|
2001
|
|
|
Amonekin batera iloba asko joan dira. Eta, janariak, edateko ura, irrati bidezko komunikazioa,
|
etxeen
mantentzea, eta abar behar dutenez, horrek guztiak gaur egun helduak diren seme alaben joan etorriak ere ekarri ditu.
|
|
2002
|
|
|
Ikerketaren hasierako hipotesia honako hau da:
|
etxea
mantentzearen inguruanantolatutako leinuen egitura eta gobernu moduak zirela medio, emakumeek bazeukaten jokaera espazio bat horien barnean, baita zenbait botere eta autoritate ere, batez ere etxekoandre modura, eta zenbait momentutan etxearen gobernua berengain hartzera irits zitezkeen. Gaitasun horrek zerikusi handiagoa zukeen emakumehoriek etxearen hierarkian zeukaten lekuarekin, taldearekiko gordetzen zutenposizioarekin eta etxearen eta leinuaren parte izatearekin, emakume izatearekinbaino7 Horrek zerikusi zuzena zeukan Gipuzkoako gizartea estamentala izatearekin.
|
|
|
Valentziako gobernuz kanpoko “Terra Pacivo” erakundea hasi da El Salvadorreko nekazari eremu batean etxebizitza antisismikoak eraikitzen, burdinaz eta zementuz eraikiak, duela urtebete lurrikara batek suntsitutako hojalata eta adobe etxeen ordez. Teresa Antón GKE horretako lehendakariak azaldu zuenez, etxebizitza berriek lurrikara baten ondoren beren
|
etxea
mantentzeko aukera emango diete nekazariei, burdinaz eta zementuz eginda baitaude, eta material horiek malgutasun handiagoa ematen diete mugimendu sismiko bortitzak jasaten dituzten eraikinei. Oraingoz, “Terra Pacíficok” elkarteak finantzatu du San Salvador hiriburuaren iparraldean dagoen Nueva Concepción Chalatenangoko landa eremuko lehen bost etxeen eraikuntza.
|
|
2003
|
|
|
5 Neurritasunaren argudioa. Lanbide honek ez du aberasten, ez du bizimodu erraza eskaintzen, baina ematen du, ordea, gogor lan eginez gero, etxea eta
|
etxekoak
mantentzeko adina. Aberastasunak ez du harrokeria, diru gosea eta alferkeria besterik eragiten; muturreko gabeziak, berriz, lapurretara edo eskera eramaten du.
|
|
2005
|
|
|
Ekonomikoak eta oso apaingarriak, ordena
|
etxean
mantentzen laguntzen dute
|
|
2007
|
|
|
Ezertxo ere ez. Horrek esan nahi izango luke aurreko senarra, astoa, tratu txarrak eragiten zituena eta indarrez bere
|
etxean
mantentzen gintuena, erabat aldatu dela, erakargarria bilakatu, maitagarria… Espainiak lortzen badu euskaldun berriak bere baitan eroso sentitzea, bapo! Hala ere, Espainiatik alde egin dute berrogeita hamarretik gora nazio emaztek, eta bat bera ere ez da damutu.
|
|
|
Hala ere, urte bukaerarako, bertako parlamentuak etxearen inguruko erabakia hartu duela dio Janek eta ez da oso baikor agertu. " Berlin dirurik gabe dago eta
|
etxea
mantentzeak urtean 800 mila euro inguruko gastua du. Garesti irteten zaie eta saldu egin nahiko dute".
|
|
|
Baina, zein da hori egiteko modurik seguru eta ekonomikoena? Etxeko zerbitzuetako enpresa batzuek langileak eskaintzen dituzte
|
etxea
mantendu eta garbitzeko, haurrak eta mendekotasuna duten pertsonak zaintzeko. Konpainia horiek esperientzia egiaztatua duten langileak dituzte, baina ordukako ordainsariaz gain, bilaketa zerbitzuagatik kobratzen dute.
|
|
2008
|
|
|
Immigrazioa gertatzen denean, bi taldeko emakumeak
|
etxeak
mantentzeaz arduratzen dira jatorrizko gizartean, baina gauzak aldatzen dira jomuga den herrialdera ailegatzen direnean. Latinoamerikan, emakumearen rola ezinbestekoa da eta leku-aldaketarekin garrantzi hori mantendu edota areagotzen da.
|
|
|
Marokon, berriz, familiaren ardura gizonari dagokio, eta emakumeen immigrazioa gertatzen denean, ez da eskuz aldatzen. Hala ere, horrek ez du esan nahi emakumeek garrantzirik ez dutenik eta
|
etxearen
mantentze lanaz kezkatzen ez direnik. Ez dago dudarik, haien ekarpenak aldaketa handia suposatzen duen arren, haien erantzukizun domestikoa latinoamerikarrena baino txikiagoa da.
|
|
|
Alarma sistema instalatzea, bainugela egokitzea, altzariak tapizatzea edo lorategia apaintzea. “Sasoi onean” dagoen
|
etxea
mantentzeko, etengabe zaindu behar da, eta inbertsio handiak egin behar dira. Etxeko ekonomiek ezin dute beti “soberakin” bat izan beharrezko erreformak egiteko, eta, askotan, kreditu bat eskatzen dute.
|
|
|
Ekainean argitaratutako “Breaking Point” (“Muga”) txostenak Eskoziako biztanleen “sakrifizioak” nabarmentzen ditu, “buru gainean sabaia izateko”. Txosten horren arabera, herritar batzuek nahiago dute janaria gutxiago gastatu, ondasunak saldu edo familiakoei eta lagunei dirua eskatu
|
etxea
mantentzeko; aldiz, sei milioi pertsonak estresa edo depresioa jasaten dute etxebizitzaren gastuen ondorioz. Bestalde, Irlandan, MakeRoom aliantza, etxerik gabeko pertsonekin lan egiten duten lau erakunde nagusiek osatua, egoera delikatu batean daudenei laguntzen die eta haiekin proiektuak garatzen ditu.
|
|
2009
|
|
|
Sasoi baten Jatabeko gazte askok hartu zuen moja, fraide edo abade joateko erabakia. Heziketa hobea hartzeko bide eskuragarrienetakoa zen, familientzat harrotasuna ere bai, eta batzuetan
|
etxean
mantendu beharreko aho bat gutxiago izatea ere bai. Aldi berean gogoratu behar da, dote antzeko bat ere eroaten zutela etxetik fraide edo moja sartu gura zutenek.
|
|
|
Ardura horiek betebehar zehatz batzuei lotuta ageri dira Euskal Herriaren luzezabalean. Garaitiko neba arrebei dotea ematea, emantzipatu bakoak
|
etxean
mantentzea, arbasoei begirunea gordetzea, jabetzari osotasunean, zatitu barik, eustea... Oinordekoa alaba zenean, ezkondu ostean ugazabandre izena, uzandre, hartzen zuen, gizonezko ugazabaren adinakoa.
|
|
|
Beste behin ere, zuntz natural organikoek hainbat abantaila dituzte osasunerako eta ingurumenerako. Familia osoarentzat
|
etxearen
mantentze lana ekologikoagoa eta osasungarriagoa izateko, garbiketa produktu naturalak erabili behar dira, adibidez, ozpina eta ura, lurzoruak garbitzeko eta desinfektatzeko. Etxearen eguneroko aireztapenak, gutxienez 20 minutuz, gelak oxigenatuko ditu eta gai kutsagarriek barneko airean izan ditzaketen ondorioak murriztuko ditu.
|
|
2011
|
|
|
Imagen: AeA/ Bolivia Ohikoa da landa eremuetako emakumeek ikasketak uztea, lan egiteko eta
|
etxea
mantentzen parte hartzeko. Hezkuntza seme alabentzat gordetzen da, baita erabakiak hartzeko guneak ere.
|
|
2012
|
|
|
Ruiz Mateos asteazken goizean atxilotu zuten, eta Palmako Epaitegian bere presentzia ziurtatzeko helburuarekin Pozueloko polizia
|
etxean
mantendu zuten egun guztian zehar.
|
|
|
Eskuak besteen komunetan sartuta ematen zuen eguna, beti lan neketsu eta makurrenak egiten, kiratsa zeriola. Bazekien gaizki egiten zuela eta aitak erruz egiten zuela lan
|
etxekoak
mantentzeko, baina ezin zuen saihestu, lotsatu egiten zen. Egoitzen aita miresten zuen.
|
|
|
Guraso zintzoengandik jaioa nintzela esan nion, Ingalaterra deituriko lekuan, jaun ohoragarri haren morroirik indartsuenak eguzkiaren urteko ibilaldian egin zitzakeen beste bidai egunetara zegoena herrialde hartatik. Medikuntzarako hezi nindutela, gorputzeko zauriak eta minak, istripuz edo bortxakeriaz eginak, sendatzea dela beronen zeregina; nire sorterria emea zen gizon batek gobernatzen zuela, guk Erregina deitua; aberastasun bila irten nintzela handik, itzuli ondoren neure burua eta
|
etxekoak
mantendu ahal izateko harekin; neure azken bidaian ontzi-buru izan nintzela, eta berrogeita hamarren bat yahoo nituela neure menpe, baina haietako asko itsasoan hil zirenez, hainbat naziotatik ordezkoak hartzera behartua aurkitu nintzela. Gure ontzia bi aldiz egon zela hondoratzeko arriskuan, lehenengoan ekaitz handi baten ondorioz, eta bigarrenean harkaitz baten kontra tupust eginda.
|
|
|
Erakundeak porrot egiteko aukera, Gordailuen Berme Funtsak ordainketei aurre ez egiteko aukera edo “korralito” bat izateko aukera larriki bizi diren herritar askoren buruan dago, eguneroko ordainketak egiteko likideziarik gabe geratzeko asmoa. Hala ere, dirua
|
etxean
mantentzeak ere arriskuak ditu: gerta daitezkeen lapurretekin batera, sute edo uholde batek etxebizitzaren zati bat suntsitzeko arriskua dago, eta, horrekin batera, bizitza osoko aurrezkiak.
|
|
|
Etxolak, gainera, familiako bizimoduaren barruan egon behar du, eta komeni da zakurrak ere familia etxebizitzarako sarbidea izatea. Txakur
|
etxea
mantentzeko aholkuak Lorategian dagoen txakurrarentzako etxola batek mota guztietako intsektuak eta parasitoak har ditzake, batez ere tenperatura altuetan. «Lorategiko mahuka ondo ureztatzeak etxolako zikinkeria kentzen laguntzen du.
|
|
|
Formula horrek lehengo familia etxean bizi diren seme alabak eta bi gurasoak, haiekin egoteko maletak egiten eta desegiten dituztenak adin txikikoaren ongizatea lagun dezake; izan ere, adin txikikoak «normal» jarraitzen du bere bizitzan, eta ez du etxea aldatzen. Gurasoentzat eragozpen nagusia da familiaren
|
etxea
mantentzearekin batera beren etxeena ere gehitu behar dela. Eta legeak dio adingabeari etxebizitza duina bermatu behar zaiola, dibortzioaren aurreko bizitzarekin bat datorrena.
|
|
2013
|
|
|
Lege horiek gizarteak onartu eta dituen ohiturak aldatzen ditu azkenean. Frantzian, Alemanian eta Luxemburgon eraikinak berriztatzearen kultura normaltzat jotzen dute, eta
|
etxeei
mantentze lanak egitea kotxea mantentzea bezala dela pentsatzen dute. Ez dago esan beharrik jabeek etxea ongi izatean onura besterik ez dutela ikusten.
|
|
|
Artikulu honek errezel isolatzailez eta hainbat sistemaz (cortinado bikoitza eta blackout) bero galerak murrizteko aukerak aztertzen ditu. Panel termikoak ere deskribatzen ditu, beroa
|
etxean
mantentzeko beste tresna bat.
|
|
|
Etxea garbitzean aurrezten da:
|
etxea
mantentzeko eta garbitzeko gastua murriztu daiteke, garbiketa produktuak erosiz. Supermerkatu guztiek produktu batzuen edo besteen sustapenak egiten dituzte urteko hilabete guztietan.
|
|
2014
|
|
|
Saltokian gai kimiko franko denez, entseatzen naiz hutsen ordaintzen produktu ez kutsatzaileak proposatuz; Marseillako xaboia, sodio hidrogenokarbonatoa, buztina, xaboi beltza...
|
Etxeko
mantentze lan guziak horiekin egin daitezke, batere kutsatu gabe eta berdin ongi garbituz.
|
|
|
" Edozein film mota eta generotarako prestatuta gaude; hemen gure eskola dugula eta munduko beste puntatik datozen pelikulak bezain onak edo hobeak egin ditzakegula eta egin ditugula erakusteko balio dezala" espero du Muñozek. Euskal Herrian langile, artista eta teknikari handiak daudela argi baitu Bengoetxeak ere, beraz" jabetu behar dena jabetu dadila, industria badagoela eta bitartekoak jarri behar direla maila hori guztia
|
etxean
mantentzeko. Aldiz, begira ikus entzunezko produkzioaren motore nagusia (EITB) zein geldi dagoen".
|
|
|
Etxetik jaso zuen euskara Ignazio Etxarren Lakuntzak (Urritzola, Nafarroa, 1933), eta
|
etxean
mantendu du. Urritzolako azken euskaldun zaharra eta eskualdeko zaharrenetarikoa da.
|
|
|
urtean, eta
|
etxea
mantentzeko eta zaintzeko lanak egiteko erabili zen diru horren herena
|
|
|
Elikagai seguruak
|
etxean
mantentzeko, tenperatura egokietan kontserbatu behar dira. Askok 4 ºc inguru eduki behar dute hozkailuan, eta beste batzuek izozkailuan (ºc).
|
|
|
Bai. Baina
|
etxea
mantentzea garestia da.
|
|
2015
|
|
|
"
|
Etxea
mantenduz, kanpora irteteko tresna izan behar du harrobiak"
|
|
|
lanarekin batera gizonek gizartean galdutako estatusa, familia buru ekonomikoarena?
|
etxean
mantentzea, konpentsazio moduan, eta emakumeek etxeko lan gehiago egitea.Eta alderantziz gertatzen denean. Langabezian geratzen dena emakumea denean. Etxekoandre bihurtzen da.
|
|
|
...perfekzio handi handikoak daudelako, eta hori argi ikusten da sufrimenduak nola eraman dituzten erreparatzean), bihotz bihotzean sentitu dudana da, aita Tostadoren aginduz, hilabete baino gehiago dela haiek aitortzen zituzten bi fraide oinutsak atxilotu zituztela, oihaldunek?, erlijioso ezin hobeak izan eta inguruko guztientzat han izan diren bost urteetan eredugarri izan eta nik jarri nuen hartan
|
etxea
mantendu dutenak izan arren. Haietako bat behintzat, frai Joan Gurutzeko deitzen diotena, guztiek dute santutzat, eta ez dut uste gehiegi esaten dutenik; niri iritziz apartekoa da.
|
|
|
Iruditu zait, otoitz honek guztiontzakoa izan behar zuenez gero, horrelaxe ilun utzi zuela, nork bere gisara eska zezan eta poztu zedin, zuzen ulertzen duelakoan; hau da, kontenplatiboek, dagoeneko lurreko gauzarik nahi ez dutenek, eta Jainkoari oso emanak daudenek, Jainkoaren ontasunagatik lurrean eman daitezkeen zeruko mesedeak eska zitzaten; oraindik lurrean bizi direnek, berriz,, eta egoki da beren bizieraren arabera bizi daitezen? beren ogia ere eska dezaten, beraiek eta beren
|
etxekoak
mantendu beharra baitute, eta oso bidezko eta santua da, eta horrela gainerako gauza guztiak, beraien premien arabera.
|
|
2016
|
|
|
Denera, 265.000 euro erabili zituzten bi erakundeek behar horientzat, eta haietatik 141.000 euro ziren udalak jarritakoak; gainontzekoa Jaurlaritzaren zakutik ordaindu zen. Eskatzaileen %39k alokairua ordaintzeko eskatu zuten laguntza; %21ek kredituren bat pagatzeko; %28k
|
etxeko
mantentze lanetarako eta %7k lehen mailako beharrak asetzeko, adibidez, osasun beharretarako.
|
|
|
Penetan uzten dituen Remi, Therese, bai eta ere Jules bere bihotzeko haurra, eta hauen familieri, dolumin bizienak helarazten ditugu. Bigarrenik Mattin Borda, laborari semea, bizia hargintzan eramana, eta zorigaitzez aspaldi huntan eritasunak
|
etxean
mantenitu du. Raymonde emaztearekin bortz haur izan dituzte eta pentsa zer familia handia ondotik.
|
|
2017
|
|
|
1984an hasirik, inkesta lantsua egin da 145 herritan, horietan 45 Iparraldekoak (Lapurdin 15, Baxenafarroan 18, Zuberoan 12), 3000ko bat galdera eginik, tokiko hizkeren bila. Zortzigarren liburuki hunek laborantza mundua (zerealak, mahastia), sukaldea eta
|
etxeko
mantentze tresnak ditu nagusiki jorratzen, 250 mapa edo karta dituela adibideen apaingarri. Ikerlan kolektiboa, Adolfo Arejita euskaltzainak aitzinekoen lan ildoa oroitarazten zaukula, Jean Haritschelhar, Andolin Eguzkitza, Beñat Oiharzabal, geroztikakoak ere hoieri juntatuz, Aritz Arbaroa, Gorka Intxaurbe eta Amaia Jauregizar, Xarles Videgainen arduradunaren inguruan ari direnak.
|
|
2018
|
|
|
Garoa edo Peru Abarka bezalako eleberrietan, hala, baserria errealitate autarkiko eta isolatu gisa aurkezten da. Etxeak bere baitan dauzka
|
etxekoak
mantentzeko baliabide guztiak, eta ez du harremanik behar kanpoko munduarekin. Argigarria da, zentzu honetan, Oiartzunen jasotako kondaira bat:
|
|
2019
|
|
|
Lan ildo honek baina, badu bere ifrentzua: herrietako eskoletako irakasle eta gurasoen edo beste elkarte eta erakundeetako partaideen formazioa eleaniztasunaren inguruan, etorri berrien hizkuntzekiko errespetuan trebatzeko eta hizkuntzok erabil ditzaten eta
|
etxeetan
mantendu eta transmititu ditzaten lortzeko.
|
|
|
Gloriak, nik, aitak eta amak. Eta eskerrak amak bere maite aferak
|
etxetik kanpo
mantendu dituen, familian beste gizonezkorik sartu gabe, bestela ez dakit zer gertatuko zen, nolakoa izango zen honezkero nire osasun mentala, ikusitakoak ikusita.
|
|
|
Marxek honela kontatzen du Kapitalaren ohar batean: . M.E** ekoizleak gaztigatu zidan emakumeak baino ez zituela enplegatzen ehungailu mekanikoetan, lehentasuna ematen ziela emakume ezkonduei eta, haietarik,
|
etxekoak
mantendu beharra zeukatenei, zeren askoz ere arretatsuagoak eta otzanagoak baitira ezkongabeak baino, eta akitzeraino lan egin behar baitute beretarrei oinarrizko mantenua emateko. Eta, hala, eransten du Marxek?, emakumearen berezko ezaugarriak desitxuratuak daude haren kaltean, eta haren izaeraren osagai moral eta delikatuak bitarteko gisa erabiliak dira hura azpiratzeko eta min egiteko?.
|
|
|
Hau ez dut nire uztatik atera, Kate Millet-en “Pertsonala ere, politikoa da” leloa gogoan izan dut. Baita ere, gogoratu dut Betty Friedanek “Feminitatearen mistika” liburuan emakumeak
|
etxean
mantentzeko “indar ideologikoa” salatu zuela. Angela Davis-en berriki itzulitako liburua ere gogoan izan dut, “Emakumeak, kultura eta politika”.
|
|
2020
|
|
|
Bikaina izango litzateke orain egiten ari zaren ariketa osatzeko eta ez ordezteko aprobetxatzea. Ariketa fisikoa egiteko ohitura zenuen konfinatu aurretik, baina ezin izan duzu
|
etxean
mantendu. Gertatutakoa gorabehera bereziak izan dira, eta normala da zaila gertatzea.
|
|
|
Italian bezala, Espainian ere konfinamendu agindua hartu zenerako, birusa oso hedatuta zegoen, kontrolik gabe. Hala ere, eta Txinaren eta Italiaren pausoen atzetik, Pedro Sanchezen Gobernuak neurri zorrotzak hartu ditu jendea
|
etxean
mantendu, eta birusaren hedapena geldiarazteko asmoz. Ekonomia jarduera hein handi baten gelditzea ere erabaki du, eta badirudi erabaki hori ere behar zenaren ostean hartu duela, argi baitzegoen Italiaren bide bera jarraitu zuela Espainiak ere.
|
|
2021
|
|
|
Ez da azken landareetara igo behar, suaren joera gorantz joatea baita, aire korronteek sua norabide horretan zabaltzen baitute. Eskailera kez beteta badago, komeni da
|
etxean
mantentzea eta hau egitea: edo Gela batean sartzea edo terrazara ateratzea eta ateak ixtea, artekak tapatuz —hobe trapuekin— artean sar ez daitezen.
|
|
|
«Nabari da jaiotza kopurua jaitsi dela, eta horri gehitu behar diogu momentu honetan COVID izaten ari den eragina. Batez ere 2 urteko geletan familia batzuek erabaki dute momentuz
|
etxean
mantentzea seme alabak». Azken bi urteetan izan da«jaitsiera nabarmenena»:
|
|
|
Artean izebaren
|
etxea
mantentzen zuen, Alaba Jeneralaren kalekoa. Azken urteetan ia ez zen joan, Javierri susmagarria irudituko zitzaion beldurrez, maitale bat zeukala usteko zuen bestela, beharbada.
|
|
|
Erakunde armatuak bere gain hartu zuen ekintza, EAJ eta NaBai kritikatu zituen Guardia Zibilari eman sostenguengatik, eta biktimen erantzukizuna kuartel
|
etxeak
mantentzen zituen eta negoziatu nahi ez zuen administrazioari egotzi zizkion. Beraz, ohiko lepoko testua.
|
|
2022
|
|
|
Gastuaren zati txikiagoa dagokie beste atalei: %4, 4 dira altzariak, etxeko artikuluak eta
|
etxea
mantentzeko artikuluak; %4, 3 aisia eta kultura; %4, 2 jantziak eta oinetakoak; %3, 5 osasuna; %2, 9 komunikazioa; %1, 9 irakaskuntza; %1, 4 edari alkoholdunak eta tabakoa, eta %7, 0 beste ondasunak eta zerbitzuak.
|
|
|
Urrats hori «bizikidetza demokratikorako ekarpena» izango litzateke, haren esanetan. Hala, «salbuespenezko politikaren» zenbait ondorio atzean geratuko lirateke, Hernanen ustez; hala nola 70 urtetik gorako presoak eta gaixo daudenak
|
etxean
mantentzea, eta komunikazioen jazarpena etetea.
|
|
|
Urrats hori «bizikidetza demokratikorako ekarpena» izango litzateke, haren esanetan. Hala, «salbuespenezko politikaren» zenbait ondorio atzean geratuko lirateke, Hernanen ustez; hala nola 70 urtetik gorako presoak eta gaixo daudenak
|
etxean
mantentzea, eta komunikazioen jazarpena etetea.
|
|
|
Bakoitzak zortzi orduko lanaldia izan dezan, eta bi jaiegun. Zaintza eredua
|
etxean
mantentzeko modua da, bai, baina emakumeek egiten jarraituko dute, eta modu prekarioan, gainera.
|
|
|
Gau osoz izandako hizketaldietatik gidalerro batzuk atera ziren: aferak
|
etxetik kanpo
mantentzea; kideari gertatzen denaren berri ematea. Denborarekin, aferak desagertzen joan ziren.
|
|
2023
|
|
|
Baina, zer gertatzen da gauetan? Ba al dago elikadura oreka hori
|
etxean
mantentzea? 17/ 2011 Legeak ezartzen du ikastetxeek eta zaharberritze kolektiboko enpresek eguerdiko menuen xehetasunak eman behar dizkietela familiei, baita afariak osagarriak izan daitezen orientabide argiak ere.
|
|
|
Ile luzea egunero eskuilatu behar da, eta hortz fineko orrazia eta eskuila leun bat erabiliz egin daiteke. Txakur lehiaketetan parte hartzen ez duten lagun egiteko txakurren kasuan, ilea maiz mozteak asko erraztu dezake
|
etxean
mantentzea. Bainugela Arraza honetarako, bi astean behin bainatzea gomendatzen da.
|