|
2000
|
|
|
Hilabeteak joan, hilabeteak etorri, egun batez
|
etxe
jantzi berrira afaltzera gonbidatu genituen. Bolada hartan Dabidek lanarekin hamaika buruhauste izan zuelako (atentatu andana baten eraginez, bizkartzain guztiak gau eta egun mobilizatuak izan ziren) eta ni ere bulegoan aski lanpetua nenbilelako, kontua da afaria prestatzen hasi arte lagunen oparia ahantzirik izan genuela.
|
|
2001
|
|
|
Geetha neskatilla polit, aurpegi borobil, luzetxoa da, ile luze zoragarriarekin. Hementxe dut beraren argazkia, umezurtz
|
etxeko
jantzian aterea.
|
|
2005
|
|
|
Aliziak ez zuen Pedro agurtzen. Kaleko arropak ohe gainean zabaldu,
|
etxekoak
jantzi eta kafesne beroa prestatzen zuen, Pedroren aldamenean jarri eta telebista konpartitzeko. Mut.
|
|
2006
|
|
|
Aitak koloretako makina erosita egiten zuen lehenengo argazkia izango zela pentsatu du. Proba egin nahiko zuen etxean, eta amak ez zuen agertu nahiko
|
etxeko
jantziekin eta prestatu gabe.
|
|
2009
|
|
|
Muniortera hurrena inguratu nintzelarik, neskatila landetxera sartzen ikusi nuen, baina
|
etxe
jantzian oraingoan soineko zabal eta zabar baino ez, galtzerdirik ere gabe, eta haren atzetik ama behar zuena, belar sorta bat buruan hartua. Harengana hurbildurik, Printze Beltzaren galdera egin eta," Ala erraten dute" (sic), eman zidan arrapostua.
|
|
|
Ikastaroko gelan isiltasuna nagusi, ordu batzuk lehenago taldekide batek gai horixe bera jarri zuen mahai gainean: " Mutikoa daukat eta gustura eramango nuke eskolara soinekoarekin, berari gustatzen baitzaizkio eta
|
etxean
janzten ditu. Ez naiz ausartzen".
|
|
2010
|
|
|
Udako opor haietan, amak bizpahiru lerraldi izan zituen, baita ondoriorik gabeko eroriko bat ere, oroitzen dudanetik; izebak bazekien ordurako amaren isilaldiek gehiago zutela gaitzetik mistikatik edo egiaren bilaketatik baino; are gehiago: ...aserrealdiei aurre egiteko, lasaigarri batzuk errezetatu zizkion?, izebak bere gain hartu zituen ama zaintzeko ardura eta erantzukizuna; izeba ez zen festazalea ez operazalea, baina, operara joateak amari on egingo ziolakoan, sarrerak hartu eta hara joan ziren biak, ez aurretik arazoren bat izan gabe, baina; amak, izan ere, ezohiko galdera egin zion izebari, izebak berak geroxeago kontatu zidanez,
|
etxeko
jantzien jantzitegira joanda: –Baina zer jantzi behar dut??, amak bi jantzitegi baitzituen:
|
|
|
Gertakari bakar eta bakunbaten bi aurkitu ditugu zigorra pertsonalki jaso edota zigorraren eraginez edotazigorraren beldur sorterritik alde egitea. Zalantzarik ez, arrazoibide juridikoeiarrazoi izpirik kendu gabe bada ere, 1937ko eta 1940ko euskal erbesteko oinarrizko eta nahitaezko parte dira eta, hortaz, «erbesteratutzat» hartu behar ditugu, Ameriketako eusko
|
etxeak
jantzi zituzten emakumezko, gizonezko, gazte eta haurbakoitza5 Erbesteratu askok ez zuten euren jaioterria, gurasoak, anai arrebak, edota kideak inoiz berriz ere ikusiko.
|
|
|
Udako opor haietan, amak bizpahiru lerraldi izan zituen, baita ondoriorik gabeko eroriko bat ere, oroitzen dudanetik; izebak bazekien ordurako amaren isilaldiek gehiago zutela gaitzetik mistikatik edo egiaren bilaketatik baino; are gehiago: ...ealdiei aurre egiteko, lasaigarri batzuk errezetatu zizkion—, izebak bere gain hartu zituen ama zaintzeko ardura eta erantzukizuna; izeba ez zen festazalea ez operazalea, baina, operara joateak amari on egingo ziolakoan, sarrerak hartu eta hara joan ziren biak, ez aurretik arazoren bat izan gabe, baina; amak, izan ere, ezohiko galdera egin zion izebari, izebak berak geroxeago kontatu zidanez,
|
etxeko
jantzien jantzitegira joanda: " Baina zer jantzi behar dut?", amak bi jantzitegi baitzituen:
|
|
|
Aritzekoa al da norbaitek
|
etxeko
jantziaz aldatu bezin aguro, soldaruzkoa ari lodiari lotuazputzuaren erdira botatzea?
|
|
|
Lagunek laguna laztandu dute, onek gorputzari azkureaz eragiten dio, etxean sartzen da, aitak negar dagi, amak
|
etxeko
jantziak gertu ta jaboi puska eskuan; soldaruak ikuluan lo egingo omen du, amak" ez, seme, oe zuria ortxe daukat"".
|
|
2011
|
|
|
Andrazkoek be jantzi bat eukien behar egunetarako eta beste bat domeka, jaiegun eta okasinoetarako.
|
Etxean
jantzien diseinua, atontzea edo adobetea andrazkoen ardurea izan da jeneralean; gehienak jostun finak ziran, andra batzuek aparteko ospea eta dedikazinoa eukien arren. Andrak, txulupinek egin edo ahal zan moduan moldatzen ziran etxeko erropak garbitu, konpondu eta birrerabilteko.
|
|
|
Bikotean, adibidez, adostasunik ez dagoenean... zer egin?.
|
Etxea
janzterakoan: kortinak bai ala ez/ sukaldea itxita edo salara zabalik?.
|
|
|
Lehen begiratuan ehun eta berrogei kilo inguruko gorputzarra iruditu zitzaidan. Ez zeukan mantarik belaunetan, ezta
|
etxe
jantzirik ere. Kaleko jantzita zegoen:
|
|
2012
|
|
|
Atzo bertan Puntada toxikoak izeneko txostena kaleratu zuen Greenpeacek. Txosten horretan jasotzen denez, talde ekologistak 20 markako 140 arropa pieza baino gehiago aztertu ditu, eta horien artean Inditex
|
etxeko
jantziak.
|
|
|
Haurrek gozatzen dute apaingarri gisa. Eta are gehiago dasta dezakete egun horietan
|
etxea
janzten duten apaingarriak eta elementu tipikoak eskuekin sortzen badituzte. Eguberrietako egutegi pertsonalizatua, zuhaitzerako apaingarriak, girlandak, koroak eta botak eta Belengo atari esklusibo bat dira ideiak.
|
|
2013
|
|
|
Maska, Piltzar edo Zirtzilak pertsonaia barregarriak dira.
|
Etxeko
jantzi zaharrekin edozein eratanjantzita ateratzen dira, eta desfilean zantzoka, oihuka, jauzika ibiltzen dira.
|
|
|
ezagutzeko modua dauka, eta bere erreakzioa geroago gauzatuko den aldaketaren aurrerapena besterik ez da. Izan ere, Darcyren etxea, edo, hobeto esanda,
|
etxea
janzteko eta antolatzeko modua, gizonaren zentzu moralaren metafora bat da, Rosings etxeko altzari «arranditsuak» Lady Catherineren zentzu moralaren metafora diren bezala. Honek estetika eta morala elkarri lotzen dituen pentsaera bat islatzen du, eta hori hobeto ulertzeko XVIII. mendeko filosofo platonista ingelesak ekarri behar ditugu gogora, eta, batez ere, haien ondorengo bat, Anthony Ashley Cooper, Shaftesburyko jauna.
|
|
|
lehen aldiz itzuli nuenean, «lotarako txanoa eta talkoz zipriztindutako bata jantzita» itzuli nuen. Izan ere, lan handia egin ondoren (Internet aurreko aroa baitzen), jakin ahal izan nuen «powdering gown» hori zela jende dotoreak
|
etxean
janzten zuen bata, pelukari talkoa ematean arropa ez lohitzeko. Hala ere, uste dut xehetasun hori gehitzeak ez ziola aparteko argirik ematen testuari (eta ilundu, berriz, bai, agian), eta egokiagoa izango zela «etxeko bata» itzultzea.
|
|
|
Egia goizeko 11etan Uixar baserrian agertu zela da eta etxekoandreari esan ziola ea jaka bat zeukan, kaleko janzkeraz janzteko agindu ziotela eta; aipatutako andreak, Luzia Artabek, erantzun zion bere
|
etxekoen
jantzien artean ez zeukala eskatu zuena, baina, nahi izanez gero, etxeko jaunaren brusa utziko ziola. Harekin zihoazen soldaduak, etxe hartatik irten zenean, esan zioten andreari (honek gaztelaniaz ez zekielako). Ama, hau, hau!?
|
|
|
Bigarren taldeak ere hirugarren postua lortu zuenNafarroako lauko sokatira txapelketan 320 kiloko txapela ezin izan zuen
|
etxean
jantzi Amaiurrek, Berriozarrek kendu baitzion finalean. 300 kilokoan alderantziz gertatu zen, Amaiur A taldeak jantzi baitzuen Berriozarren.
|
|
|
Nafarroako lauko sokatira txapelketan 320 kiloko txapela ezin izan zuen
|
etxean
jantzi Amaiurrek, Berriozarrek kendu baitzion finalean. 300 kilokoan alderantziz gertatu zen, Amaiur A taldeak jantzi baitzuen Berriozarren.
|
|
|
|
Etxean
janzten duen artilezko trikota gorriaren botoiak banaka askatu eta besaulkiaren albo batean utzi du. Tiradun kamiseta baino ez dauka soinean, bularretakorik gabe.
|
|
|
Nire
|
etxean
jantzita ibili.
|
|
2014
|
|
|
Txakurren arropa azkar, erraz eta oso merke fabrika daiteke
|
etxeko
jantzi zaharrekin
|
|
2015
|
|
|
–Mendi Adurreko
|
etxean
jantzi nuen muga zeharkatu baino lehen. Han zebilen arropa bertako edozeinek erabil zezakeen, eta, muda premia izanez gero batez ere, ikusitako lehenengoa hartu ohi zuen jendeak.
|
|
|
3 Martin Ramírez hil zenean, ni oraindik Valladolideko fundazioan ari nintzen; hara idatzi zidan aita Paulo Hernández Jesusen Lagundikoak, eta baita Alonso Alvarez berak ere, zer gertatzen zen kontatuz eta fundazio hau onartu nahi banuen, laster batean etor nendila esaten zidan; eta horrela
|
etxea
janztea burutu eta handik gutxira abiatu nintzen. Gizakundeko gure Amaren bezperan iritsi nintzen Toledora, eta Luisa anderearen, Malagongo fundatzailearen, etxera joan nintzen; beste batzuetan ere izana nintzen han.
|
|
|
Bestetik, bideko gastuetatik zuriko bat baizik ez zitzaigun geratzen, eta jantzirik ez genekarren aldean genuena baino besterik eta buruko eta tunika bat edo beste, eta karroetan estalirik eta ongi etortzeko behar zena; gurekin zetozenak itzuli ahal izateko maileguz eskatu behar izan baikenuen: horretarako, Antonio Gaitánek han zuen adiskide batek eman zion maileguaz, eta
|
etxea
janzteko aita Marianok jardun zuen mailegua lortzeko ahaleginetan; ez geneukan geure etxerik. Beraz, ezinezkoa zen.
|
|
|
Hain pazientzia handiaz eramaten zuen guztia, non harri eta zur geratzen bainintzen; ez zen nekatzen gu hornitzeaz.
|
Etxea
janzteko behar genituen altzari guztiak eman zituen, bai ohetan eta bai beste gauza askotan, berak etxea ongi hornitua baitzuen, eta behar genuen guztia:
|
|
|
1 Jesus izan bedi berorren agurgarritasunarekin eta gorde biezat. Jakin beza, dagoeneko etxean gaudela eta
|
etxea
janzten eta egokitzen presa hartzen dugula. Haren Maiestateak egin beza guztia ongi buka dadila, eta bertan geratzeko baimena izan dezagula, eta jartzen dizkiguten gainerako baldintzek ez gaitzatela eraman etxea bertan behera uztera.
|
|
2016
|
|
|
Gerturatu ahala, etxearen eta inguruko zer guztien eiteak eta itxurak berehala errekontziliarazi ninduten deskalabru harekin: etxalde txiki bat zen, gutxi gorabehera hogei bat akre mahastiz inguratua, artasoroz bezainbat; etxetik hurbilean, alde batean, potagerie bat zegoen, akre bat eta erdikoa, nekazari frantses baten etxea oparotasunean bizi dadin adinakoa, eta beste aldean oihan txiki bat zegoen,
|
etxea
janzteko beharrezko ziren hornigai guztiak ematen zizkiena. Arratsaldeko zortziak inguru izango ziren etxaldera iritsi nintzenean.
|
|
|
Konforme, onartu zuen?: bera ere oso ondo konturatzen zen nolako mugak zeuzkaten Lalumìa senar emazteek
|
etxea
janzteko orduan. Baina haien gustuak, burgesia txikiaren ohikoak (eta hau ez duk alferrik, iruzkindu zuen parentesi artean?
|
|
2017
|
|
|
Amaitu zuen lixiba arreta handirik jarri gabe eta bainua hartzeko gogoa egin zitzaion. Soin gainean zeraman
|
etxeko
jantzia estalki bakar gisa eta beldurra alde batera utzita, trokaren erdian jendearen begiradatik gorderik zegoenez, esteroko uretan sartu zen.
|
|
|
Klandestinoki mugitu behar izaten genuen konpainia osatzeko, gure kontra egiten zutelako, fisikoki ere bai. Lehen urteetan, ez ginen
|
etxetik
jantzita ateratzen; batzuek ezin zuten euren etxean lo egin... Beldurra arnastu egiten zen.
|
|
2018
|
|
|
Kontatu zutenaren arabera, guztiek kulturaren arloan egiten zuten lan, kantuan, antzerkian edo dantza egiten baitzuten bertaratzen zen publikoaren aurrean. Ohetik jaiki berriak zeuden eta
|
etxeko
jantziekin zebiltzan, jantzi horiek arin samarrak baziren ere.
|
|
2020
|
|
|
" Haurrek trabarik egin ez diezaguten" esan zuen nabarmen asaldatuta. Ondoren aulki batean eserarazi ninduen bere idazmahaiaren ondoan, bera besaulki batean eseri zen, bere kotoizko
|
etxeko
jantziaren beheko ertzak gurutzatu zituen eta, zer gerta ere, halako itxura ofizial, ia zorrotza hartu zuen, nahiz eta ez izan nire nagusia, eta ezta Ivan Matveitxena ere, ordu arte lankide soila baizik, edo ezagun soila.
|
|
|
Bada, argazkitxoen tribuaren habitat naturalean murgildu zen estreinako aldiz. Dekorazioarekin harremana zeukan denetarik saltzen zuten denda hartan, altzariak,
|
etxea
janzteko oihalak eta ehunak, sukalderako tresneria, lanparak, etxerako apaingarriak. Denetarik eta estilo zein gustu oso ezberdinetakoak gainera, sinaduradun diseinuetatik hasita Bauhaus estiloko eserleku bat baino gehiago identifikatu zuen Jurdanek, bere begirada profanoarekin eta Txinan fabrikatutako baina begi aditu batek hautatutako bitxikeria kitschekin amaitu arte.
|
|
|
Pentsamolde zurruntasun horrek hainbat egoera erabat ez ulertzea eragiten du ere. Esaterako, kaleko arropak
|
etxean
janztea gomendatzen dute Apnabitik. “Malgutasun faltak lana zailtzen die, askok aktibitateak pertsona konkretu batera edo egoera konkretu batera lotzen dituztelako”.
|
|
|
Mariarenean, aspaldi jan zuten azkenekoz okela; ondotxo daki patata batzuekin egosi zituen haragi zati haiek ez zirela untxia, Damian zenak esanda bezala, katu zaharren bat baizik. Santik tarteka xingar gizen puska batzuk, arroz pixka bat edo olioa eman ohi dio, eta esker oneko hartzen ditu Benitak La Perlatik hartutako xaboi koskoak,
|
etxekoen
jantzi urratuei duintasun pixka bat emateko.
|
|
|
Lehen egun hartan, ia arroparik ere ez nuen.
|
Etxetik
jantzita ekarri nituenak bakarrik eta botak; atezainaren janzkera klubak berak jartzen bai  tzuen. Esan beharrik ere ez dago ezin izan niela etxekoei abisatu han geldi  tzen nintzela.
|
|
2021
|
|
|
|
Etxeko
jantziekin egon arren begiak eta ezpainak pintatuta ditu Montsek. Ez dut inoiz margotu gabe ikusi.
|
|
|
Xabi sukaldera joateko jaiki zen, Elenek poltsatik argazkiak atera zituen atzera, eta Ane logelatik
|
etxean
jantzi ohi zuen arropa erosoarekin itzuli zen. Hirurak balkoian zirela marraztu zen berriro ere hirukia; Xabi eta Elene koskatxoan, parean barandaren kontra jarritako kuxinaren gainean Ane.
|
|
2022
|
|
|
Bitartean, hautsak zuritutako zapatak eta kaleak hoztutako arropak erantzi ditut,
|
etxekoak
janzteko. Amantal koadroduna lepotik zintzilikatu, eta betun beltzarekin zapata punten distira berreskuratzeari ekin diot.
|
|
|
Bizarra egunero egiteko ohitura baduzu, idazten dituzun apunteetan ere bizarra eginda agertuko zara. Eta
|
etxeko
jantzian. Nire buruaren ikusle sentitzen naiz apunteok idazten hasten naizenean, baina berehala ahanzten zait ispiluaren aurrean ari naizela.
|
|
|
Notarioa lehenik, lorategia ondoren, Pariserako azken bidaia baino lehen. Altzariak ere bai, oraingo
|
etxea
jantzia alokatu zuelako, apenas dituelako barruan bereak diren bizpahiru gauza. Ez du askorik behar:
|
|
|
–Irakasleak
|
etxeko
jantzi zaharrak eskolara eramateko erran digu.
|
|
2023
|
|
|
|
Etxean
jantzi dute txapela
|
|
|
pantaila hogei bat pantaila txikiagotan zatikatua zegoen eta, egongela edo komun bakanen bat ikusten zen arren, gehienetan logelak ageri ziren: pertsonak atzera aurrera agertzen ziren, kaleko zein
|
etxeko
jantzian; batzuetan ilunpetan geldo, eta bestetzuetan halako argitasun laranjan bilduak. Lehen pentsamenduan, Soseguneko bulegoa alarma eta segurtasun enpresa baten gune zentrala iruditu zitzaidan, klandestinoa inondik ere; baina ez nuen gehiago pentsatzerik izan eta, Marie itzuli zitzaidanerako, itxiak zeuden bai ordenagailua bai galgoaren begiak.
|