|
2006
|
|
|
Emakumeak aspaldi
|
etxetik kanpo
lan egiten duen arren, eta etxeko lanenbanaketarako berdintasuna handiagoa den arren, aita edo ama bihurtzeanatzerapausoa egoten da etxeko arduren banaketan, banaketa hau tradizionalagobihurtzen baita trantsizioko garai honetan (e.g., Belsky eta beste, 1985; Cowan, Cowan, Heming eta Miller, 1991). Etxeko lanen banaketa horrekiko satisfazioakontuan hartzea garrantzitsua da, bikote-harremanaren zoriontasuna adieraztenbaitu (Oronoz eta Alonso-Arbiol, 2006).
|
|
|
Guraso berrien lan-jarduera aldatua gertatzen da lehen haurraren etorrerarekin, eta batez ere ezkontide biek
|
etxetik kanpo
lan egiten dutenean izaten diraondorio nabarmenak bikotearentzat. Egun dauden haurtzaindegietako zerbitzuakareagotu diren arren, eta legeriaren bidez lana familiarekin bateratzeko ahaleginakegiten diren arren; oraindik ere gurasoetako batek, gehienetan emakumeak, lanekokarrera moteldua ikusten du halabeharrez haur txiki baten beharrei egokiro erantzuteko.
|
|
2009
|
|
|
Etxean ari den emakumeak, lanerrepikakorra eta monotonoa egin behar du, egoera hori sintoma fisiko gehiagosentitzera eraman dezakeen zerbait izanik.
|
Etxetik kanpo
lan egiten duenean, kanpo-estimuluek eragin dezakete kanporanzko arreta gauzatzea eta, ondorioz, sintomafisiko gutxiago hautematea. Alabaina, sarri alde handia egoten da emakumearenprestakuntza mailaren eta egiten duten lanaren artean; gutxiespen-egoera horrekinteres falta bultzatu eta, ondorioz, handitu dezake berriro sintomen hautematea.Azkenik, bakarrik bizitzea uler daiteke kanpo-estimulazio falta gisa eta ikusi izanda bakarrik bizi diren pertsonek, edo sare sozial txikiak dituztenek, sintoma fisikogehiago sentitzeko joera dutela.
|
|
|
Hau da, preskripzioa da emakumeak nola portatu behardiren pertsona arteko mailan, ez hainbeste nola portatu behar diren lanean. Emakumeekiko estereotipo preskriptiboek irauten dute, emakume askok
|
etxetik kanpo
lanegiten badute ere, gizonak oraindik ere emakumeekiko mendekoak direlakoemazte eta ama bezalako rolak betetzeko. Preskriptiboak izateko baldintza hauekfuntsezkoak dira zergatik estereotipo jakinak mantentzen diren eta estereotipoarenaurkako portaerak nola ebaluatzen diren ulertzeko.
|
|
|
berdintasunaren aldeko jarreretan eragindakoaldaketak (Spence eta Hahn, 1997), emakume mota azpitaldeetan sumatzen dira (e.b. emakume karreraduna), ez emakumeei, emakumeak talde gisa hartuta, buruzko estereotipo orokorrean. Horrela, gaitasun dimentsioan preskripzioa ahulduta gerta daiteke, emakumeek
|
etxetik kanpo
lan egitea espero daitekeen aldetik.Atsegintasun dimentsioan, berriz, preskripzioa sendoa da, emakumeak etxeanzaintzaileak izatea espero delako. Beraz, emakumeei dagokienez, aldaketa sozialekez du eragin emakumeekiko estereotipo orokorrean, emakumeen azpiestereotipoakerabiltzean ezarri da, ordea, emakume tradizionala vs ez-tradizionala dimentsioriknagusia izanda.
|
|
|
Gauregun, lan-egoera ez da berdina denentzat: Latinoamerikako emakume gehieneklana lortzen duten bitartean(% 81,6), bakarrik Ekialdeko Europako eta Magrebekopopulazio erdiak
|
etxetik kanpo
lan egiten dute |A2 (2)= 15,67; p= 0,012]. Egoerajuridikoak zerikusi handia du lan-egoerarekin, magrebtarrek eta Ekialdeko europarrek, ia erdiak, ez dute baimenik, eta ondorioz, lanean jardutea zaila suertatzenda beraientzat | A2 (2)= 8,85; p= 0,012].
|
|
|
Magrebeko emakumeek, beren kultura dela-eta, ez dute aldarrikatzen kanpoanlan egitea, betebehar bezala ikusten dutelako eta ez eskubide edota desira bezala (Gregorio, 1997; Gregorio eta Ramirez, 2000). Emakume horientzat, herrialde berrian helburuak eta balioak parekatzen dira, hau da, beren bizitza hobetu nahi dute, eta horretarako lan produktiboaren munduan sartu behar direla badakite, baina rolenaldaketa eta
|
etxetik kanpo
lan egitea, ez dago ongi ikusia jatorrizko lurraldean.Horrek esplika dezake lan-rolaren aldaketaren eta somatizazioaren arteko erlazioa.Beste aldetik, Latinoamerikako emakumeak familia-buru dira, bai jatorrizko baihelmugako gizartean. Emakume horien rolak ez dira sobera aldatzen, baina lan produktiboan eta erreproduktiboan rolen gainkarga gertatzen da.
|
|
|
Marokon saritzen den papera, etxekoandrearena, amarena edota emaztearena da, eta rol hori bertan behera uztea edojaramonik ez egitea, zigortzen da. Horregatik, oro har, Marokoko emakumeek ezdute aldarrikatzen eta desiatzen
|
etxetik kanpo
lan egitea, betebehar eta batzuetankarga bezala bizitzen dutelako. Hau da, kasu gehienetan, etxekoandrearen funtzioalegitimatuago dago Marokon.
|
|
|
Baina, errealitatea harago doa. Arestian azaldu den bezala, gero etaemakume gehiago dira
|
etxetik kanpo
lan egiten dutenak; beraz, hemendik aurrera, emakumezko gehiago erretiratzea espero da. Horrek ondorio positibo zein negatiboak ekarriko ditu:
|
|
|
Ildo horretatik, emakumezko gehienen iritziz, erretiroak ez du jardueren amaiera eragiten, betidanikeginiko beste jarduera batzuez aldatzen baitira, horietarako denbora gehiago izanda (Moragas, 1991; Becerril eta Becerril, 1997).
|
Etxetik kanpo
lan egin duten emakumeek bizitza-ibilbidean zehar aldi berean garatu dituzten rol guztietatik batbesterik ez dute galtzen (rol profesionala). Gainerako guztiak, ordea, mantentzendituzte, eta etxekoandrearen rol orokorrean sartu.
|
|
2010
|
|
|
Halaber, eusko
|
etxeetan
lan egiteak ekintza kulturalari eustea ekarri zuenberekin. 1942an Argentinan eta gerora Uruguain, Mexikon eta Venezuelan izugarriareagotu zen ekintza kulturala erbestean.
|
|
|
Dagoeneko egunero bi mila pertsona baino gehiagojoaten dira eskualdetik kostaldera edo Landetara lan egitera, hau da, aktibo guztiaren% 25ek beste lurralde batera joan behar du lanera. Datua guztiz adierazgarriada, kontuan hartzen badugu lanpostuen% 30 nekazaritza-sektorean mantentzendela, hau da, familiako baserritarrak dira eta beren
|
etxean
lan egiten dute.
|
|
2013
|
|
|
1945eko datuen arabera, populazioaren% 33,17k industrietan egiten zuen lan, horietatik% 44k industria handietan,% 44k txikietan eta gainerako% 12ak tailerretan. 1950ean 300 industria ezberdinetan banatuak, 1953an 400 zirenak445, zenbait industriatarako bere
|
etxean
lan egiten zuen jendea ere kontuan hartu beharko genukeelarik (Domínguez eta Ponte, 1940: 21).
|
|
2014
|
|
|
Irudi publiziatarioek ere arlo kognitibo, afektibo etasozialetan eragiten dute, eta hala bultzatzen dute gorputzaren irudiaren gehiegizkogarrantzia, kanon kaltegarri batzuk ezarriz emakumeei. Hezkuntza-eta lanbideiguripenen estereotipoak indartzen dituzte ere;
|
etxetik kanpo
lan egiten dutenemakume dinamikoen ereduak aurkezten diren arren, etxeko lana emakumeenbetebeharra da oraindik, esan gabe doana. Medioek ematen duten emakumearen irudiainteres komertzialei zor zaie maiz, edertasuna aupatzen da, eta horrek, lehentxeagoedo beranduxeago, emakumeen jokabideak aldatzen ditu, nahiz eta emakumeakaurka egon (Pinilla, 2006).
|
|
2015
|
|
|
Gainera, zenbait ikerketek diote banda zabalaren hedapenak 2020.urteko klima helburuak betetzen lagun dezakeela. Banda zabala izateak
|
etxetik
lan egiteko aukera sor dezake eta ondorioz, lantokietara bidaia gutxiago egin, CO2-aren emisioak murriztuz. Bestalde, banda zabalak sare adimentsuetako zerbitzuak erabiltzea ahalbidetzen du, 850 mila milioi euro gordinen aurrezpena ekar dezakeena.
|