|
2004
|
|
|
—Jende berria dago Balantzategin —esan nion La Vacheri
|
etxeko
atarian eserita zeuden andre eta gizon batzuk seinalatuz. Tartean ez nuen inor ezagunik sumatzen.
|
|
|
Halere, ez nuen etsi eta, ardiak egiten duen bezala, nire burua entregatu; aldiz, bilaka jarraitu nuen, burdinazko hesiari tarteren bat aurkitu nahian. Hala,
|
etxe
atari bateraino iritsi nintzen, bertan zegoen ate erdi zabaldu bat aztertzeko asmoz edo; eta banindoan atea bultzatzera nire atzeko aldean ezten zorrotz baten zauria sentitu nuenean. Oinazez itsututa, jira eta kolpea tira nuen:
|
|
|
Eta begiak leiho hartan bezala, etxe inguruko hotsetan neuzkan belarriak: goiko salan ari zen piano diskoa entzuten nuen, teilatutik
|
etxe
atarira erortzen zen uraren txirraia entzuten nuen. Baina ni ez nintzen bakarra.
|
|
|
Egunak argitu eta ordu batzuetara, guardia guztiak bilduta zeuden
|
etxe
atarian. Nekatu eta gosetuak ziruditen, eta Antiaju Berdek berehalakoan eman behar zien erretiratzeko aginduaren zain.
|
|
2010
|
|
|
Kaleetan norbaitek oihu egin zuen aitak, Jean Calasek alegia, urkatu egingo zuela semea, biharamunean katolizismora konbertitu behar zuelako edo. Jende oldeak sinetsi egin zuen azalpen berri hura, eta
|
etxe
atariraino joan zen mendeku eske.
|
|
|
Bere
|
etxeko
ataritik bi bide irteten ziren: nagusia, gu geunden zubikoa, eta bestea, bidezidorra, ibaiaren ondotik Urtza aldera galtzen zena.
|
|
|
Mutila zaintzeko baimena eskatu zion Beatrizi. Hortxe egoten ginen denok,
|
etxe
atarian. Don Hipolito ere bai.
|
|
|
|
Etxe
atariko petrilean eserita zaindu nituen zaldiaren ehorzketaren azken egitekoak: Lubis, Opin eta osaba Juan bera palarekin lurra bota eta bota; Ubanbe burdinazko palankarekin lur hura zapaltzen; Pantxo eta Sebastian kopa esaten zitzaion saski bati heldu eta, iruditu zitzaidanez, hondarra garraiatzen.
|
|
|
Land Roverraren bozina
|
etxeko
atarian ari zen hoska, baina gelan bertan ari zela ematen zuen, ohearen eta armairuaren artean. Deiari isilune bat jarraitu zitzaion, eta handik minutu batzuetara pausoak sentitu nituen eskaileretan, bi lagunenak.
|
|
|
Haietako bat jauzi txikiak ematen hasi zen.
|
Etxeko
atarian, jauzirik eman gabe baina ile adatsa astinduz, Joseba dantzan ari zen. " Bere umorea eduki nahi nuke esan zuen Lubisek.
|
|
|
Izugarri deigarriak egiten zaizkio neska frantsesak. Etxera ekarriko ez banu, han geldituko litzateke uda bukatu arte." Adelaren
|
etxe
atarira iristean bereizi egin zen nigandik. " Segi zuk barrura, ni amarengana joango naiz memento batean." Erreka harriz harri zeharkatu eta bidera atera zen.
|
|
|
Moro astoa lagun zuela, goizero eramaten zien janaria basoan ari ziren zerrategiko langileei. Batzuetan,
|
etxeko
atariko petrilean esertzen nintzen, ea zerbait mugitzen zen. Baina ez.
|
|
|
Presaka atera nauk etxetik", esan zion txakurrari.
|
Etxe
atariraino jarraitu genuen. " Beste kontu bat ere zabaldu zuan —esan zidan orduan—, Pauli tiroa eman ziona Angel izan zela."" Nire aita?", esan nion.
|
|
|
Txakurra alboan jarri zitzaigun eserita, berak ere hizketaldian parte hartu nahi balu bezala. " Angelek esanda jakin nian zaldiari gertatutakoa —jarraitu zuen osabak Lubisen
|
etxe
atariko koska batean eseriz eta isilago hitz eginez. Sutan deitu zidaan Stonehamera.
|
|
|
Orain presa zeukaat", esan nion. Ez nuen Virginiaren
|
etxe
atarian luzatu nahi. Postala ate azpitik barruratu eta Urtzara abiatu nintzen errekaren ertzetik.
|
|
|
Egiaren momentua heldu zenean ere, bere
|
etxeko
atarian utzi nuen beste barik, zer gehiagorik egin nezakeen. Xaguzaharmusu bat eman zidan eta egongo ginela esan zuen, egoteko asmo zehatzik ez daukanaren aurpegiaz.
|
|
|
Irantzu dela-eta, bera lortzearren borrokan ari naiz berriro eta bistan da lehia honetan ez dudala azken hitzik esan erran, ez azken hatsik eman emon. Gainera oraintxe bertan Irantzu bera ikusten ari naiz nire
|
etxeko
atarian.
|
|
|
|
Etxeko
atarira ailegatzear nagoela topo egin dut Blanquitarekin. Duela hogeita hamar urte nire amarekin lanean aritu zen bulego berberean eta egun hirurogeita hamarretik gora dauzka, baina emakume guapa dago oraindik.
|
|
|
Pelho joan zen, baina ez zen itzultzen. Merkatua ez zen urrun eta ama
|
etxe
atarian egon zen zain. Zain eta zain egon zen, luzaroan, aspertu arte, semea itzultzen ez zela.
|
|
|
|
Etxeko
atariraino atera da Nasreddin, pegarra daramala, alta, egiten duen beroarekin, lan nekea da iturriraino joatea. Handik pasatzen den neskatila bati deitu eta, urketa joateko eskatu dio.
|
|
2011
|
|
|
Ea martiztarrak berdeak ote ziren nik galdetu, eta baietz, musker berdekoak zirela. Eta martiztarrei kopatxo bat whiski uzten ziela esan zidan,
|
etxeko
atarian, eta martiztarrek egunero hartzen zutela. Herriko ardiek JB izena dute, zioenez, Josetxo Berasategi baita herriko artzaina.
|
|
|
Istant batean, argi oldar handi batek erabat irentsi zuen iluntasuna. Nassimek
|
etxeko
atarira irten eta aurrean zituen mendiak begietsi zituen. Haien bestaldeko hirian jarriko zen abian haren obra berriari berariazko bizia emango zion makineria, aurreko idazlan guztiekin gertatu zen bezalaxe.
|
|
2012
|
|
|
Sakristia zaharrean heze usaina eta lore zimelduena nahasten ziren. Beste usain guztiak, soro ertzetako krabelin makatzena bezala baratzetako mimosena edo
|
etxe
atarietako arrosena —Britancourteko eta munduko lore eder guztiena—, elizaren murruen bestaldean geratzen ziren, eta mundua bera ere bai. Erretorea eta Chrysostome bakarrik zeuden zurezko santuen artean.
|
|
|
Azokara bidean berriro, nartzisoak eta mimosak ikusi genituen
|
etxe
atarietan, eta astotxo bat ere bai saskiak gazta berriz beteta oraindik Francis Jamesen garaietan bizi bagina bezalaxe.
|
|
|
Eskolara joateko tenorea. Gaxte batzuk zigarroa ezpainetan dute segituan,
|
etxeko
ataritik metro multxo bat urrundu ordukoz. Horiexek puskatu zioten eskaparatea azkeneko elurtean.
|
|
2013
|
|
|
Sarak istripua izan zuen.
|
Etxe
atariko mailadian irristatu, eskolara abiatzera gindoazela, eta kolpea hartu zuen buruan. Nahiko larria ematen zuen hasieran.
|
|
|
—Eibarko artzapez izendatu naute. Hoberik ez dute aurkitu, antza —esan zien Ramoni eta Leonari, hirurak
|
etxe
atariko mahats parraren azpian eserita zeudela. Gizon apala zen.
|
|
|
Corpus egunean
|
etxe
atarian osatzen genuen landare tapiza ekartzen zuen gogora konposizioak. Amak gure etxekoa ederrenetakoa izatea nahi izaten zuen, eta berarekin eramaten gintuen basora gaien bila.
|
|
|
Kankailua ordu laurden geroago igo zen.
|
Etxeko
atarian aparkatuta zeukan kamionetara joan zen zuzenean, eta maleta eta tramankuluak utzi zituen. Gauza bera egin zuen gazteak segidan.
|
|
|
Omen, omen eta omen. Baina hona orain hemen zer dagoen petrikiloaren
|
etxe
atarian, herritarrak zaurituta odoletan. Gazteak eta zaharrak, nerabeak eta helduak, gizonak eta emakumeak; denak igitaiez zaurituta odoletan.
|
|
2014
|
|
|
Udako gaua zen, izar eta ilargi. Gau aproposa, mendian zehar joan etorri bat egiteko edo
|
etxe
atarian solasean aritzeko; baina, horren ordez, bi gizon hil edo bizi ari ziren borrokan karlistek kanpamendu militar bihurtutako Lekunberriko kale nagusian. Une batez otu balitzaie egiazki zertan ari ziren, argitasun izpi bat izan balute don Karlosekin edo Maria Kristinarekin inolako zorrik ez zutela konprenitzeko, beren jeneral edo kapitainei ere ez zietela ezertxo ere zor, zor bakarra beren buruarekikoa, beren biziarekikoa zela, hartara, nola batak hala besteak borrokatzeari utzi eta, elkarrekin barre eginez, mugako bidea hartuko zuketen, beste herri baterantz, beste jende batengana, bizitza ulertzeko beste modu baten bila.
|
|
|
Baita ere elurra etzanda ikusten dut
|
etxeko
atarian herrietako historiak biharamunean berarekin joango dira. Telebistan politikoa ardailan ikusten dut jakinda bihar bera ere ez dela agertuko.
|
|
|
Gaur ez dago
|
etxeko
atarian elurrik jada ez bainago bera ikusteko.
|
|
|
Historiak arrazoi emango ziola egiaztatu baino lehen hil zen. Eseri zen
|
etxeko
atarian, etsaiaren hilotzaren zain, baina hil zenean, hain zuzen Gernikako bonbardaketaren urtemugan, Francori sei urtetako bizitza gelditzen zitzaion.
|
|
2015
|
|
|
Corpus egunean
|
etxe
atarian osatzen genuen landare tapiza ekartzen zuen gogora konposizioak. Amak gure etxekoa ederrenetakoa izatea nahi izaten zuen, eta berarekin eramaten gintuen basora gaien bila.
|
|
|
Pentsa dezagun zintzarrotsetan edota xaribarietan: norbait modu batera edo bestera nabarmentzen baldin bazen, ohiko bizimoduaren estandarretatik atereaz (herriko agure bat andre gazte batekin ezkontzen bazen, edo senarrak emaztea jotzen bazuen.), hantxe zuen zentsura
|
etxe
atarian. Pentsa dezagun elizaren erreprimitzeko moduetan ere.
|
|
|
Laguna eta biok korri egin genuen magnoliaren azpiraino, eta, ez hainbeste osabaren esanak jarraitzearren, baizik eta eguraldiak horretara bultzatzen zuelako, itzala ematen zigun zuhaitzaz hitz egiten hasi ginen. Magnoliak, eta bai halaber palmondoak, Ameriketan ibilitako jendearen
|
etxe
atari guztietan egoten zirela. Hor bakarrik, ez beste inon, eta zein ote zen joera horren arrazoia.
|
|
|
Bere horretan uztea eta handik joatea erabaki nuen, iraganeko uretan murgiltze hark ez nintzan nahi gabeko lekuetara eraman. Guztiarekin, ez nintzen arriskuaz osoro jabetu harik eta, minutu batzuk geroago, Lizarragaren
|
etxe
atariko zubiaren azpitik pasatu nintzen arte. Une horretan, nire eskumuturreko zunda Jesukristo
|
|
|
—Ez, geldirik daude,
|
etxe
atariren batean lotuta. Sinesten ahal didazu.
|
|
|
Errudun izaten hasi da;
|
etxeko
ataritik ni ikusi eta tiratu gabe hemen zutik egoten utzi nauen unetik errudun da. Maiatzaren haize beltz gainean nire begitartea marrazten utzi duen unetik.
|
|
|
Xoritan trebeen zirenak xoriak lepotik edota gerritik zintzilik zituztelarik agertzen ziren auzoan, antzinako buruzagi irabazleen ibilkera mantso eta harroarekin jaisten ziren menditik. Larunbat edo igande goiz batean hiru lau lagun azaldu ziren gure
|
etxeko
atarian, karabina bana eskuan, inork ez baitzuen traste haiek bizkarrean eramateko uhaleriarik. Aitak etxeko atea zabaldu eta mutil karabineroek nire izena ahoskatzerakoan irain sorta bat jaurti zien, bere onetik irtenda oihuka, suminduta.
|
|
|
Donostiara iritsi zirenean, hiria gurutzatu eta Antoniok Uzkudunen etxe aurrean geratu zuen automobila, Benta Berriko auzoan. Klaxona zenbait aldiz segidan jo ondoren, luze baino lehen azaldu ziren
|
etxeko
atarian Joakina, ama, eta Maria, arreba txikiena. Zenbait hilabete lehenago erosia zuen Uzkudunek etxe hori eta bi emakumeak ekarri zituen Errezildik bertan bizitzera, Gurutzeaga baserriaren arta anaietan zaharrenari utziz.
|
|
|
Ekaitza ez zen gertatu urakana bezain gaitza, baina Careneron itsasoak badiaren gaineko etxeak hondatu zituen; Jururun," El Gordo" ren
|
etxeko
ataria, oholak eta habeak badiaren erdian ikusten ahal ziren urgainean, eta Ñuñorenean ura belauneraino sartu zen.
|
|
2016
|
|
|
oihutu zion Kropotkiri entzungo zionetz dudatuz. Hesitik
|
etxe
atariraino 30 bat metro baitzeuden, bidatzur batek zeharkatzen zituenak.
|
|
|
Bertan zegoela uholdeak izan ziren han ere. Bidali zituzten soldaduak herrixka bat garbitzera, eta zioskunez, hantxe topatu zituen jendeak uraren maila jaitsi zenetik bi egun igarota,
|
etxeko
atarietan eserita nigarrez, laguntzera nor etorriko zitzaien zain. Legendetan heroiaren zain eserita itxaroten duen herri ezgaia bezala.
|
|
2017
|
|
|
Maitasunaren indarrak, Mikaela Zalduna mendetako lo gelditik esnarazi eta Pardalen gainean Tafallako
|
etxearen
atarira hurbildu da. Muxuen ahalmenak amazonen leinua sendotzeko biderik zuzenena direla jakitun.
|
|
|
Behatu gabe esertzearekin batean, baina, kolpez zurrundu da, ipur masailak hezetu dizkioten zipriztin lodiak direla eta. Bere erreakzio ozen furfuriatsua
|
etxe
atarian dagoen zakurraren belarrietaraino heldu da, eta honen zaunkei oihartzun egin diete auzoko baserrietako zakurrek ere, batak bertzearen ondoren eta gero eta urrunagotik, aienatu artio. Leoniren biraoek, alta, segida dute:
|
|
|
Ohartu orduko, han zen. Bere
|
etxeko
atarian. San Ignazio etorbidea, 8 Ateari bulka egin, eta bazekien irekita atzemanen zuela.
|
|
|
Zer gordea eta zer gurtua erakutsi ohi du lauburuak, eta
|
etxe
atarietan eta haltzarietan edo hilarrietan maiz agertu arren, Barandiaranek adierazi bezala, izen handiko pintoreek ez dute asko erabili. Hala ere, 1805ean F. Goyak Santa Kruzeko markesa margotu zuen.
|
|
|
Txori saldoa
|
etxe
atarian. Teilaturik teilatu.
|
|
|
Gero nor bere etxera joan zelakoan abiatu zela bera ere etxera, eta" apenas marcho para su casa de hacia la calleja de la casa Ytzala se vino dicho Descarga con otros tres compañerosy emprendio de nuevo a golpes". Itzaleko Jose Inazio Zabaleta maisua izan zen bestea, mandazainen istilu guziak bere
|
etxeko
atarian sumatu zituena, eta baita Jose Martin Otxotorena etxe barrenera sarrarazita, bada ez bada, atariko ateak itxi zituena ere. Baina, zein sarrera ote zen Itzaleko hori?
|
|
|
Ogueitabederatcigarrena. Debecatua guelditcen da trabajatcea
|
eche
atarietan edo calean erdian deus ere oficiotan edo industriatan, jarcea bancuac herreroenac edo zurguiñenac, edocin beste claseric.
|
|
2018
|
|
|
Bakardadearekin lotuta dago azeriei edo usoei jaten ematea, beraz. Añesen
|
etxe
ataritik irten, eta, espaloian, ogi papurrezko putzuak egoten dira; eta bere balkoia, uso kakaz gainezka.
|
|
|
Añesek gorroto du ondoko ataritik txandalean lau txakurrekin irteten den gizon bat. Ibiltzeko zailtasunak ditu, eta hormaren kontra kokatzen da bere eta Añesen
|
etxeko
atarien artean. Zigarroa piztu eta uhala askatzen du.
|
|
|
Hartaz guztiaz etsiturik, nagusi Del Prado
|
etxeko
ataritik zelai muinoetara so egoten zen eskuan godalet bat" Matusalem",* izurria bertaraino noiz iritsiko zain.
|
|
|
Mintzatzeko tonuak gehiago iradokitzen zuen erraten zuenak baino.
|
Etxeko
atarian, katedra batean xarririk, plazan jostan ari ziren haurrei begiratzen zien baina ikusi gabe, begirada urrunagora zihoakion; bazirudien garai bateko plaza eta haurrak zituela ikusten. Menturaz seme alabak zituen gogoan, abantxu guziak erdaldunak.
|
|
2019
|
|
|
Airea usaindu zuen etsirik, erne entzun zituen haizeak, irrintzi intziririk ba ote zekarten, ehun aldiz galdu zen artadietan barna. Hara eta honako joan etorrietan bidegabetu eta fortunatu zen bi egun luze luzetan, harik eta azkenean, berak ezin azaldu nola, behorra, kumea eta bera bizkar gainean lotan,
|
etxeko
atarian sartu ziren arte. Haur lo ibiltzaile baten antzera jaitsi zuten, eta tortxa erreko eta eske eta erreguak jasotako santu eta birjinak argitzen zituzten kikaretako olio mukietako kez beteriko saloitxora eraman.
|
|
|
" Paristik Ugartera itzuli nintzenean, ordea, ustekabe txar bat jaso nuen.
|
Etxeko
atarian zain neukan Julian. Igande gaueko bederatzietan.
|
|
|
" Goazen laborategia ikustera", esan nion. " Eliseori deituko diot, pasa dadila hemendik Land Roverrarekin." Rosalia azaldu zen bere
|
etxe
atarian. " Zer gertatzen da?", egin zuen oihu.
|
|
|
Botika usaina sentitu zuen aitaren
|
etxe
atarira hurbildu orduko, eta kalean geratu zen adi, zerbait entzuten ote zuen. Gogoan zeukan Basiliok haren aitaren hileta izan eta gero esandakoa:
|
|
|
Eliseori sotanaren usaina iritsi zitzaion. Argizariarena, eta harekin batera, izpi bat, aitaren
|
etxe
atarian sentitutako botikarena.
|
|
|
Gure
|
etxeko
atariraino gidatu nau lurrin goxoak, neure gozamenerako, eta Suzz leunki eragiten ari zen lapikoari zerion keak ia sudur punta erre dit gainean jarri natzaionean.
|
|
|
ESANAHIA. Tranpa, herrietan
|
etxeko
atari nagusiak goialdean izaten ohi duen leihatilari esaten zaio. Nonbait, berrikuntzaren bat ekarriko zuen tranpak eman bide zion izena etxeari eta honek gero auzoari.
|
|
2020
|
|
|
Aitak lan egiten zuen Aralar paper fabrikak eraikitako etxean jarri ginen bizitzen.
|
Etxe
atariaren aurrean frontoia zegoen eta jarraian plaza. Guk umetan egun guztia kalean egiten genuen, pilotan, futbolean, gordeketan, erreketan, txorro morro piko tallo ken edo beste edozertan.
|
|
2021
|
|
|
(Demonioaren jenioarekin agertu zaiguk
|
etxeko
atarian!)
|
|
2022
|
|
|
Ehiza garaia bukatzen zenean atzera ere adiskidetu egiten ziren eta
|
etxeko
atarian jarrita nahi zuen edonori kontatzen zizkioten ehiztari trebeen ibilerak. Gozo gozo, kontu kontari:
|
|
|
Tertulia haietan aitonak ondoan onartzen zuen iloba Martin, aintzat hartzen zuen, handia sentiarazten zuen, gizondua. Martinek aitona miresten zuen, are gehiago miretsi eguzkia ateratzerako
|
etxeko
atarian jarrita zozoek bere eskutik ogi bustia jaten ziotela ikusi zuenetik. Aitona bezalakoa izan nahi zuen.
|
|
2023
|
|
|
Azokara bidean berriro, nartzisoak eta mimosak ikusi genituen
|
etxe
atarietan, eta astotxo bat ere bai saskiak gazta berriz beteta, oraindik Francis Jammesen garaietan bizi bagina bezala.
|
|
|
Egun hartan bertan,
|
etxe
atarian, gertatutakoaz mintzatu nintzen, matxinadaz alegia, nire bizilagun errusiarrarekin. Bera zen, hain zuzen, Espainiako literaturako irakaslea unibertsitatean eta, beraz, Dartmoutheko neska mutilek Gongora eta gainerako barrokoengana sentitzen zuten atxikimenduaren erantzule zuzena.
|
|
|
Jose Manuel Soltxaga Otanok Lucky bat piztu du
|
etxeko
atarian bertan, ezpainetara eraman, aterkia ireki eta lantegi aldera abiatu da.
|
|
|
Eta, oraindik eguna argitu gabe ere, belarrak biltzea —San Juan belarrak— ohitura orokorra zen: lizar eta elorri zuri adarrak
|
etxeko
atarian jartzeko sute eta tximisten aurka, intsusa, hurritz, ereinotz, arrosak, gari buruak. tokian tokiko, sorta bat egiteko (ikus 7). San Juan sorta hori barnean, solibo batetik zintzilik edo sabaian uzten zuten.
|
|
|
Arratsaldean Antonio Inda mandazaina izan zen haren biktima Iraizotzen (N). Egun batzuk geroago, Indak, bere
|
etxeko
atarian zegoelarik, ezagutu zuen handik pasatzen zen Mitxeto. Jakina, honek moztu zuen Mitxetoren sei eguneko curriculum kriminala.
|
|
|
eguzkiaren sinboloa zen, izenak adierazten duen bezala, eta,
|
etxeko
atarian jarririk, haren propietate ber berak omen zituen. Izaki mota desberdin guztien ibiltzeko unea gaua zen, eguzkiak uxatzen eta debekatzen zuena, jakina.
|