|
2009
|
|
|
Ikertaldeak hogei bat urteko ikerketa eskarmentua dauka haurtzaroko elebitasunaren esparruan. Doktorego tesi eta argitalpen zientifiko ugaritan jorratu du
|
etxeko
testuinguruan gertatzen den euskararen jabekuntza goiztiarraren gaia, haur euskaldun elebakarren eta euskara gaztelania elebidunen hizkuntza garapena ikertuz.
|
|
|
Izan ere, norberaren taldearen portaera negatiboa konkretuagodeskribatu zen lanean (X= 1,76) etxean baino (X= 2,07). Beste taldearen portaerapositiboak eta negatiboak hizkuntzaren abstrakzio maila berdintsuan deskribatuziren, laneko zein
|
etxeko
testuinguruan.
|
|
|
Sexismoari helduz (ikus 5 taula), emakumezko protagonista deskribatzekoerabilitako hizkuntzaren abstrakzio mailak korrelazio positiboa izan zuen etsaitasunezko sexismoarekin laneko portaera negatiboetan.
|
Etxeko
testuinguruko portaeranegatiboetan, berriz, ez zen korrelaziorik egon. Halere, etsaitasunezko sexismoaketxeko testuinguruan emakumezko protagonistak burututako portaera positiboadeskribatzeko erabilitako hizkuntzaren abstrakzio mailarekin ere joerazko korrelazio positiboa izan zuen.
|
|
|
ote duen argitzea. Halere, azken ikerketari dagokionez, hizkuntzaren erabileran islatutako norberaren taldearen aldeko efektu hau laneko testuinguruangertatzeak, eta ez
|
etxeko
testuinguruan, motibazioan arreta ipintzera darama. Izanere, lana estatusarekin eta prestigio sozialarekin dago lotuta.
|
|
|
Horrela bada, lantestuingurua norberaren identitate positiboa irabazteko eremu esanguratsua da. Lantestuinguruko portaera positiboak negatiboak baino abstraktuago deskribatzeannorberaren taldearen identitatea babestea lortzen da (Tajfel eta Turner, 1979).
|
Etxeko
testuingurua, berriz, pertsona arteko harreman hurbilekin lotzen da. Eremupribatuan emakumeen eta gizonen arteko elkarrekintzak, talde arteko mailan lankidetzakoak izanik, ez dute norberaren identitate soziala babesteko motiborik ematen.
|
|
|
Adibidez, etxean eta enpresa txikietan telefonoa konektatzeko dugun sare telefonikoa edo telefono/ telebista zerbitzua ematen digun kable sarea erabiltzen dira Internet atzitzeko. Lehen,
|
etxeko
testuinguru horretan, modem bidezko konexioak eta ISDN1 konexioak erabiltzen ziren gehienbat. Gaur, sare telefonikoaren kasuan, teknologia horiek xDSLk ordezkatu ditu, eta kablerik gabeko teknologiak (WiMax nagusiki) aukera kabledunetarako alternatiba sendo bezala ari dira suertatzen.
|
|
2011
|
|
|
Aipatu nahi genukeen azken puntuak hizkuntza gutxituen erabilera esparruekin dauka zerikusia. Hizkuntza gutxituen ezaugarri nagusietakoa izaten da hizkuntzaren erabilera esparruak mugatuak izaten dituztela, alegia, normalean gizartearen edo komunitatearen esparru gutxi batzuetan bakarrik erabiltzen direla hizkuntza horiek, adibidez,
|
etxeko
testuinguruan bakarrik, edo kasu positiboagoetan, eskolaren testuinguruan ere bai. Aldiz, hizkuntza nagusiek ez dute halako mugarik izaten, eta erabilera esparru denak edo ia denak izaten dituzte bereganatuta:
|
|
2016
|
|
|
Agintariek, oraindik, jarraitzen dute isiltasuna sustatzen, inposatzen.
|
Etxeko
testuingurutik, herrira salto egiten badugu, ikusiko dugu gure herrian duela aste batzuk gertatutakoa: Uztarria Komunikazio Taldeko kazetari bat identifikatu zuen Ertzaintzak, Azpeitian Tente mugimenduaren batzarraren berri ematen ari zela.
|
|
2017
|
|
|
Dena den, Zadarreko arbanasiera mintzairak ere beste hizkuntza estandar eta prestigiotsuen presioa jasan zuen, eta ondorioz, indarra galduz joan zen apurka apurka, baita Arbanasi auzoan ere. Zadarreko arbanasiera mintzairak ez zuen inolako babesik jaso erakundeengandik, eta horregatik gaur egun, beste ezer baino lehen,
|
etxeko
testuinguruan erabiltzeko hizkuntzatzat dute bere hiztunek. Zentzu horretan Zadarreko arbanasiera mintzairak ikuspegi soziolinguistikotik hartzen duen tokia A. Kova ec ek XX. mendeko 60ko hamarkadan egin zituen landa ikerketan istrio errumaniarrak zuen tokiarekin konpara daiteke.
|
|
2019
|
|
|
Ingelesaren hedapena ere asko indartu da euskal gizartean, eta, esate baterako, herritarren%52ak atzerriko hizkuntzaren bat daki (Eusko Jaurlaritza, 2017). Aldiz, oraindik ez dagodaturik
|
etxeko
testuinguruan gurasoek ingelesaren ikaskuntza zergatik eta nola sustatzen dutenerakusten duena. Hemendik ondoriozta daiteke euskal gizartearen argazki soziolinguistikoa askoaldatu dela duela hogeita hamar urtekoarekin konparatuta.
|
|
|
Zenbat eta handiagoa, orduan eta arrakasta profesional handiagoa diru irabazpide handiagoak, esan nahi da. Eta bizitza pertsonalaren lorpenik goratuena zoriontasunaren izeneanbikote eta seme alabekin osaturikoa da, maitasuna
|
etxearen
testuingurura mugatuta eta kontrolatuta. Etxe idilikoak (‘familia bakarreko’ hitzarekin definitzen denak) hesitutako berdegune batean izan ohi duen isolamendu izaerak bikote maitasunetik kanpoko sare afektiboaren ahultzea dakar, gotorleku itxura duelako, kanpoaldetik babestua izan behar duelako eta formak ez duelako kooperaziora gonbidatzen.
|
|
2020
|
|
|
Geure iritziz, ezagutza zabaltzeko estrategiek ez dute parekorik izan erabileraren esparruan. Eskola eta
|
etxeko
testuinguruak kenduta, gazteen erabilera sostengatuko duen hezurdura sendorik ez dago (Hernandez 2020). Nerabeak eta gazteak mugitzen diren eremuetako euskararen egitura mengela da.
|
|
2023
|
|
|
Alde batetik, parte hartzaileek beren lehentasunak eta nahiak aipatu zituzten beharrezkoa izanez gero izan nahi luketen zaintza moduari lotuta. Zentzu horretan, parte hartzaile gehienek
|
etxeko
testuinguruan eta inguru hurbilean bizitzen jarraitzeko lehentasuna adierazten zuten. Hala ere, mendekotasun egoerak eraginda zaintza beharrak areagotu ahala, etxean bizitzen jarraitzearen zailtasunez jabetzen ziren.
|