|
2001
|
|
|
J. Duvignaud ikerlariak (1980, 34) adierazten duenez, espazioan urruntzeak bizidunak eta gauzak aldatzen dituela gogo handiagoz ulertzen da gizarteak estabilitatea bilatzen duenean, eta baretasuna
|
datorrenean
gizarte horretara, orduan da handiagoa nomadismoaren tentaldia, orduan unibertsalizazio mina sakonagoa.
|
|
|
Hona, berriz ere oroitarazi behar diot neure buruari, literaturaz aritzera etorri gara, eta ez ETAren su etenaz, kale borrokaren amaierazedo Lizarra Garazi akordioak ekar litzakeen bide eta aukera berriez. Ezjakinenakere badaki, ordea, gizartearen joan
|
etorriek
gizarte horren beraren baitan mamitzenden literaturari ere eragiten diotela. Halako zerbait erran dut, prediku honenhasieran ere, neure buruaz ari nintzelarik.
|
|
2002
|
|
|
Komunitate linguistiko batek duena besteak edukitzeak ez luke inor mindu, alderantziz baizik. Eta berdintasun linguistikotik
|
dator
gizarte onuretarik handienetako bat. Beste bat, komunitate bakoitzari duintasun soziala aitortzetiketa praktikatzeko aukera ematetik.
|
|
2003
|
|
|
Eta, bide batez, lan horrek haustura garbia markatu zuen aitzineko filosofia guztiarekin. Ezen, ordura arte, sinesten eta errepikatzen baldin bazuten gehienek animalia soziala zela Gizakia eta, halaber, Gizakiaren ondotik
|
zetorrela
Gizartea, eskema hori irauli zuen Hobbesek: Gizakiaren aitzinetik ezarri baitzuen Gizartea eta, sinetsarazi askori, Gizartearen arabera dabilela orotan eta beti, nahi ala ez, Gizaki bakoitza.
|
|
|
Baina, haien aurrean, aldaketak bere gain hartzen dituen multzo handi bat, “beste erremediorik ez dutelako”, gai izan da gizarte proiekziorik handieneko lanak gelditzeko (auzo bilerak, seme alabak medikuarengana edo ikastetxera eramatea…). Alicia H Valladolideko Unibertsitateko Genero Katedrako zuzendariak adierazi duenez, “estrategia horrek badirudi bat
|
datorrela
gizarte lorpenaren gene maskulino moduko batekin, zeinaren arabera gizonei ez baitzaie planteatzen aitatasunaren eta arlo publikoko jardueraren arteko hautabidea”. Leuntzea.
|
|
|
Hortik
|
dator
gizartean bi gai mota erabiltzea. Maizko beharrizanei dagokienez, batzuk naturalak eta oinarrizkoak dira, eta betidanik erabili izan dira toki guztietan, halakoak ditugu, trukea, errentamendua, gordailua, komodatua nahiz bestelako hitzarmen asko, edota tutoretza, oinordetza zein mota horretako beste hainbat.
|
|
2004
|
|
|
Dialektika historikoaren joan
|
etorrian
gizarte prozesuak ñabarduraz jositako gertaerak izan ohi dira normalean. Paradigma konplexuaren ispiluan begiratzekoak.
|
|
2006
|
|
|
Gerra-osteko etxe barru estarietan izanik ere, euskaraz idazteko lain alfabetatutako gazteak ziren Jakin eko lehen lankideak, baina muga nabari bat zuten: ez
|
zetozen
gizarte zabaletik, eliztarren eliz Ikastetxe eta Seminarioetatik zetozen.
|
|
2007
|
|
|
Erregelamendu orokor honen 4, 12.1.1, 27.1.1, 32.2 eta 33.1 artikuluetan xedatutakoa gorabehera, enpresaburuen inskripzio eskabideak eta langileen afiliazioaren, alten eta bajen eskabideak, eta batzuen zein besteen datu aldaketen eskabideak eredu normalizatuen bidez aurkezten direnean, eskabide horiek aurkezteko betebeharra zein subjektuk izan eta subjektu horren egoitzarekin bat ez
|
datorren
Gizarte Segurantzaren administrazio batean, eskabideok jaso dituen administrazioak gauza dezake kasuan kasuko inskripzioa, afiliazioa, alta, baja edo datu aldaketa.
|
|
2008
|
|
|
Bigarrenaren ezaugarria hau da: bizikidetzarako espazioan, Euskal Herrian, alegia, aspaldidanik daude jokoan" gehiengodunen" gizartea edo
|
etorritakoen
gizartea (jatorri desberdinekoak eta bizikidetza definitzeko modu desberdinak dituztenak, baina boterearen gehiengoa dutenak) batetik, eta" hegoaldetik" etorritakoen kolektiboak (errealitateari buruz bestelako definizioa egiten dutenak eta botere oso gutxi dutenak) bestetik. Hori onartzeak bereziki eskatzen du erne egotea eta gure" gutxiengoen" eskubideak, Euskal Herrian dauden beste herrialdeetako" diasporen" eskubideak aintzat hartu ondoren kontsekuente izatea, gure gizartean txerta daitezen, berme guztiak dituztela.
|
|
2009
|
|
|
Horrela definitu zuen xedea Joseba Intxaustik, proiektuaren zuzendariak, Euskera aldizkarian argitaratutako txostenean13 Aurreraxeago, horrela definitzen du hizkuntzen historia sozialaren azterketa: " HHSk (hizkuntzen historia sozialak) hizkuntzen denboran zeharreko gizarteko izaera–bizierak aztertu nahi ditu; iraganaren jarioa
|
datozen
gizarteko hizkuntzekiko usteak, zientziak, antolaerak, egoerak, jarrerak, jokabideak, aldakuntzak eta abar ikertu nahi ditu". Proposamen metodologikoa biltzen duen txostenean Mikel Zalbidek, proiektuaren aholkulariak, honela zehazten du Euskararen Historia Sozialaren helburua:
|
|
|
Iraganaren jarioa
|
datozen
gizarteko hizkuntzekiko usteak, zientziak, antolaerak, egoerak, jarrerak, jokabideak, aldakuntzak eta abar ikertu nahi ditu.
|
|
|
Maite Darceles, aholkularia, ezagutzaren langileaz hitz egiteko; eta Javier Yanguas, Matia Fundazioko ikerketa zuzendaria, adinekoen proportzio handia izango duen biharko gizarteaz aritzeko adibidez. Halaber, Xabier Aierdi soziologoak
|
datozkigun
gizarte aldaketen inguruan egingo du gogoeta.
|
|
|
–Estatuek galdu duten grazia, hain zuzen, jarraitu zuen?. Hortik
|
datorkie
gizarte katalizatzaileak izateko gaitasuna. Zenbat justu dira beharrezkoak, juduen tradizioaren arabera, mundua salbatzeko itxaropena gal ez dadin?
|
|
2010
|
|
|
Giroa oso berezia zen, dena estu baina itxaropenez betea, ahuleziaz eta indarrez betea. Lehengo sistematik
|
zetozen
gizarteko eragile sozialak zalantzaz beteta zeuden, ez zekiten zer gertatuko zen. Eta oposiziotik zetorren jendeak aukera berri bat izango zuela uste zuen.
|
|
2011
|
|
|
Horra, hizkuntzaren gainbeheraz jakitun, oinordekoak hondamen berean ez jausteko gurasoek hartutako erabakiaren balizko mezua. Nolabait ere, hizkuntzaren baitan bizi baikara, eta hizkuntzaren ontziak baikaramatza bizitza sozialaren joan
|
etorrian
gizarte mailaren batera edo bestera. Hizkuntza hegemonikoak, haizea lagun, gorantz eraman gaitzake; hizkuntza oinperatuak, aldiz, haizea kontra, bazterkeriaren zokondoan aingura gaitzake.
|
|
|
Krisi ekonomikoaren ondorioek aldatu egin dute jantoki ekonomiko horien eskatzailearen profila. “Dagoeneko ez
|
datoz
gizarte bazterketako egoeran dauden pertsonak edo baliabide ekonomikorik ez duten etorkinak, baizik eta familia askok eskatzen dute plater bero bat, kontabilitate arazo larriak direla eta”, esan dute Madrilgo erdigunean dagoen Karitatearen Alaben jantokitik. Langabezia tasa handitzea, hipoteka hilero ordaintzeko arazoak edo familia loturarik eza izan dira Espainiako herri nagusietan aktibatu den gizarte zerbitzu horren eskaria handitzeko arrazoi nagusiak.
|
|
2012
|
|
|
Horregatik, lerro hauen bidez, greba orokorraren inguruko beren jarrera berriro aztertzeko eskatzen diegu, hertsatuki, eta irailaren 26a bat etortzerako aukeratzat hartzeko. ELArekin eta LABekin bat
|
gatoz
gizartean mobilizazio eta erantzun maila handiagoa aldezten dutelako; haietatik bereizten gaitu, aldiz, xede guztiak esparru politikoari berari dagozkion helburuei lotuegiak dituztela (lan harremanen euskal esparrua, murrizketak «hemen» ez ezartzea?). Kezkaturik gauzka nola baliatzen duen kapitalismoa bloke horren sektore batek, identitate aldarrikapenak legezko egiteko asmoz, «Espainia berdin hondamena» delakoa, zeinak bai baitirudi legezko egiten duela kapitalismo bat eta bestea, ez hemen eta ez han ez baitugu ezagutzen kapitalismoa besterik, euroaren «eztabaidaezintasuna» besterik, Europako egitasmo ekonomiko neoliberala besterik.
|
|
|
Ordutik aurrera, jokabide horiek gero eta ohikoagoak izan dira. Horrela, 2008ko datuen arabera, ETB1eko titularretan
|
datozen
Gizarte saileko albisteen% 82,35ek ez dute protagonista pertsonifikaturik azaltzen. Berriak ere Euskaldunon Egunkariak eskainitako tartearen bikoitza eskaintzen die protagonista mota horiei.
|
|
|
Bi dira guztietan nagusiak, haur eta gazteentzako liburua eta irakaskuntza liburua, azken batean biak jende multzo bertsura zuzenduak. Horien atzetik
|
datoz
gizarte liburua eta literatura. Eta urrutiago besteak:
|
|
|
Ordutik aurrera, jokabide horiek gero eta ohikoagoak dira. Horrela, 2008ko datuen arabera, ETB1eko titularretan
|
datozen
Gizarte saileko albisteen %82, 35ek ez dute protagonista pertsonifikaturik azaltzen. Berriak ere Euskaldunon Egunkariak baino tarte bikoitza eskaintzen die protagonista mota horiei.
|
|
2015
|
|
|
Mahugok berak (2010) uste du
|
datorkigun
gizartea libreago eta demokratikoagoa izango dela, neurri handi batean teknologia berriei eta informazio sareei esker; izan ere, plataforma horiek erabili ahal izan dituzte orain arte hedabideetatik baztertuta egon diren sektoreek. McChesneyk eta Pickardek (2011) planteatzen dituzten proposamenak gobernuei zuzenduta daude, gehienbat.
|
|
|
Argi dago, beraz, borroka gogorrak
|
datozkiela
gizarte justuagoa galdatzen dutenei ekonomia jendearen zerbitzura jarri dadin, eta ez multinazionalen esanetara.
|
|
2016
|
|
|
–Estanisek barrara gerturatzean?. Tira, prestatu heuretzat zerbait eta
|
hator
gizartera.
|
|
2019
|
|
|
Jakina, gutxi asko ohartzen da baliagarri zaizkiola koitoa eta lurra bezatzeko teknikak, baina haurrak eta uztak naturaz gaindiko emaiak dira hala ere; eta emakume gorputzari darizkion emanazio horiek erakartzen dituzte mundu honetara biziaren iturri misteriotsuen uretan gorderiko aberastasunak. Halako sinesmenak bizirik daude oraindik tribu indiar, australiar, polinesiar askotan; bat
|
datoz
gizartearen interes praktikoekin, eta horregatik hartu dute halako garrantzia. Amatasunak existentzia sedentarioa dakarkio emakumeari; naturala da hura etxean egotea, eta gizona, berriz, ehizan, arrantzan, gerran ibiltzea.
|
|
|
Atal honetan aipatzen dute gizarte mugimenduek berezko izaera antihegemonikoa dutela. Aldiz, ahulezia bezala identifikatuak izaten dira, batzuetan, jada ezarriak
|
datozen
gizarte estrukturetara mugatzen ez diren politikak edo praktikak aurrera eramateko ezintasun edo zailtasunak. Garrantzitsua da horiek zalantzan jartzea eta markoa zabaldu eta, beraz, elkarrekin lan egitea, finean, ikuspuntua zabaltzea ahalbidetzen duten praktikak martxan jartzea.
|
|
2020
|
|
|
Bestalde, ziurrenik lehendik
|
zetorren
gizartearen dualizazio nabaria areagotu egingo da COVID eraginez, neurri sakonak hartzen ez badira behintzat. Eurostat en datuen arabera, COVID aurretik 115 milioi biztanle esklusio arriskuan zeuden Europan; desberdintasunak eta dualizazioa gora egiten ari ziren.
|
|
2021
|
|
|
Inoiz ez duk berandu. Ongi
|
etorri
gizartera!
|
|
2022
|
|
|
Aurtengo hirugarren hiruhilekoan zen; orain, berriz, da. Inkestako datu baikorrena da hori, eta bat
|
datoz
Gizarte Segurantzako afiliazioarekin, azken hiru hilabeteetan langabezia tasak behera egin baitu.
|
|
|
Kapitalista aberasturik ez, akabo sistema kapitalista. Akabo sistema kapitalista, ongi
|
etorri
gizarte sozialista. Ongi etorri gizarte sozialista, orain bai, egin ditzagun umeak!
|
|
|
Akabo sistema kapitalista, ongi etorri gizarte sozialista. Ongi
|
etorri
gizarte sozialista, orain bai, egin ditzagun umeak!
|
|
2023
|
|
|
Isilpean eramandako gatazkek zeharkatutako sendi baten istorioa da. Nondik
|
dator
gizarte ordenarako zutabe den egitura hori arakatzeko interesa?
|
|
|
Hori propagandarako teknika gisara erabili zuen frankismoak, Romanek azaldu duenez: «Abiapuntua beldurgarria zen; gosete batetik
|
zetorren
gizartea, eta, horregatik, 1960ko hamarkadan, bizi baldintza materialetan egindako hobekuntzak nabarmen ikusi ziren. Oso balorazio positiboa izan zuen.
|
|
|
Gizartean zabaldu den atsekabea aprobetxatu duelako: baldintza material kaskarren eta politikarekiko deskonexioaren ondoriozko haserrea oso ondo
|
datorkio
gizartea modu segmentatuan interpelatzeko eta gu haiek taldeak sortzeko. Horrek biktima bihurtzen ditu ustezko mehatxuen aurrean.
|
|
|
Barne indarra itzaltzen joaten dela, eta askotan desagertu ere egiten dela. Dohain hori ez
|
badator
gizarteak une horretan baloratzen dituen gaitasunekin, indargabetuta gelditzen da, askotan. Orokorrean zerk izango du loratzeko aukera gehiago gaur egun, nerabearen motibazioa eta talentua dohain logiko  linguistiko matematikoan badago edo alderdi artistikoan badago?
|