|
2004
|
|
|
Zer da solamente horrekin aditzera eman nahi diguna? Orain globalizazioaren aitzakia ederki
|
datorkie
halakoei, Estatu eredu hauen eragina estaltzeko ez bada arintzeko, eta, hala, herri nortasunen galera orain hari egozteko. Baina orain arte zeri egotzi?
|
|
|
hots, gizarte dinamika berrietara egokitu ez duten hizkuntzak arazoak izango dituela eraldaketa horietan sortutako komunikazio premiak behar bezala asetzeko. Moztasuna hortik
|
datorkio
halako hizkuntzari, eta moztasun horren arrazoiak azaltzeko orduan, kanpo historiaren eta barneegokitzapenaren arteko doikuntza kontuak dauzkagu azalpen gai. Bi izari horien arteko dialektikan ez da arbuiatu behar garapen atzerapenetik eratorritako ezintasunak kritikatu nahia.
|
|
2011
|
|
|
Hizkuntzen gaineko aurreiritziak azpijan etengabea egiten du hiztun menderatuaren nortasunean, haren autoestimua eta identitate harrotasuna erauzi egiten dituelako, batetik, eta bere berea duen hizkuntzan dituen gaitasun trebetasunak kolokan jartzen dizkiolako, bestetik. Esan beharrik ez dago, horrelakoetan, herri mintzaira baztertuaren estatus soziolinguistiko makurretik
|
datozkiola
halako hiztunari burutazio autosuntsigarri horiek. Ezintasunean abaildurik, ez litzateke batere harritzekoa izango gertatzen zaion zoritxar guztiaren zergatiak ama hizkuntzaz berea duen mintzaira zokoratuari egoztea hiztunak. Hizkuntzak, hala ere, guk dakigula, berez ez dira zorrotzago edo kamutsago, egokiago edo aldrebesago, dagokien eginkizuna egokierarik doituenean hezurmamitzeko. Beti dago linguistikoa ez den botere arrazoi bat hizkuntza bat adierazpide gaitua izateko edo ez izateko.
|
|
2012
|
|
|
–Ez, Gilen ez, beste bat, bizardun bat, ingeles tipoko kapela janzten duena, itxura arraroko gizaseme bat. Bai, badakit harrituko zarena ni nola
|
natorren
halako orduetan horien atzetik. Gero kontatuko dizut dena, baina orain deitu poliziari, mesedez?
|
|
2013
|
|
|
–Ene Jainkoa! Baina, Sir William, zelan
|
zatoz
halako kontu batekin. Ez al dakizu Collins jaunak Lizzyrekin ezkondu gura duela?
|
|
|
Bere anderea alaben aurrean barregarri utziaz, Bennet jaunak ezkontidearekiko eginbidea eta dekoroa zapuzten zituen eten barik, eta Elizabethek ahaleginak egiten zituen portaera hain itsusgarri hori bere pentsamenduetatik ezabatzeko. Baina inoiz ere ez zuen orduan bezain garbi ikusi nolako desabantailak
|
zetozkien
halako ezkontza desegoki baten alabei, ez eta hain argi antzeman ere norberaren dohainak horren norabide okerrean bideratzeak zer nolako gaitzak ekartzen dituen; zuzen erabiliz gero, aitaren dohainek alaben itzala babestu ahal izango zuketen bederen, emaztearen adimena handitzeko adinakoak ez izan arren.
|
|
2017
|
|
|
Arratsaldeko otoitzaldiaren ondoren afariarekin datozkit. . Azken afaria?,
|
datorkit
halakoetan burura, eta badakit nire mihi gaiztoa aldrebesten ari zaidana, eta moztu ere moztuko nuke, horrek nire burutapen okerren jarioa etengo balit, baina badakidanez hala izango ez dena eta orain artean behintzat gogaien lohia ahotik lekora irten ez zaidana, bere betiko tokian dut bada mingaina. Betiko tokian mingaina, munduaren eta nire arteko zubi.
|
|
|
Aurreko batean, elizkizunen ostean, gogoetan hasi eta zalantzan geratu nintzen ez ote nintzen estuegi izan nire hitzaldian, munduaren eta haragiaren arrisku latzak eta horien betirako zigor ikaragarriak salatzean sukartsu, kartsuegi jardun ote nuen alegia, halako jarrerak baliagarriak izan baitaitezke bai noragabetutako batzuk izutu eta onbideratzeko, baina gehienentzat zurrunegi gerta litezke, dena zuri edo beltz ikustera behartuz gero erlijioaren ikuspegi urri, murritz eta alde batekoa eskainiko bagenie bezala. Jakina, nire eliztar zintzoen artean ez zitzaidan inor
|
etorri
halakorik esatera, begiramen gehiegi dute horretarako eta beldur pixka bat ere bai, nik uste, baina sumatzen nien nik bai, begirada izutuetan, keinu urdurietan, ezinegon artega hartan. Eta bestelako bideetatik ere jakin ahal izan nuen, biharamunari itxaron gabe egun hartan bertan hasi baitzitzaizkidan aitortza eske, eta han entzun nituenek argi aski salatzen zidaten nire hitz bipil haien eragina eta oihartzuna:
|
|
2019
|
|
|
Hutsik eta ilunpean zegoen, baina logelatik
|
bazetorren
halako distira bat, eta izpi haien argitan biolin joleak zapataria eta emaztea ikusi zituen bakoitza bere aulkitxoan eserita, aurrez aurre, bezperan hilobiratua zuten alaba Loretxoren ondrako kantu errezoan.
|
|
|
Egia da ordea zuzentzailea, gaztelu ondoko auzo honetan bizi dena urte luzeetatik, hain luzeetatik non zenbatu ere egiten ez baititu, zeinetik etxea itsumustuka aurkitzeko erreferentzia besterik behar ez baitu, sentitzen ari dela orain, jabe berriaren aipatu gozamenaz landa, plazer sentsazio lasaia, askea, batek daki hurrengo kantoitik harantz luzatuko ote den, Bartolomeu de Gusmão kalerantz buelta emango duenean, itzalaren aldera. Ibiltzen den bitartean galdetzen dio bere buruari nondik
|
datorkion
halako segurtasuna, Damoklesen ezpata famatua, lanetik kanporatzeko gutunaren itxuraz, atzetik datorkiola ongi oharturik egonik, eta kausa justua dela tarteko, gaitasun eza, nahita eginiko iruzurra, jakinaren gainean eta maltzurki, galbidean sartzeko dei akuilaria eta guzti. Galde egiten du eta iruditzen zaio egin zuen faltak erantzuten diola, ez faltak berak, baizik eta bere ondorio begi bistakoek, hau da, Raimundo Silvak, hain justu behialako mairuen hiriko tokietan dagoenak, halabehar historiko eta topografiko honen gaineko kontzientzia anizkuna badu, kaleidoskopikoa, gurutzatuek portugaldarrei ez zietela lagunduko erabaki zutelako ebazpen formala hartu izanari esker, zalantzarik gabe, eta, hortaz, hor konpon portugaldarrak, molda daitezela beren indar nazional urriekin, baldin eta nazionalak deitzen ahal bazaie, egia delarik zazpi urte lehenago, beste antzeko gurutzada baten laguntza edukirik ere, muturrez aurrera jo zutela harresien kontra, edo harresietara hurbiltzen saiatu ere ez zirela, oldar txiki, baratzeen eta barrutien suntsitzeak eta jabetza pribatuaren aurkako halako beste batzuk baizik gertatu ez zirelarik.
|
|
2020
|
|
|
Josefinak ez zuen ulertzen nondik
|
zetorkion
halako bizipoza lagunari. Orain bizitza aitzinera atera beharra egokitzen zitzaion, eta berriz ezkontzeko asmorik ez zuen batere:
|
|
2021
|
|
|
Turistak balkoien azpian batu dira euriari iskin egiteko, builaka. Turismoa den zera aspergarriari ongi
|
datorkio
halako emozio pixka bat, esan dut. Korrika ibiliko dira aterpe batetik bestera, oinak putzuetan bustiz, eta gero aitzakiaren bat izango dute elkarrekin dutxa hartzeko eta elkar maitatzeko.
|
|
2022
|
|
|
–Niri ez
|
etorri
halakoekin. Ondo dakizu ez naizela ibiltzen zure irakurleak mugitzen diren inguruetan; institutuan klaseak ematera mugatzen naiz, ikasleekin baino ez dut hitz egiten literaturaz.
|
|
2023
|
|
|
–Zertara
|
dator
halako galdera sakona? –harritu zen Mikel.
|
|
|
Alabaren ardurarik ere ez zeukan, zaindaria etortzen baitzen horretara, eta senarrak hartzen ziolako maiz, enpresa munduan girotzeko, noizbait hark hartuko baitzuen aitaren segida. Haserre zegoen bere buruaren kontra, aberats okitu batek seduzitzera amildu zelako, nahiz eta suma zezakeen zer bizimodu
|
zetorkion
halako batekin ezkontzean. Janari ona beti, Dior, Givenchy eta Saint Laurent jostunen arropaz betetako armairua, etxe kozkor eta epela, telebista modelo berriena eta handiena, Mercedes bat, urteroko oporrak Karibeko eguzkitan, bi urtean behin New Yorken, asteburu batzuk Kosta Urdinean eta beste batzuk Miarritzen, goizetan goizik jaikitzeko kezkarik ez...
|