barkatuko izeba Ernestinak, izan ere, hutsa, baldin eta Domingok, ordainean, anai arreba guztiak... edo baten batzuk gutxienez (Ada, Maria Bibiana eta Gabino, adibidez) Benjamin Mariaren lagun egitea lortzen bazuen!
|
|
|
...inik errezatzen zituztenak, hondartzan zebilèn jende lasaiaren ohituren aurka, apaizak emakumeen bainujantziak lizunkeriarako kilikagarritzat baitzituen, eta dantza lotua, berdin; egun batean –ekain hasierako egun bat zen–, eskolatik irtetean, Mercedesek, Adak eta Maria Bibianak bat egin zuten eta, nola bero sapa egiten baitzuen, honela mintzatu zitzaion Ada Maria Bibianari, hirurak ere
|
etxerako
bidean jada:
|
|
|
Gero, laurak zutitu eta,
|
etxerako
bidean jarri ahala, bere iruzkina egin zuen Domingok, Chaplini begira:
|
|
|
Izebaren beste oroitzapen bat ere behar zuen Domingok buruan: ikustekoa zen, izan ere, nola egoten zen izeba elizan, belauniko nahiz eserita, ezpainak mugitu ere gabe, begiak aldareari josita, eskaintzazko eta konfiantza osozko jarreran, harik eta egun batean –Domingok hamar bat urte zituen, eta izeba Ernestinarekin zapata batzuk erostera joan zen hirigunera, baita, erosita gero,
|
etxerako
bidean zegoèn eliza batean sartu ere, non halaxe egon baitziren izeba ilobak hamar bat minututan, isilik–, mutilak bere iruzkina egin zuen arte:
|
|
|
...zuen Domingok, hatzen artean zuèn anelidoa askatuz –Maria Bibianak albo batetik ikusten zuen eszena– eta ahora erori balitzaio bezalakoa eginez... hura, bere ibilbide bertikalean, lurrera erori arren, Maria Bibianaren albotik ez, bestetik; Maria Bibiana, baina, bere zirkulu itogarri hartan harrapatua zegoena, hain itota sentitu zen une hartan, antza, non, oihu lazgarri bat egin ondoren,
|
etxerako
bidean jarri baitzen, lasterka, histeriak edo hartuta; etxean ama izebak aurkitu zituen, puntua egiten.
|