|
2004
|
|
|
Auskalo zertan pentsatzen ari zen aldian behin salara
|
etorri
eta musika jartzen zuen Genoveva. Belar kontuetan ez behintzat, eta are gutxiago behioi gehien komeni zitzaigun elikaduran.
|
|
|
Apurka apurka, Setatsuaren laguntza berezi haiekin eta, nire onenera
|
etorri
eta oso piztuta ibili nintzen uda parteraino. Zenbaitetan, begiratu sastraka zegoen aldera eta sei puntu beltz ikusten nituen errezkadan korrika, senideak bailiran:
|
|
|
Belarra jan, ukuiluan egon, beti ordutan ibili, puaf!, nazka ematen du pentsatzeak ere. Zu ordea, ikusi gaua
|
datorrela
eta halere nirekin gelditu zara. Ondo, oso ondo.
|
|
|
Baina, suerteak hala nahi izanda, arazo haiei buruzko zerbait argigarria jakingo nuen arratsalde hartan; gurpilari lokatz izpi batek alde egingo zion, eta izpia, etxe hartako sekretu bat, nire eskuetara etorriko zen. Eta guztia banketea hasi eta berehala gertatu zen, behi batek —beltzen artean gaixo hutsa zen batek, zehazki esateko—, niregana
|
etorri
eta pentsu pixka bat eskatu zidanean.
|
|
|
Eta jakina, ez eta izan ere. Zuen pentsua dela eta, ederki zuritzen ditu Chevroletaren joan
|
etorri
eta abarrak!
|
|
|
Guardiek segituan obeditu zioten:
|
etorri
eta kulatazoka hasi ziren gurekin.
|
|
2010
|
|
|
Eskakizun hauei entzungor egitea badago, aurka ere bai, edo guztien interesak bateratzen saiatu. Okerrena eskakizunei legitimitatea kentzea izango litzateke, eta, kanpotik
|
datozela
eta, gizarte honetan nahasian eta asimilatuak behar dutela agintzea. Laster eskakizun horiek aldarrikapen tinko bihurtzeko bidea har dezakete eta gizarte oparoetan gertatzen diren eztanda sozialak ikusi.
|
|
|
Alegia, Armand Davidek darwinismoarekin egin zuen topo Genoan. Jakina, Darwinen Espezieen jatorria liburu iraultzailea 1859 urtean argitaratu zelarik, gure David zangarra haren irakurri gabe partituko zen Txinarantz, eta Zeruko Inperioan zeharreko joan
|
etorri
eta nekeek ez zioten aukera handiegirik opetsiko holakorik plazaratu zela eta zelako eztabaidak piztu zituen jakiteko.
|
|
|
Jabetu egin nintzen bat batean bizikletaren altzairuzko txirrinaren ispilu distiraz edo enborrak azalean zeukan goroldio mantxaz. Eta, bat batean, zinezko tximeleta zuri bat mitxirrika, inguma, txoleta— hegan
|
etorri
eta justu goroldio hartan pausatu zen, eta Moro astoa guregana abiatu zen belazean barrena, eta hegazkin bat zeruan azaldu zen atzean estela bat uzten zuela, eta zeru hartan bertan eguzkia sartzeko zorian zegoen.
|
|
|
Adelak lurrezko kazola bat hartu zuen ekonomikaren txapa gainetik, eta gure mahaira ekarri. " Festak
|
badatozela
eta, gaur oilasko errea bazkalduko dugu!", esan zuen irribarre zabalez. Oilasko pusketak platerean jartzen hasi zen.
|
|
|
Zertan pentsatu ote zuen Jesusek Getsemaniko baratzean? Berari pentsamenduak
|
etorri
eta joan egiten zitzaizkion burutik, baina gogoz bestera.
|
|
|
Penarik handiena Estebanek, zure senarrak, eman zidan. Ontzia hondora zihoala ikusi zuenean, itsaso hartan, dena lainoz inguratuta geundela, niregana ahal bezala
|
etorri
eta, zer egin behar dugu orain?, galdetu zidan. Ontziak astindu bat eman zuen orduan, eta irristatu eta itsasora erori zen.
|
|
|
Eguerdian Visaliako aireportura joan naiz Mary Annekin, eta Joseba jaso dugu. Irtetean, aparkamentua ordaintzeko ilaran geundela, adineko andre bat kexuka hasi da, Chicagotik
|
zetorrela
eta" halako bidaia luzeek birrindu egiten zutela". Bere gisara ari zen marmarka, baina halako batean Josebari eta bioi erreparatu digu.
|
|
|
Jarraitzeko egin diot Donaldi keinu, eta estudiora
|
etorri
eta ordenagailu honetan begiratzen hasi naiz. Obabako lehen amerikanoaren idazkia nahi nuen, baina benetakoa, don Pedro Galarretak nire osaba Juani oparitutako eskuizkributik kopiatu nuena.
|
|
|
Kanpora denok! Zu aurrena!" (Utzi egiten diot idazteari, ezin dut jarraitu, hunkitu egiten naiz gogoratzean eta kordea galtzen dut, nire onera zerbait
|
etorri
eta ohean etzan naiz, gero idazten hasi naiz berriro).
|
|
|
Zilar meategia aurkitu zian Alaskan, eta aberastu. Gero hona
|
etorri
eta hotel hori eraiki zian. Berlinok eta militarrek kendu zioten arte bera izan zuan nagusi.
|
|
|
Baina, orain, ez dakit zer pentsatu. Unibertsitatera joateko garaia
|
etorri
eta Villa Lecuonatik alde egiteko aukera sortzen zaizunean, bertan geratzen zara amaren gonapean. Eta gainera karrera hori ikasten.
|
|
|
Stonehamera egindako estreinako bisitan jo nuela kanta hura, Efrainen eta Rosarioren ezteietan hain zuzen ere, eta bazkalondo hartan osaba Juanek indioekin behin izandako topaketa kontatu zuela. Izugarri izutu zela, noski, red skin haiek atzetik segika zituela ohartzean, eta are gehiago gaua
|
etorri
eta suaren aurrean, ordokiko bakardadean, bere zaldia irrintzika hasi eta aurrez aurre ikusi zituenean. " Baina ez zuten nire bizia nahi, kafea baizik.
|
|
|
Baietz egin nion. Petrilean eseri zen, oinez
|
etorri
eta deskantsatu behar balu bezala, eta istant batez —ez luzeago— aurreko basoari begiratu zion. " Betiko tokian dago dena", esan zuen.
|
|
|
Hiltzaileak eta beren lagunak, erantzun zidan. Hurrengo egunean, college tik
|
etorri
eta estudioan aurkitu nuen, Obabatik ekarritako bere paper guztiak mahaian kokatzen. Berak ere carving bat egitea erabaki zuela esan zidan.
|
|
|
Garaño, Gaztelu Sajrat Quais, gotorleku oro zigor eztenak armadunak
|
datoz
eta badoaz geratzen zaizkigu akain bezala odola xurgatuz bizitza kenduz hatsa lapurtuz izengabetzen.
|
|
|
Bazkal ordua ailegatu zenean Robertori galdetu nion nirekin jantokira ote
|
zetorren
eta erantzun zidan etxera joan behar zuela, Mar apurtxo bat gaixorik zebilelako.
|
|
|
Zaragozatik
|
nator
eta osteguna da, gure bilera eguna.
|
|
|
Gaua laster
|
dator
eta ostiral ilunabarrez auto gehiegi ateratzen dira Bilbotik, den denak batera. Ez gaitzala pilaketak harrapa!
|
|
|
|
Badatoz
eta bagoaz, elkarren enkontrura. Ospa dezagun adiskidetasuna, jarraian eguzkitsu bezain epel atera zaigun hainbatgarren larunbat honetan.
|
|
|
Robertok makinak aztertu behar zituen eta informazioa ongi partekatu bileran zegoen mutil gaztearekin (seguritate arloko arduraduna). Bistaz ezagutzen nuen emakume gaztea Giza Baliabide alorretik
|
zetorren
eta prestatu beharra zeukan langile bakoitzari buruzko txosten linguistiko bana.
|
|
|
Aukeran
|
zetozkidan
eta nirea zen erabakitzeko eskubidea, legez nengoelako behartuta haien artean hautatzera.
|
|
|
Itsaso konturatu zen zerbait gertatzen zela, zorionez ez zen guganaino
|
etorri
eta ipuina irakurtzen jarraitu zuen. Bazkaltzeko ordua gainean geneukanez amamaren etxera abiatu behar genuen.
|
|
|
Europako gainerako eskualdeetan bezala, Euskal Herrira ere
|
etorri
eta zabaldu ziren ijitoak, beste izenez zitoak (N), buhameak (Z, BN), kaskarotak (L) irudian, motxaileak (G, B), zingaroak..., eta gainerakoetan bezala, beren bizimodua zela eta lan eta etxe finkorik gabe, arau propioekin, sistematik kanpo egoteajazartuak izan ziren, eskean edota lapurretan ibiltzeagatik.
|
|
|
Hori da bide egokiena bakarra ez baldin badaberen buruaren altxatzeko, dignfikatzeko, eta hori euskal kontzientzia osoaren bidean doa. Gainerat, euskalki batez irakurtzen eta idazten ikastea urrats ezinago haundia da euskararen oinarrien sendotzeko; hortik
|
etor
eta mami liteke standardaren beharraren konzientzia eta beste gauza aunitz".
|
|
|
Eta beren hizkuntza zaharra da egiazki batzen dituena. Hemen zen duela 5.000 urte, Indo-Europarrak
|
etorri
eta kontinentean zehar zabaldu baino lehen.
|
|
|
Bertan irekiko zukeen, haren edukiaz jabetzeko irrikaz, baina semearen izenean
|
zetorren
eta itsuskeria zatarra zatekeen. Bere aurrera deitu zuen beraz Simeon, eta kasualitatea! harakoan jauregian zen, ehizaldi batetik etorria edo parranda batera joatekoa.
|
|
|
—Nire aitak bahiketa honen berri jakindakoan, hona
|
etorri
eta belarrietatik zintzilik edukiko zaitu, erori arte.
|
|
|
851. Istilu eta erresistentziak aipa daitezke, baina estatu modernuaren formazioan" biolentzia fisikoa" baino inportanteagoa izan da" biolentzia sinbolikoa", menperatuak bat
|
etortzea
eta kontsentsuan parte hartzea bilatzen duena. Estatuak, bortxa fisikoa monpolizatzen badu ere, gizartea balio arrazional, desinteresatu eta unibertsalen arabera antolatu dela sinestarazi behar zaio herriari.
|
|
|
903. Hala ere, Koldo Elizaldek eztabaida zakarrak sostengatu zituen, Julio Urquijo eta Arturo Campionen kontra, hitz garbien alde. Adibidez, eliza erdaratik
|
zetorrela
eta txadon erabili behar zela esaten zuen, etxe eta done hitzez asmatua, bigarren hori ere latinetik ekarri arren. Julio Urquijok eliza hitza egokiagoa zela esaten zuen.
|
|
|
153. Pedro H. Sarrionandiak amazig izenari buruzko bi hipotesi etimologiko eman zituen. Alde batetik, az’eg ‘lehortu’ aditzetik
|
zetorrela
eta, beraz, lehorra, iharra, argala esan nahi zuela, Nilo ibaiaren bazter umel jorietan bizi ziren auzokoen kontrastean. Eta bestetik, egiptoar zaharrek tehenus edo ‘zuriak’ deitzen zietela eta, amazig hitzak ere ‘zuria’ edo ‘librea’ esan nahi zuela; amazigeraz ‘beltz’, ‘morroi’ edo ‘esklabo’ adierazteko erabiltzen den ismeg’ hitzaren antonimoa.
|
|
|
—Zuk atera, oraintxe
|
dator
eta...
|
|
|
Esklabotza antzinako gauzatzat hartzen da, baina ez da ez aspaldikoa ez hain urrunekoa, 1141 eta ez da izango. Instituzioa antigoaletik
|
dator
eta gaur egun ere topa daiteke, urrunera joan gabe, forma apur bat disimulatuekin.
|
|
|
Ostu egiten diezu, menperatu egiten dituzu, hil ere egiten dituzu. Eman dezagun halako gizon bat zeure herrira
|
datorrela
eta, errespetu askorik gabe, zuk sinesten duzun guztia absurdoa dela esaten dizula. Zure legeek, zure erlijioak, zure jakituriak, zure instituzioek eta abar ez dutela ezertarako balio.
|
|
|
—Sar zaitez, atarian ez gelditu, pasa, pasa —esango zion Marianok— Etxe honetara
|
etorri
eta sukaldera sartu gabe ez da oraindik inor geratu!
|
|
|
Aurrera jarraitu eta jendea ikusi zuen. Ehiztariak ziren, airean sareak zabaldu eta harkaitz arteko zokoetan ezkutaturik, isilean, usoren bat
|
etorri
eta jausiko zelakoan tranpara.
|
|
|
Ekuadorren jaio nintzen, Guayaquil izeneko hirian, montubioa naiz. Gero Euskal Herrira
|
etorri
eta Gasteizen bizi naiz.
|
|
|
Tafallako erreka hori ur gutxirekin
|
zetorren
eta Tuterarako jadanik ur gabe egongo zela pentsatu zuen Patxik.
|
|
2011
|
|
|
" Museoko ikuskaria" omen naiz. Inor kanpotik
|
etorri
eta neuk hartzen ditut. Gainerakoan, arrantzari buruzko liburua argitaratu dut erretiratuz gero:
|
|
|
Zubiri izeneko herri batean eman dut gaua. Iruñeko jaiak
|
datozela
eta, denak airean dabiltza. Harritzekoa da.
|
|
|
—Andrea, hogeita hamar urte eman ditut taxian hara hona, zuk niri nora joan nahi duzun esan, eta haraino eramango zaitut. Nik egunean hamaika aldiz aditzen dut nondik
|
gatozen
eta nora goazen, eta gauza bat esango dizut: bada Paradisua eta bada Infernua.
|
|
|
Hirira joan nintzen botikaren bila. Botika hartu eta han gelditzeko esan zidaten, eguraldi arrunt gaiztoa
|
baitzetorren
eta ilunabarra baitzen. Biharamunean taldetxo bat joatekoa zen, eta haiekin joateko eta haiekin joateko.
|
|
|
Ama, behiak, behorrak eta Ulixe etxera ez
|
zetozela
eta, mendira joan zen Ulixe min hartuta ote zegoen ikustera.
|
|
|
Coquillea lapur talde bat zen, lapur talde beldurgarri bat, Frantzian XV. mendean jardun zuena. Done Jakueko erromesek erabiltzen zituzten maskorrak (coquilles) hartu, eta hona eta hara ibiltzen ziren, haien joan
|
etorriak
eta gaiztakeriak errazteko eta ezkutatzeko. Eta Orreaga da Done Jakue bideko monasteriorik garrantzitsuenetariko bat.
|
|
|
Gau hartan lapur talde bat banketxean lapurretan ibili zen. Egunsentian polizia
|
etorri
eta Iruñeko gizona atxilotu zuten.
|
|
|
—Ba, une batean bera eta Claude, Donemilion familiaren etxe ondoko artasorora joan direla, zigarro erretzera. Ni sukaldetik
|
nentorren
eta barbakoa dagoen lekura nindoan, orduan ikusi ditut biak, oso diskretuki, desagertzen. Ni ondotik pasatu denean, esan dit:
|
|
|
Batzuk joan eta beste batzuk etorri. Batzuk
|
etorri
eta beste batzuk joan. Horrela dira gauzak.
|
|
|
abisatu du orduan norbaitek. Karmele
|
dator
eta.
|
|
|
Bizitzaren ironiak, pentsatu zuen Marcok egile posible bat burura zetorkiola. Tira, dena dela, esan zion nagusiak, zure desagerpenekin adi egon, faborez, ikusten duzunez ura nahasita
|
dator
eta, gaur goizean dei bat jaso dut zutaz galdezka. Dei bat?, jakin nahi izan zuen Marcok.
|
|
|
Ez zuen lortu gaizkiarekin akabatzea. Eta orain, berriro
|
dator
eta guri egokitu zaigu Ahab kapitainaren lana bukatzea. Kafeari azken zurrutada eman, ordaindu, beste zigarro bat piztu eta, taberna abandonatu zuen, begirada zerumugan galdua.
|
|
|
Popeye ren antzera zabaldu zituen besoak. Filmaren joan
|
etorri
eta gertaera guztiekin bi egun zeramatzan entrenatu gabe. Eta hori gehiegi zen egunero zortzi ordu inguru entrenatzen zuen gizon batentzat.
|
|
|
Hala ere, etsita zegoen gizakia izatez determinista eta superstiziosoa dela, akaso pentsamendu primitiboaren hondarren baten ondorioz. Astro konjuntzioetan sinisten du, zenbaki jakin batzuek zorte ona edo txarra ematen dutela uste du, fidatzen dira parapsikologiaz eta gaixotasunak sendatzen, etorkizuna iragartzen edo hildakoekin hitz egiten duten xamanez..., eta behar baino garrantzi handiagoa ematen diete bat
|
etortze
eta amets premonitorioei.
|
|
|
Loidi bera da; ikus sarrera hau. Berez, baserriko semeak herrira
|
etorri
eta lehengo etxea (Loidi) berritu zenean hartu zuen Belako izena. Geroztik herriko Belako deitu izan zaio.
|
|
|
Oharra: Baztandik
|
etorri
eta bertakotzean Baztan izengoitia bereganatu, eta hartatik Baztanenea etxearen izena, eta honekin deus ikusirik ez duen Pedro de Yñarreak, Pello Baztan-ek, askoz geroago, egin zuen baserria (ikus Perurena 2010: 49).
|
|
|
Etimologia azalpena: Oinarrian Eratsun toponimo nagusia dago, segur aski herri horretako norbait Goizuetara
|
etorri
eta sorterriaren izena mota bateko edo besteko izengoititako ibili zelako (ikus Salaberri, 2003: 113).
|
|
2012
|
|
|
eliz mutil kanpai jolea...). Ulerkuntza zehatzean, beste hitz batzuekin esanda, beraz, Lege debekatzailea eta lege horren beraren transgresio nagusia bat
|
etortzen
eta bata bestearekin egokitzen direla (adibidez: ez menta zelaietan naturaren legea, Elizan bertan baizik, lege onaren tenploan bertan legearen subertsio nagusia, obszenoena, gauzatzen delarik).
|
|
|
Horrelako desbiderapen linguistikoek askotan txirrista egiten dute eta, hala, hanka sartze nabariak egin ohi dira. Esate baterako, batzuek erabaki zuten" mankind" hitza sexista zela man aurrizkia daukalako, eta humanitate horretatik emakumeak kanpoan uzten zituelako, eta erabaki zuten handik aurrera humanity hitza erabili behar zela, ohartu gabe hitz hau etimologikoki homo hitzetik
|
datorrela
eta ez mulier hitzetik (guk geuk ere arazoa izan dezakegu" gizateria" hitzekin euskaraz," giza/ gizon" etik baitator). Eta gauzak muturreraino eramanez AEBetako zenbait mugimendu feministak proposatu du hemendik aurrera ez dela gehiago erabili behar history hitza (his izenordain maskulinoa delako) eta herstory erabili behar dela (her baita izenordain femeninoa).
|
|
|
Orain kaleratu da beste liburu mardul bat, lehen aipatu dudan arrazoiagatik, beharrezkoa zena. Hau ere gazteleraz
|
dator
eta liburu honek ez Nafarroakoa soilik baizik eta Euskal Herri osoko literatura hartzen du: Historia de la Literatura Vasca (Erein argitaletxea) du izena eta Iñaki Aldekoa irakasle eta aditua izan da egilea.
|
|
|
Zer nolako liburua den jabetzeko esku artean eduki behar da, formatoak, diseinuak edukiak beste garrantzia baitauka kasu honetan. Liburua, gainera, CD batekin
|
dator
eta, atzealdean, ikus poesiaren eredu gurpil jiragarria poema lerroak zatika emango diguna, galdera erantzun joko indartsu batez: Zerria zertarako?
|
|
|
Oi, zu gabe, dena ez da oro eta zaintza umezurtu egiten da, galderez betetzen erantzunak. Ezin dut esan zatoz, nola esango dut zatoz nire bihotza zuk ezkutatzen baduzu zure bihotzean, eta nirea zurearen zain badago, ea noiz esango duen
|
zatoz
eta goazen eta bihar eta etzi eta segituan eta betiko.
|
|
|
Kalean belaunetaraino dabil argia, eta zu gorago zaude, nire barruan. Maita nazazu eta
|
zatoz
eta emadazu musu; ez zaitez desbidera eurira.
|
|
|
Nik eman nizun neurea, atzo, eta geroztik hilda loratzen naiz egunero, beti edo bart ere bai, maitasunean; ni ez naiz zuretzat laido bat, ni zure aluan lokartu nintzen arimagabe, bart ere bai baina gehiago beti, maite. Eta zuk badakizu hori, zuk badakizu norentzat den argitasun hau, eta nondik
|
datorren
eta zertara, eta gaur ere bai errepikaka eta isilik, oihartzunak josiz urkietan, eta zuretzat beti maitasunez, zuretzat han goitik nire barruraino.
|
|
|
" Maria Magdalakoari, iraganeko oroitzapen batzuk lausoturik eta beste batzuk guztiz argi ageri zaizkion bezala, etorkizuna guztiz igarri ezina begitantzen zaio, ilargi gabeko gaua bezain iluna, hareazko bisuts bat bezain itsua. Maisuaren hitzak entzuten dituen bakoitzean lorietan dagoela sentitzen du, edertasun eta ontasunezko mundu berri bat
|
baletor
eta bera haren erdi erdian balego bezala. Maisua bertan ez denean, ordea, beldur zehaztu ezinezko batek inarrosten du goitik behera:
|
|
|
Noski 526 brigadakoak direla, eta Espainia askatzera doazela. Noski populuak beso zabalik eginen diela ongi
|
etorri
eta, erran gabe doa, haiekin batera altxatuko dela, faxistak ohildu beharrez. Haren hitzek viva eta muera sorta aterarazi die Migelez bertzeko gehienei.
|
|
|
Egunero etxera eramaten duen autobusaren zain gelditu da. Ibilgailua
|
etorri
eta txoferrak atea zabaldu du bere parean. Ordea, Julianek ezetz egin dio buruarekin.
|
|
|
Hondarrean, Filipe IV.a Frantziako erregeak baimena eman du bere semea, Luis printzea, Nafarroara
|
etorri
eta Iruñean errege izenda dezaten berari ukatzen dizkioten ohore guztiekin, Infantzoien Batzarrek Parisera igorri dituzten gutunek ez baitiote titulua ezagutzen, aski gauza naturala, bere emazte zendua baitzen tituluaren jabe, hau da, Joana erregina aiurri bizikoa.
|
|
2013
|
|
|
Aitak zioen: " Orain dela lau urte
|
etorri
eta esan zidan," Aita, aire komandokoa izango naiz". Jota utzi ninduen.
|
|
|
Zinez, kontrakoa gertatu zen. Ameriketatik
|
etorri
eta ia berrogei urtez, etengabe jaso zituen omenaldiak: loteria ofizialeko txarteletan azaldu zen bere irudia, telebista programak eskaini zizkioten, idazleek Camilo Jose Cela, Miguel Mihura, Ernesto Jimenez Caballero eta beste hainbatek— aintzat hartu zuten.
|
|
|
Santa Clarako eta beste misio batzuetako fraideak
|
etorri
eta hiletak egin zitzaizkion, berezko heriotza izan zela sinetsita, baina ez salan gorpua aztertu eta urdaila ireki baino lehen, ez zutela pozoitu ziurtatzeko. Ofizial, sarjentu eta beste asko egon ziren ikerketa horretan.
|
|
|
Vancouverrek bere A voyage to discovery... liburuan aipatzen duenez, Nootka utzi eta Monterreyrantz zihoala, geldialdi bat egin zuen San Franciscon. Heldu orduko, Martin de Landaeta fraidea
|
etorri
eta misiora gonbidatu zuen fraide guztien izenean. Vancouverri very pleasing and entertaining iruditu zitzaion fraide kortezubitarra.
|
|
|
Handik pixka batera, Desireko ofizial batzuk
|
etorri
eta hainbat gizon eraman zituzten bahituta. Sierra marinelak izenak ematen ditu bere aitorpenean:
|
|
|
" Loriatzen ziren horren aurrean, eta, nik idazten bukatutakoan, batzuk niregana
|
etorri
eta zer izen zuten galdetzen zidaten, eta nik paperaren arabera erantzundakoan barrez lehertzen ziren. Holaxe olgatu ginen arratsalde hartan, elkar agurtu arte.
|
|
|
Lurrera jaitsi eta hiruren bat legoa ibili ondoren," indio asko azaldu zitzaizkien arku eta geziekin, eta bake keinuak egin arren ez ziren hurbiltzera ausartu; soilik oso andre zahar bat, ehun eta berrogeita hamar urtetik gora izango zituena, negarrez; laztandu egin zuen Jeneralak, ale batzuk eta janaria emanez; andre honek, zaharraren zaharrez, errementari baten hauspoak bezalako zimurrak zituen sabelean, eta zilbor nabarmena, kuia bat baino handiagoa. Tratu ona ikusi zutelarik, indioak bakean
|
etorri
eta beren rancherietara eraman gintuzten. Ereintza biltzen ari ziren une hartan, eta linaziarena bezalako hazi batzuekin pilak eginda zeuzkaten; eltzeak zituzten janaria prestatzeko, eta emakumeak animalien larruekin janzten ziren; Jeneralak ez zuen soldadurik ametitu rancherietan, eta, berandu zenez, fragatarantz itzuli zen, eta indio askok lagundu zioten hondartzaraino".
|
|
|
Pixka bat iparralderago igota, Golkoaren beste aldera pasatu zen berriro Ugarte, eta handik aurrera penintsularen ertz guztia aztertzeari ekin zion. Ordurako, fraidearen gorputz adindua erasanda zegoen horrenbeste joan
|
etorri
eta aztarrikarekin. Orain, gainera, sekulako minak zeuzkan oinetan eta iztartean.
|
|
|
Tumacacoritik
|
etorri
eta Tubacen pasatu zuen eguna, abiatzera zihoazenekin. Eta 23an, goizeko hamaiketan, Anzak jvayan subiendo!
|
|
|
Inurri batek filosofia ikasi nahi zuen ez zekielako nor zen, nondik
|
zetorren
eta nora zihoan. Baina ez zuen unibertsitatean sartzeko froga gainditu eta bizitzen jarraitu zuen.
|
|
|
Gerrak makurrarazitako belaunaldi euskaltzalearen kokapen ideologikoa eta gaitasuna kontuan hartzekoak dira. Edonola ere, ametsari sumatzen zaion tonu emozionalaz ari gara hemen, horiek lehenagotik
|
baitatoz
eta geroago ere hor baitiraute.
|
|
|
Auzapeza, zinegotziak, inguruzaina eta beste hainbat, berriz, laster agertu dira Amilobitik itzulian. Lastozko paxoen suaz argi eginez
|
datoz
eta berri txarra dakarte; berri txar txarra benetan:
|
|
|
Ez dutela mokadurik probatu eta ez probatuko, ez beraiek eta ez zakurrek, nahiz eta norbaitek inork ez daki norkuntxi bat ederki prestatuta, arto errea eta zahatoa ardoz betea ekarri dien. Batzarrera ez direla
|
etorriko
eta Kokoherriko apaiza hurbiltzerik ez luketela nahi jakinarazi diotela. Ahuntzainari Orkitzek eskatu diona dela Urrumiako abere urrikalgarriez arduratzeko.
|
|
|
Aria zuzenari zaio materia okerrari zaiona. Materiaren erakarmenak okerrean garatzen ditu bere oreka eta ukorekak; materiaren erakarmenari berezkoa zaio harremana, joan
|
etorria
eta indar dema; horrexek hausten du erakarmen unibertsalean zuzeneko marra oro eta horrexek ematen dio kosmoseko bilakaerari izar eta astro guztien elkarrekiko eta elkarren inguruko biratze etengabearen izaera. Ariaren ariak ordea, infra atomoko izpikien munduak bezalaxe, badauka erakarmen unibertsalaren bilakaera okerrari ihes egin liezaiokeen kaoseko leihorik.
|
|
|
Igitaiez zaurituek petrikiloaren etxe aurrera
|
etorri
eta etorri jarraitzen dute. Heldu berriek ere eskuetan, eskumuturretan eta besoetan dauzkate zauriak, eta guztiek igitaiekin egin dituztela aitortzen dute.
|
|
|
Gaurkoa izan zitekeen lehenengo egun normala euliteriaren ondoren, baina goizeko bederatzietan, sekulako urduritasuna sortu duen zerbait gertatu da. Alde batetik, zalgurdi dotore bi gelditu dira plazaren erdi erdian, bata bestearen atzetik
|
etorri
eta herri guztia igaro ondoren. Beste aldetik, bandoa jo du ondoren inguruzainak batzarrera deituz:
|
|
|
Tzurdiok askotan gogoratu eta zehazki zenbatuta dauzka taldekoak zehaztasun osoz. Txando eta Brisket arduradunez gainera, zortzi neska mutil hamazazpi hemezortzi urtekoak elkar hartuta
|
etorri
eta zebiltzanak: Xan, Xotil, Izarne eta Oxine; Huxtio, Iruña, Ergobi eta Laket; eta azkenik, laguntzaile moduan, ustez esku bat botatzearren edo, Xalene Txurdaneko alarguna eta Tzurdio Lardunbaitako mutikoa.
|
|
|
Petrikiloaren etxera banaka banaka eta noizean behin ematen diete sarbidea zaurituei. Goizetik
|
etorri
eta itxaroten dauden zaurituentzat izugarri astuna ez ezik, ia jasanezina bihurtzen ari zen egoera. Orain, ordea, denak jan, edan eta sutondo inguruan solasean jarri direnetik, zorionaren printzak ez badira ere, ongizatearen patxada dastatzeko aukera dago.
|
|
|
Urduritasuna areagotu egin da halako hein batean, berez arras hunkigarriak izan diren Zutolako etxekoandrearen ehorzketan, zurrumurru zehatz batzuk barreiatu baitira. Hoxpine zenaren bi semeak ez dira
|
etorri
eta, gainera, Kokoherriko apaizari latinezko otoitzak baizik ez egiteko erregutu omen diote arren eta arren. Huxtio mutikoa zauri larriekin dagoela gauza jakina da, baina batzuen batzuek diotenez Zutolan eztabaida eta errieta ikaragarriak jo omen dituzte bart.
|
|
|
Heriotza, berriz, gizabanakoa bestetasunera isurtzen deneko urrats bakartia da. Bestetasunetik
|
gatoz
eta bestetasunera goaz.
|
|
|
—Bai baina gandua
|
zetorrek
eta eguraldia aldatzen ari duk tematu da ezezaguna. Ez al liguke orain norbaitek lagundu?
|
|
|
Kokoherrirako bidaia isilik egin dute gehienbat. Xemen alkandorarik gabe
|
dator
eta lepoan ipinitako Axineren musuzapia odoletan blai jarri zaio. Uso mezulari gaztea, Ahuxo, hil egin da mugitu dutelarik eta, halere, eskuan dakar hilik.
|
|
|
Isila berriro egin bezain laster, horra non musikari talde bat hurbiltzen ari den ilunpean nonbaitetik, kalejira ezaguna joz
|
datoz
eta horrek ibilian dabiltzala adierazten du. Higoak berekiko xuxurlatu du:
|
|
|
Eta horra Apoinoko haur eta ume gorri zirtzil haiek irri eta iseka egiteko oihukatzen zidaten leloa, zera, Kokoherri zoro herri, Kokoherri zoro herri, koko ero, koko ero! Ume andana zen biltegira karraka bila
|
etorritakoa
eta itxuraz elizan maitinetan jotzearren zeramatzaten. Beraz, Apoinon aste santuan daude, Erramu igandearen eta Pazko igandearen artean alegia" ondorioztatu du Lagoak.
|
|
|
—Bai zera! gehiegi berandutuko lukek, lau ordu luze joan
|
etorrian
eta gainera agerian geldituko lukek gure arduragabekeria. Ez ote dio inork aurrea hartuko idiekin datorren jende multzoari eta aizkorak ekarri?
|
|
|
Erkotz, Uher eta zinegotzi bereterra izan dira lehenak. Erkotz sudurretik eta ahotik odoletan
|
dator
eta oraindik erdi zorabiatuta dagoela ematen du, zeren eta soinean daramatzan gorotz, simaur, hosto eta zaborrak kentzeko ezohiko tenkortasun zitala adierazten baitu. Uher gizagaixoak, berriz, eskuineko eskumuturrari eusten dio beste eskuarekin.
|
|
|
Auzolanekoek orotariko tresneria eta trasteria dakarte; aizkorak, zerrak, palankak, burdina ziriak, mailuak, mailutzarrak, zorroztarriak, kateak, sokak eta abar. Janariz eta edariz hornituak
|
datoz
eta batzuen batzuk izerditan blai ailegatu dira, dakartzaten zama handiarengatik:
|
|
|
Absurdoa bestetasunaren amildegia da. Handik
|
gatoz
eta hara goaz. Ortziko zulo beltzera zuzen zuzen abiatu den materiarik gabeko izpikia bezala zaigu geure bakoitzaren hunkimendu lirikoa.
|
|
2014
|
|
|
" eskola handiko eta bizimolde sainduko gizona[.] baina hura kardinale egiten bazuen gero ustez bi frantses zirenak, hiru zituela eginen. Nola zatekeen hori, galdatu zidan eta nik kontatu nion luzeki Nafarroako historia eta nola bere Erregeren alderdiari jarraikirik eta harekin Frantziara
|
etorririk
eta erreinu horretako unibertsitateetan ikasirik, koroa harentzat hain atxikimendu handia bazuen non alderdi honetan eta libreago mintzatzeagatik, Salamancako aulki lehena utzi zuen eta Coimbrakoa hartu Portugalen, ospez eta errentaz biziki apalagoa zena".
|