|
2017
|
|
|
Eta elkarrekin joan ziren bere
|
etxeko
atariraino, marrubiz jositako zelaien, eguneko lehen argien itzalpean.
|
|
|
Zedarritu gabeko
|
etxe
atariak
|
|
|
Zedarritu gabeko
|
etxe
atariak
|
|
|
Zedarritu gabeko
|
etxe
atariak,
|
|
|
Larunbat goizetan, eskaleek nire limosnak jasotzean,
|
etxeko
atarian botatzen zituzten lausenguen soka luze horrek eragina zuen niregan. Ez ninduten harropuzten.
|
|
|
Hitzetik hortzera dabilkigun hitza da bizikidetza, eta gaur egun batez ere gure gatazka politikoari lotua ibiltzen badugu ere, hitz horren azpian lukeena, ene iritzi harroan, ez da ordu txikietan guardia zibil batekin borroketan edo tragoak hartzen egongo ote garen, edo PPko norbaitekin gosalduko dugun. Hori baino oinarrizkoagoa da bizikidetza, eta Gasteizen Los Pichis deitutakoen
|
etxe
atariko manifestaldiekin zerikusi handiagoa dauka. Su horretan daukagu eltzea probatzeko.
|
|
|
Lehen, zaharra hitzak ez zeukan euskaraz konnotazio txarrik; azken batean, saihestezina da denbora pasatzea. Gure amama Benitak goizero eskatzen zuen orrazteko, eta kolonia franko bota ondoren,
|
etxeko
atarian esertzen zen lasai. Amama Ramonak iloben ilobak ikusi zituen jaiotzen, eta presa handirik gabe zegoen heriotzaren zain.
|
|
|
Gizonak eta emazteak biek kudeatzen dute berdin. Biek dute ber duintasuna eta heien izenak
|
etxe
atarian zizelkatuak dira bata bestearen ondoan. Etxeko norbait hiltzen denean, eramaten da etxetik hilerriraino bide berezi bat hartuz eta zurrunbidea bezala ezaguna dena, alegia.
|
|
|
Izu lagun galanta esan zion bere ondoan etzanda zegoen txakur puskari jakingo bahu zenbat botatzen dudan faltan aita zenaren laguntza eta beharra! Badituk bi ilargi bueltatu ez dela eta oraindik, egun batean,
|
etxeko
atarian edo larre batean ikusiko dudalakoan nagok! Zer gertatuko zitzaion basora ehiza bila joan zen egun madarikatu hartan?
|
|
|
Ilundu orduko, sua piztuko dugu eta haren epeltasunean elkartuko gara elkarri eguzki bira berria emankorra izan dadin opaz. Joan den urteaz geroztik
|
etxeko
atarian ditugun erramuak botako ditugu sutara, eta berria eramango dugu bueltan, garrak erabat amatatu aurretik haien gainean salto egin eta gero. Federik gabe, baina konbentzimendu osoz.
|
|
2018
|
|
|
Igandea ederra eta argitsua etorri zen, eta aurrekoan erran bezala, Unai, bere auto dotorean, Ikerren etxerantz abiatu zen lagunaren bila. Iker
|
etxeko
atarian zegoen poltsa eskuan zuela. Aldamenean amatxi zegoen.
|
|
|
Etzi, hau da, astelehenean, animatzen bahaiz edota gurasoek joaten uzten badiate, aterako gaituk. Goizeko bederatzietan hire
|
etxeko
atarian izanen gaituk.
|
|
|
|
etxeetako
atarietan zintzilikaturiko
|
|
2019
|
|
|
Ideia horrek askotan ez zuen bakean uzten. Orduan
|
etxe
atarira joaten zen, nagusiaren arnasa entzutera.
|
|
|
Hurrena
|
etxeko
atarira abiatu zen, lorategiko lore, landare..., zer ez..., banan banan pasaz. Ez zuen inon ere Tomen aztarrenik aurkitu.
|
|
|
Egun batean maitalearen etxeko eskaileretan Santiagori gizon batek entzun nahi ez zuena erran zion eta joka hasi ziren, bigarren aldiz ileordekoa hegan joan zitzaion, eta jendeak istiak atera zizkion. Santiagok ez zuen gibelat egiteko asmorik, are gutxiago; emakumea babestu nahian haren
|
etxearen
atarian aga bat Frantziako ikurrarekin paratzeko agindua eman zuen eta emakumearekin lo egiten hasi zen.
|
|
|
Batzarrera etxeko dokumentuekin joan nintzen, inuxente inuxente. Hantxe zeuden, herriko
|
etxeko
atarian bilduta, gizon guziak. Emakumeak iskin batean, haratago.
|
|
|
...ta ordaindu, ezta umeak elikatu ere; apezak eta herriko guziek ere bai, ogi idor puskak gauez etxeko atean uzten zionak bezalaxe, edo zaku bat baba beltz etxeko atean utzi zionak; bere larritasunaz herri osoak zekien; goseak hilik joaten zela patata edo kalabaza batzuk herrikideen baratzetan hartzera, eta horregatik iraindu egiten zutela;" begizuri zikina" sarritan zuen aditua, apo hilak
|
etxeko
atarian, etxeko ur zikinen zurruta trabatua, etxeko leiho azpian sua..., horiexek denak egin zutela ahuldu, indargabetu; bazekien Juana Josefak, amore eman zuela, etxea utzi eta senarra etorri bitartean mendiko borda hartara joan zenean; hil zorian baino ez zuen argi ikusi Juana Josefak, herri guziaren bekatu ispilu zela, eta handik lekutzea erabaki zutela, eta bereak eta bere familiarenak egina ...
|
|
|
Goizaldeko ordu biak aldera erabaki da, neskatilaren ardura nik neuk neure gain hartzea, gogo onez egiten dudana bestalde, ni bera bezain bakarrik nagoelako, herenegun arratsean senarra eta elkarrekin genituen bi seme alabak
|
etxeko
atarian hilik aurkitu nituenetik. Hemen geure hildakoei negar egiteko denbora ere lapurtu digute.
|
|
2020
|
|
|
Zuzen eta azkar zegoen nire aitaginarreba gaia, kartzelan bisita egitera joanda azaldu zidanean; nahiz eta Juan Sanchez de Oñatek, Juan Aberatsak, kordoi frantziskotarra landu zuena bere
|
etxe
atariko harrian, jendaurrean kristau zintzo eta dohatsu agertu, haren arerioak saiatu egin ziren etengabe Inkisizioaren hatzaparretara jaurtitzen. Ez zuten lortu, ez, Aberatsak bere diru osoa baliatu egin baitzuen bere aurkako salaketa guztiak hurrenez hurren eta ezin artetsuago ezeztatzeko.
|
|
|
Ba ez da egia, en ninduen bere jaunaren aurrera eraman, bere zain baino. Bagaude
|
etxearen
atarian, motibo geometrikoak eginez eta bi kolore tonu nahastuz harri txiki lauez egindako zoruaren gainean, bigarren soilairuraino daramaten eskaileren aldamenean, Paternina jauna haren hiri inguruko lur jabegoetan egin ohi duen osteratik noiz bueltatuko. Agureak etxeko jabearen aurrean nola jokatu behar dudan irakasten dit;, hain gazte eta oies ematen dut-eta.
|
|
|
Parkean eseri dira eta musu garbi bat eman diote elkarri, zaindari dabilen guardia inguruan ez dagoela aprobetxatuta. Eta mutilak
|
etxeko
atariraino lagundu dio neskari, eta galdetu dio zer izango litzatekeen moduren bat egongo balitz, biek, nor bere etxean dela, aldi berean elkar ikusi eta elkarrekin hitz egiteko aukera izango balute, urruntasunean hurbil sentitzeko, biharamunera iristea eternitatea delako. Malaka...
|
|
|
Beste inorekin ez ordea, eta are gutxiago bere seme Antharkerekin. Ez zion barkatu 18 urterekin gailurretara lanera joan izana, eta behin bere besoetako mutil koxkorra
|
etxeko
ataritik desagertuta, ez zuen berarentzako biguntasun amiñirik gorde. Dena zurruntasuna, hoztasuna, distantzia.
|
|
|
Inoiz, lehen solairuko gela txikian uda horretan lo egiten zuen gonbidatu zuria gosaltzera jaistean, bera balkoian agertzearekin bat atariaren aurrealdetik sukalderantz egiten zuten jauzi, ezkutura berehala. Bisitariak magia hor zegoela nabaritzen zuen, elkarbanatzen ez zen horretan, etxekoena baino ez zen horretan, sherpen artean intimitatea bezalako etiketarik gabe,
|
etxeko
atarian eginagatik, begi berrietatik urrun gorde nahi zen horretan.
|
|
|
Behin etxaldearen eskumaldean zetzan harlauza mailadiaz bi metroko horma libratuta, Jetsun izan ohi zuten zain auzoko
|
etxe
atarian. Eurek bezalakoxe nerabea zen Jetsun, hamasei urte, alkandora zuri, gona grisaxka, familiako 8 seme alaba.
|
|
|
Goizeko hirurak ziren. Uzta garaiko egun haietan ohikoa zenez, ohatzetik
|
etxeko
atarira jaitsi eta arroza xehatzeari ekin zion. Lan gogorra zen, mekanikoa, ordu luzez mugimendu berbera eskatzen zuena, makila xehatzailea haizatuz egurrezko eltzean sartu irtenak egitean zetzana, arroz aleak irina bihurtzeko ahalegin handia eskatzen zuena.
|
|
|
Goiak eta behereak nahasturik ere, zure
|
etxeko
atarian nere burua nabarmen eraziz ere, ez entzuna egin duzu. Etxean ez ziñan itxura egin duzu, atea iñolaz ere ez idekiaz.
|
|
|
Nahiz eta Alainek zerbait usnatuko bazuen ere, despedidak ezustean harrapatu behar zuen, eta hortaz sekretuan egin zuten deialdia Aiorak eta Jurdanek Alainen lagun minen artean. Larunbat arratsalde batean bilduko ziren Alainen
|
etxearen
atarian, hau bahituta eramateko. Bada, ospakizunaren eguna eta ordua heldu zirenean, Alainen zain bildu zen jendilajea ikusita, etsipen sentimendua izan zuen Jurdanek.
|
|
2021
|
|
|
Elizako giroa itogarria zen argizaria eta intsentsua erretzearen ondorioz. Ondoko
|
etxe
atarian eseri eta Isidorok ekarritako ura edan ondoren, onera itzulita joan ziren bi lagunak etxera.
|
|
|
Jaun Fortunentzat koinataren anaia zena, nahiz eta denek osaba deitu, besarkatu eta haren anaiaren berri eman zion. Salako maisuak zaldia zaltokira eramateko aginduta,
|
etxe
atarira hurbildu ziren. Eserleku papera egiten zuen enbor handira hurbildu ziren.
|
|
|
Aita semeak isilik ibili ziren bakoitza bere baitako kontuetan.
|
Etxeko
atarira heldu eta atean jo ondoren, jaun Enekok, semearengana bueltatuta, eguneko kontuei buruz galdetzeko tenorea aprobetxatu zuen.
|
|
|
Ama nagusiak egongelako bazter batean zegoen telefonoa hartu eta anbulantzia bat eskatu zuen. Hogei minutu barru
|
etxeko
atari aurrean zegoen eta ordu erdi bat beranduago denak Irunen, Bidasoaldeko ospitalean, guztiei sabel garbiketa egiteko zain. Zorionez, ez zen ezer gehiago gertatu eta hogeita lau orduren bueltan denak Berara, Axunen etxera bidali zituzten.
|
|
2022
|
|
|
Egun batean apezak eta aguazilak berriro agertu ziren Albo eta Zuriñeren
|
etxe
atarian. Berriro apezpiku eta bere laguntzaileengana joan behar izan zuten.
|
|
|
Gainean, arabiar oihal doratuak zeramatzan, durbanterik gabe eta azkenik Gaztelako nobleek zeramatzaten larruzko zamarra eta autoritatearen lepoko zabala.
|
Etxeko
atarian familiakoak eta lagunak zituen zain eta eliza bidean denbora eman zuten txantxa artean.
|
|
|
Herriko gizon zaharrak, Hernando eta Alfonso agurtu zituen. Arratsalde euritsua zenez Hernandoren
|
etxe
atari barnetik kanpora begira geratu ziren. Bi gizonei dinar batzuk eman zizkien beren familiei eta lagunei lagundu ahal izateko.
|
|
|
Putzu bat ikusten zen eta hegoaldera begira etxe handia, harlanduzko jauregi bat.
|
Etxeko
ataria handia zen eta mikaz egindako leiho handi ongi eginak zituen. Gizontxoa etxezaina zen eta horma lodia atetzarretik zeharkatu ondoren, saloi txiki bat, gela batzuk eta saloi bazkaltokia ikusi zituzten.
|
|
|
Leiho handiak, beirazko ate handia. Kalerik jendetsuenean ausarki jarritako jatetxe bakarra, eta, gainera, espaloira zuzen egiten duena −gainerako jatetxe guztiak, edo alboko kaleetan daude, edo
|
etxeko
ataritik dute sarrera, edo, bederen, arkupea dute aurrean, Malá Stranako apaltasunari dagokion bezala. Horrexegatik ez dira joaten Štajnicera Malá Stranatar peto petoak, txoko poetikoz betetako kale isil horietako seme direnak.
|
|
|
Damu zen, baina ez zekien zer egin eta ezin zuen hura aldatu. Orduko, gizona itzuli eta
|
etxe
atarira bidean zen, erantzunik espero gabe.
|
|
|
Turistak La Bodegita del Medio n mojitoak hartzen utzi zituenenean jinetero ak agertu ziren. Gidek ezer egin ezin zutenez, bera ondoko
|
etxe
atari batean eseri zen. Ezagutzen zuen Lucrecia, Lulu lagunentzat, bi turistekin zegoen hizketan.
|
|
|
Damu zen, baina ez zekien nola aldatu egoera. Orduko, itzuli eta
|
etxe
atarira bidean zen, erantzunik espero gabe.
|
|
2023
|
|
|
Ezkaratzean sartzear nagoela, atea tupustean zabaldu eta norbait irten da barrutik. " Gabon" esan diodan arren, ez dit begiratu ere egin, eta purrustadaka urrutiratu da
|
etxe
ataritik, maletatxo bat eskuan. Erlojuari begiratu eta binaka igo ditut lehen solairurainoko eskailerak.
|
|
|
Eta basurdearena kontatu diet, eta begiak zabalik entzun dute nire kontakizuna. Eta konturatu naiz ametsetan ez dudala soilik hildako basurdea ikusi, konturatu naiz Londreseko kanpoaldean Edortak eta biok ikusitako hildako oreina ere agertu zaidala ametsetan, eta aita espetxetik itzuli eta hurrengo egunean
|
etxeko
atarian aurkitu genuen hildako katua ere bai. Eta konturatu naiz lagunek ez dakitela Edorta nor den, eta terreno horretan egondako azken aldia Londresetik itzuli nintzenean izan zela, eta kuadrilla guztiaren galdera asko erantzun behar izan nituela egun hartan, Londresen nola, non, norekin, zertan, baina ez nuela Edortaren izena aipatu ere egin.
|
|
|
Mundu osoan zehar ibili behar jakiteko izua gu ginela, kanibalak gu ginela, norbera izateko bestea jateko edo akabatzeko beharraren aldetik zuk ez duzu izan behar ni izan nadin. Hutsa, amildegia,
|
etxeko
atariaren aurrean zegoela.
|
|
|
Sekulako hotza egiten du
|
etxeko
atarian. Kamiseta hutsean da Ilona.
|
|
|
Eskua leihotik kendu du behingoz. Berandu arte geratu da
|
etxeko
atarian tarteka besoaz agurtuz. Hurrena laster itzuli eta hutsik egin gabe egingo diezuela bisita agindu diezun arren, bikotea berriz ikusiko ez duzula ongi bai ongi dakizu.
|