|
2010
|
|
|
Interneten benetako arrakasta dutenak pertsona ederrak dira eta horren adierazle dira Victoria' s Secret
|
etxeko
aingeruak (9.990.000 fan baino gehiago dituzte), hamargarren postuan dagoen Megan Fox (18.629.120) edo bederatzigarrenean dagoen Vin Diesel (18.871.237).
|
|
|
komeni ere bai, jakina, errealitateak aurpegirik itsusiena erakusten digunean, akatsez josia, trebeak baikara beste aurpegi bat asmatzeko? edo neurri neurriko maskara bat jartzeko. Domingok fantasmak asmatzen zituen, eta nik aingeruak?, edertasuna eta akasgabetasuna ezaugarri dituena; prozesu hartan, baina, beti gelditzen zitzaidan kezka bat, hilda gero ere, inor ez zen Benjamin Mariaz mintzo, haren gorputzaz ez ezik, haren memoriaz ere ahaztu bagina bezala?, edo galdera bat, zergatik ez genuen
|
etxeko
aingerua bitartekari bezala erabiltzen, zeruarekiko harremanak lotzeko, eliz jendeak santuak, dohatsuak eta agurgarriak erabiltzen zituen moduan??, edo susmo bat, gauzak ikusten nituen bezalakoak ez ote ziren: puntu beltz bat nuen, beraz, nik marraztutako mapa psikologiko ezin zuriagoan, harik eta, egun batean, etxekook estalitako egia desestali nuen arte:
|
|
|
Gero, Benjamin Maria hil zenean, aita eta ama eta izeba eta Eliza Ama Santua aingeru bihurtu zela esaten hasi, eta nik, orduan ez, baina sinetsi egin nien, handik denbora batera: ...t asmatzeko... edo neurri neurriko maskara bat jartzeko —Domingok fantasmak asmatzen zituen, eta nik aingeruak—, edertasuna eta akasgabetasuna ezaugarri dituena; prozesu hartan, baina, beti gelditzen zitzaidan kezka bat —hilda gero ere, inor ez zen Benjamin Mariaz mintzo, haren gorputzaz ez ezik, haren memoriaz ere ahaztu bagina bezala—, edo galdera bat —zergatik ez genuen
|
etxeko
aingerua bitartekari bezala erabiltzen, zeruarekiko harremanak lotzeko, eliz jendeak santuak, dohatsuak eta agurgarriak erabiltzen zituen moduan? —, edo susmo bat, gauzak ikusten nituen bezalakoak ez ote ziren: puntu beltz bat nuen, beraz, nik marraztutako mapa psikologiko ezin zuriagoan, harik eta, egun batean, etxekook estalitako egia desestali nuen arte:
|
|
2014
|
|
|
Emakume batek egin behar duen lehenbiziko gauza
|
etxeko
aingerua hiltzea da. Hala esan zuen Virginia Woolfek 1931n emakume profesionalen aurrean emandako hitzaldian.
|
|
2015
|
|
|
Emakumeen lanbideak edo Etxeko Aingerua hiltzea testuan aldiz, emakume idazlea izateari buruzko hausnarketa dugu, idazle nola bihurtu zen kontatzen digu eta hori lortzeko zer egin behar den:
|
etxeko
aingerua hil (emakumeek bete beharreko rol femenino tradizionala) eta emakumeen pasio eta gorputzez hitz egitera ausartu. Hortaz," irudimena inkontzientearen sakonean urperatuta" libre arakatzen utzi eta" aurreiritzi asko gainditu" behar ditu emakume idazleak.
|
|
|
Garai hartakoa da Charlotte Perkins idazlearen Hormako paper horia (1892) kontakizun autobiografikoa:
|
etxeko
aingeru izan behar zuena depresioak jo eta giltzapetu egingo dute.
|
|
|
|
Etxeko
aingeru eta emakume zoroaren ostetik femme fatale a eta «emakume berria» etorri ziren, XIX. mendearen amaieran eta XX.aren hasieran. Lehena, Saderen tradizional libertinotik ekarria, bigarrena sufragismoaren alaba.
|
|
|
Ikusi dugun bezala, jatorrizko aldaeran ematen den amaren irudikapena guztiz da klasikoa Rousseauren ereduaren eta
|
etxeko
aingeruaren ildoan. GPn, ordea, alde batetik balirudike amaren irudiaren dramatismoari indarra kendu nahi izatea azken hiru lerroen bidez; hala eta guztiz ere, izenburuak, «Presoen amak», are eta isiltzenago du poema honetako protagonista den ama, haren balizko ahotsa preso guztien amenarekin berdinduz.
|
|
2016
|
|
|
Beste lan batzuk ere geratu ziren Decrepten karpetan, Colinek musikatu gabe: Eginbidia, hiru ekintzetako lana, Urkixori igorri gutunean aipatzen zuena," une etude depetits bourgeois, commerçants, militaires, pretres"; hiru ekintzaduna zen Mandozaña; halaber hiru ekintzetakoa zen Etxezahar; Alaba, bukatu gabeko drama ekintza batean; edota
|
Etxeko
aingerua, bi ekintzadun lan bukatu gabea.
|
|
2017
|
|
|
Igaro bat pasatu da. Gure
|
etxean
aingeruari gotzon esaten diogu.
|
|
|
Arazotsua, lohia edo erdeinagarria den fantasiaren bat bururatzen bazaigu, ezabatu egiten dugu. Neskatila eredugarriak gara,
|
etxeko
aingeruak eta ama onak, bestearen ongizaterako eginak, ez geure barruko muinetan usnaka ibiltzeko. Geure alderdi basatia ezagutu ez dezagun formateatu gaituzte.
|
|
|
Emakume idazle baten lehen betebeharra
|
etxeko
aingerua hiltzea da.
|
|
2018
|
|
|
|
etxeko
aingerua hiltzea da.
|
|
2019
|
|
|
Catherine ama eta Catherine alaba izaera bizi eta askeko emakumeak dira; bata komeni denarekin ezkonduko da (Edgar) maite duena aldean utziz (Heathcliff), eta besteak rol femeninoa beteko du bere lehengusu gaixoarekin ezkonduz eta hil arte zainduz: kritika feministaren" ganbarako zoroa" eta"
|
etxeko
aingerua". Genero arauak gainditzean jaso dute zigorra (zoramena, bazterketa, heriotza) edo bete dituztenean ideal espiritual bihurtu dira (haien desio eta gorputzari muzin eginez).
|
|
|
Ukaezina da literaturan behar beharrezkoa zela amatasun eredugarria, diabeteseraino azukreztatua eta lañoa ezeztatuko zuten diskurtsoak sortzea, literatura osoa baitago amantala jantzita eta leihotik begira zaintzeko eta emateko prest dauden amez lepo, baita euskaraz idatzitakoa ere. Haatik,
|
etxeko
aingeruen kontra femme fatale aren mitoa berreskuratzea bezain dudagarria iruditzen zait mum fatale arena haizatzea.
|
|
2020
|
|
|
“Emazte ona izateko jarraibideak”. Xeheki azaltzen zituen
|
etxeko
aingeruaren egitekoak: senarra lanetik etxera etortzerako afaria prest izatea, hura esnatu aurretik etxean kafe usaina zabaltzea, egunkaria mahai gainean eta lan jantzia irteeran pronto edukitzea… Diseño del figurín izeneko liburu bat ere bazen:
|
|
2021
|
|
|
Ikusi besterik ez dago literatur tradizioan nola egiten zaion erreferentzia emakumeari:
|
etxeko
aingeru, gerlarien babesleku, pasiboa, sentibera, arraia, diskretua, eta halakoa ez denean, femme fatale gisa irudikatua. Hori dela eta, Hermosillak dio emakumeek borroka luze bat egin behar izan dutela estereotipo negatibo hauei guztiei aurre egin eta gizonek definitutako horretatik ihes egiteko (2011:
|
|
2022
|
|
|
Estereotipoen aurka egiten du: haurduna ez da
|
etxeko
aingerua, pertsona hauskorra, metroan jesarlekua laga behar zaiona. Kontuz gero!
|
|
|
Gure belaunaldiak bi ispilu izan ditu:
|
etxeko
aingeruak edo superwomanak. Hauen artean gehienak bigarrenarekin gelditzen dira.
|
|
|
Aitak ezin ziren paritoriora sartu.
|
Etxeko
aingeruaren arketipoaren kontra eraiki zuen bere amatasuna: " Garai hartan, zalantzan jartzen zen ama den emakume batek lanean berdin errendituko ote zuen.
|
|
|
Amorrutik maitasunera, maitasunetik amorrura etengabe saltoka. Berez zaila bada intentsitate emozional hori kudeatzea, are zailagoa da
|
etxeko
aingeruaren arketipoa buruan dugunean.
|
|
|
" Amatxook izatea, mantra patriarkalak agintzen duen bezala, eta lan merkatuan arrakasta izatea edo bizirautea". Gauza asko aldatu dira, baina
|
etxeko
aingeruaren eta superwomanaren arketipoek zedarritzen dute oraindik ere amon esperientzia: " Badirudi merkatuaren menpe dagoen amatasun neoliberalaren edo sakrifikatutako amatasun patriarkalaren artean aukeratu behar dugula", gaineratu du Vivasek.
|
|
|
Ausardiaz aurkeztu eta babestu zituen bere ikuspuntuak, eta ausardiaren balioa da, hain zuzen ere, Yolanda Barriosek nabarmendu nahi izan zuena bere aurkezpenean. Bukatzeko,
|
etxeko
aingeruaz hausnarrarazten duen Woolfen ikuspegi apurtzailea ekarri zigun Iratxe Retolazak. Literaturgile izanda ere, pentsamendu filosofiko konplexua garatzen du bere lanetan, besteak beste, identitateaz, memoriaz, denboraren igarotzeaz eta giza pertzepzioen eta pentsamenduen jarioaz.
|
|
2023
|
|
|
Abortu autoinduzituaren susmoa hauspotzeaz gain, emakume marroiak berez ama txarrak zirela iradokitzen zen, eta joera zutela beren haurrak abandonatu edo are hiltzeko ere. Koloreko amei buruzko halako usteek bere horretan diraute gaur egun ere, matriarka zuriaren"
|
etxeko
aingerua" viktoriar arketipoari kontrajarrita. AEBn, ama beltzak" crack amak" gisa sailkatu izan dira hainbat hamarkadatan.
|