|
2002
|
|
|
|
Etxe
bero bat mantentzeko ez da beti berokuntza ona behar
|
|
2004
|
|
|
Neguan, hotzik gabe aurrezteko modurik onena
|
etxeko
beroari ihes egiten ez uztea da. Lehenik eta behin, gela bakoitzaren isolamendu termikoaren maila aztertu behar da.
|
|
|
Tenperatura altuek pentsarazi diezagukete
|
etxeko
beroa gutxitzeko sistema bat jartzea komeni dela. Gure baliabide ekonomikoei eta beharrei hobekien egokitzen zaien metodoa zein den erabaki aurretik, ikus ditzagun aire girotuaren eskaintza batzuk:
|
|
|
supazterrari. Amari dagokio sua zaintzea eta
|
etxea
bero mantentzea(" Emazteki bat ene bizian...", HH, 24 eta 28 or.):
|
|
|
Ama edo etxekoandrea, tradizioz euskal etxeko ohitura eta kultuen gidari,
|
etxearen
beroa eta iraupena ziurtatzen duena da, bizi emaile, elikatzaile eta maitale, jainkosa baten modukoa semearen begietara: " Amak dio emaiten haurrari janaritzat/ Bere bizitik harturik duenoberena/ Eskaintzen dio amodiorik ederrena"(" Amarenamentsa", 1953).
|
|
2005
|
|
|
|
Etxean
beroari eustea funtsezkoa da energia aurrezteko. Erradiadore bat pizten denean, bero guztia etxebizitzaren barruan egotea espero da.
|
|
|
Batez ere izozteetatik babestu behar dira, 0 °C inguruko erregistroen eraginpean geldituko balira hil egingo luketelako. Neguan ere ez da komeni leihoetatik oso gertu egotea, haietatik galtzen baitu
|
etxeak
bero gehien.
|
|
2006
|
|
|
|
Etxean
bero gutxiago sartzea
|
|
|
Beste aukera ekonomiko bat, batez ere eremu lehorretarako, lurruntze sistemak dira, airea hainbat gradutan hezetzea eta freskatzea lortzen dutenak. Beste aholku batzuek, begi bistakoak iruditu arren, lagundu egiten dute beroa arrastoan mantentzen, hala nola arropa freskoa erabiltzen, ondo hidratatuta egoten (ura edan eta otordu oparoetatik ihes egin),
|
etxean
berorik sar ez dadin eta airea aire korronte naturalen bidez zirkularazten, tresna elektrikoak itzaltzen, elikagai freskagarriak jaten (ahal bada, lokalak, sasoikoak eta ekologikoak, udako edo barazkietako ohiko frutak, etab.), bilatu eremu berdeetan. Nola erabili aire egokitu eraginkorra Aire girotuko sistema bat erabiltzea besterik ez bada, gomendio batzuk bete behar dira gutxienez, ahalik eta eraginkorrena izan dadin:
|
|
|
|
Etxe
beroa, fakturei tiro egin gabe
|
|
2007
|
|
|
kasetea duen tximinia bat instalatzea. Tximinia horrek,
|
etxeko
bero errendimendua hobetzeaz gain, beste abantaila batzuk ere baditu. Kasete tximiniak pareta bikoitza du, aurrealdean kristalezko ate baten bidez itxia, beroari eusteko eta aurre egiteko bereziki diseinatua.
|
|
2008
|
|
|
Halaxe zen, geroago ikusi zenez; baina, bitartean, nolaz eta
|
etxean
bero itogarria egiten baitzuen, eta oholesi barruko hondar sail txikia eguerdiko eguzkitan kiskaltzen baitzegoen, beste pentsamendu bat hasi zen nire buruan mamitzen, ez hain arrazoizkoa, inolaz ere. Inbidia hartzen hasi nintzaion sendagileari, basoetako itzalaren freskuran tipi tapa imajinatzen bainuen, inguruan txoriak zituela, eta pinuen usain ederra; ni, berriz, hantxe nengoen erretzen, arropak erretxina beroari erantsita, eta hainbeste odol zegoen nire inguruan, eta hainbeste gorpu dohakabe han eta hemen, non toki hari ia beldurra bezain bizia zen nazka hartu bainion.
|
|
|
Oinarrizko gomendio batzuk daude, komunitate bakoitzaren beharren edo gabezien arabera aldatzen direnak: Berokuntza Negua iristean,
|
etxean
beroari eusteak sortzen du kezkarik handiena. Berokuntza, ur bero sanitarioarekin batera, bizilagun komunitate baten gastuen %60 baino gehiago izan daiteke.
|
|
|
Isolamendua Isolamendu eraginkorrak gastu komunen faktura murriztea ahalbidetzen du. Atarien, korridoreen eta atarteen bidez beroa gal ez dadin, ez dira eskaileretako leihoak luzaroan irekita utzi behar, eta berogailua itzaltzea edo termostatoak erregulatzea gomendatzen da,
|
etxea
bero badago. Leiho, ate, hodi eta tximinietatik beroa maiz ateratzen da, eta etxeetako behar termikoak %20 eta %40 artean handitzen dira.
|
|
|
Hezetasun handia dagoenean xurgatu egiten du, bere ezaugarri teknikoak galdu gabe, eta hezetasun txikia dagoenean, askatu. Neguan
|
etxea
bero izaten laguntzen du horren ondorioz, eta udan, berriz, freskatzen. Gastu txikiagoa dakar horrek berogailu eta aire girotuan?.
|
|
2009
|
|
|
Hau izan da garestiena, eta
|
etxe
beroko beste zorroa salbu, gainerako guztiak askoz merkeagoak dira.
|
|
|
Batzuetan, lur azpitik doan hodi zirkuitua eta
|
etxeari
beroa hartu eta ematen diona dira bero ponparen osagaiak. Sistema osoa bero ponpa handi bat da.
|
|
|
ateismo maltzurraren aurka baldintzarik gabeko militantzia erakutsiz. Izan ere, ohiko hiletak intimitatean ospatu ondoren, urte erdiko gaua igaro ondoren lehen argiarekin batera agurtu eta ehortzi zuten haurra, era sinbolikorik gogoangarrienean?, beste ospakizun bat izan dute
|
etxeko
beroan, lurreko miseriak utzi dituen aingerutxoaren omenez: afaritxo bat, bizinahiaren eta bizipozaren erakusgarri, musika eta guzti, Haendelen Aleluia. Goratzekoa da, zinez, orbetarrek erakutsi diguten fedea, probintziako eta Espainia osoko familien eredugarri?.
|
|
|
Musika eta antzerkia kultur
|
etxeen
beroan
|
|
|
ja saldu dugu saldu zaitugu etxe txiki
|
etxe
bero
|
|
|
Urkiolan Sibeliusen sinfonia jarri du Oskarrek eta
|
etxeko
beroan Benjamin Biolayren balada Nagorek (Ton heritage, La superbe, Naïve, 2009):
|
|
|
Gaurkoan, hala ere, berri on batekin gatozkizue, hain da ezohikoa orbetarrek eman diguten etsenplua une latz honetan, lehen ere, une gozoagoetan, ohituta gintuzten bezala, beren jarrerarekin eta beren eguneroko praxiarekin –Nazario Orbe jauna Artzain Onaren kofradiako ohorezko presidente izendatu zuten orain dela urte batzuk– ateismo maltzurraren aurka baldintzarik gabeko militantzia erakutsiz. Izan ere, ohiko hiletak intimitatean ospatu ondoren –urte erdiko gaua igaro ondoren lehen argiarekin batera agurtu eta ehortzi zuten haurra, era sinbolikorik gogoangarrienean–, beste ospakizun bat izan dute
|
etxeko
beroan, lurreko miseriak utzi dituen aingerutxoaren omenez: afaritxo bat, bizinahiaren eta bizipozaren erakusgarri, musika eta guzti, Haendelen Aleluia.
|
|
2010
|
|
|
Egia da ez nengoela Teofilo Mariak pentsatzen zuenarekin ados, aldiz: beste muturrean egoten nintzen maiz?, baina egia da, halaber, egoera ezegonkor batean nengoela, eta nahiago nuela, azken batean,
|
etxeko
beroa kale gorriko hotza baino: urte batzuetan itxurak egitea egokitu zitzaidala, alegia?
|
|
|
(07:09) Negurako
|
etxe
beroa da, eta udarako freskoa. (OFF) Etxe honek ondo
|
|
|
Egia da ez nengoela Teofilo Mariak pentsatzen zuenarekin ados —aldiz: beste muturrean egoten nintzen maiz—, baina egia da, halaber, egoera ezegonkor batean nengoela, eta nahiago nuela, azken batean,
|
etxeko
beroa kale gorriko hotza baino: urte batzuetan itxurak egitea egokitu zitzaidala, alegia...
|
|
2012
|
|
|
Bi aste daramatzagu dagoeneko etxetik kanpo, eta hango ohituren falta sumatzen dugu; hango janariarena, bereziki. Afaltzen komentatzen genuen taldekideon artean, gustura hartuko genukeela orain
|
etxeko
beroa. Egunero hotel berean esnatzen gara, egunero kolore laranjaz janzten gara, gosaria ere berdina izaten da, masaje emaileekin ordu asko egiten ditugu, etapak desberdinak izan arren bizikleta gainean lauzpabost ordu egiten ditugu egunak joan eta etorri...
|
|
2013
|
|
|
Melchorrek ondoko gogoeta egin du: " Hotzaren eta katarroaren arteko lotura zientifikorik ezin da egin, baina litekeena da esate baterako
|
etxeko
beroa ez galtzeko gelak ondo aireztatu gabe edukitzea".
|
|
|
|
Etxeen barruan
bero gehien galtzen den puntuak dira leihoak. Horregatik, errezel isolatzaile batzuk baliabide ona dira tenperatura atseginari eusteko eta berokuntza gastuak murrizteko.
|
|
|
|
Etxeko
beroari aurre egitea argiaren ordainagiria bota gabe Irudia: Juan Alberto Ramírez Díaz Bero bolada betean, baina kontu korronteekin tiritando, ezin da gehiegi erabili aire girotua edo haizagailuak, hilaren bukaeran jaso nahi ez bada ordaindu ezin den faktura elektrikoa. Argiaren azken igoeraren ondoren, hileko ordainagiria ia euro bat garestitzen baitu, frijituta egoteko eta etxea hondatu gabe hozteko, buru-argitasunari eragin behar zaio.
|
|
|
Baina berokuntzaren erabilera, edozein bertsiotan, gastu handia da, eta erabiltzaileek hilean behin egiazta dezakete argiaren edo gasaren ordainagiria ordaintzen dutenean. Familien krisialdiak eta egoera ekonomikoak beren
|
etxeen
beroari kalterik ez egiteko, energia konpainiek berokuntzaren kostua merkatuko duten estrategiak prestatu dituzte, hurrengo erreportajean azaltzen den bezala.
|
|
|
Euria Kristoren etorreraren iragarpena da, eta baita bizitza zoriontsu batena ere. Sua elementu baliagarri gisa hartzen da, adibidez sukalderako eta
|
etxea
bero mantentzeko, baina baita kalte latzak eragiten dituen gaizkile gisa (sute izugarriak, adibidez). Eta aireak edo aideak, batzuetan lagundu egiten dio gizakiari, eta beste batzuetan kalte eragiten.
|
|
2014
|
|
|
Bizkitartean, ez du egurrak oso osoki gasa ordezkatuko; garai arras hotzak balira ala arazo bat sisteman, gasa erabiliko baita beharrari buru egiteko. Berogailu handia eta beroaren garraiatzeko sare berria egitekoak badira,
|
etxeetako
beroaren banatzeko sistemak gasaren berak izanen dira; beraz, iturri batetik bestera aldatzeko tresna bat baizik ez da ezartzerik.
|
|
2015
|
|
|
" Gure produktua ezagutzera eman nahi dugu, jendeak
|
etxea
bero mantentzeko alternatiba jasangarri eta osasungarriak badaudela jakin dezan", esan digu Herrerok. " Ipar Europan oso ezagunak dira eta han ikasi dugu guk, Alemania, Austria eta Danimarkako berogailu egile maisuen eskutik.
|
|
|
auzokoaren gortinak
|
etxeko
bero kaiolatua elikatzen
|
|
|
Kaka zaharra. Arozena bera banintz egongo nintzateke lasai,
|
etxeko
beroan barrabilak loditzen. Nahiz eta hura ere larrituta egon beharbada, Jokinen ihesaldiaren ondoren.
|
|
|
Kapitalak erabakiko du ahal duzun edo ez, eta nora joan zaitezkeen eta nora ez, eta nola egingo duzun bidaia.
|
Etxean
bero egon nahi duzula. Iberdrolak edo Endesak erabakiko du elektrizitatea izango duzun edo ez... zure poltsikoaren arabera.
|
|
2016
|
|
|
Lehendabiziko aldiz: " Ez nuen
|
etxeko
berorik topatzen ordur a arte euskaraz irakurrita neuzkan liburuetan: batzuk garbizaletasunez zipriztinduak, eta beste batzuk, berriz, garo usainak markatuak, urrutikoak egiten zitzaizkidan edo idealizatuak, lehorrak, kasik arrotzak".
|
|
|
Aire girotua eta klimatizagailuak erabiltzea ezinbestekoa da, baina ez da beti horrela izan behar. Hainbat aholku eman behar dira, eta, hala ez bada, murriztu egin behar da,
|
etxean
beroa sartzea, etxea ongi isolatzea, gailu elektrikoak itzaltzea, etab. 2 Modu ekologikoan, freskagarrian eta osasungarrian elikatzea Ekoturismoak alternatiba «berdea» eskaintzen die ohiko turismo xedeei Udako beroak aurre egiteko beste modu bat elikadura freskagarria da. Eta, gainera, ingurumena osasuntsua izan dadin, tokiko produktuak (zero kilometrokoak) eta sasoiko produktuak kontsumitzea komeni da, adibidez, udako frutak, barazkiak, etab. Etiketa ekologikoa eta bidezko merkataritzakoa duten produktuak bilatzea; edo gehiegi paketatu gabeko elikagaiak hautatzea, adibidez, soltean merkaturatutakoak (etxera poltsa berrerabilgarriak eramateko erabiliz).
|
|
2017
|
|
|
Ez da komeni hori egitea! Egunez, kanpoko tenperatura barrukoa baino handiagoa da, eta leihoak irekitzen badira,
|
etxean
bero lehor gehiago egotea lortuko da, minutu gutxiren buruan are gehiago berotu dadin. Uda partean etxea hozteko ideia dibertigarriak.
|
|
2018
|
|
|
Nere Poza biobilera batean zegoen bere bulegoan, eztabaida sutsuan, langile batzuen eskaerak eztabaidatzen ari baitziren. Dotore zegoen jantzita aukera horretarako, ilea lakaz ondo orraztuta, eta
|
etxean
bero egin behar bazuen ere, jaka marroia eta lepoan setazko zapia zeuzkan jantzita. Haserrea nabaria zen haren aurpegian.
|
|
|
errezeta gutxi dira salda on bat bezain eraginkorrak hotza egiten duenean beroan sartzeko. Katilu bero eta usaintsu bat iristen da
|
etxeko
bero guztia esku artean hartzeko. Baina badira saldak eta saldak.
|
|
2019
|
|
|
Ez bazoaz Aste Santuan haurrekin bidaiatzea idatzi ideia horiek egun horietan haurrekin eta Pazko lehenengoekin egiteko. Horietako batzuk etxetik atera gabe egin daitezke,
|
etxeko
beroa nahi duenerako, eta beste batzuk… naturan bertan, hirian edo filmetan. Gogoan izan, hemen doaz.
|
|
|
Aireporturik gabeko futuro bati begira daude, eta horri buruz ari dira autonomiaren azpiegiturak indartzen: batzar
|
etxe
bero eta eroso bat, biltegi bat, berziklategi bat, bainu publikoak etab., egitekotan dira. Estatuaren ofentsiba berrien aurrean, haiek prebenitzeko ere, ari izan eta bizi.
|
|
|
Baina, Merlin Ikusi egin ditut, euren
|
etxe
beroetan euren jostailu eta tontakeriekin naturari bizkarra ematen, magia ere ikusi gabe.
|
|
2020
|
|
|
|
etxeko
beroa
|
|
|
Lehen aldiz: " Ez nuen
|
etxeko
berorik topatzen ordura arte euskaraz irakurrita neuzkan liburuetan: batzuk garbizaletasunez zipriztinduak, eta beste batzuk, berriz, garo usainak markatuak, urrutikoak egiten zitzaizkidan edo idealizatuak, lehorrak, kasik arrotzak".
|
|
|
kaixo aita, gaur ere bai? Arrautzopila etxean egiten jarraitzen dudan bakarra omen naizela, bere adiskideen gurasoek eskatu egiten dutela, bost minutuan izaten dela
|
etxean
bero bero. Gainontzeko janariarekin bezala, alegia.
|
|
2021
|
|
|
Hala ere, negua heldu zen bat batean. Abenduan hotza, izotza eta elurra izan zituzten eta eguberriak
|
etxeko
beroan ospatu zituzten. Urtarrilean elur gehiagorekin jarraitu zuten eta arazoak izan zituzten animaliei janaria eta ura emateko.
|
|
|
19 covid a, krisi ekonomikoa eta 2020ko abuztuaren 4ko Beiruteko portuaren leherketa faktore larriak dira, eta herrialde hori behartsuenetako bat bihurtu dute. Esku-dirutako laguntzari esker, lekualdatutako eta errefuxiatutako pertsona askok elektrizitatea ordaindu ahal izango dute beren
|
etxeak
bero mantentzeko edo mantak eta hotzetik isolatzeko behar duten material guztia erosteko. Afganistanen, egoera larrian dagoenez, herrialde barruan lekualdatutako pertsona askok behar dute hotzari aurre egiteko laguntza.
|
|
|
Aldi horretan igarri dugu jendeak etxeko jatekoa eskatzen zuela, ahalik eta naturalena. Gainera, jakiak
|
etxera
bero iristeko sistema bat ere atondu genuen, zerbitzua hobetze aldera.
|
|
|
Ez zaizkie aliatuak faltako. Eurostaten 2019ko inkesta baten arabera, EBko herritarren %7k diote ezin dituztela beren
|
etxeak
bero mantendu, baina %30 dira Bulgarian, %27 Lituanian, %21 Zipren, %19 Portugalen...
|
|
|
|
Etxean
bero bero irakurtzeko proposamenak
|
|
|
Azkenean iritsi zaigu udazkena eta horrekin batera,
|
etxean
bero bero irakurtzeko aukera goxoa.
|
|
|
Jendetza dotorearen aztarna bilatu zuen. Pazientziaz itxaron zuen ofizioa amaitu eta begi zeharka begiratzen zioten arrotz haiek beren
|
etxe
bero eta ongi egokituetara itzuli ziren arte.
|
|
2022
|
|
|
Gaila eta Maddi ongi zeuden, baita etxeko guztiak ere. Hotzagatik arrats eta gauak
|
etxeko
beroan ematen zituzten. Afaria bitartean, saloi txikiko beheko su handiaren inguruan izaten ziren ate lehioak ongi itxita.
|
|
|
Laminen moduan hilak kebidetik sartzen dira
|
etxeetara
bero eta janari bila. Mendiben," Saindi maindiak" (Saindu mainduak) etxekoek utzi jakiak hartzera heldu dira, eta arbasoen arimak izan zitezkeen Barandiaranen iritziz (1984:
|
|
|
|
Etxea
bero mantentzeko beste bideetako bat da azala babestea. " Kanpoko hormek isolamendu egokia izanez gero, berotasuna ez da galduko", azaldu du Lizaurrek.
|
|
2023
|
|
|
Ewan, berriz, Jaycoren egiturara itzuli da, Lotton bost urte egin ondoren.
|
Etxeko
beroan suspertu nahi du. Jonathan Milanek, berriz, hazten jarraitzea du helburu, eta, horretarako, Bahrain utzi eta Trekekin fitxatu du.
|
|
|
1 zutabea: Michelin, Tuvisa,
|
Etxeko
Beroa egoitza, America Latina eta Eusko Jaurlaritza
|