|
2004
|
|
|
–Euskal Herrian bizi dena...?. Orobat, oraindik gogoan dugu horren ondotik
|
zetorren
esaldi esanguratsu hau ere: –halako larri bat sortzen zaigu gure usteetan?.
|
|
2007
|
|
|
Burua abiaduran darabilzu bueltaka. Baina serbilletetako eskerrik asko
|
etortzeagatik
esaldiaz aparte, ez zaizu besterik bururatzen. Nola esan behar diozu?
|
|
2008
|
|
|
Esaldi indartsua, bezain sinplea. Ba, nire ustez euskalgintzaren adar guztiak bat
|
datoz
esaldi honekin. Izan fishmanzale, izan odriozolazale, izan txepetxzale, izan Kontseilua, Topagunea, Berria, euskara elkarte, Kafe antzoki edo dena delakoa.
|
|
|
Adibidez: Usoa
|
dator
esaldiak zenbat hitz ditu. Bi hitz ditu.
|
|
|
Ez dut gogoan nori irakurri nion idazleok gure ipuin eta nobeletan biluzten garelako kontu ospetsu hura gezurra dela, eta ni bat
|
nator
esaldi horrekin. Idazleok arropa janzten dugu idazten dugunean, biluzik ez agertze aldera, benetan garen bezala ez agertze aldera.
|
|
2010
|
|
|
Baina ez. Ez ziren
|
etorri
esaldi horiek. Ez naiz ondo gogoratzen zertaz ziharduen ipuinak, baina ez zegoen inolako erasorik nire aurka, ez literalki ulerturik ipuina, ezta alegorikoki ere.
|
|
2013
|
|
|
Telefonoaren bestaldetik
|
datozen
esaldiak isiltasunean jarraitzen dituzu. Galderarik egin gabe.
|
|
|
markatuak diren formez, nahiz forma markatu gabeez. Markatuek, tipografia edo sintaxi bidezko markei esker, «bestearen»15 lekua zehazten dute, eta hemen sartuko genituzke kakotxen artean edo etzanez
|
datozen
esaldiak, baita enuntziatu parentetiko mota bat ere. Bereziki, «enuntziatu parentetikoen» azpisailtzat jotzen ditugun zuzeneko estiloa, zitak, etab (Azpeitia, 2010).
|
|
2014
|
|
|
Marguerite Duras «Oso goiz izan zen beranduegi nire bizian». Marguerite Duras idazlearen lanik ezagunenean
|
dator
esaldi ezaguna. 1985ean kaleratutako Maitalea eleberrian.
|
|
2015
|
|
|
Hori da, adibidez, Juan Jose Ibarretxe Eusko Jaurlaritzako lehendakari ohiaren eta Karmelo Landa Europako Legebiltzarreko kide ohi eta literatura irakaslearen arteko solasaldiaren kasua.Hain zuzen ere, bateko eta bestekoak batzen saiatzea ere eskertu die Sarrionandiak antolatzaileei. Ostiralean irakurriko duen testuan
|
dator
esaldia: «Eskertu behar dizuet(...) gure herri banderizoan, batekoak eta bestekoak elkartzeko eta elkarrizketara gonbidatzeko izan duzuen gogoa eta gaitasuna».
|
|
|
Argi ikus daiteke hori (eta argi antzeman daitezke halaber Marçaisen ideologikoak) arestian aipatutakoaren atzetik
|
datozen
esaldietan (in Calvet, 1981: 117):
|
|
|
jokoan irabazitakoaz jabetu eta jokoa amaitutzat eman. Esanahi hori duela dirudi, batez ere, ondoren
|
datozen
esaldi hauengatik: –Unerik hoberenean jaikitzen da, eta gotorleku batean sartzen den baten antzera, etsaien beldurrik ez izateko?.
|
|
2016
|
|
|
Bileran jakinarazi zuten munduan 140 zentral nuklear zeudela, eta lehengaia, uranioa, ia mugarik gabeko aukerak eskaintzen zituen lehengaia zela. Nazio Batuen Erakundearen txosten baten harira
|
zetorren
esaldi hori; izan ere, erakundeak zalantzan jarri zituen enpresa elektrikoek uranioaren eskuragarritasunari buruz emandako datuak.
|
|
2017
|
|
|
Ez nuen gehiagorik entzun nahi, banekien zer
|
zetorren
esaldiaren bukaeran. Momentu hartan ikasi nuen hotza zer zen, eta kalean berrogei gradutan egon arren nire gorputzak, nire begiek, nire besoek, nire hankek... denek sentitzen zuten hotz hura, nire gorputz osoaz jabetzen ari zen hotza, alegia.
|
|
|
Sigi saga
|
datoz
esaldiak, bitartean.
|
|
|
Sukar ametsetatik
|
zetozkion
esaldi haiek.
|
|
2019
|
|
|
Irakurri jarraian
|
datozen
esaldiak eta erantzun:
|
|
|
Ez dut gogoan nori irakurri nion idazleok gure ipuin eta nobeletan biluzten garelako kontu ospetsu hura gezurra dela eta ni bat
|
nator
esaldi horrekin. Idazleok arropa janzten dugu idazten dugunean, biluzik ez agertze aldera, benetan garen bezala ez agertze aldera.
|
|
|
Santa Luzia, ezin utzia. Misteriotsu
|
dator
esaldi hau, begien bixtarekin zerikusirik ote duen edo, auskalo! Gehien esan ohi dena, beste honako hau:
|
|
|
eraman diezaiozun aditzarekin osa daitezkeen esaldiak ez ditugu inoiz gauzatuko esaldi nagusia kontuan hartu gabe... Subjuntibozko esaldi bat asmatu nahi baduzu, nahitaez, aldez aurretik pentsatu duzu zer
|
datorren
esaldi nagusian. Hurrengo adibidean ikusiko dugun bezala, beti, nahitaez, gure intentzioa agertu nahian, bi esaldiz osatuko dugu:
|
|
2020
|
|
|
Zenbait ezaugarrik103 suposatzen dute ahozkotasunaren mundutik datorren esaldia osakera berezikoa dela, erritmikotasun, hiztegi eta iruditeriaren erabileraren aldetik. Paradoxikoa dirudien arren, Etxamendiren narratiba ahozkotasunetik
|
etorritako
esaldi idatziek osatzen dute. Hots, idatzizko ereduari jarraikitzeko partez, ahozkotasunaren mundutik datorrenari fidel zaio.104 Etxamendi idazleak idazteari ekiten dio haur denborako pedagogia sinestesikoaren denboran jasotako ezagutzekin, memoriarekin eta gorputzeko" gestikulazio orokorrekin" 105 Nonbait, idazkeraren eraikuntza kodigo berriak asumitzen ditu.
|
|
|
Denok dakigunez, mendetasuna duten adinekoena populazio talderik zaurgarriena da edozein izurritetan; gure gizartean inork ez du hori zalantzan jartzen. Orduan, zertara
|
zetorren
esaldi hori. Zer asmorekin esan zuen diputatuak?
|
|
2021
|
|
|
Perpausa kontzeptu teoriko bat genuke, hizkuntzalaritzak eta gramatikak erabiltzen dituzten beste hainbat kontzepturen gisakoa (fonema, morfema, sintagma, aditza, eta antzekoak bezalakoa, alegia) eta, horrenbestez, aldez aurretik emana ez zaiguna. Aldez aurretik emanak ditugunak solasaren barnean, hizketaren fruitu gisa,
|
datozen
esaldiak ditugu eta hauetatik abstrakzio eginez asmatu dute gramatikariek perpaus kontzeptua. Kontzeptu teorikoa denez, alferrik hasiko gara perpaus bila gramatikatik kanpo, hauek ez baitira existitzen mundu errealean, gramatikan baizik.
|
|
|
Dedukziozkoetan, berriz, esaten dena ez, esatea bera arrazoitzen da, zergatik esaten den, alegia. Partida galdu dute, burumakur
|
baitatoz
esaldiko adierazpen nagusia ‘partida galdu izana’ da, eta ‘burumakur etortzea’ ez da galdu izanaren kausa edo arrazoia; aitzitik, ‘burumakur etortzeak’ azaltzen duena da zergatik esan duen hiztunak ‘partida galdu dutela’ ‘Esan’ gisako inplizitu bat dago perpaus horretan: ‘partida galdu dutela diot, burumakur baitatoz’ Agindua ematea azaldu dezake, orobat, azalpenezko perpausak:
|
|
|
6 Bestelakoa da, noski, Gaixorik delako, ez da
|
etorri
esaldia, zeinetan galdegaia ez adberbioa baita eta perpaus kausala, berriz, mintzagaia den.
|
|
2022
|
|
|
burura
|
datorkit
esaldia.
|