|
2003
|
|
|
Bartzelonako ikertzaileek
|
etxeko
garbitzaileen osasunari buruzko azterketa aitzindaria egin dute
|
|
|
Ikerketaren arduradunek uste dute arnas gaixotasunak izateko arrisku handiagoa dagoela produktu narritagarri eta sentsibilizatzaileen eraginpean egotearekin eta etxe barruan alergia sor dezaketen substantziekin, hala nola hautsarekin edo etxeko animaliekin. Kontsultatutako 4.500 langileetatik, %75ek ez zuen inoiz erre, ia hamarretik lau
|
etxeko
garbitzaile gisa erabili ziren noizbait, eta 600 inkesta egin zenean kontratatu ziren eremu horretan.
|
|
2005
|
|
|
Ertzaintzak salaketa bat jaso zuen Plentzian uda pasatzeko etxe batean lapurrak indarrez sartu ondoren. Etxean kanpoko norbait zegoela ohartu zen
|
etxeko
garbitzailea nagusiarenak ez ziren hainbat objektu, jantzi eta jaki ikusi zituelako. Jabeei jakinarazi ondoren, hauek salaketa jarri zuten Ertzaintzaren egoitzan eta beraienak ez ziren gauza guztiak eman zizkieten.
|
|
2007
|
|
|
Hau zen eztabaida: pertsona bat bereetxera iristen da; bere
|
etxean
garbitzailea dago. Pertsona horrek erre dezake ala ez. Batek baietz esaten zuen, leku pribatua dela etxea.
|
|
2009
|
|
|
– Tlaxkalako altiplanoa abandonatu genuen, ondikotz hala beharrez. Hamabi mukizu genituen, zazpi ditut distrito federal honetan kokatuak, biga Chalcon, zenbait San Nicolas kolonian, bat ohorez ezkondua Condesan, bost badabiltza hor gaindi, hiru Ipar Ameriketan, bat oraino de mojad@s, Izta Berkeleyko kolegio batean irakasle ikerle, eta paperak erdietsi berri dituen Zita, Kalifornian
|
etxe
garbitzaile. Psili eta Zei haren haurrak dira.
|
|
2011
|
|
|
1901 urtean, sukar tifoidea harrapatu zuen zerbitzari batek (Maria); handik gutxira, sukaldari aritzen zen etxe bereko beste lagun bat gaixotu zen, eta, handik hilabetera,
|
etxeko
garbitzailea.
|
|
2014
|
|
|
Hala, etxeko langileen egoera" arintze aldera", etxeko lanen alorrean bitartekari gisa aritzen diren eta
|
etxe
garbitzaileei lan eskubideen inguruan aholku ematen dieten irabazi asmorik gabeko Bizkaiko erakundeek kontratazio guztietan errespetatu beharreko baldintzak ezartzen dituen hitzarmen bat adostu dute.
|
|
|
Beste behin, alorreko talde eta eragileek adierazi dute
|
etxe
garbitzaileen eskubideak aintzatesteko" arauak behar direla". Enplegu zerbitzu publikoek, euren kasuan Lanbidek," etxeko lanen sektorean bitartekari lanak egin lituzketela, arin eta modu eraginkorrean".
|
|
|
|
Etxe
garbitzaileen laneko eta gizarte segurantzako baldintzak arautzen dituen araudi berria 2012an jarri zen indarrean. Gai batzuetan" aurrerapen handiak" ekarri zituen, baina beste batzuk konpontzeko daude oraindik," sektore hori beste batzuekin parekatu nahi bada".
|
|
|
Horrez gain,
|
etxe
garbitzaileen hitzarmen kolektiboa negoziatzeko zailtasunak dauzkate eta enplegu zerbitzu publikoak (EAEn Lanbide)" ez dira bitartekari gisa batere inplikatzen". Gauzak horrela, etxe garbitzaileek eragozpen handiak dauzkate lan baldintzak negoziatzeko eta, azkenean, kontratugileek, enplegu agentzia pribatuek edo zerbitzu enpresek ezartzen dituzte; eta agentzia eta enpresa gehienek langileak esplotatu eta engainatu egiten dituzte, eta haien kontura aberasten dira.
|
|
|
Horrez gain, etxe garbitzaileen hitzarmen kolektiboa negoziatzeko zailtasunak dauzkate eta enplegu zerbitzu publikoak (EAEn Lanbide)" ez dira bitartekari gisa batere inplikatzen". Gauzak horrela,
|
etxe
garbitzaileek eragozpen handiak dauzkate lan baldintzak negoziatzeko eta, azkenean, kontratugileek, enplegu agentzia pribatuek edo zerbitzu enpresek ezartzen dituzte; eta agentzia eta enpresa gehienek langileak esplotatu eta engainatu egiten dituzte, eta haien kontura aberasten dira. Izan ere, asteko zazpi eguneko lansaioak eskaintzen dituzte, ez dituzte atsedenaldiak errespetatzen, jendea jatorriagatik diskriminatzen dute, garbitzaileen soldataren parte bat kobratzen dute (zenbaitetan %50a), langileei ez diete gizarte segurantzan alta egiten, besteak beste.
|
|
2016
|
|
|
Kolonia garaiko emakumeak ez ziren?
|
etxe
garbitzaileak, edo, etxe zaintzaileak?; aitzitik, eskubide osoko langile petoak ziren, etxeko ekonomiaren barruan.
|
|
|
Argibideak: 05 59 56 46 63 Bastidako Les Collines Iduki turismo bizitegiek
|
etxeko
garbitzaile zenbaiten bila daude martxotik aitzina, ebiakoitzetan uztailean eta agorrilean. Interesatua dena Cristina CARNEIROrekin harremanetan jar daiteke:
|
|
|
Argibideak: 05 59 56 46 63 Bastidako Les Collines Iduki turismo bizitegiek
|
etxeko
garbitzaile zenbaiten bila daude martxotik aitzina, ebiakoitzetan uztailean eta agorrilean. Interesatua dena Cristina Carneirorekin harremanetan jar daiteke:
|
|
2018
|
|
|
Izan ere, herritar batzuek etorkinek dakartzaten onurak maizago gozatzen dituzten artean, beste batzuek eragozpenak ikusten dituzte egunerokotasunean. Erdi mailako klasearen zati esanguratsu batek nekez ordaindu ahal izango lituzke
|
etxeko
garbitzaileak eta menpeko familiarren zaintza etorkinik ez balego, ez behintzat egungo ordu kopuru berean. Klase apalenei aldiz, azkar exijitzen zaie ekonomian master bat, uler dezaten beraien lan baldintzen kaskartzea ez dela nagusiki etorkinen etorreragatik, baizik eta kapitalismo neoliberalaren (abstraktuan!) ondorioagatik; ez badiete zuzenean esaten meritukrazia kontua dela eta alferrak direla.
|
|
2019
|
|
|
Greban dauden 30 langileetako bat da Nekane Zabala (Villabona Amasa, 1973). Kale garbitzaileen oinarrizko soldatarekin alderatuta, %13 gutxiago kobratzen dute polizia
|
etxeetako
garbitzaileek, eta epaitegietakoek, %7 gutxiago. Arrakala hori amaitzeko eskatu dute, eta, egoera konpondu bitartean, greban jarraituko dute.
|
|
2020
|
|
|
Biharamunean ekarriko zituzten, bostak aldean. Martin etorriko zen
|
etxeraino
garbitzaile buzoa jantzita karrotxoarekin. Etxean nik buzo hori jantziko nuen eta Martin balkoira irtengo zen, nire plantak eginez.
|
|
|
Hurrengo urteetan
|
etxe
garbitzailez maskaratu ginen institutuko garbitzaileek utzitako eta lanbasekin; negutegiz, eskarola fresko bana buru gainean jarrita…
|
|
|
Prekarietatearen eraginaJAEDeko boluntarioen esanetan, beltzean lan egiten duten beharginak izan dira eurengana gerturatu diren herritar gehienak; hau da, lan kontratu barik lan egiten dutenak.
|
Etxeetako
garbitzaileak eta pertsonak zaintzeaz arduratzen diren langileak daude horien artean. Susana Lorenzoren esanetan, lotura zuzen bat dago lan prekario baten eta eskarien gorakadaren artean.
|
|
2021
|
|
|
–Lehiaketa honek beste guztien moduan oinarriak ditu oinarrian eta horietako batek argi eta garbi azaltzen du etxeko langileok ezin dugula parte hartu, beraz, ezin diogu saria eman gure
|
etxeko
garbitzailea den Karmele Jaizuria Atxarteko andereari, nahiz eta ongi merezitakoa izan.
|
|
|
Teixeirak 27 urte zituen eta bi ume gazte;
|
etxe
garbitzailea zen, eta Donostiako aldirian bizi zen, auzo proletario batean, oso egoera ekonomiko estuan.113
|
|
|
Maria Jose Teixeira hil eta gero, ETAk beste komunikatu bat eman zuen azken ekintzak bere gain hartzeko. Han aipamena egin zion
|
etxe
garbitzaile portugaldarrari, eta haren heriotza" sakonki sentitzen zuela" baieztatu.
|
|
|
Emaztea
|
etxe
garbitzailea zen, eta gaueko hamar eta erdietan lanetik etxera bazihoan.
|
|
2022
|
|
|
Urte bereko uztailan, Bartzelonan antolatu zen Forum Edita jardunaldietan Gregorio Luri filosofoak kontatu zuen Johns Hopkins Center eko pediatria kirurgiako buru zen Benjamin Carsonen ama
|
etxe
garbitzaile xumea zela. Carsonen amak argi igarri zuen garbitzen zituen etxeetan telebistari so egon beharrean liburuak irakurtzeari ekiten ziotenak arrakasta lortzen zutenak zirela.
|
|
|
Erran ezazue nola egiten duzuen Emazte langile eta garbiak Erran ezazue nola egiten duzuen Emazte janari prestatzaileak Erran ezazue nola egiten duzuen Emazte
|
etxe
garbitzaileak Erran ezazue nola egiten duzuen Emazte erosketen egileak Erran ezazue nola egiten duzuen Emazte haurren zaintzaileak Erran ezazue nola egiten duzuen Emazte haurdunak
|
|
2023
|
|
|
Izan ere, nola neurtu zenbakiez eta egun batez harago, hernaniarrak egungo bertsogintzari egindako ekarpena? Txapelduna trazu fineko marrazkilaria da, pintzelkadak neurrian eman zalea, erraietatik adierazten duen bide urratzaile nekaezin bat; orain kolore biziagoz, orain itzaliagoz, Iruñean koadroak neurrian kargatu zituena eta, lan bakoitzean, bere isla propioak zituzten pertsonaiak marraztu, gaurkotasun handiko erretratu bilduma errealista sortzeraino(
|
etxe
garbitzailea, faxista bati oldartzen zaion herritarra…). Miresgarriena da, ordea, konturatzea entzulea ez dela lehengo bera, Lujanbioren koadro baten aurretik pasatu aitzin eta ondoren.
|
|
|
Emakume protagonistak ere badu, ordea, bere buruarekin borrokarik, distantziarik, galdetzen baitio egiaz maiteminduta ote dagoen Jabirekin, merezi izan al duen; era berean, semeak hartutako distantziaz errudun sentitzen da. Beste mota bateko distantzia dago, aldiz, Lau hankan eko
|
etxe
garbitzailearen eta bere nagusi ustez aurrerakoiaren artean, edota lehenengoaren eta jaioterrian etxea eraikitzen dabilkion arotzaren artean. Tarte batek beste bat ekartzen baitu maiz.
|
|
|
Ez zion aste hartan argitu, ezta hurrengoan ere; Concharen antzera, konbentzimendua du kartzelandreek intimitaterako eskubidea dutela. Beste alde batetik, Francisca aipa  tzeak zauri osatu gabeak zabaltzea dakar, haren amak bere
|
etxean
garbitzaile zuelako eta, batik bat, Paquitak neskatilari txera handia ziolako. Baina azkenean kontatu egin zion, ustez, haren erreakzio bortitza ulertzen lagunduko ziolakoan.
|