|
2005
|
|
|
3 Segurtasun epearen kasuaren antzera, legegileak delitu guztietarako betekizun arruntean ñabardura berezi bat gaineratu du delitu astun xamarrak pilatzen diren erregimen juridikoan. Kasu honetan ez dira eragiten bost urte baino gehiagorako espetxealdi zigorra duten delitu astunak, baizik
|
eta
delitu batzuen kondenak batera gertatzean muga objektibo jakin batzuk gainditzen dituzten delitu pilaketak. ZK (Zigor Kodea) 78 artikulua izan bazen, 1995eko Zigor Kodea onartu zenez geroztik:
|
|
|
Abiapuntu berbera da lehen
|
eta
orain: 78 artikulua bakarrik jar daiteke martxan baldin eta benetan ezarri diren espetxealdiaren urte kopurua eta epaian ezarri zena nabarmen ezberdinak badira:
|
|
|
Abiapuntu berbera da lehen eta orain: 78 artikulua bakarrik jar daiteke martxan baldin
|
eta
benetan ezarri diren espetxealdiaren urte kopurua eta epaian ezarri zena nabarmen ezberdinak badira: alegia, bete behar dena, epaian ezarri zen kondena nominalarekin alderaturik?
|
|
|
Abiapuntu berbera da lehen eta orain: 78 artikulua bakarrik jar daiteke martxan baldin eta benetan ezarri diren espetxealdiaren urte kopurua
|
eta
epaian ezarri zena nabarmen ezberdinak badira: alegia, bete behar dena, epaian ezarri zen kondena nominalarekin alderaturik?
|
|
|
erdia baino gutxiago denean. Esandakoa ulertzeko gogoratu beharra dago, delitu pilaketa errealean zigorrren metaketa aritmetiko hutsak ez, baizik
|
eta
metaketa juridikoak agintzen duela: alegia, zigor batzuk ezarriz gero (esaterako 20, 10 eta 5 urteko espetxealdiak) ez da besterik gabe gehitzen (35), azkeneko zigorrra kalkulatzeko.
|
|
|
Esandakoa ulertzeko gogoratu beharra dago, delitu pilaketa errealean zigorrren metaketa aritmetiko hutsak ez, baizik eta metaketa juridikoak agintzen duela: alegia, zigor batzuk ezarriz gero (esaterako 20, 10
|
eta
5 urteko espetxealdiak) ez da besterik gabe gehitzen (35), azkeneko zigorrra kalkulatzeko. Muga objektibo eta gaindiezin batzuk kontuan eduki behar dira:
|
|
|
alegia, zigor batzuk ezarriz gero (esaterako 20, 10 eta 5 urteko espetxealdiak) ez da besterik gabe gehitzen (35), azkeneko zigorrra kalkulatzeko. Muga objektibo
|
eta
gaindiezin batzuk kontuan eduki behar dira: hala nola, 20 urte baino gehiago (edo, salbuespenez, 25, 30 edo 40) ez dela beteko edota zigorrik astunenaren hiru halakoa baino gehiago ez dela betearaziko.
|
|
|
hala nola, 20 urte baino gehiago (edo, salbuespenez, 25, 30 edo 40) ez dela beteko edota zigorrik astunenaren hiru halakoa baino gehiago ez dela betearaziko. Epaian zigorrak, guztiak, ezartzen dira, baina gero aipatu metaketa juridikoaren mugak martxan jar daitezke
|
eta
benetako kondena murriztu. 78 artikuluaren abiapuntua epaian ezarritako espetxe urte kopuru nominalaren eta metaketa juridikoaren ondorioz ateratzen denaren arteko alde nabarmenean dago.
|
|
|
Epaian zigorrak, guztiak, ezartzen dira, baina gero aipatu metaketa juridikoaren mugak martxan jar daitezke eta benetako kondena murriztu. 78 artikuluaren abiapuntua epaian ezarritako espetxe urte kopuru nominalaren
|
eta
metaketa juridikoaren ondorioz ateratzen denaren arteko alde nabarmenean dago.
|
|
|
Aipatu abiapuntua gertatuz gero, alegia azkenik ezarritako kondena epaietan ezarritakoaren erdia baino gutxiago balitz, 78 artikuluaren xedapena hurrengoan datza: bai hirugarren gradua, bai askatasun baldintzatua, bai irteteko baimenak, bai
|
eta
espetxeetako onurak ere, emateko orduan, neurketa erreferentzia ez dela izango, betearazi behar diren urte kopuruarena, epaietan ezarri zirenena baizik. Beraz epaietan ezarritako urte kopuru nominala oso altua izanez gero, 78 artikuluaren ondorioz aipatu erakunde juridikoak praktikan behin betiko blokeaturik gertatuko lirateke, barneratuak askatasun erregimenik edo irteteko baimenik espetxealdi osoan zehar lortzerik izango ez duelako.
|
|
|
Abiapuntu berbera bada ere, aldaketak nabarmenak dira terrorismo delituei(
|
eta
antolatutako delitugintzari) dagokienez4 eta horiek areago gogortzen dute berez salbuespenezkoa den sistema hau. Lehenik eta behin, benetako betearazpen sistema berezia legez automatikoki martxan jartzen da (arau orokorra), epaile edo auzitegien erabakimenetik at alegia.
|
|
|
Abiapuntu berbera bada ere, aldaketak nabarmenak dira terrorismo delituei (eta antolatutako delitugintzari) dagokienez4
|
eta
horiek areago gogortzen dute berez salbuespenezkoa den sistema hau. Lehenik eta behin, benetako betearazpen sistema berezia legez automatikoki martxan jartzen da (arau orokorra), epaile edo auzitegien erabakimenetik at alegia.
|
|
|
Abiapuntu berbera bada ere, aldaketak nabarmenak dira terrorismo delituei (eta antolatutako delitugintzari) dagokienez4 eta horiek areago gogortzen dute berez salbuespenezkoa den sistema hau. Lehenik
|
eta
behin, benetako betearazpen sistema berezia legez automatikoki martxan jartzen da (arau orokorra), epaile edo auzitegien erabakimenetik at alegia.
|
|
|
Terrorismo delituei 78 artikuluko bi erregimen ezberdin aplikatu ahal zaizkie: bata, bi terrorismo delitu edo gehiago egin direnean
|
eta
horietako batek, behintzat, 20 urte baino gehiagoko espetxealdi zigorra aurrikusten baldin badu. Izan ere, kasu horretan delitu pilaketa egiteko muga objektiboa 40 urtekoa izango da-eta eta horren ondorioz ex legem aplikatu baharko da zigorrak betearazteko sistema berezia.
|
|
|
bata, bi terrorismo delitu edo gehiago egin direnean eta horietako batek, behintzat, 20 urte baino gehiagoko espetxealdi zigorra aurrikusten baldin badu. Izan ere, kasu horretan delitu pilaketa egiteko muga objektiboa 40 urtekoa izango da-eta
|
eta
horren ondorioz ex legem aplikatu baharko da zigorrak betearazteko sistema berezia. Bestea, ordea, martxan jarriko zen ZK 76 artikuluko muga objektibo salbuespenezkoak (76 a, b, c, edota d) ezartzerik ez dagoenean.
|
|
|
beste delituen kasuetan zaintza epaileak 78 artikuluaren sistema zorrotza alboratzeko erabakia har dezakeen arren, salbuespenez bada ere?, terrorismo kasuetan ez da salbuespena egiteko ia modurik.
|
Eta
–ia, diogu, zeren eta hirugarren graduaren kasuan edota askatasun baldintzatuaren kasuan betearazpen sistema zorrotza alboratzekoa izan baititeke kondena agortzeko bostena edo zortzirena falta denean.
|
|
|
Eta, ia? diogu, zeren
|
eta
hirugarren graduaren kasuan edota askatasun baldintzatuaren kasuan betearazpen sistema zorrotza alboratzekoa izan baititeke kondena agortzeko bostena edo zortzirena falta denean. Teoriaz beraz 32 edo 35 urte bete ondoren (40 urtekoa orain da-eta, betetzeko kopuru gorena), zaintza epaileak kontsidera lezake ea hirugarren gradua edo askatasun baldintzatua salbuespenez ematekoak diren, horretarako gizartean birsartzearen aldeko iragarpen bakoiztua egon delarik.
|
|
|
Zailtasunik gabe uler litekeenez, sistema berezia alboratzeko aukera sinbolikoa
|
eta
lortezina besterik ez da.
|
|
|
Hirugarrenik, neurketa sistema zorrotzagoaren ondorioak orain askoz zabalagoak dira terrorismo zein bestelako delituentzat, izan ere ZK 78 artikulu zaharrak askatasun baldintzatua
|
eta
espetxeetako onurak eragiten bazituen ere, orain, horietaz gain, hirugarren gradua eta irteteko baimenak ere indargabeturik gerta daitezke-eta. 78 artikuluak, hortaz, tratamendua betetzeko askatasun erregimenak ixtearekin batera, komunikazio arruntetariko batzuk, irteteko baimenak?
|
|
|
Hirugarrenik, neurketa sistema zorrotzagoaren ondorioak orain askoz zabalagoak dira terrorismo zein bestelako delituentzat, izan ere ZK 78 artikulu zaharrak askatasun baldintzatua eta espetxeetako onurak eragiten bazituen ere, orain, horietaz gain, hirugarren gradua
|
eta
irteteko baimenak ere indargabeturik gerta daitezke-eta. 78 artikuluak, hortaz, tratamendua betetzeko askatasun erregimenak ixtearekin batera, komunikazio arruntetariko batzuk, irteteko baimenak?
|
|
|
Bost urte baino luzeagoak diren terrorismo delituen kasuetan segurtasun epe automatikoa
|
eta
bihurtezina zegoen bezala (ZK 36.2 art.), ZK 78 artikuluak are astunagoak diren delitu pilaketetan oraindik are zorrotzagoa den beste segurtasun epe antzerakoa ezarri du, erdia ez baizik eta ia espetxealdi oso osoa eraentza itxian betetzera eramango duena.
|
|
|
Bost urte baino luzeagoak diren terrorismo delituen kasuetan segurtasun epe automatikoa eta bihurtezina zegoen bezala (ZK 36.2 art.), ZK 78 artikuluak are astunagoak diren delitu pilaketetan oraindik are zorrotzagoa den beste segurtasun epe antzerakoa ezarri du, erdia ez baizik
|
eta
ia espetxealdi oso osoa eraentza itxian betetzera eramango duena.
|
|
|
Gainera ez du terrorismo delituen kasuetan ad hoc lege arauketarik sortzen. Hirugarren gradua?
|
eta
baldintzapeko askatasuna, lortzeko betekizun berria eta unibertsala (delitu guztietarakoa) dugu baina baita ere terrorismo delituen kasuetan eskatzekoa.
|
|
|
Hirugarren gradua, eta baldintzapeko askatasuna? lortzeko betekizun berria
|
eta
unibertsala (delitu guztietarakoa) dugu baina baita ere terrorismo delituen kasuetan eskatzekoa.
|
|
|
Betekizuna ildo politiko kriminal berri baten ondorioa da: alegia, biktima
|
eta
biktimaren beharrizana kontuan hartzean datzanarena. Eta hori, gehiago zehaztu barik, ez dago txarto:
|
|
|
alegia, biktima eta biktimaren beharrizana kontuan hartzean datzanarena.
|
Eta
hori, gehiago zehaztu barik, ez dago txarto: kontrakoa baizik, doktrina zientifikoak berak nabarmendu duen bezala.
|
|
|
kontrakoa baizik, doktrina zientifikoak berak nabarmendu duen bezala. Gure kasuan onartzekoa ez
|
eta
bai kritikatzekoa dena, da, ordea, ildo politiko kriminal horri eman zaion lege arauketa zehatzak ahultasun tekniko ugari dituela. Gero itzuliko gara betekizun honen interpretazio arazotara.
|
|
|
Betekizun berezi honek, lehenik
|
eta
behin, delitugileei helburu eta bide terrorista bertan behera uzteko eskatzen die hirugarren gradua edota baldintzapeko askatasuna lortu nahi izanez gero. Baina, bigarrenik, horrezaz gain, agintariekin elkarlanean modu aktiboan jarduteko ere galdatzen du legeak.
|
|
|
Betekizun berezi honek, lehenik eta behin, delitugileei helburu
|
eta
bide terrorista bertan behera uzteko eskatzen die hirugarren gradua edota baldintzapeko askatasuna lortu nahi izanez gero. Baina, bigarrenik, horrezaz gain, agintariekin elkarlanean modu aktiboan jarduteko ere galdatzen du legeak.
|
|
|
Ikusten den bezala, autoritateekin egin beharreko elkarlana modu zehatzegian deskribatzen da, hainbat
|
eta
hainbat irizpide pilatzearen bitartez, logika juridiko, eta ez juridiko, ezberdinetako edukietan oinarriturik:
|
|
|
Ikusten den bezala, autoritateekin egin beharreko elkarlana modu zehatzegian deskribatzen da, hainbat eta hainbat irizpide pilatzearen bitartez, logika juridiko?
|
eta
ez juridiko, ezberdinetako edukietan oinarriturik:
|
|
|
ezberdinetako edukietan oinarriturik: hala nola, bide terroristak
|
eta
helburuak nahastuz edo jarduera deliktiboa bertan behera uztea eta taldekidearen salaketa maila berberean jarriz.
|
|
|
ezberdinetako edukietan oinarriturik: hala nola, bide terroristak eta helburuak nahastuz edo jarduera deliktiboa bertan behera uztea
|
eta
taldekidearen salaketa maila berberean jarriz.
|
|
|
Baina orain artekoa gutxi balitz, Espetxeetako Lege Organiko Orokorreko 72.6 artikuluak xedatutakoa frogatzeko bide berezia ere proposatzen du: hau da, nola
|
eta
noiz joko da betetatzat elkarlaneko betekizuna. Legearen arabera, egiaztatzeko moduak hauek izan daitezke:
|
|
|
Legearen arabera, egiaztatzeko moduak hauek izan daitezke: jarduera deliktiboei uko egiten zaiela
|
eta
indarkeria bertan behera uzten dela beren beregi aldarrikatzea; biktimei barkamena beren beregi eskatzea; eta, txosten teknikoek, esatea, erakunde terroristarekin eta, inguruko?
|
|
|
Legearen arabera, egiaztatzeko moduak hauek izan daitezke: jarduera deliktiboei uko egiten zaiela eta indarkeria bertan behera uzten dela beren beregi aldarrikatzea; biktimei barkamena beren beregi eskatzea;
|
eta
–txosten teknikoek, esatea, erakunde terroristarekin eta, inguruko?
|
|
|
jarduera deliktiboei uko egiten zaiela eta indarkeria bertan behera uzten dela beren beregi aldarrikatzea; biktimei barkamena beren beregi eskatzea; eta, txosten teknikoek? esatea, erakunde terroristarekin
|
eta
–inguruko? (, entorno?) beste elkarte eta talde ez legezkoen jarduerekin lotura hautsi dela.
|
|
|
esatea, erakunde terroristarekin eta, inguruko? (, entorno?) beste elkarte
|
eta
talde ez legezkoen jarduerekin lotura hautsi dela.
|
|
|
6 Aurkeztutako lege aldaketek espetxealdia betearazteko eredua
|
eta
oinarrian eduki lituzkeen konstituzio printzipioak auzitan jartzen ditu. Legea ezartzerako orduan, ordea, bestelakoak izan dira foroan egondako eztabaidagaiak.
|
|
|
Legea ezartzerako orduan, ordea, bestelakoak izan dira foroan egondako eztabaidagaiak.
|
Eta
horiek dira, hurrengo atalean, aurkeztu nahi ditugunak, bukaeran printzipio eta ereduaren gai nagusira berriro ere itzultzekoak izango bagara ere.
|
|
|
Legea ezartzerako orduan, ordea, bestelakoak izan dira foroan egondako eztabaidagaiak. Eta horiek dira, hurrengo atalean, aurkeztu nahi ditugunak, bukaeran printzipio
|
eta
ereduaren gai nagusira berriro ere itzultzekoak izango bagara ere.
|
|
|
1 Espetxeetako Erakundeen Zuzendaritza Orokorrak izan duen lege aldaketen interpretazio bilakaerak, batetik,
|
eta
, bestetik, Jurisprudentziak (Zaintza epaileen erabakiak kontrolatzeko Probintzia Auzitegienak alegia), berme arazo batzuk izan dituzte legeon ezarpenaren eztabaida juridikoaren erdi erdigunean. Legeak aplikatu nahi ziren moduek askatasunen edozein Estaturen printzipio nagusiak urratzen zituztenez gero, Epaileek zuzenketak sartu eta behartu dituzte eta gainera arrakastaz Espetxeetako Administrazio berak honez gero aipatu norabide berriak onartu dituen neurrian.
|
|
|
1 Espetxeetako Erakundeen Zuzendaritza Orokorrak izan duen lege aldaketen interpretazio bilakaerak, batetik, eta, bestetik, Jurisprudentziak (Zaintza epaileen erabakiak kontrolatzeko Probintzia Auzitegienak alegia), berme arazo batzuk izan dituzte legeon ezarpenaren eztabaida juridikoaren erdi erdigunean. Legeak aplikatu nahi ziren moduek askatasunen edozein Estaturen printzipio nagusiak urratzen zituztenez gero, Epaileek zuzenketak sartu
|
eta
behartu dituzte eta gainera arrakastaz Espetxeetako Administrazio berak honez gero aipatu norabide berriak onartu dituen neurrian. Ikus ditzagun, hiru puntu nagusi, besterik ez.
|
|
|
1 Espetxeetako Erakundeen Zuzendaritza Orokorrak izan duen lege aldaketen interpretazio bilakaerak, batetik, eta, bestetik, Jurisprudentziak (Zaintza epaileen erabakiak kontrolatzeko Probintzia Auzitegienak alegia), berme arazo batzuk izan dituzte legeon ezarpenaren eztabaida juridikoaren erdi erdigunean. Legeak aplikatu nahi ziren moduek askatasunen edozein Estaturen printzipio nagusiak urratzen zituztenez gero, Epaileek zuzenketak sartu eta behartu dituzte
|
eta
gainera arrakastaz Espetxeetako Administrazio berak honez gero aipatu norabide berriak onartu dituen neurrian. Ikus ditzagun, hiru puntu nagusi, besterik ez.
|
|
|
Izan ere 7/ 2003ko LOaren aldi baterako xedapen bakarrak zera ezartzen baitzuen: hirugarren gradu
|
eta
baldintzapeko lege aldaketa berriek (erantzukizun zibileko eta elkarlaneko betekizunak: Espetxeetako Lege Organika Orokorreko 72.5 eta 6 artikuluak alegia) atzera eragina izango zutela.
|
|
|
Izan ere 7/ 2003ko LOaren aldi baterako xedapen bakarrak zera ezartzen baitzuen: hirugarren gradu eta baldintzapeko lege aldaketa berriek (erantzukizun zibileko
|
eta
elkarlaneko betekizunak: Espetxeetako Lege Organika Orokorreko 72.5 eta 6 artikuluak alegia) atzera eragina izango zutela.
|
|
|
hirugarren gradu eta baldintzapeko lege aldaketa berriek (erantzukizun zibileko eta elkarlaneko betekizunak: Espetxeetako Lege Organika Orokorreko 72.5
|
eta
6 artikuluak alegia) atzera eragina izango zutela. Beraz xedapen batzuen atzera eragina aldarrikatzen zen baina ez, ordea, egin ziren aldaketa guztiena eta hori bi zentzutan:
|
|
|
Espetxeetako Lege Organika Orokorreko 72.5 eta 6 artikuluak alegia) atzera eragina izango zutela. Beraz xedapen batzuen atzera eragina aldarrikatzen zen baina ez, ordea, egin ziren aldaketa guztiena
|
eta
hori bi zentzutan: batean, segurtasun epea (ZK 36.2 art.) eta zigor pilaketak betearazteko erregimen berezia (ZK 78 art.) atzera eragingarritasunetik kanpo gertatzen zirelako; eta bestean, atzera eragina aitortzen zen kasuetan ez zelako erabatekoa.
|
|
|
Beraz xedapen batzuen atzera eragina aldarrikatzen zen baina ez, ordea, egin ziren aldaketa guztiena eta hori bi zentzutan: batean, segurtasun epea (ZK 36.2 art.)
|
eta
zigor pilaketak betearazteko erregimen berezia (ZK 78 art.) atzera eragingarritasunetik kanpo gertatzen zirelako; eta bestean, atzera eragina aitortzen zen kasuetan ez zelako erabatekoa. 7/ 2003ko LOa indarrean sartu eta hurrengo egunetik aurrerako sailkapenei besterik ez zitzaizkien hirugarren eta laugarren graduetako betekizun berriak ezarriko, une horretara arte egindako sailkapenak berrikusi barik alegia.
|
|
|
Beraz xedapen batzuen atzera eragina aldarrikatzen zen baina ez, ordea, egin ziren aldaketa guztiena eta hori bi zentzutan: batean, segurtasun epea (ZK 36.2 art.) eta zigor pilaketak betearazteko erregimen berezia (ZK 78 art.) atzera eragingarritasunetik kanpo gertatzen zirelako;
|
eta
bestean, atzera eragina aitortzen zen kasuetan ez zelako erabatekoa. 7/ 2003ko LOa indarrean sartu eta hurrengo egunetik aurrerako sailkapenei besterik ez zitzaizkien hirugarren eta laugarren graduetako betekizun berriak ezarriko, une horretara arte egindako sailkapenak berrikusi barik alegia.
|
|
|
batean, segurtasun epea (ZK 36.2 art.) eta zigor pilaketak betearazteko erregimen berezia (ZK 78 art.) atzera eragingarritasunetik kanpo gertatzen zirelako; eta bestean, atzera eragina aitortzen zen kasuetan ez zelako erabatekoa. 7/ 2003ko LOa indarrean sartu
|
eta
hurrengo egunetik aurrerako sailkapenei besterik ez zitzaizkien hirugarren eta laugarren graduetako betekizun berriak ezarriko, une horretara arte egindako sailkapenak berrikusi barik alegia.
|
|
|
batean, segurtasun epea (ZK 36.2 art.) eta zigor pilaketak betearazteko erregimen berezia (ZK 78 art.) atzera eragingarritasunetik kanpo gertatzen zirelako; eta bestean, atzera eragina aitortzen zen kasuetan ez zelako erabatekoa. 7/ 2003ko LOa indarrean sartu eta hurrengo egunetik aurrerako sailkapenei besterik ez zitzaizkien hirugarren
|
eta
laugarren graduetako betekizun berriak ezarriko, une horretara arte egindako sailkapenak berrikusi barik alegia.
|
|
|
Zatikako atzera eragingarritasun honen aitorpenak badu bere oinarria Konstituzio Auzitegiaren doktrinan, hain zuzen Espainiako Konstituzioaren (EK) 9.3 artikuluaren gainekoan6 Aipatu artikuluak, besteen artean, xedapen zehatzaile
|
eta
eskubide murriztaileen atzera eragina debekatzen du. Konstituzio Auzitegiaren esanetan atzera eragiteko debeku hura ñabarduraz interpretatu beharra dago:
|
|
|
Gradu ertaineko atzera eragite hark ez omen luke joko Konstituzioaren 9.3 artikuluaren aurka. Gure kasuan, esandakoaren ondorioz, egiteke zeuden?
|
eta
dauden, sailkapenetara betekizun murriztaile berriak aplika litezke, nahiz eta espetxealdia ezarri ziren egitateak, edota horien kondena?
|
|
|
Gure kasuan, esandakoaren ondorioz, egiteke zeuden, eta dauden? sailkapenetara betekizun murriztaile berriak aplika litezke, nahiz
|
eta
espetxealdia ezarri ziren egitateak, edota horien kondena, legea indarrean sartu aurretikoak izan.
|
|
|
Honetaraino 7/ 2003ko LOak esaten zuena baina, horren gainetik, Espetxeetako Erakundeen Zuzendaritza Orokorrak bere lehenengo Indikazioetan (9/ 2003ko Instrukzioan) agindu zuen bezala, xedapen berrien atzera eragina ez zen murriztu behar erantzunkizun zibila ordaindu edota autoritateekin elkarlanean aritu behar izatera. Segurtasun epeak ere atzera eragina eduki behar zuen
|
eta
hala aplikatzen hasi zen.
|
|
|
Legearen gainetiko interpretazio honi laster egin zion aurre jurisprudentziak7 baina hortan interesgarrien
|
eta
pozgarrien suertatu zena erabilitako argudiobidea izan zen. Izan ere, segurtasun epea aldi baterako xedapenak ez aipatzea gorabehera, epaile eta auzitegiek xedapen honen izaera substantiboa azpimarratu baitute.
|
|
|
Legearen gainetiko interpretazio honi laster egin zion aurre jurisprudentziak7 baina hortan interesgarrien eta pozgarrien suertatu zena erabilitako argudiobidea izan zen. Izan ere, segurtasun epea aldi baterako xedapenak ez aipatzea gorabehera, epaile
|
eta
auzitegiek xedapen honen izaera substantiboa azpimarratu baitute. Segurtasun epearen gaineko lege arauketak ez du izaera prozesala eta ez dagokio ñabardurarik gabe betearazteko eraentza juridikoari.
|
|
|
Izan ere, segurtasun epea aldi baterako xedapenak ez aipatzea gorabehera, epaile eta auzitegiek xedapen honen izaera substantiboa azpimarratu baitute. Segurtasun epearen gaineko lege arauketak ez du izaera prozesala
|
eta
ez dagokio ñabardurarik gabe betearazteko eraentza juridikoari. Bere izaera juridikoa substantiboa dugu eta, horren ondorioz, zuzenbide penal substantiboaren berme erregimena dagokio, Konstituzioaren ikuspegitik 25 artikuluko legezkotasun printzipioaren doktrina sendo eta zorrotzarekin lotu behar dena.
|
|
|
Segurtasun epearen gaineko lege arauketak ez du izaera prozesala eta ez dagokio ñabardurarik gabe betearazteko eraentza juridikoari. Bere izaera juridikoa substantiboa dugu
|
eta
, horren ondorioz, zuzenbide penal substantiboaren berme erregimena dagokio, Konstituzioaren ikuspegitik 25 artikuluko legezkotasun printzipioaren doktrina sendo eta zorrotzarekin lotu behar dena.
|
|
|
Segurtasun epearen gaineko lege arauketak ez du izaera prozesala eta ez dagokio ñabardurarik gabe betearazteko eraentza juridikoari. Bere izaera juridikoa substantiboa dugu eta, horren ondorioz, zuzenbide penal substantiboaren berme erregimena dagokio, Konstituzioaren ikuspegitik 25 artikuluko legezkotasun printzipioaren doktrina sendo
|
eta
zorrotzarekin lotu behar dena.
|
|
|
Ikusi, besteen artean, Kostituzio Auzitegiaren hurrengo epaiak: 126/ 1987, 197/ 1992, 173/ 1996, 182/ 1997
|
eta
273/ 2000.
|
|
|
Ikusi, guztien gainetik, Madrilgo Probintzia Auzitegiaren Autoa, 2004ko maiatzaren 6koa, 3 Oinarri Juridiko
|
eta
hurrengoak (Ar. 665/ 2004).
|
|
|
9.3 artikuluko atzera eragiteko debeku ahulagoa, ikusten ari garen erakunde juridikoekiko arrotza izan behar da, askatasuna murrizten den zigorretan bestelako bermeen interpretazio salbuespenik gabekoa nagusitu zelarik. Aipatu ildo jurisprudentzialak argudiobide material honi heltzen diola ematen du
|
eta
horregatik ez du onartu segurtasun epearen kasuan inongo atzera eragina zilegia denik. Zuzenketa honi esker, eta ziurrenik Gobernu aldaketak lagundurik, Espetxeetako Erakundeen Zuzendaritza Orokorrak bere interpretazioa aldatu zuen eta gaur egun indarrean dagoen azkeneko 2/ 2005 Instrukzioan atzera eraginaren aldeko aipamen oro desagertu dira.
|
|
|
Aipatu ildo jurisprudentzialak argudiobide material honi heltzen diola ematen du eta horregatik ez du onartu segurtasun epearen kasuan inongo atzera eragina zilegia denik. Zuzenketa honi esker,
|
eta
ziurrenik Gobernu aldaketak lagundurik, Espetxeetako Erakundeen Zuzendaritza Orokorrak bere interpretazioa aldatu zuen eta gaur egun indarrean dagoen azkeneko 2/ 2005 Instrukzioan atzera eraginaren aldeko aipamen oro desagertu dira.
|
|
|
Aipatu ildo jurisprudentzialak argudiobide material honi heltzen diola ematen du eta horregatik ez du onartu segurtasun epearen kasuan inongo atzera eragina zilegia denik. Zuzenketa honi esker, eta ziurrenik Gobernu aldaketak lagundurik, Espetxeetako Erakundeen Zuzendaritza Orokorrak bere interpretazioa aldatu zuen
|
eta
gaur egun indarrean dagoen azkeneko 2/ 2005 Instrukzioan atzera eraginaren aldeko aipamen oro desagertu dira.
|
|
|
Bermeen aldeko azkeneko zuzenketa hau txalotzekoa da, zalantzarik gabe, baita Espetxeetako Administrazioak hori argi
|
eta
garbi onartu izana ere. Baina hori guztia segurtasun epera murrizten da eta, orain arte behintzat, ez da eztabaidatu zein puntutaraino atzera eragina ere ez den onartzekoa, legeak baimentzen dituen gainerako betekizunetan (erantzukizun zibil eta elkarlanekoetan alegia).
|
|
|
Bermeen aldeko azkeneko zuzenketa hau txalotzekoa da, zalantzarik gabe, baita Espetxeetako Administrazioak hori argi eta garbi onartu izana ere. Baina hori guztia segurtasun epera murrizten da
|
eta
, orain arte behintzat, ez da eztabaidatu zein puntutaraino atzera eragina ere ez den onartzekoa, legeak baimentzen dituen gainerako betekizunetan (erantzukizun zibil eta elkarlanekoetan alegia). Gure ustez segurtasun epearen kasuan dauden argudio materialak bestelakoetara ere eramatekoak direnez, konstituzio aurkakotasun arazaoa aurkeztea onena izango litzateke, 7/ 2003ko aldi baterako xedapen bakarra lege antolamendutik behin betiko botatzeko.
|
|
|
Bermeen aldeko azkeneko zuzenketa hau txalotzekoa da, zalantzarik gabe, baita Espetxeetako Administrazioak hori argi eta garbi onartu izana ere. Baina hori guztia segurtasun epera murrizten da eta, orain arte behintzat, ez da eztabaidatu zein puntutaraino atzera eragina ere ez den onartzekoa, legeak baimentzen dituen gainerako betekizunetan (erantzukizun zibil
|
eta
elkarlanekoetan alegia). Gure ustez segurtasun epearen kasuan dauden argudio materialak bestelakoetara ere eramatekoak direnez, konstituzio aurkakotasun arazaoa aurkeztea onena izango litzateke, 7/ 2003ko aldi baterako xedapen bakarra lege antolamendutik behin betiko botatzeko.
|
|
|
3 Aipatu zuzenketaz gaiz, bada bestelako zuzenketa oraingo honetan lege ezarpenaren denbora arloari, ez baizik
|
eta
ezarpenaren arlo materialari heltzen diona. Berriro ere funtsezko berme juridikoak nola ulertu behar direnekin zerikusia duen zuzenketa dugu.
|
|
|
Interpretazioaren arazo iturri bost urte horien neurketa bihurtu zen. Bost urteak zigor bakar batenak izan behar al dira derrigorrez edota balioko luke, segurtasun epea martxan jartzeari dagokionez, zigor ez hain astunak gehitzearen bitartez (hala nola, bi zigor, 4
|
eta
bi urteko espetxealdiena) bost urte baino gehiago aterako balitz?
|
|
|
Interpretazio honen zuzenketa, beste behin batean, jurisprudentziak ekarri du8 bi argudiotan oinarria harturik: erruztatuaren aurkako interpretazio zabala onartzerik ez dagoen argudioan batetik
|
eta
argudio sistematikoetan bestetik. Alegia:
|
|
|
legeak baimentzen ez duen kasuetara segurtasun epea analogiaz eramaterik ez dago, legezkotasun printzipioarekin loturik doan berme ukaezina delako.
|
Eta
, gainera, epaileek nabarmentzen dute, Zigor Kodeak beste erakunde juridikotan ezberdindu ohi duela, ezarritako zigor, eta, ezarritako zigorren gehiketa, ren artean (hala nola, zigor askatasun gabetzailearen betearazpena etetean).
|
|
|
Eta, gainera, epaileek nabarmentzen dute, Zigor Kodeak beste erakunde juridikotan ezberdindu ohi duela, ezarritako zigor?
|
eta
–ezarritako zigorren gehiketa, ren artean (hala nola, zigor askatasun gabetzailearen betearazpena etetean). Hortaz, segurtasun epearen kasuan aipatu ezberdinketa egin ezean, ulertu beharra dago legegileak ez duela arauketa berria zigorren gehiketara eraman nahi izan.
|
|
|
Jurisprudentziaren jarrera
|
eta
argudiobide sendo eta argiei ezin eutsiz Espetxeetako Erakundeen Zuzendaritza Orokorrak bere interpretazioa aldatu egin du indarrean dagoen azkeneko 2/ 2005 Instrukzioan.
|
|
|
Jurisprudentziaren jarrera eta argudiobide sendo
|
eta
argiei ezin eutsiz Espetxeetako Erakundeen Zuzendaritza Orokorrak bere interpretazioa aldatu egin du indarrean dagoen azkeneko 2/ 2005 Instrukzioan.
|
|
|
Izan ere, hitzez hitz, diru erantzukizunak ordainduta egon beharra, objektiboki, galdatzen baitu lege testuak. Espetxeetako LO Orokorraren 72.5 artikulu luzeak, ordea, interpretazio objektibo hutsa egiteko lehenengo oinarria eman ondoren, bestelako irizpideak aipatzen ditu hura neurtzeko, barneratuaren ordaintzeko borondate
|
eta
jarrera subjektiboa modu argian kontuan hartzen dituztenak.
|
|
|
Espetxeetako Erakundeen Zuzendaritza Orokorrak ez zion oro har interpretazio objektiboari heldu, ekonomiarekin zerikusi zuzenekoa duten delituetan izan ezik9
|
Eta
azken hau berriro ere ez dago onartzerik, erruduntasun printzipioaren eta berdintasun printzipioaren aurkakoa izan daitekeelako. Interpretazio objektibo hutsa dirudunen aldeko eta txiroen aurkako lege arauketa bilakatu ahal da eta, horregatik, jurisprudentziak bultzaturik10, Espetxeetako Administrazioak (2/ 2005 Instrukzioan) interpretazio objektibo subjektiboa delitu guzti guztietara eraman izana pozgarria da.
|
|
|
Espetxeetako Erakundeen Zuzendaritza Orokorrak ez zion oro har interpretazio objektiboari heldu, ekonomiarekin zerikusi zuzenekoa duten delituetan izan ezik9 Eta azken hau berriro ere ez dago onartzerik, erruduntasun printzipioaren
|
eta
berdintasun printzipioaren aurkakoa izan daitekeelako. Interpretazio objektibo hutsa dirudunen aldeko eta txiroen aurkako lege arauketa bilakatu ahal da eta, horregatik, jurisprudentziak bultzaturik10, Espetxeetako Administrazioak (2/ 2005 Instrukzioan) interpretazio objektibo subjektiboa delitu guzti guztietara eraman izana pozgarria da.
|
|
|
Espetxeetako Erakundeen Zuzendaritza Orokorrak ez zion oro har interpretazio objektiboari heldu, ekonomiarekin zerikusi zuzenekoa duten delituetan izan ezik9 Eta azken hau berriro ere ez dago onartzerik, erruduntasun printzipioaren eta berdintasun printzipioaren aurkakoa izan daitekeelako. Interpretazio objektibo hutsa dirudunen aldeko
|
eta
txiroen aurkako lege arauketa bilakatu ahal da eta, horregatik, jurisprudentziak bultzaturik10, Espetxeetako Administrazioak (2/ 2005 Instrukzioan) interpretazio objektibo subjektiboa delitu guzti guztietara eraman izana pozgarria da.
|
|
|
Espetxeetako Erakundeen Zuzendaritza Orokorrak ez zion oro har interpretazio objektiboari heldu, ekonomiarekin zerikusi zuzenekoa duten delituetan izan ezik9 Eta azken hau berriro ere ez dago onartzerik, erruduntasun printzipioaren eta berdintasun printzipioaren aurkakoa izan daitekeelako. Interpretazio objektibo hutsa dirudunen aldeko eta txiroen aurkako lege arauketa bilakatu ahal da
|
eta
, horregatik, jurisprudentziak bultzaturik10, Espetxeetako Administrazioak (2/ 2005 Instrukzioan) interpretazio objektibo subjektiboa delitu guzti guztietara eraman izana pozgarria da.
|
|
|
Gogoratu beharra dago, 72.5 artikuluan bi eraentza juridiko ezberdin ezartzen direla: bata, orokorra, delitu guztietarakoa;
|
eta
bestea, berezia, gizarteekonomiazko ordenaren aurkako delitu eta antzekoentzakoa. Bigarren delitumultzotan, legegilearen benetako leit motiv izandakoetan alegia (gogora dezagun Roldan kasua), interpretazio zorrotzena bultzatu zen.
|
|
|
Gogoratu beharra dago, 72.5 artikuluan bi eraentza juridiko ezberdin ezartzen direla: bata, orokorra, delitu guztietarakoa; eta bestea, berezia, gizarteekonomiazko ordenaren aurkako delitu
|
eta
antzekoentzakoa. Bigarren delitumultzotan, legegilearen benetako leit motiv izandakoetan alegia (gogora dezagun Roldan kasua), interpretazio zorrotzena bultzatu zen.
|
|
|
1 Lege aldaketen edukia alde batera utzirik, xedapen
|
eta
betekizun berriak ezartzeko orduan oinarrizko bermeen gainetik pasatzeko asmoa begi bistakoa zen eta, horregatik, ezin zen jurisprudentziaren aldetik gehiegikeria zabarrenak zuzentzeari ekitea besterik espero. Arestian jarritako adibideak zuzenketa horietako batzuk, ziurrenik esanguratsuenak eta eztabaidatuenak, dira, printzipio nagusien urraketak indargabetu eta askatasunen Estatu baten egoera normalera itzultzeko bidea ematen dutenak.
|
|
|
1 Lege aldaketen edukia alde batera utzirik, xedapen eta betekizun berriak ezartzeko orduan oinarrizko bermeen gainetik pasatzeko asmoa begi bistakoa zen
|
eta
, horregatik, ezin zen jurisprudentziaren aldetik gehiegikeria zabarrenak zuzentzeari ekitea besterik espero. Arestian jarritako adibideak zuzenketa horietako batzuk, ziurrenik esanguratsuenak eta eztabaidatuenak, dira, printzipio nagusien urraketak indargabetu eta askatasunen Estatu baten egoera normalera itzultzeko bidea ematen dutenak.
|
|
|
1 Lege aldaketen edukia alde batera utzirik, xedapen eta betekizun berriak ezartzeko orduan oinarrizko bermeen gainetik pasatzeko asmoa begi bistakoa zen eta, horregatik, ezin zen jurisprudentziaren aldetik gehiegikeria zabarrenak zuzentzeari ekitea besterik espero. Arestian jarritako adibideak zuzenketa horietako batzuk, ziurrenik esanguratsuenak
|
eta
eztabaidatuenak, dira, printzipio nagusien urraketak indargabetu eta askatasunen Estatu baten egoera normalera itzultzeko bidea ematen dutenak. Izan diren zuzenketak ongi etorriak izan daitezen baina ez dira izan, behar ziren guztiak, ezta izan behar ziren neurriz edota zabaltasunez.
|
|
|
1 Lege aldaketen edukia alde batera utzirik, xedapen eta betekizun berriak ezartzeko orduan oinarrizko bermeen gainetik pasatzeko asmoa begi bistakoa zen eta, horregatik, ezin zen jurisprudentziaren aldetik gehiegikeria zabarrenak zuzentzeari ekitea besterik espero. Arestian jarritako adibideak zuzenketa horietako batzuk, ziurrenik esanguratsuenak eta eztabaidatuenak, dira, printzipio nagusien urraketak indargabetu
|
eta
askatasunen Estatu baten egoera normalera itzultzeko bidea ematen dutenak. Izan diren zuzenketak ongi etorriak izan daitezen baina ez dira izan, behar ziren guztiak, ezta izan behar ziren neurriz edota zabaltasunez.
|
|
|
Dena dela norabide zuzenketek ez gaitzatela nahastu: lege aldaketek dakarten ereduak, terrorismo delituetan espetxealdia betearaztekoak alegia, bere hortan darrai
|
eta
aipatu berme eztabaidek ez dute eredua ezta urrundik ere auzitan jarri. Horregatik lan honen izenburan norabide zuzenketei buruz hitz egiten genuen eredu ziabogaren ondoan, lehenengoek azkenekoa funtsean aldatu ez dute-eta.
|
|
|
Beste era batera esanda: berme eztabaiden adarrek ezin dute izkutatu eredu berria ezarri duen zuhaitza
|
eta
adar ustel batzuk moztu badira ere, zuhaitz berria, eredu berria, hor dugu, iraganean jaun eta jabe zen gizartean birsartzeko printzipioa behin betiko alboratzen duena.
|
|
|
berme eztabaiden adarrek ezin dute izkutatu eredu berria ezarri duen zuhaitza eta adar ustel batzuk moztu badira ere, zuhaitz berria, eredu berria? hor dugu, iraganean jaun
|
eta
jabe zen gizartean birsartzeko printzipioa behin betiko alboratzen duena.
|
|
|
2 Terrorismo delituetan espetxealdia betearazteko eredu berria ez da zerutik erortzen, zigor zuzenbidearen
|
eta
, areago, gizarte kontrolaren kultur sistema formal zein ez formal osoaren funtsezko iraultza baten barruan kokatu behar da eta. Eta iraultzaz ari gara, izan ere azkeneko bi mendeetan izan diren zuzenbide penaleko printzipio nagusi asko lehenengo aldiz zeharo eta oso azkar aldatzen, eta alboratzen?
|
|
|
2 Terrorismo delituetan espetxealdia betearazteko eredu berria ez da zerutik erortzen, zigor zuzenbidearen eta, areago, gizarte kontrolaren kultur sistema formal zein ez formal osoaren funtsezko iraultza baten barruan kokatu behar da
|
eta
. Eta iraultzaz ari gara, izan ere azkeneko bi mendeetan izan diren zuzenbide penaleko printzipio nagusi asko lehenengo aldiz zeharo eta oso azkar aldatzen, eta alboratzen?
|
|
|
2 Terrorismo delituetan espetxealdia betearazteko eredu berria ez da zerutik erortzen, zigor zuzenbidearen eta, areago, gizarte kontrolaren kultur sistema formal zein ez formal osoaren funtsezko iraultza baten barruan kokatu behar da eta.
|
Eta
iraultzaz ari gara, izan ere azkeneko bi mendeetan izan diren zuzenbide penaleko printzipio nagusi asko lehenengo aldiz zeharo eta oso azkar aldatzen, eta alboratzen, ari baitira.
|
|
|
2 Terrorismo delituetan espetxealdia betearazteko eredu berria ez da zerutik erortzen, zigor zuzenbidearen eta, areago, gizarte kontrolaren kultur sistema formal zein ez formal osoaren funtsezko iraultza baten barruan kokatu behar da eta. Eta iraultzaz ari gara, izan ere azkeneko bi mendeetan izan diren zuzenbide penaleko printzipio nagusi asko lehenengo aldiz zeharo
|
eta
oso azkar aldatzen, eta alboratzen, ari baitira.
|
|
|
2 Terrorismo delituetan espetxealdia betearazteko eredu berria ez da zerutik erortzen, zigor zuzenbidearen eta, areago, gizarte kontrolaren kultur sistema formal zein ez formal osoaren funtsezko iraultza baten barruan kokatu behar da eta. Eta iraultzaz ari gara, izan ere azkeneko bi mendeetan izan diren zuzenbide penaleko printzipio nagusi asko lehenengo aldiz zeharo eta oso azkar aldatzen?
|
eta
alboratzen, ari baitira.
|
|
|
GARLANDen esanetan, aldaketa ikustekoa da lehenik
|
eta
behin birgisarteratzeko paradigma baztertu delako, tratamenduaren ideologiaren ordez, edota horren gainetik, helburu ordaintzaileak, inokuizazioa eta arriskuaren kudeaketa hutsa nagusitu direlarik.
|
|
|
GARLANDen esanetan, aldaketa ikustekoa da lehenik eta behin birgisarteratzeko paradigma baztertu delako, tratamenduaren ideologiaren ordez, edota horren gainetik? helburu ordaintzaileak, inokuizazioa
|
eta
arriskuaren kudeaketa hutsa nagusitu direlarik. Jendeak orain eskatzen duena babesa da, delitugilea gizartean birsartzeko ahaleginari uko egin behar bazaio ere.
|
|
|
Jendeak orain eskatzen duena babesa da, delitugilea gizartean birsartzeko ahaleginari uko egin behar bazaio ere. Horren argitan ulertzekoa da justiziaren alderdi sinboliko
|
eta
komunikatiboa inoiz baino gehiago present egotea, delituak jendearengan pizten duen haserrea beren beregi eta konplexurik gabe adierazten delarik. Herriaren justizi egarria bideratzeko tresna nagusietako bat politika kriminala dugu, dagoeneko adituak eta teknikoak politika hura egiteko orduan kanporatuak izan direlarik.
|
|
|
Jendeak orain eskatzen duena babesa da, delitugilea gizartean birsartzeko ahaleginari uko egin behar bazaio ere. Horren argitan ulertzekoa da justiziaren alderdi sinboliko eta komunikatiboa inoiz baino gehiago present egotea, delituak jendearengan pizten duen haserrea beren beregi
|
eta
konplexurik gabe adierazten delarik. Herriaren justizi egarria bideratzeko tresna nagusietako bat politika kriminala dugu, dagoeneko adituak eta teknikoak politika hura egiteko orduan kanporatuak izan direlarik.
|
|
|
Horren argitan ulertzekoa da justiziaren alderdi sinboliko eta komunikatiboa inoiz baino gehiago present egotea, delituak jendearengan pizten duen haserrea beren beregi eta konplexurik gabe adierazten delarik. Herriaren justizi egarria bideratzeko tresna nagusietako bat politika kriminala dugu, dagoeneko adituak
|
eta
teknikoak politika hura egiteko orduan kanporatuak izan direlarik. Zuzenbide penal berria herriakgehiketa zero berak biktimaren izenean egiten du, biktimaren interesa eta herri interesa nahasturik, haserre sentimenduak eta mendekugriñak bultzaturik.
|