|
2003
|
|
|
2 Urtebarri, barri barri: Urtearen lehendabiziko eguna,
|
etxeko
andren eguna. Eta aterik ate, mutiko neskatoak, taldeka, eskean.
|
|
2004
|
|
|
Eta aita sartu zen etxean, egunero moduan ordu horretan, eta jaka kendu eta Liviarengana joan zen. Gerezi bi hartu zituen, txorten eta guzti, eta belarritik zintzilikatu zituen, dindirriak bailiran, eta
|
etxetik
andre plantak egiten hasi zen, ibiltzean imintzio handiegiak eginez, belarrietako arrakada gorri eta goxo haiek bilin bolonka mugituz.
|
|
2008
|
|
|
behin, zerriki puska baten jabe zela, gero ustez azeri larru batez aberastuko zela, azkenean, hara non zen zerrikirik ez larrurik gabe! Bere zortea madarikatuz, lurrari ostikoka, biloei tiraka, erabat kezkatua zen
|
etxeko
andreari zer ote ba erranen zion.
|
|
2009
|
|
|
Domu Santu egunez eta herriko patroiaren egunean batzen ziren senideak, hau da, San Lorentzotan Jataben, baina Goieta auzoko hainbat
|
etxetan
Andra Mari ospatzen zuten elizaz Lemoiz diren etxeetan. Halakoetan, etxean jatorriz bertako kide direnak batzen ziren.
|
|
|
|
Etxea
andrearen ardurapekoa izan da. Baina ez da hori izan andrearen ardura bakarra.
|
|
|
|
Etxeonetako
andrea lekuonekoalabea
|
|
|
Ondoandratxu preparadea
|
etxeonetako
andria
|
|
2011
|
|
|
XXI. mendean berdintsu Estatu arteko muga inguruan bizi diren baserritarrentzat. Bat batean etorri zait burura, Berako Balkezeneko
|
etxeko
andreak errandako hura: " Gure ardiak harat hunatian ibiltzen dira.
|
|
2012
|
|
|
Kutxiloa okozpetik, papadatik sartu eta odolutsitu arte, ondo oratuta euki behar izaten zan.
|
Etxeko
andraren batek batzen eban dariola etorren odola galdaran edo hainbako ontziren baten, buzkantzak eta odolosteak egiteko. Denpora guztian eragin eta eragin egin behar izaten jakon odolari, gogortu ez eiten.
|
|
|
|
Etxeko
andrea da Juanita Zabalo() antzuolarra. Hauteskundeei buruz elkarrizketatua izateko proposamena onartuta," ondo egindako politika" interesatzen zaiola eta hauteskundeok bereziak izango direlakoan dagoela kontatu digu.
|
|
2013
|
|
|
lanbidea. % 74,9 lanean ari zen,% 13,9 erretiratuak ziren,% 6,8 ikasleak,% 2,8
|
etxeko
andre eta gizonak, eta gainerakoak langabetuak, errentadunak eta abar.
|
|
|
Sukaldeko eginbeharren mekanizazio maila eta gizarte edota familiaren egituraketa elkarri lotuak izan dira. Are gehiago, sukaldea zenbat eta automatizatuagoa izan, orduan eta otsein, zerbitzari edota
|
etxeko
andre gizon gutxiago behar izan dira. Kuriosoa da nola EHn ekoizten den Otsein marka elektrotresnari lotua izan den.
|
|
2014
|
|
|
Etxebizitza aukerak Bizitza normalizatua izan dezaten, pisuak eskaintzen zaizkie monitore eta
|
etxeko
andre baten laguntzarekin. Aretxabaletan dago pisu bat hamasei lagunentzako.
|
|
2015
|
|
|
Nik ikusi dudan gauzarik harrigarriena da; seinale txartzat izango nuen, baina uste dut pertsona askoren kontrakotasuna lehen izan zela, hor ingurukoei ez baitzitzaien ongi iruditzen fundazioa hemen izatea; eta horrela, ni gogorik gabe izan naiz etortzeko, Jaunak argi pixka bat eta konfiantza handiagoa eman arte. Uste dut, fundaturik dauden etxerik hoberenetakoa eta deboziorik handienetakoa izango dela; izan ere,
|
etxea
Andre Mariaren ermita baten ondoan, herriko tokirik hoberenean, erosi genuen, herri osoak eta eskualdeak debozio handia erakusten dioten tokian, eta kapituluak baimena eman du eliza honetara ematen duen burdin sarea izan dezagun, eta hori gauza handitzat da. Guztia egin du gotzainak, esan ere ezin baitaiteke egin zer zor dion Ordena honek eta zein ardura handia jartzen duen haren gauzetan.
|
|
2017
|
|
|
Baina egin ezan kontu Tom han dela. Eta nik haren
|
etxera
andrea eramateaz amorratzen dela, eta... eta...
|
|
|
Atzetik etorri da, gure jefa?. Mercedes ez delako nagusia, jefa baizik, hitz horrek bere baitan biltzen duen bromazko tonuarekin, gizonek tabernan, gure
|
etxean
andreak agintzen du, esaten dutenean sumatzen denaren antzekoa.
|
|
|
eta beste katu bat eramango du
|
etxera
andre jipoituak
|
|
2018
|
|
|
Izan ere, aski adierazgarria da Arburuak Gau lana liburuan biltzen duen aipua, Berako Balkezeneko
|
etxeko
andreak errana: " Gure ardiak harat hunatian ibiltzen dira.
|
|
|
Nagusiya ta
|
etxeko
andria
|
|
2019
|
|
|
Eta uzten duten gogoeta da ziurrenik Julia, Vicenta, Dolores… gehiago egon zirela, ez direla adibide isolatu eta bakanak, baina ez ditugula ezagutzen. Zergatik da iritsi zaigun errelatoa, duela gutxira arte emakume guztiak zirela
|
etxeko
andre. Ez, denak ez zeuden etxean gordeta, eta historia ez da zerbait lineala izan, garai aurrerakoiagoak eta atzerakoiagoak bizi izan ditugu, eta beti izan dira bestelako bizimodua eraman duten emakumeak.
|
|
|
Britainiako gabon kanta Erdi Arokoetan, gorostiaren eta huntzaren arteko norgehiagoka bat aipatzen da usu. Ez da heriotza piztuera borroka,
|
etxekoen arteko
andre gizonen borroka baino. Usadio aspaldiko batetik omen dator:
|
|
|
Mendebaldean, idealizazioa eta erotizazioa bereziki azpimarratuta egongo lirateke eta ezkontza eta maitemintzea bateratuta. Ezkontzaren historia aztertu duen Stephanie Coontz ek (2005) adierazi duenez, XX. mendeko 50 Mendebaldeko Europan eta Ipar Amerikan zabaldu zen ezkontzaren ideala (jardunaldi osoko
|
etxeko
andre/ gizon hornitzaile bikoteak osatua) salbuespena izan zen 150 urteetako prozesu luze batean, non ezkontza sentimentalizatu zen XIX. mendean, eta XX. mendean sexualizatu.
|
|
2020
|
|
|
Iruñeko Emakumeen
|
Etxeak
andreen sexualitatearen inguruan biharko antolatutako hitzaldi bat bertan behera utzi du udalak. Brecha orgásmica:
|
|
|
Gogor diskoan bertan: " Euskaldunak hiru gauza/ maite zitun antzina:/ osasuna, ardo zaharra/
|
etxean
andre fina". Andrea etxean eta euskalduna, gizona...
|
|
|
Bizkitartean, noizik behin, ilhundura zerbeit heldu zitzaion bihotzera, bere
|
etxek
andreen sorgin famaz orhoitzen zelarik, eta, orduan, ongi nahiko zukeen jakin, ama alaba hek sorginak othe ziren egiazki...
|
|
|
Hobeki eginen zuen gaizoak etxean egonik! Akelarren, bere bi
|
etxek
andreak lehen, sorginak oro gainerat ethorririk, zurrak hartu zituen, mila karrasien erdien. Eta, gero, lephoa eta bizkarra hausteko menean, izerditan, odoletan, Berho guzien azpitik, Hedoi guzien gainetik, oren bat eman zuen, berriz herrirat heltzeko...
|
|
|
Nire ama maite dut baina eztabaidatzen dugu ezin naizelako izan berak nahi duen hiriko
|
etxeko
andrea.
|
|
2021
|
|
|
Nire zuzendariak esan eustan neuk erabagiteko zer egin.
|
Etxean
andreari kontau neutsan, eta erabagi genduan hara joatea. Gogoan daukagu hilabetean zelango oporrak pasau genduzan Cadizen, apartamentu baten, GMCren kontura.
|
|
|
Eta bera lurretik Zerura ioan zanean, gelditu zan Mendiolan Riktrudis, ainbeste ondasunen iaube, ainbeste morroiren
|
etxeko
andre; baiña bakarrik! Erregiña bat legez zan, baiña erregiñ umezurtza!
|
|
|
Apal ondoa zan, illunabarra, damorrietarako orduan, eta Mendiolako
|
etxeko
andra gaztea damorriz betea gelditu zan, etxe aurreko zelai eta soloai begira. Eguzkia lurretik aldendu zan, eta bere atzetik itxi eban argitasun apurra baoian bere ondoren, Amaren atzetik umeak ioaten diran legez.
|
|
|
Barre egin genuen eta une batez isilik geratu ginen. Pareko
|
etxean
andre bat alfonbra astintzen, guri begira.
|
|
2022
|
|
|
Uxueri herriko jendea agertzen zitzaion laguntza eske. Egun batzuetan ez zen gaixorik agertzen, baina egunero izaten zituen ondoko merkatari eta artisau
|
etxeetako
andre gazteren bat eta alabak joaten zitzaizkion etxeko laboreak egitera, joste lanak gehien bat, baina baita saskiak nola egiten zituen ikustera edo besterik gabe gauza aunitzi buruz mintzatzera. Egun gehienetan herriko eta inguruko burdina merkataririk handienaren alaba txikiena, Maratxo, eta Luxana, errementari gazte baten emaztea han izaten ziren.
|
|
2023
|
|
|
Behin txarria ondo oratuta, mahaitxoaren ganean etxun eta ebagia egiten jakon kutxiloagaz saman eta odolustu. Ebagiaren azpian bat ipinten zan, odola batzeko; eta, baldera isuri ahala, eskuagaz eragiten eutsan
|
etxeko
andraren batek, gogortu ez eiten.
|
|
|
Aitona amonez galdegin dut lagunartean.
|
Etxeko
andreak ziren denon amonak. Batzuk, horrez gain, jostunak edo sukaldariak tabernaren batean.
|
|
|
Eskailerak eta etxeak garbitzea. Lan mota horietan aritzen zen emakume marokoar batek kontatu zidan, aspaldi, zenbait
|
etxetako
andreek nola umiliatzen dituzten langileak. Batzuek ez diete zoru garbigailua erabiltzen uzten.
|
|
|
10:30ean Lesakako Erraldoi eta Buruhandien konpartsaren kalejira; Harriondoa Kultur
|
Etxea
Andra Mari Zaharren Egoitza Plaza Zaharra.
|