|
2011
|
|
|
Hala ere, 2019tik aurrera, etxeko langileen kotizazioa Araubide Orokorreko gutxieneko kotizazio oinarriarekin parekatuko da, eta soldata errealen arabera kotizatuko da. Horren ondorioz,
|
etxeko
langile bat kontratatzen duten familia etxeetako titularrek kontingentzia arruntengatik %18, 30 kotizatu dute, %22ko tasa baten gainean, gainerakoa enplegatuari dagokio eta %1, 10 kontingentzia profesionalengatik. Kontratatzailea enpresa bat bada, bera arduratuko da kotizazioaz.
|
|
2012
|
|
|
Nolatan izan zitekeen hain txolina egozten zion; nolatan, edonork ikus zezakeela jakinda ere, ez zuen arreta handiagoarekin jokatu; nolatan demontre inguratu zen egunero etxolara, lehenago, guztiek zekiten bezala, ez baitzeukan halako ohiturarik; nolatan... Aitak berak ez bazuen susmorik hartu, auzokoren batek edo
|
etxeko
langileren batek ezohiko zerbait hauteman zezakeen eta aitari jakinarazi (argi zeukan ama ez zela tartean ibili, hark ezer igarriz gero berari esango ziolako inori baino lehen; eguerdialdian, gainera, ahizpa gaixoarenera joaten zen haien etxea gobernatzen laguntzera). Aitak ez zuen bitan pentsatuko:
|
|
2015
|
|
|
|
Etxeko
langile batek Lanbide arteko Gutxieneko Soldata kobratu behar du, 30 opor egun ditu, eta lan egiten duen etxean istripua izanez gero, lan istriputzat joko da.
|
|
|
Irudia: Dean McKay Etxeko lanak egitea, haurrak etxetik zaintzea…
|
Etxeko
langile baten lana familia etxebizitzaren eremuan zerbitzu ordainduak ematea da. Zer ezaugarri ditu lan harreman horrek?
|
|
|
Irudia: Edurne Soybean Board 5 Lan istripuak
|
Etxeko
langile baten lana etxe batean egiten bada ere, eta ez bulego batean, laneko segurtasun eta osasun baldintzak eta lanaldian gertatzen diren istripuak bermatu behar dira, izan ere, etxean izan arren, lan istriputzat jotzen dira. Etxebizitzaren jabeari edo haren familiari gertatzen zaion istripu bat ez da lanekoa, baina ezbehar hori etxeko langilearentzat bai, lan egiten duen bitartean gertatzen bada.
|
|
|
Gainerako kaleratze kasuetarako, etxeko langilearen esku jarri behar da, eskudirutan, zerbitzu urte bakoitzeko 12 eguneko kalte ordaina, eta, horren ordez, aurreabisuaren ordez, denboraldi horren baliokidea den kalte ordaina jarri ahal izango da.
|
Etxeko
langile batek bere lana galtzen duenean, langabeziagatik kotizatu ez duenez, ez du lanik egiteko eskubiderik, hurrengo bideoan azaltzen den bezala. Araubide orokorrean beste lan batzuen aurretik kotizatutako kotizazioak izanez gero bakarrik izango du.
|
|
2016
|
|
|
Ia mendebetez, emakume beltz gehienek ezin izan zioten ihes egin etxeko lanari. 1912an, Georgia estatuko
|
etxeko
langile baten istorioa bildu zuen New Yorkeko kazetari batek, eta istorio horrexek islatzen zuen zer nolakoa izan zen emakume beltzen egoera ekonomikoa azken hamarkadetan, eta zer nolakoa izango zen aurrerantzean ere, hainbat urtez. Emakume haren herrian, emakume beltzen bi herenek baino gehiagok ez zuten beste erremediorik izaten sukaldari, umezain, garbitzaile, zerbitzari, saltzaile edo zaintzaile aritzea baino, eta harrapatuta zeuden?(...) esklabotzakoak bezain txarrak edo are okerragoak?
|
|
2017
|
|
|
Etxe barruan, arauak zorrotzak ziren. Komunera banan banan joan behar zuten, eta bat baino gehiago joanez gero,
|
Etxeko
langile batek zainduta joaten ziren,, ohi baino denbora gehiago, ematen ote zuten zaintzearren.
|
|
2019
|
|
|
Mahaikide gisa gonbidatuak izan ziren bete betean zaintza lanetan diharduten emakumeak(
|
etxeko
langile bat eta zaharren egoitzetako gerokultore bat), edo zeharka bada ere zaintza lanek zeharkatzen dituzten sektoreetan lan egiten dutenak (hoteletako garbitzaile bat eta baserritar bat). Bakoitzaren sektoreko berezitasunak berezitasun, laurak prekario emakume, langile, eta kasuetako bitan, migratzaile izateagatik; laurak beren eskubideen alde ez ezik, jendartearen eraldaketagatik borrokan kalera atera diren emakumeak; kristalezko sabaiak apurtzeaz harago, lan merkatuko zoru likitsei sakoneko errepasoa ematea ere badagokigula ohartarazten dihardutenak.
|
|
2020
|
|
|
Menpekotasunaren legearekin jende askori ematen zaio diru kopuru bat, eta diru kopuru hori lortu ahal izateko, menpekotasun legeak eskatzen du pertsonak titulu bat izatea, zaintzaileak. Orduan, pertsona batek kontratatzen badu
|
etxeko
langile bat Gipuzkoan, ez du titulurik behar, baina nahi badu dirulaguntza Diputaziotik, bai. Alde batetik hori eskatu diete, baina gero ez diete aukerarik eman titulua lortzeko.
|
|
|
Gasteizko Caser zahar
|
etxeko
langile bat hil da COVID jota
|
|
|
Gasteizko Caser zahar
|
etxeko
langile bat hil da COVID gaitzaren ondorioz. ELAk eman zuen albistearen berri, atzo gauean.
|
|
2021
|
|
|
1940an Frantzia iparraldeko errefuxiatuak bere leiho aitzinean pasatzen ikusirik" oroitzapen txarrak" zituena. Herriko
|
etxeko
langile bati esker demarkazio muga pasatzeko baimen berezi bat eskuraturik, zona okupatutik Donapaleutik zona librera Behaskanera joan jinka ibili zen urteetan: lehenik, gutunak garraiatzeko; berantago, familia juduak eta gudari iheslariak laguntzeko.
|
|
|
Aldaketa izan da udan zehar Mondragon Unibertsitatea saskibaloi taldearen prestatzaile karguan, baina
|
etxeko
langile bat izango da berriz ere iazkoaren moduko denboraldi txukuna egiteko ardura hartuko duena. Pandemiaren gaineko neurriak arintzea positibotzat jo du Matak.
|
|
|
Ikasi egin nuen, beraz, luzaz. Eskolako laborategian langileen barruko munduarekin esperimentatu nuen, ikasi nuen haien funtsa, eta hasia nintzen lantzean behin nire
|
etxeetako
langileren bat hartzen eta txangoetan galtzen, hirira eraman eta nire ateliertxoan askatasun osoz esperimentatzeko, programazioak aldatuz, administrazio nagusiarekiko loturak ezabatuz, fabrikazioan ezarritako mugak gaindituz. Ez ausaz, plangintza gero eta zehatzago baten barruan baizik.
|
|
2022
|
|
|
Ezustean amamak hankako hezur bat apurtu eta erresidentzia batera joan behar izan zen bi hilabetez (hemen lehenengo klak bat etorri zen, langileen baldintzak zein ziren ikustean). Etxera joan zenean lan batzuk egiteko (amama dutxatu, labadora jarri, garbiketa orokorra egin)
|
etxeko
langile bat kontratatu zuten: emakume* migratzaile bat.
|
|
2023
|
|
|
Gipuzkoako eraikuntzako biltegiko langile batek %90 gehiago irabazten du zahar
|
etxeetako
langile batek baino. Hala adierazi du LAB sindikatuak, Ipar Hegoa fundazioarekin batera soldata arrakalari buruz egindako azterketan.
|
|
|
LAB sindikatuak
|
etxeko
langile baten egoera eraman du Bilboko lan arloko epaitegira. Langile horrek 52 urtetik gorakoentzako diru saria jasotzeko baldintza guztiak betetzen zituen, bat izan ezik:
|
|
|
Etxez
|
etxeko
langile bat mintzatu da gero. Asegurua izaten dute, baina azaldu du mutualitateek afera muskulu eskeletikoak baino ez dituztela artatzen.
|
|
|
Zehatz mehatz, Auzitegi Gorenaren epaiak onartu du bidezkoa dela familia
|
etxeko
langile bat kaleratzea, ezkutuko bideokamera baten bidez, eta langileari aldez aurretik horren inguruko inolako informaziorik eman ez arren, frogatzen denean langilea lapurretan aritu dela.
|