|
2007
|
|
|
Orduan, lurrun makinen bidez energia mekanikoa lortzeko erabiltzen zuten; eta, XIX. mendearen hasieran, baita hiriak argiztatzeko gasa ateratzeko ere. Gero, elektrizitatearen aroa
|
etorri
zen, eta ikatzaren erabilera aldatu egin zen: elektrizitatea sortzeko erabiltzen hasi ziren.
|
|
|
Litekeena da nanoteknologiaren eskutik iraultza
|
etortzea
informatikan. Artxibokoa
|
|
|
Famous en ondotik, ozeano hondoa esploratzeko espedizio gehiago
|
etorri
ziren. Itsaspekoaz gain, itsasontzi zulatzailea ere erabili zuten esplorazio haietan.
|
|
|
Esaterako, duela urte batzuetatik, hankatik erauzitako zelula amak erabiltzen dira bihotza sendatzeko. Egun, teknika hori bera emaitza oraindik ere itxaropentsuagoekin
|
datorrela
esan liteke.
|
|
|
Urtero bezala, azaroarekin batera
|
dator
Zientzia eta Teknologiaren Astea. Hainbat egunez, arlo horretan interesa duena asetzeko eta, agian, ez duenaren jakin mina pizteko hitzaldiak, erakusketak, jardunaldiak, lehiaketak eta abar egingo dira mundu guztiko hirietan.
|
|
|
Dirudienez, ideiaren proposamena Peruko ordezkariaren eskutik
|
etorri
zen; eta gainerako herrietako ordezkariek gogo onez hartu zuten, oinarrizko elikagaietako bat baita: arrozaren, gariaren eta artoaren atzetik, munduan gehien kontsumitzen den janaria da.
|
|
|
arrozaren, gariaren eta artoaren atzetik, munduan gehien kontsumitzen den janaria da. Bestalde, ez da harritzekoa proposamena Perutik
|
etortzea
; izan ere, zantzu guztien arabera, Titikaka aintziraren arroan etxekotu zen patata, Peru eta Boliviako goi lautadan.
|
|
|
Etekin handiena Zeelanda Berrian ateratzen diote (hektareako 50 tona), nahiz eta ez izan ekoizle handia. Atzetik, beste herrialde industrializatu batzuk
|
datoz
: AEB eta Europako Batasuna.
|
|
|
Arrain izoztuz betetako kontainerrak garraiatzen ditu Ipar Ameriketara. Handik bi astera itzuli, eta bidaia berbera egiten du, urtea joan eta urtea
|
etorri
. Ipar Atlantikoan itsasontzi ibilbide iparraldekoena hartzen du, eta, udaberri betean egon arren, Labradorko Lasterrak hegoalderantz eramaten dituen icebergak saihestu behar izaten ditu.
|
|
|
2005eko uztailean Science aldizkarian argitaratu zen artikulu batean, Tim Barnett ek eta haren lankideek erakutsi zuten azken 40 urteetan ozeanoetan behatutako berotzeko joera ezin dela azaldu aldakortasun naturalaren bidez; aitzitik, joera horrek argi eta garbi bat egiten zuen gizakiak kliman duen eragina kontuan hartzen duten klima iragarpenekin. Hala ere, aurkikuntza hori ez
|
zetorren
bat beste leku batzuetan egindako neurketekin.
|
|
|
I. A.: Zurekin bat
|
nator
. Lege hau onuragarria da ikerketarako:
|
|
|
María Vivanco bat
|
etorri
zen gogoeta horrekin eta biei ere egokia iruditu zitzaien horrekin amaitzea.
|
|
|
Baina lehertu egin zen. Horren ostean
|
etorri
zen Explorer, Sputnik baino bi hilabete geroago.
|
|
|
Alabaina, datazioa ez
|
dator
bat eredu klimatikoek iradokitzen dutenarekin. Izan ere, duela 450.000 urtetik hona ez dago landareen aztarnarik; horren arabera, badirudi ordutik izotzaren pean egon dela inguru hura.
|
|
|
Oso egonkorrak ziren, eta planeta guztiko atmosferan neur zitezkeen. Egoera horren aurrean, Sherry Rowland nire kideari eta bioi galdera bat
|
etorri
zitzaigun burura: zer egin genezakeen konposatu horiek atmosferatik desagerrarazteko?
|
|
|
Mineralogoek sukzinita deitzen diote, eta C 10 H 16 O formulaz ezagutzen dute. Anbar hitza arabieratik
|
dator
, eta itsasoan flotatzen duena esan nahi du.
|
|
|
Ikatzak eta petrolioak bezalaxe, anbarak jatorri biologikoa du. Zuhaitzen erretxinatik
|
dator
. Zaurituz gero, erretxina jariatzen dute koniferoek.
|
|
|
Aeronautikaz edo hegazkinez hitz egiten dugunean, burura lehenengo
|
datozkigunak
Boeing eta Airbusen irudiak izango dira, seguru asko. Haiek ikusten dira gehien, eta ez handienak direlako bakarrik.
|
|
|
Metodo horren bitartez, ez dute aurrerapen asko iragarri, baizik eta gizarteak teknologiarekiko duen jarrera bera. Gero,
|
etor
daitezela aurrerapenak!
|
|
|
Zuhaitzaren enborrean eragindako zauri modukoak dira. Hain zuzen, jario horietatik
|
datorkio
izena gaixotasunari: txankro erretxinaduna.
|
|
|
Irrati seinaleak argiaren abiaduran mugitzen direnez, kargatutako partikulak baino lehenago iristen dira Lurrera. Beraz, horiek detektatuta, badakite atzetik ekaitz magnetikoa
|
datorrela
.
|
|
|
Tximeleta espezie batzuek ordu edo egun batzuk behar izaten dituzte ugalketarako prest egoteko, baina beste batzuk krisalidatik irten orduko ugaltzen dira. Normalean, arrak izaten dira krisalidatik ateratzen lehenengoak; handik lasterrera emeak
|
datoz
. Ar batek eme bat sumatzen badu krisalidatik ateratzeko zorian, zain geratzen da batzuetan:
|
|
|
Gainera, ATryn baimendu eta bi aste geroago, Pharming konpainiak untxi transgenikoen bidez sortutako antiinflamatorio bat merkaturatzeko baimena eman zuen EMEAk. zen horren atzetik beste batzuk ere
|
etorriko
zirela.
|
|
|
Mundu osoan dago geruza hori, baina toki gutxitan ageri da Bizkaiko, Gipuzkoako eta Lapurdiko kostan agertzen den gisara. Mundu osoko geologoak
|
etorri
ohi dira marra fin eta zurixka hori ikusteagatik.
|
|
|
Kretazeo eta Tertziario garaien arteko arroketan, ordea, iridio kontzentrazio handia duen geruza fin bat azaltzen da. Teoria baten arabera, iridio hori espaziotik
|
dator
, meteorito batek ekarria da. Ideia horren arabera, garai hartan, duela 65 milioi urte, meteorito handi batek Lurra jo zuen, eta, talkaren ondorioz, hauts ugari askatu zen atmosferara.
|
|
|
Lehenengo ustiaketa haiek ez omen ziren oso handiak. Almadenen garairik onenak
|
etortzeko
zeuden; merkurio meategien loraldi handiena Amerikaren konkistaren ondotik etorri zen. XVI. mendearen erdialdean, mineraletik zilarra erauzteko metodo berritzaile bat asmatu zuten:
|
|
|
Lehenengo ustiaketa haiek ez omen ziren oso handiak. Almadenen garairik onenak etortzeko zeuden; merkurio meategien loraldi handiena Amerikaren konkistaren ondotik
|
etorri
zen. XVI. mendearen erdialdean, mineraletik zilarra erauzteko metodo berritzaile bat asmatu zuten:
|
|
|
Latinoek izen grekoa bereganatu zuten, eta hidrargirium deitzen zioten. Hain zuzen ere, hortik
|
dator
merkurio elementuaren ikurra: Hg.
|
|
|
Azken datuak 2005ekok dira, eta urte hartan 3,27 milioi tona atera ziren mundu osoko meategietan, aurreko urtean baino% 5 gehiago. Berun meatzeak hogeita hemezortzi herrialdetan dauden arren, seitan ateratzen dute guztiaren% 82 Txina da ekoizlerik handiena(% 30), eta atzetik Australia(% 23), AEB (%13), Peru(% 10), Mexiko(% 4) eta Kanada(% 2)
|
datoz
.
|
|
|
Berun intoxikazioak Erromatar Inperioaren gainbeheran izan zuen eragina ikertu du Michigango Unibertsitateko Jerome Nriagu zientzialariak, eta, haren kalkuluen arabera, goi mailako erromatarrek hartzen zuten berunaren% 60 ardotik
|
zetorren
. Zenbat ardo hartzen zuten kontuan hartuta, aberatsek egunean 250 mg berun hartzen zuten.
|
|
|
XX. mendearen hasieran Japoniako Toyama prefekturan kadmioarekin jende ugari pozoitu zenean agertu zen, lehenengoz. Izena, bizkar-hezurreko eta artikulazioetako oinazeek eragindako min oihu japoniarretik
|
dator
.
|
|
|
NiCd baterien arrakasta XX. mendearen erditik aurrera
|
etorri
zen, eta, bereziki, 90 hamarkadatik aurrera, berriz kargatzeko pilekin. Hamarkada haren amaieran, mila milioi eta erdi pila eta bateria ekoizten ziren urtean.
|
|
|
Gainera, kadmioak eragindako kutsaduran zerikusi handiagoa dute azken produktu horiek. Ikerketa baten arabera, gizakiongana iristen den kadmioaren% 40 fosfato ongarrien erabileratik
|
dator
, eta% 20 erregaietatik. Kadmioarekin egiten diren produktuek% 2,5eko ekarpena egiten dute, zementu ekoizpenak adina.
|
|
|
Waldemar Jungnerr suediarrak asmatu zuen 1899an. Dena den, pila haren arrakasta geroago
|
etorri
zen, eta, garai hartan, batez ere altzairua korrosiotik babesteko estalgarri gisa erabili zen kadmioa.
|
|
|
Astronomoek formula hori erabili dute, besteak beste, galaxien mugimendua kalkulatzeko. Baina kalkulatutakoa eta neurtutakoa ez
|
datoz
bat. Galaxiek masa handiagoa izan lukete Newtonen grabitazio indarraren arabera mugitzeko.
|
|
|
Gasteizko Biotechnology Institute k garatutako lanetan, jomuga horri erantzun egoki bat ematea ez da erraza izan. Urte askotako lanaren ondoren, hazkuntza faktoreen ahalmen biologikoak laguntzaile gisa erabiltzea bururatu zitzaigun, eta bide horretatik
|
etorri
da arrakasta.
|
|
|
Hortaz, ziklo klimatikoa azter daiteke geruzei erreparatuta. Itxura batean, Zumaiako arroken txandakatzea bat
|
dator
Milankovitchen teoriarekin.
|
|
|
Horren ondorioz, harea isuriak areagotu egin ziren, bai neurriz eta bai maiztasunez. Hala, Algorriko turbiditetan neurtutako paleokorronteak ekialdetik
|
datoz
kasu gehienetan.
|
|
|
Fosilei dagokienez, nabarmentzekoa da amoniteak desagertu egiten direla erregistrotik, eta baita foraminifero planktoniko eta karekizko nanofosil gehienak ere. Zehazki, foraminiferoen kopurua% 99 gutxitzen da, eta dibertsitatea,% 54; nanofosilen kopurua, berriz,% 85 gutxitzen da, eta dibertsitatea,% 25 Iraungitze hori bat
|
dator
dinosauroenarekin.
|
|
|
Flysch. Hitza ezaguna da, eta askori Zumaiako labarrak
|
etortzen
zaizkie burura hura entzundakoan. Baina, berez, ez da Zumaiako berezitasun bat, askoz ere orokorragoa da.
|
|
|
Hala, kolore jakin bateko laserrak aurrez aurre
|
datozkion
atomo azkarrenei bakarrik eragingo die, eta ez motelagoei edo norabide egokian ez doazenei. Atomoak moteldu ahala, laserraren uhin luzera txikitu da, atomoak gehiago moteltzeko.
|
|
|
Betiko galdera
|
dator
orain: zein da egunean edan beharreko kantitatea?
|
|
|
Basque Research web guneak Euskal Herriko ikerketa, garapen eta berrikuntzaren erakusleiho izatea du helburu, eta, hain zuzen ere, I+G+B hirukotetik berrikuntza hitzak ekarri gaitu hona oraingoan. Baina ez
|
gatoz
euskal berrikuntzaz hitz egitera, Basque Research en egin ditugun berrikuntzez aritzera baizik.
|
|
|
Gizaki modernoa duela 58.000 urte inguru Afrikatik atera zenean, tresnak eta armak ez ezik, Helicobacter pylori bakterioa ere eraman zuen berekin. Nature aldizkarian argitaratutako lan batean, bakterioaren hedapena eta eboluzioa aztertu dute, eta ondorioztatu dute datuak bat
|
datozela
Out of Africa edo Afrikatik kanpora teoriarekin. Bi hitzetan, gaur egungo gizakia Afrika ekialdetik atera eta hedatutako giza taldeen ondorengoa dela esaten du teoria horrek.
|
|
|
Gero, abstrakzioaren arloa dago. Eta bitxia da, baina bata bestearen atzetik
|
dator
. Hori badakigu matematikariok eta zientzialariok, eta horrela da:
|
|
|
Horiek, ordea, ongi kokatu behar dira, uretara eroritako animaliak estualdi horretan aurkitzeko gai izan daitezen. Ihesbideak korrontearen norabidean ezartzea komeni da, goitik behera
|
datozen
animaliek errazago aurki ditzaten. Halaber, ihesbide horietako zoruak lakarra behar luke irten nahi duten animaliek irrist egin ez dezaten.
|
|
|
Besteak beste, fauna asko hiltzen zuen Zumarrestako ubideetako bat alanbre sarez ixten hasiak ziren 2006an, eta animalientzako ihesbideak jarri zituzten Rezolako ubideetan.
|
Datozen
urteetan ikusi ahal izanen da hartzen ari diren neurrien baliagarritasuna, baina, nolanahi ere, ikertzen eta neurri hobeak hartzen jarraitu da, arazo hau gero eta txikiagoa izan dadin.
|
|
|
K. o. VIII. mendearen erdialdera izan zuten goraldia, eta, hamarkada batzuetan, gainbehera
|
etorri
eta desagertu egin ziren, bai bata eta bai bestea. Teoria berri batek dio litekeena dela mundu osoaren ipar hemisferioko tropikoetan gertatu zen lehorraldi bat izatea gainbeheraren eragileetako bat.
|
|
|
Hori baino lehen, baina, badaude saguak infektatuta daudela ohartarazten duten hainbat jokabide; adibidez, infektatu eta zortzi astera, saguek objektu ezagunak ezagutzeko gaitasuna galtzen dute. Ikertzaileek frogatu dutenez, garai horretan prioi eraldatuen ekoizpena galarazten bada, nerbio sisteman sortutako kalteak sendatu egiten dira, eta saguak bere onera
|
etortzen
dira.
|
|
|
Nolanahi ere, aditu guztiak ez
|
datoz
bat teoriarekin. Batzuen iritziz, tximinoak ez dira hain garbi egoten, ezta laborategian ere, eta litekeena da haien immunitate sistema ez izatea pertsonena bezalakoa, eta bestelako erreakzioak izatea (kasu honetan, apalagoa).
|
|
|
Grabitatea buruhauste handia da fisikarientzat. Edonorentzat begi bistakoa den indar hori oso ondo azaldu zuen Einsteinek erlatibitatearen teoria orokorrean, baina ez
|
dator
bat mekanika
|
|
|
Grabitatea buruhauste handia da fisikarientzat. Edonorentzat begi bistakoa den indar hori oso ondo azaldu zuen Einsteinek erlatibitatearen teoria orokorrean, baina ez
|
dator
bat mekanika kuantikoarekin. Hor dago koska.
|
|
|
Infekzio kopurua ez da berdina izaten gorputz atal guztietan, eta arriskua ere ez da berdina ospitaleko unitate guztietan. Oso infekzio gutxi gertatzen dira amak umea izatera
|
etortzen
diren unitateetan, esaterako. Izan ere horrelakoetan pertsonak osasuntsu daude.
|
|
|
Estatubatuarrek, aldiz, joan
|
etorriko
bidaiak egiteko transbordadore espazialak erabiltzen dituzte. Koheteak ez bezala, neurri batean behintzat berrerabilgarriak dira.
|
|
|
Okerra dago, bizitako ia mende baten zama darama gainean, begiak lausotzen hasiak ditu. Hasieran fidakaitz agertu da bisitan
|
etorri
zaion kalekumearen aurrean, baina haren jakin minak piztu egin du, antza, eta gazte denborako kontuak burura etortzen zaizkion heinean bizkortu egin da; eta mihia dantzan hasi da, gaztetan bezain arin.
|
|
|
Okerra dago, bizitako ia mende baten zama darama gainean, begiak lausotzen hasiak ditu. Hasieran fidakaitz agertu da bisitan etorri zaion kalekumearen aurrean, baina haren jakin minak piztu egin du, antza, eta gazte denborako kontuak burura
|
etortzen
zaizkion heinean bizkortu egin da; eta mihia dantzan hasi da, gaztetan bezain arin.
|
|
|
Besteak beste, tradizionalki erabiltzen zituzten sendabelarrak eta landare jangarriak identifikatu zituzten; eta erabileraren tradizioa noizkoa zen jakiteko (gutxi gorabehera bada ere), herri hark landareei ematen zizkien izenak Greziako hainbat herritan ematen zizkietenekin alderatu zituzten. Batzuk bat
|
zetozen
. Ondorioa:
|
|
|
Bada, antzeko ikerketak egitekotan dira orain Euskal Herrian. Heinrichen lantaldeko etnobotanikari bat, Rocio Alarcon, Arabaren hegoaldeko tradizioak ikertzera
|
etorriko
da. Izki inguruan ibiliko da, hango jendeari elkarrizketak egiten, landareen laginak hartzen, analisi farmakologiko eta toxikologikoak egiten eta abar.
|
|
|
Antidepresibo hura monoamino oxidasaren inhibitzaile bat zen, eta atzetik
|
etorri
ziren antidepresiboek ere estrategia bera erabiltzen zuten; hau da, garuneko noradrenalina eta serotonina neurotransmisoreen maila erregulatzen zuten. Lehenengo antidepresibo haien estrategia biokimikoa ezagututa, garbi geratu zen depresioa buruko gaitz bat zela, eta konturatu ziren neurotransmisoreak tarteko zirenez, oinarrian garuneko neuronen arteko konexioen gutxitze bat zegoela.
|
|
|
Imipraminaren haritik
|
etorri
ziren talde bereko antidepresiboak aurrekoak baino eraginkorragoak ziren, baina albo ondorio ezatseginak zituzten (ahoa lehortu, bista lausotu, burua moteldu...); eta bai haiek eta bai hauek arriskutsuak ziren gaixoak dosi handietan hartuz gero edo beste botika batzuekin nahasiz gero; eta kontuan izanda depresioa duten gaixo batzuek beren burua hiltzeko burutazioak izaten dituztela, garrantzi han...
|
|
|
Asmo horrekin, serotonina berrartzearen inhibitzaileak
|
etorri
ziren. Horiek ere neurotransmisoreak (serotonina kasu honetan) maila egokian izaten laguntzen zuten.
|
|
|
Horiek ere neurotransmisoreak (serotonina kasu honetan) maila egokian izaten laguntzen zuten. Lehenengoa zimelidina izan zen, eta haren ondotik
|
etorri
ziren fluoxetina (Prozac izenez ezagunagoa), paroxetina eta gainerakoak.
|
|
|
Horiek dira gaur egun gehien erabiltzen diren antidepresiboak (horiek eta bide beretik
|
etorri
diren beste inhibitzaile batzuk: noradrenalinaren berrartzearenak eta bienak, hau da serotonina eta noradrenalinarenak).
|
|
|
Kasu batzuetan, estresarekin lotuta dagoela ikusi dute. Estres egoera baten ondoren, batzuetan, depresioa
|
datorrela
konturatu dira. Estres egoera hori larria izan liteke (laneko jazarpena, etxe barruko biolentzia, senitarteko baten heriotza...), baina ez dauka zertan hala izan.
|
|
|
Eta, ordurako, ia hogei urte paseak ziren, 1893an kakahuete olioa erabiliz diesel motorraren lehen prototipoa martxan jarri zuenetik. Gero gasolioak kakahuete olioari lekua kendu bazion ere, azken urteotan, badirudi berriz ere bueltan
|
datozela
landare olioak, gure autoak bultzatzera.
|
|
|
Hauts horrek lurzorua aberasten duten mineral eta nutrienteak dauzka, eta horiek gabe Amazonia bera bihurtuko litzateke basamortu umel. Amazoniara iristen den hautsaren erdia Saharako toki jakin batetik
|
datorrela
frogatu dute lehen aldiz: Bodélé sakonunetik; sakonune hori basamortuaren %1 ere ez da.
|
|
|
Hautsaren garraiorako faktore garrantzitsuena haizearen abiadura omen da. Bodélé sakonunera iristeko, Tibesti eta Ennedi mendien arteko bailaran zehar
|
datozen
Harmattan haizeek kono itxurako pasabide estu batetik pasatu behar dute, eta pasabide horrek, lenteak argiarekin lez, haizea indartu eta bizkortu egiten du Bodélérantz.
|
|
|
Haurraren sexua aukeratzeko teknika in vitro ernalkuntzaren ondotik
|
etorri
da. In vitro ernalkuntza 70eko hamarkadaren amaieran garatu zen.
|
|
|
Gaztelaniaz eta euskaraz egingo du ahots sintesia, unean uneko ingurune eta beharren arabera erabiltzaileek hizkuntza batean edo bestean mintzatzeko aukera izan dezaten. Eta ahots tonu desberdinak erabiltzeko aukera ere izango da; hala, erabiltzaileak bere nortasunaren arabera (sexua, adina...) egokien
|
datorkiona
hautatu ahal izango du.
|
|
|
lepoaren alde bateko muskuluei erasaten die, eta burua alde batera edo bestera okertuta geratzen da. Horren ondoren
|
dator
betazaletakoa: betazaletako bat nahi gabe itxi egiten da, eta gerta daiteke beti hala geratzea, baita bi begiak itxita gelditzea ere.
|
|
2008
|
|
|
Azken lau urteetan, New Yorkeko Sloan Kettering Institutuko ikerketa laborategiko buru eta Cornell Unibertsitateko irakaslea izan da. Berriki, Leioako Biofisika Unitatera
|
etorri
da, Ikerbasquek kontratatuta. Ikerketa lerro nagusia biologia konputazionala du.
|
|
|
El Cabrilen gordetako material erradioaktiboa hormigoizko hesien barruan egongo da, lurpean. Lehenengo hesia ontzia da; ondorengoa, edukiontzia; gero biltegiratzeko egitura
|
dator
, eta, azkenik, dena estaliko duten geruzak eta lurra. Guztira, 10 metroko lodierako hormigoia eta hainbat metroko estalki iragazgaitza daude hondakin erradioaktiboaren eta inguru naturalaren artean.
|
|
|
Alemaniako PTB erakundea Europako denbora ofiziala kudeatzen duen sarearen nukleoa da. Handik
|
dator
definituta Central European Time izeneko eskala. PTB
|
|
|
Baina erloju moderno guztiek dituzte bi zatiak. Esate baterako, penduluan oinarritutako erlojuetan, lehen zatia pendulua bera da, maiztasuna markatzen duen gailua baita, eta bigarrena, erlojuaren mekanismoa, penduluaren joan etorriak kontatzen dituzten gurpiltxoak; joan
|
etorri
horiek kontatzen dituzte, eta esfera batera transmititzen dute kontaketaren informazioa.
|
|
|
Eta kantitate hori bera askatzen duenean, energia baxueneko egoerara pasatzen da. Hortik
|
dator
segundoaren definizioa: egoera aldaketa hori 9.192.631.770 aldiz egiteko behar duen denbora zehatza segundo bat da.
|
|
|
Gure laborategia ez ezik, nazioarteko beste talde batzuk ere ari dira GIB kontrolatzaileak aztertzen. Are gehiago, hemen bertan, Frantzian, badago talde indartsu bat GIB kontrolatzaileen talde oso handi bat ikertzen, eta ikerketa guztiak bat
|
datoz
gauza batean: badago erlazioa kontrol gaitasun horren eta HLA batzuen artean, hau da, antigenoa aurkezten duten molekula batzuen artean.
|
|
|
Orduan, aurrerapenak bide horretatik
|
etorriko
direla uste duzu. Edozein modutara, oso zuhur sumatzen zaitut.
|
|
|
Hala, prozedura hori oso baliagarria izango da Europak jarritako debekuaren eraginez itsas inguruneak izan lukeen hobekuntzaren jarraipena egiteko.
|
Datozen
urteetan, arriskugunetan jarraipena eginez egiaztatu ahal izango da hobekuntza hori.
|
|
|
Adituak harrituta daude inurriak ez duelako liztorren antza. Eboluzioan, inurriak liztorretatik
|
datoz
, eta, horregatik, antzinako ezaugarriak dituen inurri bat izanik, haien antza izatea espero zuten. Gainera, begi gabekoa da (lurpeko animalia, beraz), baraila luze eta estuak ditu, eta atzeko hanka parea oso gutxi garatua du, aurrekoekin alderatuta.
|
|
|
Arrisku gabeko egoeran, ontzi horiek urez beteta egongo dira, hormigoizko oinarri batzuetan sartuta. Ohiz kanpoko marea bat
|
etortzen
bada, berriz, bonba baten bidez airea sartuko da ontzietan, eta ura kanporatu. Ontziak, pisua galtzean, gora egingo du, muturra uretatik aterako da, eta harresi moduan erabili ahal izango da.
|
|
|
Ardiak taldetan banatzeko aukera dute artzainek (artaldea menditik bueltan
|
datorrenean
, esate baterako), jetzi behar dituzten ardiak eta jetzi behar ez dituztenak banatzeko, edo ardiak produzitzen duten esne kantitatearen arabera bereizteko eta abar. Horretarako, ardiei mikrotxip bana jartzen diete sabelaldean, eta, ukuiluan sartzeko, irakurgailu batetik pasarazten dituzte bat banaka.
|
|
|
Mikrobiologoek aukera paregabea izan dute GIBarekin mikrobio artalde berri, ezezagun eta miresgarriak ikusteko azken 25 urte hauetan. Berdin gertatu zaie klinikoei, orain arte liburuetan bakarrik ikas zitezkeen hainbat eta hainbat gaixotasun hona, etxeko atarira,
|
etorri
zaizkienean.
|
|
|
Izan ere, negozio ona izan daiteke. Alde batetik, publizitatetik
|
etor
daitezkeen etekinak kontuan hartzeko modukoak dira; beste aldetik, hainbat sare sozialek milioika erabiltzaile dituzte, eta haien zaletasunei zein jarduera profesionalari buruzko informazioa biltzen duten datu base erraldoiak. Informazio hori oso erakargarria izan daiteke aparteko negozioetarako.
|
|
|
Aurreikuspenen arabera,
|
datozen
urteetan konpostaren eskaria asko gehituko da. Konposta lurzoruaren goiko geruzen kalitatea hobetzeko aukera ona da.
|
|
|
Berrikuntza nagusietako bat Euskal Telebistaren kate digital berriaren eskutik
|
dator
: ETB3 Urriaren 10ean ikusiko du argia kate berriak, eta Teknopolis saioa kate jaioberriaren programazioaren parte izatera igaroko da.
|
|
|
Hipotesi hori bat
|
dator
eguzki sistemaren barrualdeko formazioaren teoriarekin. Ustez, Merkurio, Artizarra, Lurra, Ilargia eta Marte sortu ziren Eguzkiaren inguruan harriz osatutako eraztun bat zegoelako, eta, denboraren poderioz, grabitateak planeta sistema horretan bildu zituelako harriak.
|
|
|
|
Datozen
hamarkadetan lortuko al du hidrogenoak petrolioarekin energetikoki eta ekonomikoki lehiatzea, energia krisiak drama zantzuak hartu aurretik?
|
|
|
Dirua ez
|
datorrenez
Europako Batasunetik, baizik eta bi aldeko parte hartze akordioetatik, hautagaitzaren partzuergoan sartuko diren herrialdeek jarriko dute dirua. Alegia, Europak honetan ez dauka erabaki ahalmenik.
|
|
|
EHUko ikertzaileek lortu dituzten emaitzak bat
|
datoz
nazioartean egiten ari diren ikerketekin. Eta, bestalde, Urdaibaiko lazunetan egindako aurkikuntzen antzekoak egin ditu Ebro ibaiko arrainetan Bartzelonako CID/ CSIC zentroak.
|
|
|
Baina neurketa horien emaitzak ez
|
datoz
bat aspalditik eta metodo zuzenagoen bitartez egindakoekin. Hostoetan termopareak jarrita, adibidez, ikertzaile batzuek oso tenperatura aldakorrak neurtu dituzte hostoetan.
|
|
|
Zientzialariek ez dute horrelakorik uste. Hala ere, guztiak ez
|
datoz
bat geneak mintzatzeko gaitasunean zer garrantzi eta zer erantzukizun duen erabakitzeko orduan. Zientzia arlo askotako hainbat ikertzaile ari dira horretan lanean; besteak beste, Juan Uriagereka hizkuntzalaria.
|
|
|
Adimena zer den jakin nahi dugu; azken batean, fenomeno natural bat da, eta, horri esker, elkarrizketa hau izan dezakegu, edo gizarte konplexuetan molda gaitezke. Hainbat arlotatik
|
gatoz
: batzuk filosofoak dira, beste batzuk informatikariak, beste batzuk biokimikariak, neurologoak eta abar.
|
|
|
Ni sintaxiaren mundutik
|
nator
, hizkuntzalari aspergarri horietako bat naiz, eta hauek aztertzen ditut, besteak beste: zuhaitzak, hitzen arteko loturak eta esaldi aktiboen eta pasiboen arteko desberdintasuna.
|
|
|
Materiala oso ongi aukeratu zuten. Batetik, konposaketa egokia da, eskulturak behar zituen formak hartzeko, eta, aldi berean, korrosiotik ongi babestuta egoteko. Baina, gainera, oxidoak ematen dion kolore gorrixka ongi
|
dator
ingurunearekin. Altzairu herdoilgaitza ere aukera oso ona izango zatekeen, kontserbazioaren ikuspuntutik, baina haren tonu metalikoak ez zuen bat egingo paisaiarekin. Eta areagoa doa, burdinak Euskal Herriaren historian izan duen garrantziagatik ere, ongi aukeratutako materiala da.
|
|
|
Aintzirak ere bazituen, han hemenka. Une batean, ordea, sabana berde hura gainbehera
|
etortzen
hasi, eta gaur egun dugun basamortua bilakatu arte aldatu zen. Aintzirak harekin batera lehortu ziren; guztiak, bat izan ezik:
|
|
|
Ozeano Atlantikoan bildutako sedimentuetan oinarritu dira gaur egun zabalduen dagoen ideia babesteko. Besteak beste, ikusi dute garai hartan izugarri handitu zela bat batean Saharatik
|
zetorren
hondar kantitatea.
|
|
|
COBE espazioan jarri eta bederatzi minutura lortu zuten bilatzen zutena, hondoko erradiazioaren espektroa. Espektro hark ikaragarrizko ikusmina sortu zuen; izan ere, gorputz beltz batek igortzen duenaren berdina zen, eta bat
|
zetorren
Big Bang aren teoriarekin.
|
|
|
Gipuzkoako ekialdean, mendian dagoen herrixka da Orexa, 100 biztanle ingurukoa, eta baliteke
|
datozen
urteetan hango biztanleek energiari buruzko lezioa ematea gainerakoei. Izan ere, Orexa:
|
|
|
Ikusi zuten hasierako faseetan aktibatuta zeuden geneak bat
|
zetozela
beste animalia mota batzuetan aktibatzen direnekin; hau da, gene multzo bera jartzen dela martxan bai plazenta eratzen hasteko ugaztunetan, bai arrautzetan egon ohi den mintza eratzeko hegaztietan, narrastietan eta bestelako obiparoetan.
|
|
|
Une batean dauden bizidunen atzetik zer bizidun nagusituko diren eta horien ondoren zein
|
etorriko
diren ezin da zehatz mehatz aurreikusi, ingurunearen kondizioek eta une bakoitzean dauden espezieen arteko elkarrekintzek mugatzen baitute neurri handi batean. Eta, noski, inguru horretaraino iristeko gai diren espezieen artean izango da lehia.
|